Saltar ao contido

Portal:A Coruña

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

A Coruña é unha cidade situada no noroeste de Galiza e bañada polo océano Atlántico, nas rías Altas. É a capital da provincia da Coruña e a cabeza da súa comarca, que ademais do seu propio concello inclúe os de Abegondo, Arteixo, Bergondo, Cambre, Carral, Culleredo, Oleiros e Sada. Despois de Vigo, A Coruña é o segundo concello galego máis poboado; contaba no ano 2015 con 243 870 habitantes, fronte aos 294 098 habitantes da cidade olívica.

A cidade é sede do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, da Delegación do Goberno en Galicia, da Real Academia Galega, do Arquivo do Reino de Galicia e da Forza Loxística Operativa. Dende 1563 foi sede da Real Audiencia de Galicia (permanentemente dende 1612) e foi capital de Rexión Militar ata a súa desaparición en 2002.

O seu emprazamento é privilexiado, xa que se ergue sobre un promontorio na entrada dunha ría nun amplo golfo, o Portus Magnus Artabrorum dos xeógrafos clásicos. O centro da cidade espállase sobre unha península unida a terra firme por un estreito istmo, no que presenta dúas fachadas marítimas distintas: a portuaria (cara á ría da Coruña), de augas tranquilas, e outra de mar aberto, cara á enseada do Orzán, onde se atopan as praias urbanas de Riazor e o Orzán.

Unha das características máis notables que identifican A Coruña constitúena as múltiples e variadas galerías ou miradoiros que presentan nas súas fachadas numerosas casas do século XIX, que deron á Coruña o sobrenome de Cidade de Cristal, sen esquecer as súas numerosas praias, así como o contorno rural, que ofrece múltiples posibilidades de lecer.

Artigo destacado

editar

Marcela Gracia Ibeas e Elisa Sánchez Loriga foron dúas mestras galegas. As dúas mulleres constituíron o primeiro matrimonio entre persoas do mesmo sexo de España do que hai constancia. Ccoñecéronse mentres estudaban na Escola Normal de Mestras da Coruña, onde se formaban as futuras profesoras de ensinanza primaria e a súa amizade deu paso a unha relación máis íntima. Casaron o 8 de xuño de 1901 na Coruña, na igrexa parroquial de San Xurxo, e para acadalo Elisa tivo que adoptar unha identidade masculina e inventar un pasado. A cerimonia foi breve, os padriños deron fe da súa validez e a parella pasou a noite de vodas na pensión Corcubión, na rúa de Santo André. Finalmente, os veciños non puideron seguir indiferentes ante o que, a partir dese intre, deuse en coñecer como o “matrimonio sen home”. A nova da súa voda difundiuse axiña por toda España e por varios países europeos e, como consecuencia disto, foron excomungadas, perderon o seu emprego e ditouse unha orde de busca e captura.

Aínda non se sabe o que aconteceu con elas trala súa fuxida, crese que á Arxentina.

Lugar de interese

editar

A Torre de Hércules é unha torre e faro situado na península da cidade da Coruña, que ten o privilexio de ser o único faro de orixe romana en funcionamento no mundo. A planta é cadrada (10 m de lado), cunha altura total de 68 metros. Está localizada nun cabo.

A Torre de Hércules foi construída polos romanos como faro de navegación a finais do século I ou comezos do II d.C. durante a época de Traxano. No reinado de Carlos IV realizouse unha reconstrución completa que durou entre xullo de 1788 e decembro de 1790, dirixida por Eustaquio Giannini no estilo neoclásico. Desde entón non se volveu mudar a aparencia da torre e só se modificou a lanterna coa instalación dun fanal xiratorio e o acceso a este. No interior fixéronse falsos teitos e cubríronse as paredes de papel. En 1993 elimináronse todos os engadidos interiores..

O 27 de xuño de 2009 foi proclamada Patrimonio da Humanidade en Sevilla pola Comisión do Patrimonio Mundial da UNESCO. Deste xeito converteuse no cuarto recoñecemento da UNESCO en Galicia xunto co Camiño de Santiago, a Muralla de Lugo e o Casco Vello de Santiago de Compostela.

Imaxe destacada
Categorías
Biografía destacada

editar

Sofía Pérez Eguia y Casanova de Lutoslawski, máis coñecida como Sofia Casanova, nada na Coruña o 30 de setembro de 1861 e finada en Poznan (Polonia) o 16 de xaneiro de 1958, foi unha prolífica poeta, novelista e xornalista galega.

Foi a segunda correspondente de guerra española, tras a súa amiga Carmen de Burgos, mais algúns investigadores declaran que debería ser considerada a primeira atendendo ao grado de profesionalización e permanencia nesta actividade, sendo testemuña dun tempo convulso da historia de Europa, xa que viviu de primeira man as dúas guerras mundiais e a caída do tsarismo. Entre 1885 e 1938 realizou máis de trinta viaxes por Europa.

Casou co intelectual e terratenente polaco Wincenty Lutosławski, do que se separou en 1907.

Sabías que...?

editar

Metrosidero da policía local

Este mes

editar

Prince.

  • 5 de xullo de 1886 – Constitúese a Cámara Oficial de Comercio.
  • 5 de xullo de 1922 – Inaugúrase a Terraza, actualmente en Sada.
  • 8, 9 e 10 de xullo de 1993 – Celébrase no Estadio de Riazor o Concerto dos Mil Anos.
  • 11 de xullo de 1859 – Comezan as obras do cuartel de Atocha.
  • 18 de xullo de 1982 – O Liceo gaña a súa primeira Copa do Rei.
  • 20 de xullo de 1989 – Créase a Universidade da Coruña.
  • 29 de xullo de 1990 – 25 000 persoas acoden ao concerto de Prince.


Cita destacada

editar


Un buque de vela saía de Liverpool ese mesmo día para A Coruña, e collín unha pasaxe nel, crendo que a viaxe me daría tempo para recuperar o meu equilibrio e considerar o futuro.

Arthur Conan Doyle, The Story of the Black Doctor.

Artigos de calidade e bos


Portais relacionados

editar

Galicia
Galicia

Galicia

Ferrol
Ferrol

Ferrol

Lugo
Lugo

Lugo

Ourense
Ourense

Ourense

Pontevedra
Pontevedra

Pontevedra

Santiago de Compostela
Santiago de Compostela

Santiago de Compostela

Vigo
Vigo

Vigo

Proxectos irmáns

editar

Wikimedia Commons
Wikimedia Commons

en Commons