Chalé Escudero
| Chalé Escudero | |
|---|---|
 Fachada á rúa de Ferrol | |
| Edificio | |
| Estilo | Modernista, con ornamentación vienesa |
| Localización | Rúas de Ferrol (nº 18) con Juan Flórez (nº 27), A Coruña (Galicia) |
| Coordenadas | 43°21′54″N 8°24′29″O / 43.364944444444, -8.4079444444444 |
| Uso(s) | residencial |
| Construción | |
| Inicio | 1913 |
| Remate | ca. 1915 |
| Dimensións | |
| Plantas | 4 (planta baixa, 1 andar e 1 andar máis en torreón con ático abufardado). |
| Equipo | |
| Arquitecto(s) | Eduardo Rodríguez-Losada Rebellón |
| Promotor | Alonso Escudero López |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
O Chalé Escudero, tamén chamado Casa Alonso Escudero, Palacete de Juan Flórez (pola súa situación nesta rúa) e Consulado de Cuba, é un inmoble de estilo Modernista dos anos 1910 que está situado no centro da cidade da Coruña.
Descrición
[editar | editar a fonte]Este edificio responde á tipoloxía de chalés construídos nesta parte da cidade a principios do século XX, e é o único que chegou ata os nosos días. Constitúese nun exemplo da fusión das dúas correntes predominantes na arquitectura modernista desa época: o Art-nouveau francés (de tendencia ornamentalista) e a Secesión vienesa e centro-europea (máis xeométrico)[1].
Ten a súa entrada polo número 18 da rúa de Ferrol, a través do xardín e dunha singular escalinata.
Historia
[editar | editar a fonte]
Durante os primeiros anos do século XX esta área non estaba apenas urbanizada. Á actual rúa de Juan Flórez coñecíaselle como Camiño Novo ou Estrada de Castela, e era unha longa avenida que tiña plantada unha ringleira de árbores desde tempos de Carlos III[2]. En 1900 o Concello deulle o nome do que foi por dúas veces alcalde da cidade, Juan Flórez Freire[3]. Pouco a pouco a burguesía coruñesa comezou a construír nos seus soares diversos chalés e palacetes, como o Chalé Molezún, o Chalé Mateo e os Chalés de Fariña, e a establecerse institucións como o Colexio Dequidt, as Escuelas Labaca (1912) e o coñecido como "Leirón do Casino" (un parque pertencente ao Sporting Club Casino que tiña instalacións deportivas a carón do monte de Santa Margarida, e que era lugar de esparexemento dos coruñeses).
O Chalé Escudero deuse en construír na confluencia das actuais rúas de Juan Flórez e de Ferrol. Semella que a rúa de Ferrol, ou ben un tramo, debeu chamarse durante un tempo "calle del Padre Sarmiento", posto que nas sesións do Concello que falaban da construción deste edificio, así o facían constar[4][5].
Os planos co proxecto de edificación presentáronse en agosto de 1913[6], de mans do daquela novo arquitecto Eduardo Rodríguez-Losada, constituíndo a presente unha das súas primeiras obras. O 1 de outubro do mesmo ano o Concello da Coruña autorizou á construción do chalé a Alonso Escudero[4][5]. Poucas semanas despois da concesión, o Concello da Coruña publicou un proxecto de modificación das aliñacións da Praza de Galicia[7] que afectaban de xeito evidente ao chalé. Alonso Escudero opúxose e presentou unha reclamación perante o propio Concello, que a rexeitou[8]. Alonso continuou coa reclamación, ata que en xullo de 1914 un Real Decreto do Ministerio da Gobernación aprobou o expediente instruído polo Concello sobre o Ensanche e, particularmente, sobre a chamada Vía Oeste (actual rúa do Arcebispo Lago González) na Praza de Galicia[9]. O remate das obras demorouse ata o ano 1915[10][11]. Nese tempo construíuse a beirarrúa que rodea o chalé, e así mesmo houbo de pechar cun valado a propiedade, por requirimento do Concello. En febreiro de 1920 o mesmo Rodrígez-Losada proxectou o garaxe do edificio.[12]
Orixinalmente, a dirección do edificio foi o número 16 da Praza de Galicia[13] e encontrábase xusto en fronte do Leirón do Casino, moi frecuentado polas familias de clase alta coruñesas ata a súa desaparición no ano 1964, polo que a situación do Chalé Escudero resultaba envexable. De feito, este chalé foi un acicate para que outros moitos membros da burguesía coruñesa construíran alí as súas vivendas[14]. Nos anos 60 desapareceu o Parque do Casino para dar paso ao chamado Edificio Trébol.
Alonso Escudero ocupou o inmoble ata mediados dos anos 20, en que abandonou a cidade para establecerse coa súa dona en Madrid, onde anos despois falecería. A partir de entón o chalé pasou por varios propietarios. Un deles foi un republicano que, ao estalar a Guerra Civil, se exiliou a Cuba[15]. Durante a guerra o edificio foi confiscado e destinado a sede da Delegación de Orde Pública,[2] funcionando como centro de detención e interrogatorio de presos políticos. Ante este estado de cousas, o seu propietario desde Cuba doou o chalé á República de Cuba a condición do seu emprego como Consulado da República. O edificio foi ocupado desde finais dos 30 polo cónsul honorario Fernando Pena Poldo e a súa familia[15][16], quen faleceu en xuño de 1953[17]. Desde 1955 ocupouno o novo cónsul Eduardo Mayea Aroca[18], ata a caída do réxime de Batista en 1959.
Pouco despois da supresión do consulado cubano na cidade herculina, instalouse no chalé un matrimonio cubano exiliado[15], continuando en mans privadas como residencia desde entón.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Garrido Moreno, Antonio (2002). Aproximación a la primera arquitectura déco en Galicia. Quintana (Universidade de Santiago de Compostela). p. 226.
- ↑ 2,0 2,1 "Los chalés del Camino Nuevo, un recuerdo de los viejos tiempos". La Voz de Galicia (en castelán) (A Coruña). 18-5-2002. Consultado o 4-9-2018.
- ↑ Méndez Gallart, Cristina (20-8-2014). "De cuando Juan Flórez estaba bordeado de chalés y sombreado con arboledas". Mundiario (en castelán).
- ↑ 4,0 4,1 "En el Ayuntamiento. La sesión de ayer. Orden del día". El Noroeste (en castelán) (A Coruña). 2-10-1913. p. 1.
- ↑ 5,0 5,1 "En el Ayuntamiento. La sesión de ayer". La Voz de Galicia (en castelán) (A Coruña). 2-10-1913. p. 2.
- ↑ Así despréndese da data que figura nos planos, que foron fotografiados e editados en fotopostal.
- ↑ Concello da Coruña (ed.). "Plano parcelario del ensanche 1ª y 2ª zona (Barón y Yáñez 1879 y diversos de 1900)". Guía Local. Planos históricos. (en castelán). Plano do Ensanche de xullo de 1900 onde se pode ver a situación da Praza de Galicia (sinalado como "PLAZA") con respecto á Rúa de Ferrol coa súa confluencia co Camiño Novo.
- ↑ "En el Ayuntamiento. La sesión de ayer". El Noroeste (en castelán) (A Coruña). 13-13-1913. p. 1.
- ↑ "La plaza de Galicia". El Noroeste (en castelán) (A Coruña). 24-7-1914. p. 2.
- ↑ "En el Ayuntamiento. La sesión de ayer". El Noroeste (en castelán) (A Coruña). 3-6-1915. p. 1.
Autorizar á D. Alonso Escudero para construir acera de cemento en los dos frentes del «chalet» que está edificando en la confluencia de las calles de Juan Flórez y Padre Sarmiento
Dedúcese que nesa data (xuño de 1915) aínda estaba o inmoble en construción. - ↑ "De la Alcaldía". El Noroeste (en castelán) (A Coruña). 22-1-1916. p. 1.
Solares de la calle de Juan Flórez situados entre los cerrados con formales de fachada y que pertenecen á D. Vicente Obelleiro y el «chalet» recientemente construido por D. Alonso Escudero
Do tenor da cita dedúcese que en xaneiro de 1916 o chalé estaba xa construído. - ↑ Martínez Suárez & Casabella López 1989, pp. 102-103.
- ↑ Véxase a postal editada polo propio promotor e propietario da obra, Alonso Escudero López, e a súa dona Corona Caamaño Font, na que ofrecían o seu fogar ás súas amizades dispoñendo esa morada (postal en Todocolección.net).
- ↑ "Una ojeada a la población nueva". Acción Coruñesa (en castelán) (A Coruña). 28-2-1921. p. 2.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 Luchita Verdejo (8-10-2010). "Calle Juan Flórez". La Coruña de mis tiempos (blog de Luchita Verdejo) (en castelán).
- ↑ "Coruña (La)". Anuario 1947 (en castelán). 1947. p. 108.
- ↑ "Falleció el cónsul de Cuba en La Coruña". La Noche (en castelán). 10-6-1953. p. 2.
- ↑ "Llegó el Cónsul de Cuba". Hoja Oficial del Lunes (en castelán). 21-3-1955. p. 7.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
A Galipedia ten un portal sobre: A Coruña |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Martínez Suárez, Xosé Luís; Casabella López, Xan (1989). Catálogo arquitectura. A Coruña 1890-1940. COAG. ISBN 978-84-85665-09-9.