Saltar ao contido

Portal:A Coruña

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

A Coruña é unha cidade situada no noroeste de Galiza e bañada polo océano Atlántico, nas rías Altas. É a capital da provincia da Coruña e a cabeza da súa comarca, que ademais do seu propio concello inclúe os de Abegondo, Arteixo, Bergondo, Cambre, Carral, Culleredo, Oleiros e Sada. Despois de Vigo, A Coruña é o segundo concello galego máis poboado; contaba no ano 2015 con 243 870 habitantes, fronte aos 294 098 habitantes da cidade olívica.

A cidade é sede do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, da Delegación do Goberno en Galicia, da Real Academia Galega, do Arquivo do Reino de Galicia e da Forza Loxística Operativa. Dende 1563 foi sede da Real Audiencia de Galicia (permanentemente dende 1612) e foi capital de Rexión Militar ata a súa desaparición en 2002.

O seu emprazamento é privilexiado, xa que se ergue sobre un promontorio na entrada dunha ría nun amplo golfo, o Portus Magnus Artabrorum dos xeógrafos clásicos. O centro da cidade espállase sobre unha península unida a terra firme por un estreito istmo, no que presenta dúas fachadas marítimas distintas: a portuaria (cara á ría da Coruña), de augas tranquilas, e outra de mar aberto, cara á enseada do Orzán, onde se atopan as praias urbanas de Riazor e o Orzán.

Unha das características máis notables que identifican A Coruña constitúena as múltiples e variadas galerías ou miradoiros que presentan nas súas fachadas numerosas casas do século XIX, que deron á Coruña o sobrenome de Cidade de Cristal, sen esquecer as súas numerosas praias, así como o contorno rural, que ofrece múltiples posibilidades de lecer.

Artigo destacado

editar

Luar na Lubre é grupo de folk galego creado na Coruña en 1985. Trátase dunha das bandas máis representativas do panorama folk galego. Obtiveron distintos premios, boas críticas, actuacións nos mellores escenarios e dous discos de ouro.

O grupo foi tecendo a súa traxectoria paseniñamente no eido musical galego até que a través da súa colaboración con Mike Oldfield nunha xira no ano 1992 tivo unha grande eclosión e a consecuencia desta deuse a coñecer a público ao que non chegara antes, isto viuse acrecentado pola versión que Oldfield fixo, e publicou con grande éxito, de "O son do ar" en The Voyager co título "The Song of the Sun", un tema instrumental do grupo. Na actualidade continúan a súa singradura no seu estilo e, ao tempo, experimentando con algunhas novidades.

Lugar de interese

editar

O Cemiterio de Santo Amaro, tamén coñecido como Cemiterio de San Amaro é un camposanto situado na Coruña. Ten unha superficie de máis de 26 000 m² e está composto por tres áreas: a relixiosa, a civil e a británica (esta última está pechada e é propiedade do Reino Unido). Nel están enterrados personaxes ilustres como o compositor Marcial del Adalid, Francisca Herrera Garrido, Manuel Curros Enríquez, Eduardo Pondal ou Manuel Murguía.

Se ben os primeiros enterramentos da zona datan de 1781, en 1812 fíxose efectiva na Coruña a lei que prohibía os enterramentos nas igrexas e na súa contorna, o que impulsou a construción do cemiterio de Santo Amaro. As obras tiveron lugar entre maio de 1812 e a súa inauguración o 9 de novembro do mesmo ano. Non foi ata 1833 cando se levantou a capela neoclásica da entrada, aínda que a súa construción estaba prevista no proxecto inicial e non puido construirse por falta de fondos.

En 2012 o cemiterio ingresou na Asociación Europea de Cemiterios Significativos (ASCE), e no ano seguinte entrou na Rede de Cemiterios Europea.

Imaxe destacada
Categorías
Biografía destacada

editar

Francisca Herrera Garrido, nada na Coruña o 6 de marzo de 1869 e finada o 4 de novembro de 1950, foi unha escritora galega, primeira muller elixida académica na Real Academia Galega. En 1987 dedicóuselle o Día das Letras Galegas.

Herrera Garrido naceu na rúa do Príncipe no seo dunha familia da alta burguesía coruñesa, vivindo na súa cidade natal até agosto de 1909, cando marchou cunha irmá a Madrid, volvendo no verán e no nadal a Galicia, concretamente a Oleiros, ata que no transcurso da guerra civil española volveu definitivamente á Coruña.

Alumna e amiga de Rosalía de Castro, foi unha escritora autodidacta aínda que segue o estilo literario daquela. Escribiu case toda a súa obra en galego, así como algunhas novelas en castelán, cunha temática céntrada no ruralismo, a muller como nai, e a renuncia feminina. A súa obra amosa unha gran riqueza lingüística, cun galego rico e coidado.

O 4 de marzo de 1945 foi nomeada membro numerario da RAG, ocupando o lugar de Lisardo Rodríguez Barreiro, porén non chegou a ler o seu discurso de ingreso.

Sabías que...?

editar

CHUAC


Este mes

editar

María Pita na defensa da Coruña.


Cita destacada

editar


Un buque de vela saía de Liverpool ese mesmo día para A Coruña, e collín unha pasaxe nel, crendo que a viaxe me daría tempo para recuperar o meu equilibrio e considerar o futuro.

Arthur Conan Doyle, The Story of the Black Doctor.

Artigos de calidade e bos


Portais relacionados
Proxectos irmáns

editar

Wikimedia Commons
Wikimedia Commons

en Commons