Saltar ao contido

Cronoloxía de España

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Cronoloxía de España

Historia Historia de España
Cronoloxía Cronoloxía de España
Categoría Historia de España

Esta é unha cronoloxía de España, que comprende acontecementos destacados, cambios legais e territoriais ademais de acontecementos políticos, sociais e económicos en España e nos seus estados predecesores; tamén eventos acontecidos na Península Ibérica e Europa e eventos internacionais que tiveron relevancia para a Historia de España.

 · -III · -II · -I · I · II · III · IV · V · VI · VII · VIII · IX · X · XI · XII · XIII · XIV · XV · XVI · XVII · XVIII · XIX · XX · XXI

Prehistoria

[editar | editar a fonte]
Data aproximada Acontecemento
-1100 Fundouse a colonia fenicia de Gadir (Cádiz).

Século -III

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
-238 Hamílcar Barca desembarca en Gadir. Atopa resistencia turdetana.
-236 Hamílcar Barca traslada a base de operacións militares cartaxinesas ao sur da Península Ibérica.
-226 Asdrúbal consegue o tratado do Ebro entre romanos e cartaxineses.
-225 Fundación de Cartago Nova (Cartaxena), capital do Imperio Bárcido en occidente.
-219 Haníbal, fillo de Hamílcar, cerca Sagunto. Roma declara a guerra a Cartago, comeza a Segunda Guerra Púnica.
-209 Declive do exército de Haníbal en Italia e comezo da conquista romana de Hispania.
Hispania Citerior e Hispania Ulterior.

Século -II

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
-197 Conquista de Cádiz, último bastión cartaxinés na Península e vitoria romana en Ilipa. Hispania permanece baixo o control de Roma e divídese en Hispania Ulterior e Hispania Citerior.
-155 Guerras Lusitanas: Viriato estableceuse como líder dos pobos indíxenas.
-139 Viriato foi asasinado.
-137 Batalla do Douro: Décimo Xunio Bruto Galaico.
-133 Os numancios sacrifícanse antes de ceder ás tropas de Escipión.

Século -I

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
-83 Guerra de Sertorio en Hispania, contra Quinto Sertorio.
-72 Marco Perperna reúnese con Pompeio e asasina a Sertorio en Osca (Huesca). Fin da Guerra de Sertorio.
-61 Xulio César ordena unha segunda invasión en Gallaecia, desembarcando en Brigantium (A Coruña). Os galaicos convértense na forza auxiliar máis importante das lexións romanas.[Cómpre referencia]
-49 Xulio César venceu aos partidarios de Pompeio en Ilerda.
-45 Xulio César venceu aos partidarios de Pompeio en Munda.
-29 Guerras cántabras, contra cántabros e ástures.

Século I

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
13 Nova división romana de Iberia, nacemento da Lusitania, Bética e da Tarraconense.
65 Séneca e o seu sobriño Lucano foron asasinados en Roma por orde de Nerón.
74 Vespasiano concede a cidadanía romana aos hispanos.
98 Traxano, da Bética, foi nomeado emperador de Roma.

Século II

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
117 Hadriano, tamén da Bética, sucede ao seu pai adoptivo Traxano.
166 A peste arrasa Hispania mentres bandas do norte de África atacan as cidades do sur da Península.

Século III

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
258 Francos e alamanos invaden a Península, alí permanecen 10 anos.
286 Nova división de Hispania en Gallaecia, Tarraconense, Cartaxinense, Bética e Lusitania.

Século IV

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
306 Concilio de Elvira (hoxe Granada), primeiro sínodo da Igrexa en Hispania.
379 Teodosio I, orixinario de Gallaecia, é nomeado emperador romano e bizantino, o último en reinar nun imperio reunido.
380 Concilio de Caesaraugusta (Zaragoza) pronúnciase contra o priscilianismo.
384 O priscilianismo, recoñecido como herexía no Concilio de Burdeos.

Século V

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
409 Os suevos. alanos e vándalos chegaron a Hispania.
411 Creación do Reino Suevo en Gallaecia.
416 Os visigodos e o seu rei Walia continuaron a invasión, a soldo de Roma para loitar contra outros bárbaros.
429 Os vándalos abandonaron Hispania.
441 Requila, rei suevo, conquistou Sevilla mentres os bagaudas arrasaban no val do Ebro.
456 Batalla do río Órbigo: derrota dos suevos preto de Astorga contra os visigodos.
475 Eurico rompeu o foedus co Imperio Romano e comezou a ocupación visigoda da Península.
476 Fin do Imperio Romano de Occidente.

Século VI

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
507 Os visigodos fuxindo da súa derrota na batalla de Vogladum e do saqueo de Tolouse, escapan á Península e comezan a reinar Hispania e Septimania.
552 O Imperio Bizantino conquista parte do sur de Hispania formando a Hispania bizantina.
567 Toledo converteuse na capital do Reino visigodo.
568 Leovixildo comezou o seu reinado.
585 Leovixildo conquista o Reino suevo. Unificando na mesma coroa os reinos de Gallaecia, Hispania e Septimania.
586 Alzamento suevo comandado por Malarico.
586 - 601 Reinado de Recaredo I, enfrontamentos cos borgoñóns na Septimania e cos bizantinos en Levante.
587 Recaredo I converteuse ao catolicismo.
589 8 de maio O terceiro concilio de Toledo marca a entrada da Hispania visigoda na Igrexa católica.

Século VII

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
624 Suintila conquistou aos bizantinos a Hispania bizantina.
A Historia de regibus Gothorum, Vandalorum et Suevorum foi escrita por Isidoro de Sevilla.
625 Suintila conquistou aos pobos vascos.
633 IV Concilio de Toledo. Obriga ós xudeus a se bautizaren. Os novos reis deben ser confirmados pola Igrexa.
654 Recesvinto foi o responsable da promulgación dun código de lei, o Liber Iudiciorum.

Século VIII

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
711 xullo Batalla de Guadalete: os musulmáns desembarcan na península e derrotan a Rodrigo.
718 Paio revelouse ao norte do Conventus Asturicensis da Gallaecia contra o Califato omeia.
722 Batalla de Covadonga.
Paio, foi elixido princeps con sede rexia en Cangas de Onís.
737 Paio morreu, sucedeuno como princeps o seu fillo Fávila.
739 Fávila morreu, sucedeuno o marido da súa irmá Ermesenda, Afonso I.
740 Afonso I recupera o territorio do Conventus Lucensis.
757 Afonso I morreu, sucedeuno como rei o seu fillo Froila I.
768 14 de xaneiro Froila I foi asasinado, sucedeuno Aurelio.
774 Aurelio morreu, sucedeuno o seu primo Silo. Silo estableceu a súa sede rexia en Pravia.
783 Silo morreu. A súa muller Adosinda, filla de Afonso I, arranxou a elección do seu sobriño Afonso II, fillo de Froila I.
Unha coalición de nobres elixiu rei ao fillo ilexítimo de Afonso I: Mauregato, e Afonso II fuxíu a Áraba.
789 Mauregato morreu. O irmán de Aurelio, Vermudo I, foi elixido rei.
791 Batalla do río Burbia. Vermudo I abdicou do trono.
14 de setembro Afonso II foi coroado rei.
Afonso II estableceu a sede rexia en Oviedo.
794 Batalla de Lutos: Afonso II foi derrotado en Astorga.
795 18 de setembro Batalla das Babias.

Século IX

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
816 Batalla de Pancorbo.
824 Batalla do paso de Roncesvalles.
842 Afonso II morreu. Nepociano foi elixido rei.
Batalla da ponte de Cornellana. As forzas leais ao fillo de Vermudo I, Ramiro I derrotaron a Nepociano.
850 1 de febreiro Ramiro I morreu, o seu fillo, Ordoño I sucedeuno como rei.
851 Batalla de Albelda.
Eneco Arista morreu, sucendendo como rei de Navarra o seu fillo García Eneconiz.
852 Batalla de Guadalacete.
860 García foi capturado polos viquingos extorsionando o reino de Navarra cun rescate de 70 000 dinares de ouro.
862 Formouse o condado de Castela baixo o conde Rodrigo.
865 9 de agosto Batalla da Morcuera.
866 27 de maio Ordoño I morreu, sucedeuno o seu fillo Afonso III.
Froila, un conde galego, apoderouse do trono e obrigou a Afonso III a fuxir a Castela.
Froila foi asasinado en Oviedo.
868 Vimara Pérez, un conde galego, conquista Porto, converténdose no primeiro conde de Portucale.
870 García morreu e García Ximénez tomou o poder como rexente mentres o fillo herdeiro de García, Fortún Garcés permaneceu cativo en Córdoba.
873 5 de novembro Rodrigo, conde de Castela, morreu, sucedeuno o seu fillo Diego Rodríguez Porcelos.
878 Hermenexildo Gotérrez, conde de Tui e Portucale, conquista Coímbra.
882 Primeira batalla de Cellorigo: Vela Ximeniz, conde de Áraba, repeleu unha invasión do Emirato de Córdoba no paso de Cellorigo.
Fortún Garcés volveu a reinar en Navarra.
883 Segunda batalla de Cellorigo: Vela Ximeniz, repeleu unha segunda invasión.
885 31 de xaneiro Diego Rodríguez morreu.

Século X

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
901 xullo Día de Zamora.
905 A nobreza navarra retirou do trono a Fortún Garcés poñendo no seu lugar a Sancho I.
910 20 de decembro Afonso III morreu, o reino foi dividindo o reino no Reino de Galicia, a Ordoño II, no Reino de León, a García I, e no Reino de Asturias a Froilán II.
914 19 de xaneiro García I morreu herdando a súas terras Ordoño II.
917 Batalla de San Esteban de Gormaz.
920 26 de xullo Batalla do Val de Xunqueira.
922 Os navarros derrotaron en batalla a Galindo II Aznárez, conde do condado de Aragón, e obrigouno a vasalaxe.
924 xuño Morreu Ordoño II, a nobreza galego-leonesa elixiu a Froilán II.
925 xullo Morreu Froilán II, posiblemente por lepra. O testamento de Froilán nomeou sucesor ao seu fillo Afonso Froilaz. Os fillos de Ordoño II: Sancho Ordóñez, Afonso IV e Ramiro II, non recoñeceron a Froilaz, deixandoo só como rei en Galicia.
O irmán máis novo de Froilán II, Ramiro, casou coa súa muller viuva Urraca e reclamou o trono.
Sancho Ordóñez, Afonso IV e Ramiro II forzaron a Afonso Froilaz ao exilio as marchas do este asturiano.
Sancho Ordóñez tomou a cidade de León.
Afonso IV, co apoio da nobreza leonesa e navarra, expulsou a Sancho Ordóñez de León.
10 de decembro Sancho I Garcés morreu, sucedeuno o seu fillo García I Sánchez co seu irmán Ximeno Garcés como rexente.
926 Ordóñez foi coroado princeps do Reino de Galicia.
929 16 de agosto Ordóñez morreu herdando Afonso IV.
931 Fernán González converteuse no conde de Castela.
Álvaro Herraméliz, conde de Lantarón e Áraba, morreu. Fernán González herdou os seus territorios unindoos ao condado de Castela.
29 de maio Ximeno Garcés morreu.
Afonso IV foi forzado a abdicar o seu trono en Galicia e León a favor do seu irmán Ramiro II.
939 19 de xullo Batalla de Simancas.
5 de agosto Batalla de Alhandic.
951 1 de xaneiro Ramiro II morreu, sucedeulle o seu fillo Ordoño III.
956 Ordoño III morreu, sucedeulle o seu irmán Sancho I.
958 A nobreza leonesa liderada por Fernán González depuxo a Sancho I a favor do fillo de Afonso IV, Ordoño IV.
960 Sancho I recuperou o trono coa axuda de Navarra e Córdoba.
966 Sancho I morreu envelenado polo conde galego-portugués Gonzalo Menendiz, sucedeulle o seu fillo inda novo Ramiro III, con Elvira Ramírez e Tareixa Ansúrez como rexentes.
970 22 de febreiro García I Sánchez morreu, sucedeulle o seu fillo máis vello Sancho II Garcés. Un pequeno territorio en Viguera foille dado a outro fillo como o Reino de Viguera.
Fernán González morreu, sucedeulle García Fernández no condado de Castela.
981 9 de xullo Batalla de Torrevicente.
Batalla de Roda.
982 15 de outubro A nobreza galega nomea ao fillo de Ordoño III, Vermudo II, como rei de Galicia co apoio do Califato de Córdoba.
984 Vermudo II depuxo a Ramiro III facéndose co reino de León.
987 Vermudo II repele as forzas cordobesas en Zamora.
991 novembro Vermudo II foi expulsado do reino pola nobreza leonesa.
992 setembro Vermudo II volve a León.
994 Sancho II morreu, sucedeulle como rei de Navarra e conde de Aragón o seu fillo García II Sánchez.
995 maio García Fernández foi capturado nunha razzia cordobesa.
xuño García Fernández morreu polas feridas en Medinaceli, sucedeulle o seu fillo Sancho García.
996 Os cordobeses conquistaron Astorga.
999 Castela declinou pagar tributo a Córdoba.
setembro Vermudo II morreu, sucedeulle o seu fillo Afonso V, coa súa nai Elvira García e Menendo II Gundisalviz, dux de Galicia e conde de Portucale, como rexentes.
1000 29 de xullo Batalla de Cervera.
García II Sánchez morreu, sucedeulle como rei de Navarra e conde de Aragón o seu fillo Sancho III, coa súa nai, Ximena Fernández, e a súa avoa, Urraca Fernández, reinando cos bispos de Navarra como rexentes.

Século XI

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
1005 Un exército cordobés ao mando do califa Hixam II invadiu o reino coa intención de conquistar Zamora.
García Ramírez de Viguera, rei de Viguera, morreu sen herdeiros varóns. O seu territorio foi absorbido por Navarra.
1008 6 de outubro Morreu Menendo II Gundisalviz, Afonso V entrou na súa maioría de idade.
1009 Hixam II foi derrocado e encarcerado polo seu curmán Muhammad II de Córdoba.
1 de decembro Sulaimán al-Mustaín, á fronte dun exército de bérberes descontentos e coa axuda de Sancho García, derrotou a Muhammad II, obrigando a este a fuxir a Toledo e liberou a Hixam II.
1011 Sancho III casou con Munia, filla de Sancho García de Castela.
1015 Sancho III conquistou a comarca de Sobrarbe.
1017 5 de febreiro Morreu Sancho García, sucedeuno como conde de Castela e Áraba o seu fillo pequeno García Sánchez, con Urraca de Covarrubias, tía deste e filla de García Fernández, actuando como rexente.
1018 Sancho III anexionou metade da comarca de Ribagorza.
1025 Raimundo III de Pallars Jussà, conde de Pallars Jussà e de Ribagorza, prometeu submisión a Sancho III como o seu vasalo.
1028 7 de agosto Afonso V morreu, sucedeuno como rei o seu fillo Vermudo III.
1029 García Sánchez foi asasinado en León polos fillos dun nobre que expulsara das terras entre o Cea e o Pisuerga.
Sancho III nomeou conde de Castela a Fernando I, fillo e neto de Sancho García por parte de nai.
1031 Hixam III de Córdoba, o califa de Córdoba no exilio, foi derrocado e o seu título abolido pola nobreza local, resultando na inmediata independencia de iure das taifas de Al-Andalus.
1032 A filla de Afonso V, Sancha I, estaba casada con Fernando I.
1034 Navarra conquistou León. Vermudo III fuxiu a actual Galicia.
1035 18 de outubro Sancho III morreu. O seu reino foi dividido entre os seus fillos. Gonzalo I recibiu a Sobrarbe e Ribagorza. Ao ilexítimo Ramiro I de Aragón foille concedido o título de alguacil e algunhas propiedades en condado de Aragón. García III Sánchez sucedeu ao seu pai como rei de Navarra e mantivo a soberanía sobre os seus irmáns.
Batalla de Tafalla: García III repeleu unha invasión do reino por parte de Ramiro I.
1037 4 de setembro Batalla de Tamarón: Vermudo III caeu do seu cabalo e foi asasinado polas forzas leais a Fernando I.
1038 22 de xuño Fernando I foi coroado rei en León.
1043 26 de xuño Gonzalo I foi asasinado por un dos seus cabaleiros.
Ramiro I anexionou Sobrarbe e Ribagorza.
1054 1 de setembro Batalla de Atapuerca: Forzas navarras e leonesas reuníronse preto da moderna Atapuerca. García III e o seu titor Fortún Sánchez foron asasinados. O fillo de García III, Sancho IV, ​​sucedeuno como rei baixo a rexencia de Estefanía. León anexionou territorios navarros ao sur do Ebro.
1056 Fernando I foi coroado como Imperator totius Hispaniae.
1058 25 de maio Estefanía morreu, rematando a rexencia.
1062 29 de decembro Sancho IV e Fernando I asinaron un tratado que definía a súa fronteira.
1063 Sínodo de Jaca: Ramiro I presidiu un sínodo en Jaca que restableceu a Diocese de Osca.
8 de maio Batalla de Graus: Ramiro I morreu nun intento fallado de tomar a Graus da taifa de Zaragoza. Sucedeuno o seu fillo Sancho Ramírez.
1064 agosto Cruzada de Barbastro: A instancias do papa Alexandre II, unha coalición de Aragón, Urgell, Aquitania e os Estados Pontificios conquistou Barbastro da taifa de Lérida.
1065 Batalla de Paterna: As forzas valencianas que perseguían ao exército de Fernando I, entón en retirada do cerco fallado de Valencia, foron emboscadas e aniquiladas en Paterna.
24 de decembro Fernando I morreu. O reino foi dividido entre os seus tres fillos. O maior, Sancho II, recibiu Castela, Galicia e Portucale foron para García II e León para Afonso VI.
Guerra dos Tres Sanchos: Sancho II comezou a ordenar incursións fronteirizas en Navarra.
1067 Guerra dos Tres Sanchos: A guerra chegou a un punto morto. Castela quedou en posesión dos territorios navarros na moderna Áraba, montes de Oca, Pancorbo, Burgos e A Rioxa.
1068 primavera Afonso VI invadiu a taifa de Badaxoz.
19 de xullo Batalla de Llantada: Sancho II derrotou a Afonso VI en Lantadilla, na taifa de Badaxoz, preto do moderno Melgar de Fernamental.
1071 xuño Sancho II e Afonso VI conspiran contra García II e invaden Galicia polo norte e o sur, partindo o reino e obrigando a García a exiliarse a Sevilla.
1072 xaneiro Batalla de Golpejera: Sancho II derrotou e capturou a Afonso VI preto de Carrión de los Condes. Este último foi liberado e enviado ao exilio a Toledo.
12 de xaneiro Sancho II foi coroado rei de Galicia, León e Castela.
7 de outubro Sancho II foi traizoado e asasinado por un nobre zamorano durante o asalto de Zamora.
Afonso VI sucedeu a Sancho II en León e Castela.
1074 As taifas de Toledo e Granada víronse obrigadas a pagar as parias a Afonso VI.
1076 4 de xuño Sancho Garcés IV foi tirado dende un penedo de Peñalén polo seu irmán e irmá. Afonso VI recoñeceu como sucesor ao seu fillo pequeno García Sánchez.
A nobreza navarra elixiu rei a Sancho Ramírez. Este último cedeu algúns territorios do oeste de Navarra a Afonso VI.
O emir de Zaragoza comezou a pagar as parias a Afonso VI.
1077 Afonso VI tomou o título de Imperator totius Hispaniae.
1079 Batalla de Cabra : Sevilla venceu ás forzas invasoras de Granada. Ambos bandos foron axudados por cabaleiros cristiáns.
Afonso VI conquistou Coria.
1083 28 de abril Sancho Ramírez conquistou Graus.
Co pretexto de rendición, os ocupantes do castelo de Rueda de Jalón, bastión de Zaragoza, invitaron ao castelo a importantes nobres cristiáns para asasinalos.
1084 14 de agosto Batalla de Morella: un exército zaragozano dirixido por Rodrigo Díaz de Vivar derrotou de forma decisiva ás forzas de Sancho Ramírez preto de Tortosa.
25 de decembro Batalla de Piedra Pisada: un exército zaragozano fixo unha escaramuza coas forzas de Afonso VI.
1085 25 de maio Afonso VI conquistou Toledo.
Afonso VI conquistou Madrid.
1086 marzo Afonso VI puxo ao seu vasalo, Al-Qádir, como rei de Valencia.
23 de outubro Batalla de Zalaca: Yusuf ibn Tashfin, o sultán da dinastía almorábide, á fronte dunha coalición de taifas andaluzas, derrotou aos cristiáns nunha sanguenta batalla preto de Badaxoz. As taifas renunciaron ao pago das parias.
1087 Cerco de Tudela: Afonso VI, Sancho, Odón I, Guillerme de Melun, cercaron Tudela.
Sancho conquistou Estada.
1088 Sancho tomou o castelo de Montearagón.
1089 24 de xuño Sancho conquistou Monzón.
1090 Yusuf ibn Tashfin derrocou ao rei de Valencia e enviouno ao exilio.
1094 4 de xuño Sancho morreu durante un cerco a Huesca. Sucedeuno como rei de Aragón e Navarra o seu fillo maior Pedro I.
xuño Rodrigo Díaz de Vivar conquistou Valencia para Castela.
novembro Afonso VI perdeu Lisboa, Sintra e Santarém, polas conquistas almorábides.
1095 16 de marzo O papa Urbano II emitiu unha bula que prohibía a excomuñón de Pedro I ou da súa raíña Inés de Aquitania, sen a súa autorización expresa.
1096 Batalla de Alcoraz: Pedro I derrotou ás forzas zaragozanas enviadas para levantar o seu cerco a Huesca.
27 de novembro Pedro I conquistou Huesca.
1097 Batalla de Bairén: un exército aragonés atrapado entre as forzas almorábides e o Mar Mediterráneo derrotou aos seus inimigos preto da moderna Gandía.
15 de agosto Batalla de Consuegra: unha forza almorábide derrotou un dos exércitos de Afonso VI preto de Consuegra.
16 de agosto Pedro I casou con Berta de Aragón en Huesca, marcando o traslado da capital aragonesa desde Jaca.

Século XII

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
1102 Afonso VI ordeou a evacuación e queima de Valencia debido a unha ameaza almorábide.
1104 Afonso VI conquistou Medinaceli.
Pedro I morreu, sucedeuno o seu irmán Afonso I.
1105 Afonso I conquistou as cidades almorábides de Ejea de los Caballeros e Tauste.
1107 Afonso I conquistou a Tamarit de Llitera e a San Esteban de Litera a dinastía almorábide.
1108 29 de maio Batalla de Uclés: os almorábides derrotaron en Uclés ás forzas de Afonso VI, reconquistando a cidade así como Cuenca, Huete e Ocaña. O fillo e herdeiro de Afonso Sancho Afónsez foi asasinado por musulmáns locais.
1109 1 de xullo Afonso VI morreu en Toledo. A súa filla Urraca sucedeuno como raíña.
Outubro Urraca casou con Afonso I de Aragón.
1111 26 de outubro Batalla de Candespina: Afonso I, ao que se uniu Henrique de Borgoña, derrotou ás forzas leais á súa muller Urraca en Fresno de Cantespino.
Outono Batalla de Viadangos: o nobre Pedro Froilaz de Traba e Diego Xelmírez, arcebispo da arquidiocese de Santiago de Compostela, foron derrotados en Villadangos del Páramo por unha forza superior dirixida por Afonso I.
1112 O papa Pascual II anulou o matrimonio de Urraca con Afonso I. Os dous acordaron unha tregua.
1117 Afonso I conquistou as cidades almorábides de Fitero, Belchite, Corella, Cintruénigo, Murchante, Monteagudo e Cascante.
1118 Afonso I, xunto aos soldados franceses tras a declaración da cruzada, conquistou as cidades almorábides de Almudévar, Gurrea de Gállego e Zuera e cercou Zaragoza.
18 de decembro Afonso I conquistou Zaragoza.
1119 Afonso I conquistou Cervera, Tudejen, Castelló, Tarazona, Ágreda, Magallón, Borja, Alagón, Novillas, Mallén, Rueda e Épila á dinastía almorábide.
1120 Batalla de Cutanda: Afonso I derrotou ás forzas da dinastía almorábide en Cutanda preto de Calamocha, conquistándoa así como Calatayud e Daroca para o Reino de Aragón.
Afonso I conquistou as cidades almorábides de Calatayud, Bubierca, Alhama de Aragón, Ariza e Daroca.
1122 Afonso I estableceu a Confraría de Belchite, unha orde militar en Belchite dedicada á guerra contra os musulmáns.
1123 Afonso I conquistou a cidade barcelonesa de Lleida.
1126 8 de marzo Urraca morreu no parto en Saldaña de Burgos. Afonso VII, o seu fillo do seu primeiro marido Raimundo de Borgoña, sucedeuna como rei.
1127 Afonso I conquistou a cidade almorábide de Longares.
Xuño Afonso I e Afonso VII asinaron a Paz de Támara en Támara de Campos. O tratado recoñeceu a soberanía de Afonso VII sobre Castela e restableceu a fronteira de 1054 entre Castela e Aragón. Afonso I renunciou ao título de emperador.
1129 6 de abril Afonso I de Portugal, tomou o título de princeps.
1130 Outubro Cerco de Baiona: Afonso I cercou á cidade aquitana de Baiona, probablemente coa intención de impresionar ao vasalo de Afonso Xordán, o conde de Tolosa.
1131 Outubro Afonso I redactou un testamento deixando o seu reino á Orde do Temple, á Orde de San Xoán de Xerusalén e á Orde do Santo Sepulcro.
Outubro Cerco de Baiona: Afonso I retirouse tras o levantamento do cerco.
1133 Afonso I conquistou a cidade almorábide de Mequinensa.
1134 17 de xullo Batalla de Fraga: Os almorábides romperon o cerco aragonés a Fraga. Afonso I resultou ferido.
7 de setembro Afonso I morreu polas feridas.
A nobreza navarra elixiu a García Ramírez de Pamplona, neto do fillo ilexítimo de García III de Navarra.
A nobreza aragonesa elixiu a Ramiro II de Aragón.
1135 26 de maio Afonso VII tomou o título de Imperator no Privilegium Imperatoris.
1137 11 de agosto A filla de Ramiro II, Petronila de Aragón, estaba prometida con Ramón Berenguer IV, conde de Barcelona. Segundo os termos do contrato, Petronila foi nomeada herdeira de Ramiro II, e en caso de falecer sen fillos, Ramón Berenguer debía herdar todos os seus territorios.
13 de novembro Ramiro II retirouse ao mosteiro, conservando o título real pero outorgándolle a Ramón Berenguer a autoridade real baixo o título de príncipe do pobo aragonés.
1138 xullo Cerco de Coria: Afonso VII non logrou tomar a cidade almorábide de Coria. O seu xeneral Rodrigo Martínez morreu no asalto.
1139 abril Cerco de Oreja: Afonso VII cercou o castelo almorábide de Colmenar de Oreja.
25 de xullo Batalla de Ourique: Afonso I derrotou unha forza almorábide en Ourique. Os seus soldados proclamárono rei de Portugal.
outubro Cerco de Oreja: os almorábides rendíronse cedendo o castelo.
1141 verán Batalla de Valdevez: Afonso I invadiu o Reino de Galicia, Afonso VII foi ao seu encontro en Arcos de Valdevez pero foi derrotado.
1142 maio Cerco de Coria: Afonso VII comezou o cerco a cidade almorábide de Coria, Cáceres.
xuño Cerco de Coria: a guarnición almorábide acabou por rederse.
1143 5 de outubro Afonso I e Afonso VII asinaron o Tratado de Zamora, recoñecendo a independencia do Reino de Portugal e prometendo a paz entre ámbalas coroas.
1147 outubro Segunda cruzada: Afonso VII, Ramón Berenguer IV e García Ramírez, co apoio das armadas xenovesa e
1151 Afonso VII, Ramón Berenguer IV asinaron o Tratado de Tudillén, recoñecendo as conquistas aragonesas así como as conquistas posteriores na Taifa de Murcia.
1157 O califato almohade conquistou Almería.
16 de agosto Morreu Ramiro II, sucedeuno Petronila como raíña de Aragón.
21 de agosto Afonso VII morreu, o fillo maior Sancho III recibiu Castela e o menor Fernando II recibiu León e Galicia.
1158 31 de agosto Sancho III morreu, sucedeuno como rei de Castela os seu fillo Afonso VIII. Varios nobres casteláns comezaron a competir pola rexencia.
1162 6 de agosto Ramón Berenguer IV morreu, sucedeuno como conde de Barcelona o seu fillo Afonso II.
1164 18 de xullo Petronila abdicou do trono de Aragón en favor do seu fillo novo Afonso II, conde de Barcelona.
1166 Afonso II conquistou o condado da Provenza.
1168 Afonso II conquistou o condado de Cerdaña.
19 de decembro Afonso II e Sancho VI de Navarra, asinaron o Tratado de Sangüesa que prevía unha tregua de vinte anos entre os seus países e acordaban a división da Taifa de Murcia.
1171 Afonso II conquistou Teruel e Caspe.
1172 Xerardo II de Rosellón, conde de Rosellón, morreu sen herdeiros. Os nobres do seu condado elixiron a Afonso II para sucedelo.
1173 Afonso II regalou a Provenza ao seu irmán Ramón Berenguer III.
1174 Afonso VIII cedeu Uclés á Orde de Santiago.
1177 21 de setembro Castela conquistou Cuenca.
1179 Afonso VIII e Afonso II asinaron o Tratado de Cazola, establecendo as súas respectivas zonas de conquista en Andalucía. Aragón cedeu o seu dereito sobre Murcia.
1188 Afonso VIII de Castela recoñeceu a Afonso VIII de León e Galicia. A cambio, Afonso VIII recoñeceu a supremacía de Castela.[Cómpre referencia]
1195 18 de xullo Batalla de Alarcos: o califato almohade derrotou de forma decisiva a unha forza castelá na que hoxe é Cidade Real, o que obrigou a retirada a Toledo e a cesión de Trujillo, Montánchez e Talavera de la Reina.
1196 25 de abril Afonso II morreu, sucedeuno como rei o seu fillo Pedro II de Aragón.

Século XIII

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
1209 Cruzada albixense: o papa Inocencio III pediu unha cruzada para exterminar o Catarismo en Languedoc.
1212 Alfonso VIII de Castela, Pedro o Católico, Sancho VII de Navarra e o legado papal Arnaldo Amalarico, á fronte dun exército franco, conquistou as cidades almohades de Calatrava la Vieja, Alarcos e Benavente, Zamora.
16 de xullo Batalla das Navas de Tolosa: unha coalición de forzas das coroas cristiás derrotou decisivamente a un exército almohade no que hoxe é a Provincia de Xaén. O califa Muhammad al-Nasir foi forzado a fuxir.
1213 12 de setembro Batalla de Muret: Pedro II de Aragón morreu, sucedeuno o seu fillo Xaime I de Aragón.
1214 5 de outubro Alfonso VIII morreu, sucedeuno o seu fillo novo Henrique I de Castela, cuxa irmá maior Berenguela gobernou como rexente.
1217 6 de xuño Henrique I morreu ao caer unha tella do tellado. Berenguela sucedeuno como raíña reinante de Castela.
31 de agosto Berenguela dimitiu en favor do seu fillo Fernando III.
1224 O califa almohade Yusuf II morreu sen deixar ningún herdeiro.
O gobernador almohade de Andalucía levou a maioría das súas forzas a través do Estreito de Xibraltar para disputar a sucesión do califato.
Un Abdallah Al-Bayyasi estableceu a Taifa de Baeza con el mesmo á cabeza e apelou a Fernando III para que o axudase a conquistar Andalucía.
1225 Cerco de Xaén: Castela e Baeza non conseguiron tomar a cidade de Xaén.
Fernando III encargoulle o goberno de Córdoba a Al-Bayyasi a cambio de Baños de la Encina, Capilla, Badaxoz e Castelo de Salvatierra.
1226 novembro Al-Bayyasi foi asasinado en Córdoba nun levantamento popular. Castela anexionou parte do seu territorio, incluíndo Baeza.
1229 5 de setembro Conquista de Mallorca: Xaime I de Aragón dirixiu unha frota dunhas 200 embarcacións e 20 000 homes de Salou, Cambrils e Tarragona a Mallorca.
12 de setembro Batalla de Portopí: as forzas da aragonesas derrotaron a unha forza almohade na Serra de Na Burguesa, o que obrigou a esta a retirarse cara a Palma.
31 de decembro Conquista de Mallorca: Xaime I tomou o último reducto das forzas almohades en Palma e capturou ao vali Abu Yahya.
1230 Xaime I emitiu o Llibre del Repartiment, outorgando territorio en Mallorca segundo a participación na súa conquista. A metade converteuse en terra da coroa; o resto dividíase fundamentalmente entre os cataláns e cabaleiros de Marsella e da Orde do Temple.
24 de xuño Cerco de Xaén: Fernando III cercou Xaén.
24 de setembro Alfonso VIII de León e Galicia morreu, sucedeuno o seu fillo Fernando III. Fin da monarquía galegoleonesa.
setembro Cerco de Xaén: ao coñecer a morte de Afonso VIII, Fernando III abandonou o cerco para ser coroado rei en León.
1231 Fernando III conquistou Cazorla.
Batalla de Xerez: un exército do castelán derrotou a un exército do emir Ibn Hud preto da moderna Xerez da Fronteira, no fondo do territorio deste último.
1232 Xaime I conquistou Menorca.
1233 Fernando III conquistou Úbeda.
maio Cerco de Burriana: Xaime I cercou Borriana, Castellón.
xullo Cerco de Burriana: caeu a cidade.
1235 Xaime I conquistou Elvisa.
1236 7 de febreiro Cerco de Córdoba (1236): Fernando III chegou a Córdoba, España tras a súa caída a mans dos cabaleiros locais. e quintos columnistas internos.
1237 15 de agosto Batalla do Puig: o rei de Valencia Zayyan ibn Mardanish atopouse cunha forza de invasión aragonesa en El Puig, onde foi derrotado de forma decisiva.
1238 Fernando III conquistou Huelva e obtivo a vasalaxe de Niebla.
28 de setembro Xaime I capturou Valencia e creouse rei do Reino de Valencia.
1240 Fernando III conquistou Écija e Lucena.
1243 Fernando III capturou Orihuela e obtivo a vasalaxe de Murcia.
1244 26 de marzo Xaime I asinou o Tratado de Almizra, establecendo a fronteira de Valencia con Castela.
Fernando III conquistou Arjona, Mula e Lorca.
1245 Fernando III conquistou Cartaxena.
Cerco de Xaén (1245–46): Fernando III, xunto coa Orde de Santiago, cercou Xaén.
1246 28 de febreiro Cerco de Xaén (1245–46): Mahoma I de Granada, emir de Granada, entregou a cidade a Castela e aceptou afluente relación. Foi creado o Reino de Xaén.
1247 xullo Cerco de Sevilla: Fernando III puxo o cerco a Sevilla.
1248 Fernando III obtivo o vasalaxe de Alacante.
23 de novembro Cerco de Sevilla: Sevilla, a última organización musulmá na Península Ibérica ademais do Emirato de Granada, rendida ao Castela , prometendo que a cidade sería entregada como moi tarde o mes seguinte. Fernando III fíxose rei do Reino de Sevilla.
1252 30 de maio Fernando III morreu, sucedeuno o seu fillo Afonso X.
1253 Afonso X capturou o Algarve do Portugal.
Afonso X deu á súa filla Beatrice de Castela ao rei Afonso III de Portugal, e prometeron ceder o Algarve ao seu fillo primoxénito no seu sétimo aniversario.
1256 28 de xaneiro Rei de romanos Guillerme II dos Países Baixos morreu nunha batalla cos frisios preto de Hoogwoud.
1257 15 de xaneiro Eleccións imperiales de 1257: Ricardo de Cornualla foi elixido Rei de romanos.
1 de abril Eleccións imperiales de 1257: Afonso X, que reclamou o título por descendencia do seu avó Filipe de Suabia, foi elixido Rei de romanos.
Afonso X degrada a moeda castelá e introduciu unha tarifa para recadar cartos para unha campaña en apoio da súa reivindicación do dominio do Sacro Imperio Romano Xermánico, contra o de Ricardo de Cornualla.
1261 Cerco de Xerez (1261): Castela e Granada asediaron Xerez da Fronteira.
Cerco de Xerez (1261): os cidadáns de Xerez de la Frontera acordaron retomar o pago de tributos a Castela.
1262 Xaime I creou o Reino de Mallorca no seu testamento.
Niebla, Andalucía incorporouse ao Castela.
1264 Revolta mudéxar de 1264–1266: os musulmáns súbditos de Castela, alentados por Mahoma I, rebeláronse en Andalucía. e Murcia.
8 de agosto Revolta mudéxar de 1264–1266: Nuño González de Lara, xefe da guarnición do castelán en Jerez de la Frontera, fuxiu do seu posto. O Alcázar de Jerez de la Frontera foi tomado.
9 de outubro Revolta mudéxar de 1264–1266: as forzas do castelán retomaron Xerez da Fronteira.
1265 28 de agosto O Siete Partidas, un código de lei, completouse en Castela.
outubro Conquista de Murcia (1265–66): Xacome I de Aragón entrou no territorio dominado polos musulmáns en apoio castelán represión da revolta mudéxar.
1266 2 de xaneiro Conquista de Murcia (1265–66): Xacome o Conquistador cercou a Murcia.
31 de xaneiro Conquista de Murcia (1265–66): Murcia rendeuse.
26 de febreiro Batalla de Benevento: Manfredo, rei de Sicilia, o rei do Sicilia, foi asasinado durante a conquista do reino por Carlos I de Anjou , conde de Anjou.
Alacante incorporouse ao Castela.
1267 16 de febreiro Afonso X e Afonso III asinaron o Tratado de Badaxoz, un pacto de amizade e asistencia mutua. O tratado estableceu a fronteira entre Castela e Portugal en desvantaxe deste último.
1272 O castelán nobreza rebelouse contra Afonso X tras a súa mala xestión da economía.
1275 Batalla de Écija (1275): as forzas do Granada derrotaron a un exército do castelán que se movía polo seu territorio para atoparse cunha marínida adiante.
1276 27 de xullo Xaime I morreu. Sucedeuno como rei do Aragón e de Valencia Pedro III de Aragón, e como rei de Mallorca, Xaime II de Mallorca.
1278 xullo Cerco de Alxeciras (1278–79): Castela cercou á marínida cidade portuaria de Alxeciras.
25 de xullo Batalla de Alxeciras (1278): unha frota combinada da marínida-granadano destruíu a armada do castelán no Estreito de Xibraltar.
1279 Xaime II acordou por tratado converterse en vasalo da Aragón.
5 de agosto Cerco de Alxeciras (1278–79): unha forza da marínida destruíu a armada do castelá no porto da Baía de Xibraltar e capturou e executou. os soldados que asedian a cidade.
1280 23 de xuño Batalla de Moclín (1280): unha forza formada por soldados do castelán e a maior parte da Orde de Santiago foi aniquilada por un Granada en Moclín ao regresar dunha incursión.
1282 Afonso X, ante a presión militar da súa nobreza, viuse obrigado a aceptar ao seu fillo Sancho IV o Bravo de Castela como herdeiro.
30 de marzo Vésperas sicilianas: varios oficiais franceses foron asasinados por veciños da zona nuns disturbios preto de Palermo.
Guerra das Vésperas Sicilianas: os rebeldes do Sicilios apelaron a Pedro o Grande para derrocar a Carlos I de Anjou administración e goberno por dereito da súa muller Constance de Sicilia, raíña de Aragón, filla de Manfredo.
1283 8 de xullo Batalla de Malta: unha frota da aragonesa sorprendeu e afundiu un napolitano fuxidot no Gran Porto, atrasando a planeada invasión deste último de Sicilia.
1284 2 de febreiro Cruzada aragonesa: o papa Papa Martín IV pediu unha cruzada contra Pedro Magno, e declarouno deposto da Coroa de Aragón a favor de Carlos de Valois.
4 de abril Afonso X morreu. Sucedeuno Sancho IV, aínda que o seu testamento nomeou ao seu neto Alfonso de la Cerda o seu sucesor en León.
5 de xuño Batalla do Golfo de Nápoles: as armadas da Aragonés e do Sicilia sacaron unha frota do Napolitana en o Golfo de Nápoles e capturou Carlos I de Anjou así como unhas dez galeras.
1285 4 de setembro Batalla de Les Formigues: unha frota do siciliano-aragonesa derrotou decisivamente ao Francés e á Xénovas, probablemente preto das Illas Formigues.
30 de setembro Batalla do Col de Panissars: unha forza da aragonesa masacra ao exército do Francés durante a súa retirada sobre os Pirineos.
11 de novembro Pedro III morreu en Vilafranca do Penedès. Sucedeuno como rei do Aragón o seu fillo maior Afonso III de Aragón e como rei do Sicilia polo seu segundo fillo Xaime II de Aragón.
Afonso III conquistou Mallorca.
1286 Afonso III conquistou Elvisa.
1287 17 de xaneiro Afonso III conquistou Menorca e anexouna ao Reino de Mallorca, disolvendo o seu goberno autónomo.
23 de xuño Batalla dos condes: unha frota do siciliano-aragonesa derrotou a unha forza superior do Anxevino en Nápoles , rompendo o intento de invasión de Sicilia por parte deste último.
20 de decembro A Unión de Aragón, unha organización política de nobres e habitantes do Aragón, gañou o Privilexio da Unión, unha devolución de moitos poderes reais á nobreza aragonesa. , de Afonso III.
1288 Afonso III liberou a Alfonso de la Cerda do cativerio na fortaleza de Xàtiva e declarouno rei do Castela e do León.
1291 19 de febreiro Cruzada Aragonesa: o papa Nicolao IV, Filipe IV de Francia, Carlos II de Anjou e Afonso III asinaron o Tratado de Tarascón, rematando a cruzada. Afonso III aceptou retirar todas as tropas aragonesas de Sicilia. A cambio, o papa recoñeceuno como rei de Aragón e levantou a súa excomunión.
18 de xuño Afonso III morreu, sucedeuno Xaime II.
1295 Batalla de Iznalloz: o Emirato de Granada expulsou a unha guarnición do castelán e á Orde de Calatrava da súa fortaleza que dominaba a fronteira en Iznalloz.
25 de abril Sancho o Bravo morreu de tuberculose en Toledo, España. Sucedeuno o seu fillo pequeno Ferdinando IV o Convocado de Castela como rei de Castela e León, coa súa muller María de Molina actuando como rexente.
20 de xuño O papa Bonifacio VIII, Xaime II de Aragón, Filipe IV de Francia, Carlos II de Anjou e Xaime II de Mallorca asinaron o Tratado de Anagni. Segundo o tratado, Santiago o Xusto concedeu o Sicilia ao papa, que á súa vez agasallou a Carlos II, e aceptou axudar a este na súa reconquista.
Guerra das vésperas sicilianas: o pobo de Sicilia rexeitou o Tratado de Anagni e aclamaron a O irmán menor de Santiago o Xusto Frederick III de Sicilia o seu rei.
1296 abril As tropas aragonesas invadiron o Castile en apoio á reivindicación do trono de Afonso de la Cerda.
Xoán I de Galiza e León, fillo de Afonso X, foi coroado rei do León, Sevilla e Galicia en León, España.
Afonso de la Cerda foi coroado rei de Castela, Toledo, Córdoba, Murcia e Xaén en Sahagún.
1297 13 de setembro María de Molina e Dinís de Portugal asinaron o Tratado de Alcañices. Dinís aceptou apoiar a Fernando IV contra os rebeldes Afonso de la Cerda e Xoán I de Galiza e León e darlle o da man da súa filla Constance de Portugal en matrimonio. A cambio, recibiu algúns territorios do castelán ao longo da fronteira portuguesa.
1299 4 de xullo Batalla do cabo de Orlando: unha frota da Aragonés-Anxevino derrotou á mariña siciliana preto de Sicilia.
1 de decembro Batalla de Falconaria: unha frota siciliana derrotou decisivamente á mariña napolitana fronte á costa entre Marsala e Trapani e capturou ao seu comandante, o fillo de Carlos II de Anjou, Filipe I de Tarento.
1300 14 de xuño Batalla de Ponza (1300): unha frota aragonesa e anxevina derrotou a unha siciliana preto de Ponza.
26 de xuño Xoán I de Galiza e León renunciou aos seus títulos reais e declarou a súa fidelidade a Fernando IV.

Século XIV

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
1331 Na cidade de Alacant, as forzas mouras tentaron un cerco.
1339 Tratado de Madrid.
1366 Comeza unha guerra civil contra Henrique II, fillo de Afonso XI.

Século XV

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
1469 19 de outubro Isabel I de Castela e Fernando II de Aragón casaron, sentando as bases para a unificación dos reinos de Castela e Aragón en España.
1474 10 de outubro Comezou o reinado de Isabel I.
1475 Guerra de Sucesión castelá: Comezou a guerra.
1478 Creación do Tribunal da Santa Inquisición.
1479 Guerra de Sucesión castelá. Rematou a guerra.
20 de xaneiro Comezou o reinado de Fernando II.
4 de setembro O Tratado de Alcáçovas recoñeceu o control español sobre as Illas Canarias.
1492 2 de xaneiro O derradeiro rei musulmán (Boabdil) de Granada foi deposto.
31 de marzo Decreto da Alhambra: Expulsión do pobo xudeu da Coroa de Castela. Os Reis Católicos seguiron sempre unha política centralizadora e homoxeneizante.
3 de agosto Cristovo Colón, apoiado polos Reis Católicos, partiu de Palos de Frontera dirixindo expedición cara as Indias polo Atlántico, composta por unha nao (a Santa María) e dúas carabelas (a Niña e a Pinta).
12 de outubro Cristovo Colón descubriu as Illas Bahamas, posteriormente tamén as illas A Española e Cuba.
1493 25 de setembro Cristovo Colón
1494 Tratado de Tordesillas.
1499 Guerras italianas de 1499-1504: Fernando aliouse co rei francés Lois XII de Francia.

Século XVI

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
1521 Guerra das Comunidades de Castela: os comuneiros foron sufocados en Villalar.
1532 Franceses, otománs e príncipes alemáns en desacordo coa Dieta de Ausburgo (Liga de Esmalcalda), rebeláronse contra Carlos. Os turcos sitian Viena e os terzos españois levantan o Cerco.
1535 Carlos I tomou Tunes, non podendo evitar a perda de Savoia aos franceses.
1544 Paz de Crépy: Francisco I viuse obrigado a romper a alianza con Solimán o Magnífico, emperador turco, e loitar pola unidade dos cristiáns.
1547 Batalla de Mühlberg: Henrique II, novo rei francés, alíase coa Liga de Esmalcalda.
1555 Acadouse a paz de Ausburgo, Carlos I recoñeceu o dereito á liberdade relixiosa no imperio.
25 de outubro Carlos I abdicou en favor de Filipe II.
1557 10 de agosto Batalla de San Quintín.
1558 21 de setembro Carlos I morreu no mosteiro de Yuste, Estremadura.
1580 25 de agosto Estableceuse a Unión Ibérica das Coroas de Aragón, Castela e Portugal.
1588 8 de agosto A Armada Invencible foi derrotada.
1589 A Armada Inglesa foi derrotada.
1598 13 de setembro Filipe II morreu no Escorial de cancro.

Século XVII

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
1601 - 1606 A corte estableceuse en Valladolid.
1604 Tratado de Londres: Concluíu a guerra anglo-española e 19 anos en termos de paz.
1609 Tregua dos Doce Anos: recoñeceuse a independencia dos Países Baixos.
9 de abril Expulsión dos mouriscos.
1618 Guerra dos Trinta Anos: España apoia ó emperador Fernando II de Austria contra o elector do Palatinado Frederico V.
1621 Filipe IV de España foi coroado.
1621 - 1643 Exerce o goberno Gaspar de Guzmán.
1640 Guerra de Restauración Portuguesa: Comezou a guerra.
1643 - 1665 A confidente do rei, sor María Jesús de Ágreda inflúe notoriamente nas decisións estatais.
1648 Guerra dos Trinta Anos: Paz de Westfalia: España perde o norte dos Países Baixos.
1659 Tratado dos Pireneos: España perdeu o Flandres francés e o norte do Principado de Cataluña.
1665 Filipe IV morreu. O Imperio Español alcanzaba aproximadamente 12,2 millóns de quilómetros cadrados de superficie
Guerra de Restauración Portuguesa: Batalla de Villaviciosa: Vitoria e independencia de Portugal.
1668 Tratado de Lisboa: España recoñeceu a soberanía da nova dinastía gobernante de Portugal, a casa de Braganza.
1675 Rematou a rexencia de Mariana de Austria.
Carlos II de España, o último gobernante dos Habsburgo do Imperio Español, foi coroado.
1677 - 1679 Gobernou Xoán Xosé de Austria, ségueno o Duque de Medinacelli e mailo Conde de Oropesa.
1680 Deflación da moeda de billón, o Conde de Oropesa decide conter o gasto público e baixar os impostos.
1690 - 1697 A maioría de países europeos alíanse contra Francia. Acaba coa Paz de Rijswijk, Lois XIV cede prazas en Flandres, Luxemburgo e Cataluña a España.
1700 1 de novembro Carlos II morreu sen fillos.
A casa de Borbón comezou con Filipe V.

Século XVIII

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
1701 marzo Guerra de Sucesión Española: A guerra comezou.
1707 Decretos de Nueva Planta: España como monarquía absoluta e estado centralizado, abolindo as diferenzas políticas entre as coroas.
1713 Tratado de Utrecht: España perdeu os Países Baixos Españois, o vicerreinado de Nápoles e Sicilia, o ducado de Milán, Menorca e Xibraltar.
1714 7 de marzo Tratado de Rastatt.
7 de setembro Tratado de Baden. Fin da Guerra de Sucesión Española.
1717 Comezou o Vicerreinado de Nova Granada.
1724 xaneiro Filipe V abdicou no seu fillo, que reinaría como Lois I.
agosto Lois I morreu de varíola o pai volve a recuperar o trono.
1749 O goberno do país a cargo do marqués de Ensenada.
1761 Guerra dos Sete Anos: España declarou a guerra a Gran Bretaña.
1763 Tratado de París: España recupera Florida e obtén Luisiana.
1778 Guerra de Independencia dos Estados Unidos de América: España apoiou aos Estados Unidos.
1789 España durante este tempo abriu o tráfico de escravos á Habana.
1790 Expedicións españolas no noroeste do Pacífico. Máxima extensión do Imperio Español.

Século XIX

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
1801 Luisiana foi cedida a Francia.
1806 Invasións inglesas ao Río da Prata.
1807 Invasións inglesas ao Río da Prata.
1808 Guerra da Independencia española: A guerra comezou.
2 de maio Levantamento de Madrid.
1809 Guerra da Independencia de Bolivia: A guerra comezou.
1811 Guerra da Independencia de Venezuela: A guerra comezou.
1812 Constitución española.
1814 Guerra da Independencia española. A guerra rematou.
1815 Reconquista da Nova Granada: A reconquista comezou.
1816 Reconquista da Nova Granada: A reconquista rematou.
1820 Trienio liberal.
1823 Trienio liberal.
1824 Guerra da Independencia de Bolivia. A guerra rematou.
1833 Primeira guerra carlista: A guerra comezou.
1839 Primeira guerra carlista: A guerra rematou.
1846 Segunda guerra carlista: A guerra comezou.
1849 Segunda guerra carlista: A guerra rematou.
1864 Guerra hispano-sudamericana: A guerra comezou.
1866 Guerra hispano-sudamericana: A guerra rematou.
1868 Guerra dos Dez Anos: Comezou unha guerra con Cuba.
1872 Terceira guerra carlista: A guerra comezou.
1873 Primeira República Española.
1874 Restauración borbónica.
Cae a Primeira República Española.
1876 Terceira guerra carlista: A guerra rematou.
1878 Guerra dos Dez Anos: A guerra rematou.
1879 Pablo Iglesias, político galego, funda o Partido Socialista Obrero Español en Casa Labra, un bar de Madrid.
1898 25 de abril Guerra hispano-estadounidense: A guerra comezou.
12 de agosto Guerra hispano-estadounidense: A guerra rematou.

Século XX

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
1912 27 de novembro Protectorado Español de Marrocos.
1914 28 de xullo Neutralidade na primeira guerra mundial.
1920 Guerra do Rif: comeza.
1923 13 de setembro Comezou a ditadura de Primo de Rivera.
1931 Estableceuse a Segunda República Española.
Guerra civil española
1936 17 de xullo Guerra civil española:
1939 Guerra civil española: remata a guerra. Comeza o período autárquico.
1941 Segunda guerra mundial. División Azul.
1942 Lei Constitutiva das Cortes.
1945 Illamento internacional.
Foro dos Españois.
Lei do Referendo Nacional.
1947 Lei de Sucesión na Xefatura do Estado.
1950 Ingreso de España na Organización das Nacións Unidas (FAO).
1952 Ingreso de España na UNESCO.
1953 Pactos de Madrid cos Estados Unidos.
Firma do Concordato coa Santa Sé.
1955 Ingreso na ONU, no Fondo Monetario Internacional, BIRD.
1956 España recoñece a independencia de Marrocos.
1958 Lei de Principios do Movemento Nacional.
1959 Plan de Estabilización.
Fúndase ETA.
1964 I Plan de Desenvolvemento.
1967 Lei Orgánica do Estado.
1968 Independencia de Guinea Ecuatorial.
1969 Xoán Carlos foi nomeado sucesor a Xefatura do Estado.
II Plan de Desenvolvemento.
1972 III Plan de Desenvolvemento.
1973 Asasinato de Carrero Blanco.
1974 Congreso de Suresnes.
1975 13 de outubro O estado de saúde de Franco empeora mentres Hassan II organiza a Marcha Verde sobre o Sáhara Español .
20 de novembro Morte de Francisco Franco.
22 de novembro Xoán Carlos foi coroado rei de España.
15 de decembro Xoán Carlos confirmou no seu cargo a Carlos Arias Navarro, o último presidente do consello de Franco.
1976 As dúas primeiras organizacións políticas aparecen a principios de ano: a Plataforma de Coordinación Democrática representativa da democracia cristiá e dos socialistas por unha banda, e a Xunta Democrática dirixida polo Partido Comunista de España (PCE) por outra.
3 de marzo Morren cinco traballadores e preto dun centenar de feridos nos graves enfrontamentos en Vitoria entre a Policía e os participantes nunha reunión da fábrica Girl.
9 de maio Dous activistas carlistas son asasinados en Montejurra por radicais do mesmo grupo. Todos estes incidentes provocan conciencia, as Cortes aproban dúas leis que recoñecen o dereito de reunión e asociación .
1 de xullo Arias Navarro, en desacordo coa liña política reformista que quere seguir o Rei, vese obrigado a dimitir.
3 de xullo Adolfo Suárez, home de confianza de Xoán Carlos I e da liña “aperturista” é así nomeado para o cargo de presidente do goberno.
xullo Legalízanse os partidos políticos con excepción dos que defenden un estado totalitario.
31 de xullo Declárase a amnistía xeral para todos os presos políticos ou presos de conciencia (a excepción dos condenados por actos terroristas).
5 de decembro O PSOE organiza a primeira asemblea libre dun partido de esquerdas en España dende o final da Segunda República, había 37 anos.
16 de novembro As Cortes franquistas aprobaron súa propia disolución (demanda formulada polo propio Franco) coa lei de reforma política.
23 de decembro Santiago Carrillo, secretario xeral do PCE, é detido unha semana despois da disolución do Tribunal de Orde Pública, órgano de represión do franquismo.
1977 24 de xaneiro Matanza de Atocha: Un comando neofascista asasina a 5 avogados e fere gravemente a 4.
30 de marzo Legalizouse a liberdade sindical.
1 de abril O Movimiento Nacional (o antigo partido único) liderado por Adolfo Suárez acepta a súa disolución, establecida por decreto. Polo mesmo decreto, derrogouse a censura.
28 de abril Durante a Semana Santa legalízase o Partido Comunista de España (PCE) e os sindicatos de UGT e CCOO.
maio O presidente Adolfo Suárez creou o seu propio partido político, a Unión de Centro Democrático (UCD).
15 de xullo Despois de 41 anos de abstinencia, os cidadáns españois poden volver elixir aos seus representantes políticos. Vitoria da UCD nas eleccións municipais.
23 de outubro O goberno restablece a autonomía rexional.
Transición española
1978 6 de decembro Aprobouse a Constitución Española.
1979 Aprobouse o Estatuto de autonomía do País Vasco.
1981 23 de febreiro Abortouse o golpe de estado do coronel da Garda Civil, Antonio Tejero.
25 de febreiro O sucesor dentro da UCD de Adolfo Suárez é Leopoldo Calvo Sotelo, que é investido segundo presidente do goberno da democracia española.
abril Legalizouse o divorcio a pesar da oposición da Igrexa católica.
1982 28 de outubro Maioría absoluta do Partido Socialista Obrero Español nas eleccións xerais.
1986 1 de xaneiro Ingreso na Comunidade Económica Europea.
12 de marzo Referendo sobre a entrada de España na OTAN, 52,2% resultados favorables.
22 de xuño O Partido Socialista gaña as eleccións xerais, o 52% dos escanos no Congreso dos Deputados.
1991 12 de xaneiro Alfonso Guerra renuncia ao seu cargo de vicepresidente do goberno.
16 de abril Lei de seguridade cidadá, moi polémica porque a policía podía realizar rexistros sen orde xudicial.
1992 25 de xullo XXV Xogos Olímpicos en Barcelona.
Madrid, Capital Europea da Cultura.
Exposición Universal de Sevilla.
Inauguración da primeira liña de alta velocidade (AVE): Madrid-Córdoba-Sevilla.
1993 1 de abril Xoán de Borbón morreu, pai de Xoán Carlos I.
1994 12 de xuño O Partido Popular gañou as eleccións europeas.
1995 28 de maio O Partido Popular obtivo un importante triunfo nas eleccións municipais e autonómicas.
1996 3 de marzo Vitoria do Partido Popular despois de 13 anos de poder socialista. José María Aznar pactou con PNV e CIU.
2000 12 de marzo Maioría absoluta do Partido Popular, conseguindo 183 escanos no Congreso dos Deputados, así como a maioría absoluta no Senado.

Século XXI

[editar | editar a fonte]
Ano Data Acontecemento
2002 13 de novembro O petroleiro Prestige afunde fronte as costas galegas. Durante as seguintes semanas prodúcense manifestacións contra o goberno en todo o país.
2003 17 de marzo O Tribunal Supremo pronuncia a disolución de Batasuna, inscrición por parte dos Estados Unidos e a Unión Europea desta organización nas súas listas de organizacións terroristas.
2004 11 de marzo Un atentado terrorista cóbrase 192 mortos en Madrid en diversas estacións e trens. Os feridos chegan a 1 500.
14 de marzo Vitoria do Partido Socialista Obrero Español, José Luis Rodríguez Zapatero pactou con IU-ICV, ERC, CIU, BNG, CHA e outros partidos para a súa investidura.
2006 30 de decembro Atentado da T4.
2008 9 de marzo O Partido Socialista gaña as eleccións co 43,84% dos votos, é dicir, 169 deputados.
2015 Artur Mas chama unha eleccións adiantadas sobre a independencia de Cataluña.
2017 17-18 de agosto Atentados de Cataluña.
1 de outubro Referendo de independencia de Cataluña.
27 de outubro Declaración de independencia de Cataluña.
2018 Pedro Sánchez asume a presidencia tras gañar unha moción de censura.
2019 Xuizo ao proceso independentista catalá.
2020 13 de xaneiro Pedro Sánchez segue no goberno en coalición con Unidas Podemos.
31 de xaneiro Pandemia de COVID-19.