Exposición Universal de Sevilla de 1992

A Exposición Universal de Sevilla de 1992 celebrouse en Sevilla, capital de Andalucía, España, no ano 1992, e foi coñecida popularmente como "Expo'92" ou "a Expo".

Como toda Exposición Universal posterior a 1931, estivo regulada pola Oficina Internacional de Exposicións. Tivo unha duración de seis meses, comezou o 20 de abril e finalizou o 12 de outubro coincidindo a data co V Centenario do Descubrimento de América, debido a este feito a súa lema foi "a Era dos Descubrimentos".

A mascota oficial da Expo 92 chamouse Curro, un simpático paxaro de pico e crista multicolor.

Ao termo da Exposición Universal as infraestruturas aproveitáronse para reconvertelas nun parque tecnolóxico chamado Cartuja 93 e un parque temático chamado Isla Mágica, ademais de usos administrativos, universitarios e de equipamento para a cidade.

Historia[editar | editar a fonte]

A idea de realizar unha exposición non se fraguou en dous días, é un proxecto no que se estaba traballando desde había anos. Todo comezou durante a primeira visita oficial de S. M. Don Xoán Carlos I a Santo Domingo (República Dominicana) o día 31 de maio de 1976, alí o Rei de España anunciou a súa intención de organizar unha exposición de carácter universal onde se mostrase ao mundo as calidades de España e os países iberoamericanos aproveitando que se achegaba o V Centenario do Descubrimento de América e dese xeito homenaxear tal acontecemento. Eran momentos difíciles para o país debido a que saíra dunha situación política complicada facía escasamente un ano, co final da época franquista e o recente establecemento da democracia.

O 26 de xaneiro de 1981 o Concello de Sevilla aproba a petición de apoio consolidándose como sede do acontecemento. En España gobernaba o presidente Leopoldo Calvo-Sotelo Bustelo, tras a dimisión de Adolfo Suárez e o intento dun golpe de estado, entre tanto, destacaba un sevillano no hemiciclo, era Felipe González, que foi unha grande influencia para a mostra que estaba por celebrarse. O 3 de marzo de 1982 o Goberno español solicita formalmente á Oficina Internacional de Exposicións (en diante OIE) a organización dunha Exposición Universal, a coincidencia coa xa proposta Exposición Universal de Chicago nesa mesma data obriga a cambiar os estatutos da OIE para poder simultanear as dúas Exposicións. O 31 de maio de 1982 o Instituto de Cooperación Iberoamericana crea o proxecto "Sevilla 1992", dando por fin un nome ao que sucedería dous lustros máis tarde.

O 15 de xuño de 1983 presentouse en París ante a OIE o proxecto conxunto entre España e Estados Unidos para a celebración en 1992 da Exposición Universal de Chicago-Sevilla. A finais de ano devandita organización aproba o Regulamento Xeral para a Exposición cun orzamento estimado de 183.733 millóns de pesetas.

O 21 de xuño de 1985 a organización Chicago'92 comunica á OIE a existencia de problemas organizativos. O 4 de decembro dese mesmo ano a asemblea da OIE decide que Sevilla quede como sede única da Expo'92.

Moitos países puxeron en dúbida a capacidade española para desenvolver e levar a cabo un acontecemento das dimensións deste, e a mascota "Curro" tivo que viaxar polo mundo e esforzarse para vender o proxecto e poder convencer ao mundo de que España daría o talle e todo estaría listo en 1992.

A celebración do acontecemento transformou a cidade urbanisticamente, construír unha nova rede viaria, novas autovías e roldas de circunvalación, levantar unha nova estación central de tren e ampliouse o aeroporto, foi un grande impulso para Sevilla. Destaca a construción dunha infraestrutura que supuxo un antes e un despois para o transporte en España, o AVE (tren de alta velocidade español) e que por outra banda foi moi criticada por moitos medios de comunicación, así como polo partido político da oposición.

Para acoller a Exposición Universal aproveitáronse 250 ha. de terreo agrícola onde se situaba o histórico Mosteiro da Cartuxa onde Cristovo Colón preparou a viaxe a América e onde estivo enterrado varios anos. O edifico estaba nun estado de ruína total e necesitouse dunha grande obra de rehabilitación para devolverlle o esplendor de outrora e convertelo no símbolo de Expo´92. A transformación destes terreos, coñecidos como Illa da Cartuxa, foi considerada a maior obra pública da década en Europa.

A construción das infraestrutura, os espazos públicos e os pavillóns de Expo'92 realizouse nun tempo marca. O maior revés produciuse o 18 de febreiro de 1992 co incendio fortuíto do que estaba chamado a ser o pavillón estrela da exposición, o dos Descubrimentos.

A participación de países, empresas e organismos internacionais foi abafadora, en total acudiron 112 países, 23 organismos internacionais, 6 empresas e as 17 comunidades autónomas españolas.

O recinto abría as súas portas ás 9:00 da mañá e pechaba ás 4:00 da madrugada seguinte, existían dous tipos de entradas, a do día completo e a nocturna (máis económica), esta última cunha duración limitada desde as 20:00 ata o peche das súas portas.

Durante todos os días organizáronse concertos cos grupos musicais do momento, coloridos e multitudinarios desfiles e cabalgatas, cada xornada celebrouse o día dun país ou organismo participante, e organizábanse actos referentes ao mesmo.

Pola noite destacaba o "Espectáculo do lago" onde cada xornada mesturábanse luz, son, láser e fogos artificiais con proxeccións sobre distintos abanicos xerados con chorros de auga. Cando se levantaba algo de vento adoitaba ser moi agradecido polos asistentes, xa que as salpicaduras tranquilizaban a calor da tempada. O espectáculo terminaba sempre coa aparición da mascota Fachendoso dando a benvida, algo que todo o mundo esperaba expectante.

Durante os 176 días que o recinto permaneceu aberto ao público contabilizáronse un total de 42 millóns de visitas.

Influencias na cidade[editar | editar a fonte]

A Illa da Cartuxa dividiuse tras a mostra en cinco áreas: unha monumental en torno ao Mosteiro cartuxo de Santa María de las Cuevas, unha administrativa na que actualmente se desenvolve o proxecto "Puerto Triana", unha zona lúdica co parque temático Isla Mágica como principal protagonista, unha zona universitaria onde se atopan a Facultade de Ciencias da Comunicación e a Escola Técnica Superior de Enxeñeiros, un parque metropolitano e un parque científico e tecnolóxico denominado Cartuja 93 que reutiliza gran parte das infraestruturas de Expo´92.

Pero quizais o legado máis importante da Exposición Universal a Sevilla sexa a transformación urbana da cidade. A apertura da zona noroeste ao río, un novo sistema viario, novas pontes, a ampliación do aeroporto, o primeiro tren español de Alta Velocidade, un gran parque metropolitano, unha nova rede de autovías, entre outras, devolveron a Sevilla a categoría de gran capital do sur de Europa.

A pesar de todo, desde que finalizou a Exposición Universal, non son poucas as opinións críticas que se lanzaron contra a xestión das instalacións e os terreos que ocupou Expo'92. Aínda que se desenvolveu un parque tecnolóxico empresarial, tamén é certo que as instalacións que non son ocupadas por empresas están nun estado de deterioración acusada e outras están sendo vítimas da especulación, como o caso dos pavillóns de Austria e Checoslovaquia e do espazo escénico do Palenque derrubados en 2007 para obter maior volume de edificabilidade. Ademais perdéronse activos como o Monorrail ou o Telecabina e outros como o Parque Xardín do Guadalquivir ou o Xardín das Américas atópanse en estado de total abandono debido á neglixencia de todas as administracións. Espazos de referencia internacional como a Avenida 5 deseñada polo Grupo Site de Nova York, un dos poucos exemplos da arquitectura deconstructivista de España, foi modificada ata facela irrecoñecible.