Filipinas
![]() | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde setembro de 2016.) |
Coordenadas: 13°N 122°L / 13, -122
República de Filipinas | |||
---|---|---|---|
Repúblika ng Pilipinas Republic of the Philippines | |||
| |||
Lema: Maka-Diyos, Maka-Tao, Makakalikasan at Makabansa (Filipino: «Polo amor de Deus, a xente, a natureza e o país») | |||
Capital • Poboación | Manila 3 702 757 (2005) | ||
Cidade máis poboada | Quezón | ||
Linguas oficiais | Filipino (Tagalo) | ||
Forma de goberno | República presidencialista | ||
Rodrigo Duterte Leni Robredo | |||
· declarada · recoñecida | 12 de xuño de 1898 4 de xullo de 1946 | ||
Superficie | Posto 71º | ||
• Total | 300 000 km² | ||
• % auga | 0,6 | ||
Fronteiras | 0 km | ||
Costas | 36 289 km | ||
Poboación | Posto 12º | ||
• Total | 88 706 300 hab. | ||
• Densidade | 276 hab./km² | ||
PIB (nominal) | Posto 47º | ||
• Total (2006) | 116 931 millóns US$ | ||
• per cápita | 1 345 US$ | ||
PIB (PPA) | Posto 25º | ||
• Total (2006) | 443 369 millóns US$ | ||
• per cápita | 5 160 US$ | ||
Moeda | Peso filipino (PHP ) | ||
IDH | n/d | ||
Xentilicio | Filipino, filipina | ||
Fuso horario | UTC + 8 | ||
• Horario de verán | Non aplica | ||
Dominio de Internet | .ph | ||
Prefixo telefónico | +63 | ||
Prefixo radiofónico | DUA-DZZ / 4DA-4IZ | ||
Código ISO | 608 / PHL / PH | ||
Membro de: ONU, ASEAN, APEC, UL | |||
A República de Filipinas é un estado asiático situado no arquipélago das Illas Filipinas chamadas así en honor do rei español Filipe II. Constitúe un vasto arquipélago delimitado polo mar de Filipinas ó leste, mar das Celebes e mar de Sulu ó sur e mar da China Meridional ó oeste. O estreito de Luzon, ó norte, separa as Illas Filipinas de Taiwán; o estreito de Balabac, ó suroeste, é unha das fronteiras marítimas con Malaisia; e hai tamén fronteira marítima con Indonesia, ó sur. Tamén Palau se sitúa nas inmediacións, no sueste. A súa capital é Manila.
Historia[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Historia de Filipinas.
![]() | Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
Política[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Política de Filipinas.
Filipinas é unha república presidencialista organizada como un estado unitario. O presidente é o xefe de estado e tamén o xefe de goberno, e é elixido pola poboación para un período de 6 anos.
Subdivisións[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Subdivisións de Filipinas.
A República de Filipinas está organizada nunha xerarquía de unidades de goberno local, en que a provincia é a unidade primaria. As provincias subdivídense en cidades e municipios que, á súa vez, se compoñen de “barangays”, que son a máis pequenas unidade de goberno. Ten oitenta e un provincias, 131 cidades, 1,497 municipios, e 41,994 barangays.
As provincias encóntranse agrupadas en 17 rexións administrativas, onde os diversos ministerios establecen escritorios rexionais, mais non ten un goberno local separado, coa excepción da Rexión Autónoma do Mindanao Musulmán (Autonomous Region in Muslim Mindanao ou ARMM) e Cordilleira.
Á súa vez, varias rexións xúntanse en grupos de illas:
- Luzón (Rexións I a V + RCN + RAC).
- Visayas (Rexións VI a VIII).
- Mindanao (Rexións IX a XIII + RAMM).
Rexión | Designación | Centro de goberno |
---|---|---|
Ilocos | Rexión I | San Fernando, A Unión |
Val do Cagayán | Rexión II | Tuguegarao, Cagayan |
Luzón Central | Rexión III | San Fernando, Pampanga |
CALABARZON¹ ² | Rexión IV-A | Calamba, Lagoa |
MIMARO¹ ² ³ | Rexión IV-B | Calapan, Mindoro Oriental |
Bicolandia | Rexión V | Legazpi, Albáy |
Visayas Occidental³ | Rexión VI | Iloílo |
Visayas Central | Rexión VII | Cebú |
Visayas Oriental | Rexión VIII | Tacloban, Leyte |
Península de Zamboanga | Rexión IX | Pagadían, Zamboanga do Sur |
Mindanao do Norte | Rexión X | Cagayán de Ouro |
Rexión de Davao | Rexión XI | Davao |
SOCCSKSARGEN¹ | Rexión XII | Koronadal, Cotabato do Sur |
Caraga | Rexión XIII | Butuan |
Rexión Autónoma para o Mindanao Musulmán | RAMM | Cidade Cotabato |
Rexión Administrativa de Cordilleira | RAC | Baguio |
Metro Manila | RCN | Manila |
Xeografía[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Xeografía de Filipinas.
Filipinas son un arquipélago de 7107 illas cunha área terrestre total de preto de 300 mil km², localizadas entre as lonxitudes 116° 40' e 126° 34' E e as latitudes 4° 40' e 21° 10' N, entre Taiwán, ó norte, o mar de Filipinas ó leste, o mar das Celebes, ó sur e o mar da China Meridional ó oeste.
As illas acostuman ser divididas en tres grupos: Luzón, ó norte, Visayas, no centro e Mindanao, no sur.
Manila, en Luzón (que é a maior illa), é a capital do país e a súa segunda maior cidade, despois de Quezón.
O clima é quente, húmido e tropical. A temperatura media anual ronda os 26,5 °C. Os filipinos acostuman falar de tres estacións: o Tag-init ou Tag-araw (a estación quente, ou verán, que dura de marzo a maio), o Tag-ulan (a estación chuviosa entre xuño e novembro) e o Tag-lamig (a estación fría, de decembro a febreiro).
A maior parte das accidentadas illas estaba orixinalmente cuberta por forestas húmidas. A orixe das illas é volcánica. O punto máis elevado é o monte Apo en Mindanao, con 2954 m. Moitos dos volcáns do país, como o Pinatubo, están activos. O país está tamén integrado na rexión de tifóns do Pacífico occidental e é atinxido por unha media de 19 tifóns por ano.
Gran parte das illas encóntranse nunha placa tectónica encravada entre as placas euroasiática e do Pacífico; a placa de Filipinas.
Economía[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Economía de Filipinas.
![]() | Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
Cultura[editar | editar a fonte]
![]() | Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
A lingua máis usada é o tagalo, sendo o castelán utilizado tamén nas rexións do norte e do sur.
Etimoloxía[editar | editar a fonte]
O nome provén do rei Filipe II de España, dado no seu honor polo explorador Ruy López de Villalobos na súa exploración nun galeón de Manila na súa expedición de 1542-1543. O nome do país non leva artigo[1], o cal non impide que si o leve en feminino plural cando se refire ás illas, mesmo por omisión (mar de Filipinas, placa de Filipinas).
Mapas e imaxes[editar | editar a fonte]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para bétel.
Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para filipino.
Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para peso.
Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para tagalo.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
![]() |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Filipinas ![]() |
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
![]() |
Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |