Casaquistán
| República de Casaquistán | |||
|---|---|---|---|
|
Qazaqstan Respublikasy Республика Казахстан Respúblika Kazaxstán | |||
| |||
| |||
.svg) | |||
|
| |||
| Capital • Poboación |
Astana1 538 000 (2005) | ||
| Cidade máis poboada | Almati | ||
| Lingua oficial | Casaco2 | ||
| Forma de goberno | República presidencialista | ||
|
Nursultan Nazarbayev Bakhytzhan Sagintayev | |||
| Independencia da Unión Soviética | 16 de decembro de 1991 | ||
| Superficie | Posto 9º | ||
| • Total | 2 727 300 km² | ||
| • % auga | 1,7 | ||
| Fronteiras | 12 012 km | ||
| Costas | 0 km | ||
| Poboación | Posto 61º | ||
| • Total | 15 233 244 hab. | ||
| • Densidade | 6,2 hab./km² | ||
| PIB (nominal) | Posto 56º | ||
| • Total (2006) | 77 237 millóns US$ | ||
| • per cápita | 5 113 US$ | ||
| PIB (PPA) | Posto 56º | ||
| • Total (2006) | 137 964 mill. US$ | ||
| • per cápita | 9 134 US$ | ||
| Moeda |
Tenge (KZT) | ||
| IDH (2007) | 0.794 (73º) – medio | ||
| Xentilicio | Casaco/a | ||
| Fuso horario | UTC + 5 a + 6 | ||
| • Horario de verán | Non aplica | ||
| Dominio de Internet | .kz | ||
| Prefixo telefónico |
+7 | ||
| Prefixo radiofónico |
UNA-UQZ | ||
| Código ISO |
398 / KAZ / KZ | ||
| Membro de: ONU, OSCE, CEI, OCS, OCE | |||
Casaquistán[1] ou Kazhakhstán[2] é un país fundamentalmente asiático, aínda que tamén inclúa unha rexión relativamente pequena que, xeograficamente, pertence á Europa: a área entre o río Ural e a fronteira rusa, o punto máis oriental do continente europeo. Limita ao norte e oeste con Rusia (6.846 quilómetros de fronteira), ao leste coa China (1.533 km), a sur co Kirguizistán (1.051 km), o Uzbequistán (2.203 km) e Turkmenistán (379 km) e a oeste co Mar Caspio. É o noveno país máis grande do mundo por superficie, mais ten unha densidade de 6 hab./km².
Casaquistán foi un dos países que se volveron independentes coa disolución da Unión Soviética, proclamando a súa independencia o 16 de decembro de 1991.
Índice
Historia[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Historia de Casaquistán.
Os casacos, ou cabaleiros das estepas, descenden de tribos nómades de orixe turca e relixión islámica que, no século XVII, piden protección ao tsar ruso diante da ameaza de invasión mongola. O Imperio Ruso retira o poder dos xefes tribais e domina gradualmente o Casaquistán.
Coa abolición da servidume polo imperio, no 1861, millóns de labregos rusos e ucraínos instálanse nas terras casacas doadas polo goberno central, provocando resentimentos entre os nativos. O exército tzarista reprime unha rebelión contra o poder ruso no 1916, matando 150.000 persoas.
Xeografía[editar | editar a fonte]
Casaquistán é o maior país da Asia Central e inclúe tamén unha porción de territorio pertencente á Europa, delimitado polo río Ural a oriente, pola fronteira rusa a occidente e ao norte e polo mar Caspio ao sur. O terreo é practicamente chan, excepto ao longo das fronteiras leste e sueste (con Rusia, a China e mais o Kirguizistán) e na cordilleira Karatau, ao sur, incluíndo vastas áreas situadas por baixo do nivel do mar. O punto máis baixo é a depresión de Kaundy, que chega aos 132 m por baixo do nivel do mar. As montañas orientais poden atinxir altitudes bastante elevadas, como os 6.995 m do pico Khan-Tengri, o punto máis elevado do país.
A maior parte do territorio está cuberta por deserto, semi-deserto e estepa, aínda que ao norte o país atinxa a zona da taiga. O clima é continental, con veráns quentes e invernos fríos.
Organización político-administrativa[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Subdivisións de Casaquistán.
Casaquistán está formado por 14 provincias (oblystar; en singular: oblys) e tres cidades (qala; en singular: qalasy). A súa vez, as provincias divídense en distritos.
| Provincia | Capital | Área (km²) | Poboación |
|---|---|---|---|
| Akmola | Kokshetau | 121,400 | 829,000 |
| Aktobe | Aktobe | 300,600 | 661,000 |
| Almaty(1) | Almaty | 324.8 | 1,226,300 |
| Provincia de Almati | Taldykorgan | 224,000 | 860,000 |
| Astana(1) | Astana | 710.2 | 600,200 |
| Atyrau | Atyrau | 118,600 | 380,000 |
| Baiconur(2) | Baikonur | 57 | 70,000 |
| Casaquistán oriental | Oskemen | 283,300 | 897,000 |
| Karagandy | Karagandy | 428,000 | 1,287,000 |
| Kostanay | Kostanay | 196,000 | 975,000 |
| Kyzylorda | Kyzylorda | 226,000 | 590,000 |
| Mangystau | Aktau | 165,600 | }316,847 |
| Casaquistán setentrional | Petropavl | 123,200 | 586,000 |
| Pavlodar | Pavlodar | 124,800 | 851,000 |
| Casaquistán meridional | Shymkent | 118,600 | 1,644,000 |
| Casaquistán occidental | Oral | 151,300 | 599,000 |
| Zhambyl | Taraz | 144,000 | 962,000 |
Notas:[3]
Economía[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Economía de Casaquistán.
Mapas e imaxes[editar | editar a fonte]
Mapa
Imaxe satélite
Mapa político
Mapa
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Anaír Rodríguez Rodríguez, Montserrat Davila Ventura (2004). Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo, ed. Lingua galega: dúbidas lingüísticas (PDF). p. 116. ISBN 84-8158-266-2.
- ↑ Diciopedia do século 21.
- ↑ CIA World Factbook: Kazakhstan.
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Casaquistán  |
| ||||||
|
|
|
Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |
