Bernardino Graña

Bernardino Graña
Nacemento	27 de setembro de 1932
Lugar de nacemento	Cangas
Nacionalidade	España
Alma máter	Universidade de Santiago de Compostela, Universidade de Salamanca e Universidade de Madrid
Ocupación	escritor
Pai	Bernardino Graña Refojos
[ editar datos en Wikidata ]

Bernardino Graña Villar, nado en Cangas o 27 de setembro de 1932, é un escritor galego.

Traxectoria

É fillo de Bernardino Graña Refojos. Foi catedrático de lingua e literatura na educación secundaria en diversos destinos, entre eles Onda, Reus, Guadix, Zaragoza, Padrón, Sarria e Cangas, até a súa xubilación en 1991. Desde moi mozo formou parte do consello de redacción da revista poética Alba.

En Salamanca nos anos 1950, co profesor-poeta Rafael Laínez Alcalá, participou nas revistas poéticas e no faladoiro 'Marabunta', que organizaba recitais na Universidade salmantina na aula de Salinas e outros foros. Participou tamén como articulista en La Noche e Faro de Vigo, ademais de colaborar como ensaísta noutras publicacións, como Vieiros, Grial ou Ágora.

Fai parte da xinea das Festas Minervais e como tal, en 1958 participou na creación do grupo Brais Pinto en Madrid. Tamén foi impulsor e o primeiro presidente da Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG), entidade da cal foi nomeado socio de honra no 1996 e Presidente de Honra en 2021. O 12 de xuño de 2010 entrou a formar parte da Real Academia Galega.

Obras

Poesía

• Poema do home que quixo vivir (1958). Brais Pinto, Madrid. 34 páxs.
• Profecía do mar (1966). Galaxia. En 1995, edición en Xerais a cargo de Xosé M. Millán Otero, 142 páxs. ISBN 978-84-7507-871-7.
• Non vexo Vigo nin Cangas (1975). Xistral. 61 páxs. ISBN 8440086172.
• Se o noso amor e os peixes... (1980). Xerais. 76 páxs. ISBN 84-7507-005-1.
• Sima-cima do voar tolo (1984) Algalia, Col. Ardentia. 82 páxs.
• Himno verde (1992). Espiral Maior. ISBN 978-8488137029.
• Ardentía: obra poética completa (1995) Espiral Maior. 211 páxs. ISBN 978-8488137562.
• Luz de novembro (1997). Espiral Maior. ISBN 978-8489814363.
• Sen sombra e sen amor (2004) Galaxia. 76 páxs. ISBN 978-84-8288-693-0.
• Acendede as almenaras (2008). Xerais. 72 páxs. ISBN 978-84-9782-703-4.
• Ser auga, darse en auga. Medio seculo: 1958-2008 (2011). PEN Clube de Galicia. 224 páxs. Edición de Miro Villar. ISBN 978-84-92764-51-8.

Teatro

• Vinte mil pesos crime (1962). Galaxia. En Xerais, 2005, 144 páxs. ISBN 978-84-9782-302-9.
• Sinfarín contra don Perfeuto (1975). Separata de Grial.
• Os burros que comen ouro nunca cabalos serán (1992). Sotelo Blanco). ISBN 978-8478240906.

Literatura infanto-xuvenil

• O león e o paxaro rebelde (1969). Galaxia. ISBN 978-8471541307.
• Planeta dos ratos tolos (1990). Ediciones S. M. Col. Montaña Encantada. 120 páxs. ISBN 978-8440304407.
• Xan Guindán, capitán (1991). Xerais. Col. Vouche contar un conto. Ilustracións Pepe Carreiro. ISBN 4-7507-595-9.
• Namoro de lobo Pipo na escola de don Perico (1992). Sotelo Blanco. ISBN 978-8478241583.
• Oso mimoso (1992). Xerais. Col Merlín. Ilustracións Ánxeles Ferrer. ISBN 978-8475076430.
• Cristo e San Pedro; Peregrinos: contos populares de Galicia (1994). Xerais. Col. Gran Merlín. 158 páxs.
• O gaiteiro e o Rato Pérez (1994). Xerais, Col. Merlín. Ilustracións de Mª Fe Quesada. 128 páxs. ISBN 978-84-9782-271-8.
• Rata linda de Compostela (1994). Xerais, Col Merlín. 64 páxs. Ilustracións de Manuel Uhía. ISBN 978-84-9782-956-4.
• Xan Guindán, mensaxeiro (1994). Obradoiro. 72 páxs. ISBN 978-8487937910.
• Contra o león covarde (1995). Edicións do Cumio. 120 páxs. ISBN 978-8482890074.
• O lobo e o grilo (1995). Sotelo Blanco. Ilustracións de Ana Costas. ISBN 84-7824-229-5..
• Son un pasmón peatón (1995). A. C. Monte Branco.
• Xan Guindán e os Salvaxes (1995). Obradoiro. 104 páxs. ISBN 978-8482240114.
• Cantigas de Santa María (1996). Xerais. Col. Gran Merlín. 192 páxs. ISBN 978-8483020111. Selección de 50 cantigas en versión actualizada.
• O quirico lambón (1997). Xerais, Col. Merlín. 56 páxs. Ilustracións de Ánxeles Ferrer. ISBN 978-84-9782-896-3.
• O gaiteiro e o ratiño (1999). Xunta de Galicia. Ilustracións de María Fe Quesada.
• No castelo de Marbel (2009). A Nosa Terra. 28 páxs. ISBN 978-8483413814.
• Un porco con chapeu (2009) A Nosa Terra. 28 páxs. ISBN 978-8483414187.
• Larpancia saborosa do lobo e a raposa. Farsa de monifates nun lance (2010). Edicións Embora. 56 páxs. ISBN 978-84-92644-28-5.
• Curros Enríquez e os gansos (2011) Morgante. 80 páxs. ISBN 978-8415166276.
• Tragaxán e Tragadiño (2016). Galaxia, Col. Árbore. 64 páxs. ISBN 978-84-9865-696-1.
• Lobísimo do saco. Tres titiritadas (2019). Galaxia, Col. Árbore. 204 páxs. ISBN 978-84-9151-397-1.

Narrativa

• Fins do mundo (1974). Brais Pinto. 2ª edición de 1989, en Xerais, ISBN 9788475073910.
• Protoevanxeo do Neto de Herodes (2005). La Voz de Galicia. En 2006, Xerais. 304 páxs. ISBN 978-84-9782-511-5.
• Carmela e os ladróns (2010). Morgante. 70 páxs. ISBN 978-84-15166-00-9.
• ¡Medre o mar! (2013). Morgante. 116 páxs. ISBN 978-84-15166-4-81.
• A fuga a Exipto (2016). Galaxia. 228 páxs. ISBN 978-84-9865-689-3.
• O neno mariñeiro (2017). Xerais. 144 páxs. ISBN 978-84-9121-256-0. ePub: ISBN 978-84-9121-258-4.
• Os toliños mariñeiros da Costa da Morte (2020). Medulia. Relatos editados por Alexandre Ripoll. 70 páxs. ISBN 978-84-121546-2-7.

Libros de conversas co autor

• Conversas con Bernardino Graña, de Rafael Fernández Lorenzo e Héitor Mera (2005). Xerais. 104 páxs. ISBN 978-8497823241.

Epistolarios

• Cartas de Bernardino Graña (2021). Morgante. 196 páxs. ISBN 978-84-15166-95-5. Edición de Héitor Mera.

Edicións

• Contos populares da provincia de Lugo (1963) Galaxia. 264 páxs. ISBN 978-84-9151-456-5 (ed. de 2020).

Obras colectivas

• Homenaxe a Luís Seoane (1977).
• Antoloxía da poesía galega actual. Nordés (1978, Ediciós do Castro).
• I Festival de Poesía no Condado (1981, S. C. D. Condado).
• II Festival da Poesía do Condado (1982, S. C. D. Condado).
• III Festival da Poesía no Condado (1983, S. C. D. Condado).
• IV Festival da Poesía no Condado (1984, S. C. D. Condado).
• VII Festival da Poesia no Condado (1987, S. C. D. Condado).
• VIII Festival da Poesia no Condado. Escolma Poética (1988, S. C. D. Condado).
• IX Festival da Poesia no Condado. Escolma Poética (1989, S. C. D. Condado).
• X Festival da Poesia no Condado. Escolma Poética (1990, S. C. D. Condado).
• XI Festival da Poesia no Condado (1991, S. C. D. Condado).
• Os monos contra os paxaros (1992, Xunta de Galicia).
• XIII Festival da Poesia no Condado (1993, S. C. D. Condado).
• Desde mil novecentos trinta e seis: homenaxe da poesía e da plástica galega aos que loitaron pola liberdade (1995, Ediciós do Castro).
• Relato contemporáneo (1995, Xerais).
• Unha liña no ceo (58 narradores galegos 1979-1996) (1996, Xerais).
• E dixo o corvo... (1997, Xunta de Galicia).
• A poesía é o gran milagre do mundo (2001, PEN Clube de Galicia).
• Alma de beiramar (2003, Asociación de Escritores en Lingua Galega).
• Antoloxía consultada da poesía galega 1976-2000 (2003, Tris Tram). Por Arturo Casas.
• Homenaxe a don Paco del Riego, fillo adoptivo de Nigrán (2003, Edicións do Cumio).
• Intifada. Ofrenda dos poetas galegos a Palestina (2003, Fundación Araguaney).
• Negra sombra. Intervención poética contra a marea negra (2003, Espiral Maior).
• 23 poetas galegos cantan a don Antonio Machado (2004, Hipocampo).
• Uxío Novoneyra. A emoción da Terra (2004, AELG).
• Xela Arias, quedas en nós (2004, Xerais).
• Cartafol poético para Alexandre Bóveda (2006, Espiral Maior).
• Poetas con Rosalía (2006, Fundación Rosalía de Castro).
• Actas do Congreso Manuel María. Literatura e Nación (2009, Fundación Manuel María).
• Vinte cantigas de escarnio e maldicir (2009, Morgante). Edición literaria con Alexandre Ripoll Anta.
• Tamén navegar (2011, Toxosoutos).
• Berros no roncar das ondas (2012, ArTeu). Poemas en diálogo con fotografías de Xacobe Meléndrez Fassbender.

Premios

• Foi premiado nas Festas Minervais de Santiago de Compostela nos anos 1954, 1955, 1959 e 1969.
• 1º Premio do Concurso nacional de contos infantís O Facho no 1969, por O león e o paxaro rebelde.
• Premio Abrente no 1969, por Os burros que comen ouro nunca cabalos serán.
• Premio Celso Emilio Ferreiro do Concello de Santiago no 1978, por Se o noso amor e os peixes Sar arriba andasen.
• Premio Merlín no 1993, por O gaiteiro e o Rato Pérez.
• Pedrón de Ouro en 1999.
• Gañador da segunda edición do Premio Eixo Atlántico de narrativa galega e portuguesa no 2003, por Protoevanxeo do neto de Herodes.
• Premio PEN Voz de Liberdade no 2003.
• Premio Estornela de teatro no 2008, por Larpancia saborosa do lobo e a raposa.
• Premio Brais Pinto no 2013.
• Premio da Cultura Galega de Letras en 2021.

Véxase tamén

Bibliografía

• López García, A. (2002): Se as aves insistisen na ledicia. A obra de Bernardino Graña. Laiovento.
• Fernández r. mera, h. Conversas con Bernardino Graña (2005). Xerais.
• VV.AA. (2007): Bernardino Graña. Homenaxe no 75 aniversario. Vigo, Edicións Xerais de Galicia.

Ligazóns externas

Vídeos externos

Galicia letra a letra

• Biografía e un poema
• Entrevista de Literatura Galega do S.XX do alumnado do IES Manuel García Barros