Enrique Chao Espina
| Enrique Chao Espina | |
|---|---|
| Nacemento | 7 de xullo de 1908 |
| Viveiro | |
| Falecemento | 19 de xaneiro de 1989 |
| A Coruña | |
| Nacionalidade | España |
| Ocupación | sacerdote e escritor |
 | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Enrique Chao Espina, nado en Viveiro o 7 de xullo de 1908 e finado na Coruña o 19 de xaneiro de 1989, foi un sacerdote, profesor e escritor galego.
Traxectoria[editar | editar a fonte]
Estudou nos seminarios de Mondoñedo e Lugo e ordenouse presbítero en 1931. Licenciouse en Filosofía e Letras na Universidade de Zaragoza e estudou Maxisterio na Universidade de Santiago de Compostela. Doutor en Letras pola Universidade Central (cunha tese sobre Nicomedes Pastor Díaz) e diplomado en portugués pola Escola Central de Idiomas, foi profesor agregado do Instituto de Puertollano e catedrático da Escola de Comercio da Coruña e o Instituto Eusebio da Guarda. Foi académico da Real Academia Galega, do Instituto Arqueolóxico, Histórico e Etnográfico de Lisboa e Cronista Oficial de Viveiro. Colaborou en toda a prensa galega e gran parte da española e na de América e Portugal. Participou en congresos internacionais celebrados en Portugal.
Foi colaborador habitual da prensa local, en especial de La Voz de Ortigueira e do Heraldo de Vivero. O 29 de outubro de 1988, o Concello de Ortigueira, aprobou por unanimidade a moción do concelleiro Manuel López Foxo (BNG), polo que foi nomeado Fillo Adoptivo de Ortigueira.
Obras[editar | editar a fonte]
Escritor prolífico, unha gran parte da súa produción viu a luz en edición de autor. Fixo estudos teóricos sobre historia, zooloxía e biografías. Sobre aspectos históricos relacionados con Viveiro escribiu numerosos artigos. Tamén se interesou pola zooloxía, publicou varios libros de ensino e relixión, e cultivou algo a poesía.
- Introducción al estudio de la religión (doctrina cristiana). Imprenta Fojo, Ortigueira. 1939. 118 páxs.
- Curso de Lengua Latina. Imprenta Fojo, Ortigueira
- Luis Trelles y Vicente Cociña. Dos vivarienses del siglo pasado, 1948.
- Pastor Díaz dentro del romanticismo. Madrid, Instituto Miguel de Cervantes (CSIC), 1949. 688 páxs.
- Estampas de Vivero. Viveiro, 1952
- Curso de lengua portuguesa, 1958.
- Portugal nas letras espanholas durante o medievo, 1959.
- Pensamientos y aficiones científicas, 1960.
- El Pastor de Cariño: don Jesús Crecente Veiga, en colaboración con Manuel Blanco Villar. Imprenta Fojo, Ortigueira.
- Leyendas gallegas. Madrid, 1968. 29 páxs.
- De Galicia en el pasado siglo XIX. Ladrones, lobos, villas, tipos populares y otros temas. Prólogo de Ramón Otero Pedrayo. Imprenta Fojo, Ortigueira.1971.
- Barbas, barbudos y barbudas, 1972.
- Nicomedes Pastor Díaz. De Villahermosa a la China, 1972.
- Diferenças entre o vocabulario portugués e o galego, 1972.
- Algumas diferenças entre o galego e o portugués, 1973.
- Nuevo tría corda. Versos y prosas y traducciones en varias lenguas, 1974.
- Tres monstruos de los mares gallegos, con otros temas marineros. Imprenta Fojo, Ortigueira. 1975. 337 páxs.
- La costa lucense y coruñesa en los caminos de San Andrés de Teixido.
- Vivero a los cuatro vientos, 1976.
- Libro y guía de Vivero, 1976.
- Da Galiza e Portugal, 1976.
- Los normandos en Galicia y otros temas medievales, 1977.
- Cien años de Galicia, Tomo I, El bandolero Toribio, seminarios, cronistas y otros temas (1850-1950). Viveiro, 1977. 315 páxs.
- Farrapos e farangullas, 1978.
- Manuel Bujados: un artista vivariense olvidado, 1978.
- La antigua muralla de Vivero y sus puertos, 1981.
- Leyendas de Galicia y otros temas narrativos, 1981.
- Yobel: memorandum en el año de mi jubilación profesoral: 1908-1978.
- La zoología y los animales en la obra del padre Feijóo. Ed. do Castro, Sada, 1983. 376 páxs.
- Breviario de pueblos coruñeses: veinticinco estampas, 1986.
- Historia de Vivero. Ed. do castro, Sada. 1986. 322 páxs.
- Libro de Santa Marta de Ortigueira. Imprenta Fojo, Ortigueira, 1987. 193 páxs.
- De las costas del condado de Ortigueira hasta El Ferrol. A Coruña, 1983. 168 páxs.
- Para Ortigueira, mi segunda patria chica. Imprenta Fojo, Ortigueira.1988. 73 páxs. (discurso con motivo do nomeamento como Fillo Adoptivo de Ortigueira).
- Hechos y trágica muerte de D. Alonso Pérez de Vivero. Discurso lido o día 24 de abril de 1954 polo ilustrísimo señor don Enrique Chao Espina e resposta do excelentísimo señor don Sebastián Martínez-Risco. Real Academia galega, A Coruña, 2019.44 páxs.
Premios[editar | editar a fonte]
- Pérez Lugín (1945).
- Virxe do Carme (1947, 1949 e 1951).
- Certames do Corpus da Coruña.
- Primeiro premio no certame literario entre portugueses e españois, Lugo, 1946.
- Primeiro premio de romances en galego nos Xogos Florais de Betanzos.
- Primeiro premio en prosa nos Xogos Florais do Cantábrico (1966).
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- "Chao Espina, Enrique". Dicionario biográfico de Galicia 1. Ir Indo Edicións. 2010-2011. p. 248.
- "Chao Espina, Enrique". Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada (DVD). El Progreso. 2005. ISBN 84-87804-88-8.
- Couceiro Freijomil, A. (1951). "CHAO ESPINA, Enrique". Diccionario bio-bibliográfico de escritores (en castelán) I. Santiago de Compostela: Bibliófilos Gallegos. p. 335.
- Fernández del Riego, Francisco (1992). Diccionario de escritores en lingua galega. Sada: Ediciós do Castro. p. 107.
