Ponte do Burgo
Coordenadas: 42°26′09″N 08°38′39″O / 42.43583, -8.64417
| Ponte do Burgo | |
|---|---|
 | |
| Localización | |
| Río | Lérez |
| Concello | Pontevedra |
| Provincia | Pontevedra |
| Características | |
| Construción | século XII |
| Lonxitude | 158 m |
| Ancho | 11,2 m |
| Tipo | En arco |
| Material | Pedra |
A Ponte do Burgo é unha ponte medieval, construída sobre outra máis antiga de orixe romana, que cruza o río Lérez na cidade de Pontevedra. Atópase no camiño portugués ao norte do centro histórico de Pontevedra e ao sur do barrio do Burgo.[1] Entre os arcos dos piares están talladas as famosas cunchas de peregrino de pedra.
Historia[editar | editar a fonte]
A actual ponte medieval é herdeira da primeira ponte romana pola que pasaba a vía romana XIX no Itinerario de Antonino. Esta ponte aínda existía no século XII, pero estaba en ruínas[2] e foi durante moito tempo o único punto de paso do río Lérez no Camiño Portugués.
As primeiras referencias á ponte actual remóntanse a 1165, cando os reis Fernando II de León e Galiza e Afonso de Portugal asinaron a paz super flumen Lerice in vetula ponte, designando a antiga ponte romana (augas abaixo desta) como Ponte Vella. No século XV, a ponte tiña dous estribos de 30 metros e 15 arcos, pero perdeu un cando se construíu un novo dique para aumentar a profundidade do porto.[3]
No século XVI, a ponte contaba con dúas torres defensivas, unha a cada lado do río, estando a máis próxima á cidade unida ás murallas de Pontevedra e anexa ao antigo cárcere, como mostran os debuxos de Pier Maria Baldi[4] e Celso García de la Riega. As torres foron destruídas polos ingleses en 1719. Unha delas foi reconstruída, pero desapareceu definitivamente en 1805. No centro había un cruceiro que, a mediados do século XIX, trasladouse á praza Alonso de Fonseca, xunto á basílica de Santa María a Maior. Naquela época, a ponte só tiña 12 arcos visibles. A ponte figura no escudo da cidade coa súa torre e o seu cruceiro.
A primeira gran reforma da ponte realizouse en 1886 baixo a dirección do enxeñeiro Prudencio Guadalfajara para a súa reparación e ampliación. En 1890 eliminouse o peitoril de pedra e instalouse unha varanda metálica.[5]
Entre 1953 e 1954 levou a cabo unha importante reforma e ampliación, con dous carrís para vehículos e beirarrúas a ambos os dous lados para os peóns. Tamén se expuxo a idea de cubrir as beirarrúas, que finalmente non se fixo por falta de orzamento.[6] As cunchas de vieira esculpidas nos arcos foron un traballo encargado en 1950 a Raymundo Vázquez e realizado por un dos seus canteiros.
En 1988 construíronse plataformas de formigón para a ampliación da avenida de Bos Aires, apoiadas en piares, que ocultaron o undécimo arco da ponte por baixo. Durante as escavacións descubriuse o famoso miliario de Hadriano, datado no ano 134 d.C.[7]
En 2006, unha escavación arqueolóxica sacou á luz os arcos número 14 e 15 da ponte e o peirao do porto do século XV cun arco apuntado cego. Durante a escavación, os arqueólogos atoparon dous miliarios, un dedicado ao emperador Maximino Daia do século IV e o outro ao emperador Nerva do século I.[8]
Peonalización[editar | editar a fonte]
A mediados de 2019 iniciáronse as obras de peonalización completa da ponte do Burgo, que finalizaron en 2020, coa instalación dunha nova iluminación nocturna na ponte.[9][10] Grazas a esta reforma, colocouse un novo pavimento de granito e retirouse a antiga varanda e substituíuse por unha nova.[11][12][13]
Descrición[editar | editar a fonte]
É unha ponte peonil de arcos de pedra que sufriu modificacións en distintas épocas. Realizada en granito, consta de once arcos rebaixados de medio punto. A ponte ten 10 arcos visibles, tallamares, unha varanda de aceiro galvanizado gris de 1,10 metros de altura[14] con iluminación integrada e cunchas de vieira de pedra engadidas como medallóns entre os arcos por encima dos piares da ponte na década de 1950.
A ponte do Burgo ten 11,2 metros de ancho e 158 metros de longo. O pavimento de pedra incorporou en 2020 pequenas luces azuis que marcan o camiño portugués.
Cultura[editar | editar a fonte]
No extremo sur da ponte, na súa confluencia co casco antigo de Pontevedra, existe unha zona arqueolóxica con restos da ponte medieval orixinal (en particular dos arcos 14 e 15) e do porto medieval, que quedaran sepultados polas obras realizadas ao longo dos séculos.
Galería de imaxes[editar | editar a fonte]
Ponte co barrio do Burgo ao fondo
Ponte coa cidade de fondo
Cunchas de vieira esculpidas
Ponte co centro da cidade de fondo
A ponte peonil
Banco diante da ponte
A ponte coa iluminación nocturna
A ponte con marea alta
Arco rebaixado
Tallamares da ponte
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ "O Burgo, un puente con historia". Diario de Pontevedra (en castelán). 11 de xuño de 2017.
- ↑ Nadal, Paco, 2012, Rias Baixas. Escapadas, Madrid, El País Aguilar, p. 35
- ↑ "Ruta arqueológica por los tres grandes yacimientos de la ciudad". La Voz de Galicia (en castelán). 7 de abril de 2009.
- ↑ "El Concello divulga la historia y futuro del puente de O Burgo". La Voz de Galicia (en castelán). 2 de marzo de 2018.
- ↑ "Réquiem por el Puente del Burgo". Diario de Pontevedra (en castelán). 29 de setembro de 2019.
- ↑ "La gran reforma del puente de O Burgo". Diario de Pontevedra (en castelán). 3 de decembro de 2017.
- ↑ "Un segundo miliario romano identifica a Pontevedra con Turoqua". Diario de Pontevedra (en castelán). 8 de novembro de 2006.
- ↑ "Ruta arqueológica por los tres grandes yacimientos de la ciudad". La Voz de Galicia (en castelán). 7 de abril de 2009.
- ↑ "Acaba la reforma del puente de O Burgo, a la espera de la nueva iluminación". Diario de Pontevedra (en castelán). 27 de maio de 2020.
- ↑ "Gran expectación de los pontevedreses en la inauguración lumínica del puente de O Burgo". Pontevedra Viva (en castelán). 5 de agosto de 2020.
- ↑ "El puente de O Burgo se cierra desde el lunes al tránsito peatonal para avanzar en la obra". La Voz de Galicia (en castelán). 6 de xullo de 2019.
- ↑ "El renovado puente de Burgo tendrá una barandilla diseñada para Pontevedra". Pontevedra Viva (en castelán). 27 de xuño de 2019.
- ↑ "Así será el nuevo puente de O Burgo". Diario de Pontevedra (en castelán). 8 de novembro de 2018.
- ↑ "El renovado puente de Burgo tendrá una barandilla diseñada para Pontevedra". Pontevedra Viva (en castelán). 27 de xuño de 2019.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Ponte do Burgo  |
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Aganzo, Carlos (2010). Pontevedra. Ciudades con encanto (en castelán). Madrid: El País-Aguilar. p. 82-83. ISBN 978-8403509344.
- Nadal, Paco (2012). Rias Baixas. Escapadas (en castelán). Madrid: El País-Aguilar. p. 34-35. ISBN 978-8403501089.
- Riveiro Tobío, Elvira (2008). Descubrir Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Edicións do Cumio. p. 56. ISBN 9788482890852.
Outros artigos[editar | editar a fonte]
- Bautismo anticipado
- Ponte da Barca
- Ponte de Santiago
- Ponte dos Tirantes
- Ponte das Correntes
- Ponte de Ponte Sampaio
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- Ponte do Burgo na páxina web de Structurae
- Ponte do Burgo: documental - exposición - historia - reforma na páxina web Burgo Pontevedra.gal
- A ponte do Burgo Arquivado 18 de maio de 2021 en Wayback Machine. na páxina web Visit-Pontevedra
- Información sobre a Ponte do Burgo na páxina web Turismo Rías Baixas.
