Praza da Leña

Praza da Leña
Praza da Leña
Tipoloxía	praza
Dimensións
Lonxitude	13 m
Largura	18 m
Área	255 m2
Localización
Localidade	Pontevedra
Código postal	36002
Construción
Comezo	século XV

A Praza da Leña é unha pintoresca praza medieval situada no centro do casco antigo de Pontevedra. É a praza medieval máis típica do centro histórico e a que mellor representa a arquitectura tradicional de Galicia.

Orixe do nome

A praza debe o seu nome á actividade comercial que se desenvolvía nela no pasado: vendíase madeira e piñas para abastecer os fornos de cociña, as lareiras e os antigos sistemas de calefacción das casas da cidade.

Historia

A Praza da Leña era coñecida desde a Baixa Idade Media como Eirado ou Eiradiño no século XV. Esta praza albergaba un mercado ao que acudían os habitantes dos pobos veciños para vender a leña que ía servir de combustible para as cociñas e casas da vila intramuros. Aquí reuníanse os arrieiros dos arredores con carros cheos de leña e as campesiñas cos seus feixes de poliñas e cestas de piñas.

Este mercado tiña lugar todos os días, sendo o luns o día máis importante, xa que era o día en que chegaban á cidade carros cargados de leña de carballo, que os panadeiros apreciaban moito para alimentar os seus fornos.

A praza foi redeseñada e ampliada no século XVIII, cando se construíron os dous grandes pazos ao lado leste, o Pazo de Castro Monteagudo e o Pazo de García Flórez. En 1854, adquiriu o nome de Leña.

O cruceiro de granito do século XV que se atopa no centro da praza foi colocado alí en 1941 a pedimento de Castelao. O cruceiro, que estaba roto en varios anacos, foi restaurado temporalmente por Castelao para a súa obra As cruces de pedra na Galiza.

O 7 de abril de 1990, a praza recuperou o seu antigo uso peonil.

En 1998, rodáronse na praza varias escenas da película de José Luis Cuerda A lingua das bolboretas.

Descrición

É unha das prazas máis pequenas do centro histórico e a praza medieval máis pintoresca. Representa a típica praza medieval de Galicia. Destacados artistas realizaron nela innumerables debuxos, gravados, acuarelas e óleos e foi fonte de inspiración para escritores e poetas como Viñas Calvo.

Cruceiro e pazos barrocos

A praza ten unha forma rectangular irregular. No centro da praza atópase un cruceiro de granito do século XV procedente de Caldas de Reis.

Na praza conflúen as rúas Pasantería e Figueroa. No lado este da praza atópanse os pazos barrocos de García Flórez e de Castro Monteagudo (hoxe parte do Museo de Pontevedra), do século XVIII, unidos por unha ponte con arco de granito. Nos lados norte, sur e oeste hai casas populares galegas con soportais e galerías de madeira nos lados oeste e sur e balcóns decorados con flores nos lados norte e sur. Os andares superiores utilizábanse antigamente como vivendas. A altura das casas varía entre unha e dúas plantas.

Edificios destacados

No lado sueste, o pazo barroco de Castro Monteagudo, de 1760, destaca polo seu balcón sostido por grandes modillóns, e o pazo de García Flórez, no lado nordés, sobresae polo seu enorme escudo de pedra cun gran helmo e polas estatuas de pedra nas esquinas do tellado que representan a esperanza e a fortaleza.

A planta baixa do Pazo de Castro Monteagudo tivo diferentes usos ao longo dos séculos, por exemplo como restaurante ou tenda (como foi o caso da tenda La Imperial). O restaurante La Flor estivo situado neste pazo durante os primeiros anos do século XX. No primeiro piso atopábase a escola de nenos. O edificio abriuse ao público como parte do Museo de Pontevedra o 10 de agosto de 1929.

O Pazo de García Flórez foi a sede da Escola de Mestres desde 1881 ata 1930. Foi inaugurado como museo o 15 de agosto de 1943.

As casas de arquitectura popular da praza construíronse no século XVIII, cando se reurbanizou a praza.

Cultura

Na actualidade, a praza está dedicada á hostalería e está parcialmente ocupada polas mesas dos restaurantes dos arredores.

En 2006, o chef vasco Iñaki Bretal abriu o seu restaurante O Eirado da Leña nunha das casas da praza e en 2009 o restaurante Loaira noutra das casas. O restaurante O Eirado foi galardoado cunha estrela Michelin en 2020.

Galería

• 
  Cruceiro típico no centro da praza
• 
  Mesas dos restaurantes na praza
• 
  Cruceiro de pedra e galerías de madeira
• 
  A praza da Leña á noite
• 
  Galería de madeira
• 
  Balcóns e galerías
• 
  Soportais do edificio Fernández López do Museo de Pontevedra
• 
  Cruceiro
• 
  Praza da Leña
• 
  A praza á noite
• 
  Pazo de Castro Monteagudo
• 
  Ponte e arco

Véxase tamén

Bibliografía

• Aganzo, Carlos (2010). Pontevedra. Ciudades con encanto (en castelán). Madrid: El País-Aguilar. p. 56-57. ISBN 978-8403509344.
• Fontoira Surís, Rafael (2009). Pontevedra monumental. Pontevedra: Deputación de Pontevedra. ISBN 9788484573272.
• García-Braña, C. et al. (1988). Pontevedra, planteamiento histórico y urbanístico (en castelán). Pontevedra: Deputación de Pontevedra, Servizo de Publicacións.
• Juega Puig, J. et al. (1996). Historia de Pontevedra. A Coruña: Vía Láctea. ISBN 84-89444-26-9.
• Juega Puig, J. (2000). As rúas de Pontevedra. Pontevedra: Deputación de Pontevedra, Servizo de Publicacións. ISBN 9788484570448.
• Nadal, Paco (2012). Rías Baixas. Escapadas (en castelán). Madrid: El País-Aguilar. p. 33. ISBN 978-8403501089. 
• Nieto González, Remigio (1980). Guía monumental ilustrada de Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Asociación de Comerciantes de la Calle Manuel Quiroga.

Outros artigos

• Museo de Pontevedra

Ligazóns externas

• Praza da Leña na web Visit-Pontevedra Arquivado 28 de outubro de 2020 en Wayback Machine.
• Praza da Leña na web Turismo de Galicia
• Praza da Leña na web Turismo Rias Baixas
• Pontevedra. Iconografía de una ciudad atlántica na web da Universidade de Santiago de Compostela.