Praza do Teucro

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Coordenadas: 42°25′58″N 8°38′44″O / 42.432805555556, -8.6454444444444

Praza do Teucro
Pazos na praza do Teucro
Tipoloxíapraza
Dimensións
Lonxitude35 m
Largura23 m
Área840 m2
Localización
LocalidadePontevedra
Código postal36002
Construción
Comezo1336

A Praza do Teucro é unha praza de orixe medieval situada no centro do casco antigo de Pontevedra. É a praza medieval máis nobiliaria e de proporcións máis harmoniosas da cidade.

Orixe do nome[editar | editar a fonte]

O nome actual da praza data de 1843. Leva o nome de Teucro, o mítico fundador da cidade, fillo do rei Telamón (rei de Salamina), de quen se di que seguiu a unha serea, Leucoiña, no seu exilio á ría de Pontevedra e fundou a cidade. Antes, a praza chamábase Praza da Vila e Praza Maior porque era a máis céntrica de Pontevedra e a máis importante debido aos pazos das familias nobres que a rodeaban. Tamén se chamou Praza de Aranda (porque o Marqués de Aranda tiña alí o seu pazo), Praza do Pan, pola venda de pan e os fornos de pan que se atopaban preto e Praza das Sementes xa que alí vendíanse sementes catro veces ao mes.[1] No século XIX tamén se chamou Praza do Leite porque alí vendíase leite.[2]

Historia[editar | editar a fonte]

As primeiras mencións da praza remóntanse a 1336. En 1396, xa dera nome á rúa do Azougue (rúa do Açougue, actual rúa de Isabel II), que viña da Basílica de Santa María a Maior.[3] A praza adoptou a súa configuración actual cos edificios que a rodean no século XVIII.

Nos seus inicios, era coñecida como Praza do Azougue e estaba destinada a ser un lugar de encontro e un mercado para a venda diaria de produtos alimenticios.[4] Máis tarde, a praza pasou a ser coñecida como Praza da Vila ou Praza Maior, xa que era a praza principal da cidade onde se concentraba a actividade administrativa: nela situábase o concello e era onde as principais familias nobres tiñan os seus pazos. Na parte baixa atópase a Rúa Real, que tamén era a rúa e o eixo máis importante da cidade naquela época. A praza tamén se utilizaba como escenario para as representacións teatrais cando non había un teatro na cidade.[5]

En 1809, a casa central do século XVIII situada ao oeste da praza (no número 8) serviu de cuartel xeral para as tropas francesas de ocupación.[6] O xeneral Franceschi viviu alí e o mariscal Ney pasou unha noite. Máis tarde, a partir de 1886, esta casa foi a sede do Banco de España na cidade.[7]

En 1848 instalouse un pequeno teatro na praza do Teucro, ata que se inaugurou o Teatro-Liceo en 1878.[8] O 2 de xuño de 1858, o Liceo Casino trasladouse ao Pazo dos Condes de San Román e permaneceu alí ata a inauguración do seu propio edificio o 2 de agosto de 1878.[9]

Descrición[editar | editar a fonte]

Trátase dunha praza de planta case rectangular, delimitada por pazos. É unha praza urbana de proporcións xeométricas, rectangular e lixeiramente irregular no seu lado sur. A rúa Princesa na súa parte superior (separada dela por un pequeno desnivel) e a rúa Real na súa parte inferior (separada por un pequeno muro, unha fonte e unha balaustrada) bordean a praza.

A praza está rodeada de grandes pazos de familias nobres: ao norte o pazo de Gago e Montenegro, ao leste o pazo do Marqués de Aranda, ao sur o palacio dos Condes de San Román e ao oeste casas nobres con soportais como a dos Pita.[10][11]

O pazo do Marqués de Aranda atópase nun nivel inferior, á altura da rúa Real.[12] O pazo do Marqués de Aranda atópase nun nivel inferior, á altura da rúa Real. Pechando a parte oriental da praza e fronte a este pazo atópase unha monumental fonte de pedra construída en 1970 encostada ao pequeno muro que pecha a praza polo lado oriental. A praza conta con seis bancos de pedra e doce laranxeiras aliñadas simétricamente nos seus lados norte e sur.[13][14]

Edificios destacados[editar | editar a fonte]

Pazo de Gago e Montenegro

No lado norte da praza atópase o Pazo dos Gago e Montenegro, do século XVI, cun arco gótico na porta e cinco doelas. Na súa fachada ten o escudo máis impoñente da cidade, un grande escudo barroco de pedra de 1716 con oito escudos no seu interior, coas armas dos Gago, Ozores, Tavares, Montenegro, Mendoza, Sotomayor, Oca, Castro e Sarmiento. Fai referencia á ocupación dos Gago como gardiáns da porta das murallas de Pontevedra na torre da ponte do Burgo.[15] O pazo foi reformado no século XVIII por Antonio Félix Tavares de Tavora.[16] Ten unha planta baixa, dous pisos superiores e cinco portas balconeiras en cada andar.[17]

No lado este, á beira da rúa Real, atópase o Pazo do Marqués de Aranda (alcalde do Reino de Galicia) de principios do século XVIII, cunha torre con ameas (ao principio tiña dúas torres con ameas nos seus extremos) e un escudo na súa gran fachada coas únicas figuras de dous tenantes a cada lado nun escudo da cidade.[18]

Pazo do Marqués de Aranda

No lado sur da praza atópase a fachada posterior do Pazo dos Condes de San Román, do século XVII, que foi o maior pazo da cidade. Na actualidade, a fachada ten arcadas tapiadas e perdeu a súa torre con ameas e seis balcóns. Ten columnas de orde romana toscana. No interior do pazo hai unha pequena capela cun retablo barroco.[19]

No lado oeste da praza hai casas barrocas con escudos e soportais na planta baixa, entre as que destaca no centro a casa do século XVIII da familia Pita, cun gran balcón.[20]

Cultura[editar | editar a fonte]

A imprenta C. Peón está situada na praza desde xaneiro de 1902. Nela imprimíronse clásicos da literatura galega, como a primeira edición de Os vellos non deben de namorarse de Castelao, en 1953. Outros escritores galegos da época, como Celso Emilio Ferreiro e Fermín Bouza Brey, tamén publicaron alí os seus libros. Pintores como Carlos Sobrino tamén imprimiron alí as súas litografías.[21]

Galería[editar | editar a fonte]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Pontevedra. Un país mágico". TVE (en castelán). 26 de xaneiro de 2020. 
  2. Aganzo, Carlos, 2010, Pontevedra. Ciudades con encanto, Madrid, El País-Aguilar, p. 67
  3. Fernández Martínez, Carla, 2013, Pontevedra. Iconografía de una ciudad atlántica, Santiago de Compostela, Universidad de Santiago de Compostela, p. 400
  4. "Pontevedra. Un país mágico". TVE (en castelán). 26 de xaneiro de 2020. 
  5. "Pontevedra. Un país mágico". TVE (en castelán). 26 de xaneiro de 2020. 
  6. "Cuánto de francés tiene la ciudad de Pontevedra". La Voz de Galicia (en castelán). 15 de outubro de 2015. 
  7. Fontoira Surís, Rafael, 2009, Pontevedra Monumental, Pontevedra, Diputación de Pontevedra, p. 295
  8. "El Circo-Teatro y de variedades". Diario de Pontevedra (en castelán). 4 de xuño de 2017. 
  9. "El palacio de los condes de San Román". Pontevedra Viva (en castelán). 10 de marzo de 2017. 
  10. "Guía útil para saber qué ver en Pontevedra". La Voz de Galicia (en castelán). 20 de setembro de 2018. 
  11. "El galán de los culebrones tiene origen gallego". La Voz de Galicia (en castelán). 19 de xaneiro de 2010. 
  12. "El pazo de los marqueses de Aranda". Diario de Pontevedra (en castelán). 9 de setembro de 2018. 
  13. "El montaje de Ponte Nadal causa una poda incontrolada de los naranjos del Teucro". Diario de Pontevedra (en castelán). 16 de decembro de 2010. 
  14. "Protegen a los naranjos de un mosquito que puede ser transmisor del "ébola de los cítricos"". Faro (en castelán). 10 de setembro de 2016. 
  15. Riveiro Tobío, Elvira, 2008, Descubrir Pontevedra, Pontevedra, Edicións do Cumio, p. 42
  16. Aganzo, Carlos, 2010, Pontevedra. Ciudades con encanto, Madrid, El País-Aguilar, p. 69
  17. Fontoira Surís, Rafael, 2009, Pontevedra monumental, Pontevedra, Diputación de Pontevedra p.226
  18. Fontoira Surís, Rafael, 2009, Pontevedra monumental, Pontevedra, Diputación de Pontevedra p.284
  19. Fontoira Surís, Rafael, 2009, Pontevedra monumental, Pontevedra, Diputación de Pontevedra p.294
  20. Fontoira Surís, Rafael, 2009, Pontevedra monumental, Pontevedra, Diputación de Pontevedra p.295
  21. "«Leopoldo Nóvoa fue un ilustre cliente de nuestra imprenta»". La Voz de Galicia (en castelán). 5 de marzo de 2012. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Aganzo, Carlos (2010). Pontevedra. Ciudades Calote encanto (en castelán). Madrid: El País-Aguilar. p. 67-69. ISBN 8403509340.
  • Fernández Martínez, Carla (2016). Pontevedra. La memoria rescatada: Vistas y visiones de una ciudad atlántica (en castelán). Pontevedra: Deputación de Pontevedra. ISBN 8484574407.
  • Fontoira Surís, Rafael (2009). Pontevedra monumental. Pontevedra: Deputación de Pontevedra. ISBN 9788484573272. 
  • Fontoira Surís, Rafael (2009). A praza do Pan. Pontevedra: A Nosa Terra. ISBN 978-84-8341-380-7. 
  • García-Braña, C. et al. (1988). Pontevedra, planteamiento histórico y urbanístico (en castelán). Pontevedra: Deputación de Pontevedra, Servizo de Publicacións.
  • Juega Puig, J. et al. (1996). Historia de Pontevedra. A Coruña: Vía Láctea.
  • Juega Puig, J. (2000). As rúas de Pontevedra. Pontevedra: Deputación de Pontevedra, Servizo de Publicacións.
  • Nieto González, Remigio (1980). Guía monumental ilustrada de Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Asociación de Comerciantes de la Calle Manuel Quiroga. p. 28-30.
  • Riveiro Tobío, Elvira (2008). Descubrir Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Edicións do Cumio. p. 42-44. ISBN 8482890859.

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]