Itinerario de Antonino
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde xaneiro de 2017.) |
 | Esta páxina ou sección está a editarse nestes intres. Para evitar posibles conflitos de edición, non edites esta páxina ou sección mentres vexas esta mensaxe. Revisa o historial de edicións para saber quen traballa nela. O usuario MAGHOI (conversa · contribucións) realizou a última edición na páxina hai 4 segundos. O tempo máximo de presenza deste marcador é dun mes dende a última edición do usuario que o puxo; pasado ese tempo debe retirarse. |
| Itinerario de Antonino | |
|---|---|
 | |
| Tipo | itinerarium e documento  |
| Xénero artístico | itinerarium |
Linguas
| |
| Publicación | |
Data publicación
| |
| Descrito pola fonte | |
Descrito pola fonte
| |
| Composto por | |
Composto por
| |
| [ Wikidata ] | |
O denominado Itinerario Antonino ou Itinerario de Antonino ou Itinerario de Antonino Augusto Caracalla (en latín: Itinerarium Provinciarum Antonini Augusti) é unha recompilación de rutas do Imperio Romano. Deste itinerario soamente se conserva a copia procedente da época do emperador Diocleciano (século IV), mais suponse que foi redactado polo século III ou, segundo outros autores, a mediados do século IV.[1]
En cada ruta identificábanse mansións (paradas de postas) coas súas correspondentes millas (sinaladas por un ou varios miliarios). Nun principio pensouse que era unha especie de guía de viaxes, mais polas súas características, semella ser feito co fin de facilitar a localización das mansións con fins recadatorios.
As vías no imperio
[editar | editar a fonte]No documento sinálanse 372 camiños con 85.000 quilómetros percorrendo todo o imperio. 34 rutas correspóndense coas provincias de Hispania.
| Vías | Nome | Principio | Final | Distancia
(en millas romanas) |
|---|---|---|---|---|
| I | De Italia a Hispania | Mediolanum (Milán) | Legio VII Gemina (León) | 1257 |
| II | Item ab Arelato Narbone (Vía Augusta) | Arelate (Arles) | Castulo (Cástulo) | 898 |
| III | Item a Corduba Castulone | Corduba (Córdoba) | Castulo (Cástulo) | 99 |
| IV | Alio Itinere a Corduba Castulone | Corduba (Córdoba) | Castulo (Cástulo) | 78 |
| V | Item a Castulone Malacam | Castulo (Cástulo) | Malaca (Málaga) | 291 |
| VI | Item a Malaca Gadis | Malaca (Málaga) | Gades (Cádiz) | 145 |
| VII | Item a Gadis Corduba | Gades (Cádiz) | Corduba (Córdoba) | 294 |
| VIII | Item ab Hispali Corduba | Hispalis (Sevilla) | Corduba (Córdoba) | 94 |
| IX | Ab Hispali Italicam | Hispalis (Sevilla) | Itálica | 6 |
| X | Item a Hispali Emeritam | Hispalis (Sevilla) | Augusta Emerita (Mérida) | 162 |
| XI | Item a Corduba Emeritam | Corduba (Córdoba) | Augusta Emerita (Mérida) | 144 |
| XII | Item ab Olisippone Emeritam | Olisipo (Lisboa) | Augusta Emerita (Mérida) | 161 |
| XII | A Salacia Ossonoba | Salacia (Alcácer) | Ossonoba (Faro) | 16 |
| XIV | Alio Itinere ab Olisippone Emeritam | Olisipo (Lisboa) | Augusta Emerita (Mérida) | 145 |
| XV | Item Alio ab Olisippone Emeritam | Olisipo (Lisboa) | Augusta Emerita (Mérida) | 220 |
| XVI | Item ab Olisippone Bracaram Augusta | Olisipo (Lisboa) | Bracara Augusta (Braga) | 244 |
| XVII | Item a Bracara Asturicam | Bracara Augusta (Braga) | Asturica Augusta (Astorga) | 247 |
| XVIII | Item Alio itinere a Bracara Asturica | Bracara Augusta (Braga) | Asturica Augusta (Astorga) | 215 |
| XIX | Item a Bracara Asturica | Bracara Augusta (Braga) | Asturica Augusta (Astorga) | 299 |
| XX | Item per loca marítima a Bracara Asturicam usque | Bracara Augusta (Braga) | Asturica Augusta (Astorga) | 207 |
| XXI | Item de Esuri Pace Iulia | Esuris (Castro Marim) | Pax Julia (Beja) | 267 |
| XXII | Item de Esuri per Comperium Pace Iulia | Esuris | Pax Julia | 76 |
| XXIII | Item ab Ostio Fluminis Anae Emeritam usque | Embouchure de l'Ana (Guadiana) | Augusta Emerita (Mérida) | 313 |
| XXIV | Item ab Emerita Caesaraugusta | Augusta Emerita (Mérida) | Caesaraugusta (Zaragoza) | 632 |
| XXV | Alio Itinere ab Emerita Caesara Augusta | Augusta Emerita (Mérida) | Caesaraugusta (Zaragoza) | 348 |
| XXVI | Item ab Asturica Caesaraugusta | Asturica Augusta (Astorga) | Caesaraugusta (Zaragoza) | 497 |
| XXVII | Item ab Asturica per Cantabria Caesaraugusta | Asturica Augusta (Astorga) | Caesaraugusta (Zaragoza) | 301 |
| XXVIII | Item ab Turassone Caesaraugustam | Turiaso (Tarazona) | Caesaraugusta (Zaragoza) | 56 |
| XXIX | Per Lusitaniam ab Emerita Caesaraugustam | Augusta Emerita (Mérida) | Caesaraugusta (Zaragoza) | 458 |
| XXX | Item ab Liminio Toletum | Laminium (Fuenllana) | Toletum (Toledo) | 95 |
| XXXI | Item a Lamio alio itinere Caesarea Augusta | Laminium | Toletum (Toledo) | 249 |
| XXXII | Item ab Asturicam Terracone | Asturica Augusta (Astorga) | Tarraco (Tarragona) | 482 |
| XXXIII | Item a Caesarea Augusta Beneharno | Caesaraugusta (Zaragoza) | Benearnum (Lescar) | 112 |
| XXXIV | De Hispania in Aquitania, ab Asturica Burdigalam
(Vía Aquitania) |
Asturica Augusta (Astorga) | Burdigala (Bordeos) | 421 |
As vías romanas na Gallaecia
[editar | editar a fonte]A Gallaecia estaba atravesada por catro vías romanas que comunicaban Bracara Augusta (Braga) e Asturica Augusta (Astorga) por varios itinerarios: a vía XVII (por Chaves), a vía XVIII ou vía Nova (por Sandiás), a vía XIX (por Caldas de Reis) e a vía XX (por Brigantium). Grazas ó itinerario localizáronse gran cantidade de mansións desaparecidas.
Galería
[editar | editar a fonte]-
Miliario de Zadagós, en Sandiás. -
Miliario de Redondela. -
Miliarios en Portela do Home. -
Miliarios en Ponte Nova, Lobios. -
Miliario de Petín e ponte da Cigarrosa. -
Miliario da Xeria. -
Miliarios de Vilariño das Poldras (Sandiás).
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- VV.AA. (1991). Historia de Galicia (en castelán). I (De la Prehistoria a la Alta Edad Media). Pontevedra: Faro de Vigo. ISBN 84-404-9520-X.
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Presentación das rutas hispánicas do Itinerario de Antonino(en español), arquivado dende o orixinalArquivado 04 de decembro de 2012 en Archive.is o 4 de decembro de 2012
- Iternerarium Antonini Avgvsti et Hierosolymitanvm
- Itinerario de Antonino (copia dixital a cor, dun manuscrito do século XIX, que recolle o referido á península). Biblioteca dixital de Andalucía.
- ↑ VV.AA. (1991), p. 122