Xosé Castro Veiga
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 11 de febreiro de 1915  Boelle, España |
| Morte | 10 de marzo de 1965 (50 anos) San Fiz de Asma, España |
| Causa da morte | morte en combate, ferida por arma de fogo |
| Actividade | |
| Ocupación | maquis, militar |
| Partido político | Partido Comunista de España |
| Carreira militar | |
| Conflito | guerra civil española |
 | |
Xosé Luís Castro Veiga, Piloto, nado en Boelle (Arxemil, O Corgo) o 11 de febreiro de 1915 e finado en San Fiz de Asma (Chantada) o 10 de marzo de 1965, foi o derradeiro guerrilleiro da loita antifranquista, morto pola Garda Civil preto do encoro de Belesar.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Aos 16 anos ingresou na Aviación militar española (o que lle valeu o alcume de "Piloto") alcanzando o grao de cabo. Durante a guerra civil española desertou do bando nacional para loitar no republicano. Capturado en Madrid cando rematou a guerra, foi condenado a 30 anos de cadea, mais foi indultado tras cumprir catro, en 1943. Cando recuperou a liberdade agochouse baixo a aparencia dun traballador nun hospital[1] até que en 1945 decidiu regresar a Galicia. Na clandestinidade continuou coa súa actividade política como militante do PCE. Á súa chegada a Galicia entrou deseguido en contacto cos guerrilleiros e botouse ó monte no verán de 1945. Deseguida formou a súa propia unidade xunto a Xosé Arias Fernández Cristo, composta de desertores do exército e da mariña franquista.
En 1946 batían unha zona amplísima da liña Castroverde-O Corgo-Sobrado que chegaba até Asturias e León, pola comarca dos Ancares (Pedrafita do Cebreiro, Paradela, Vilar de Frades, Becerreá, Toldaos, As Nogais, San Román de Cervantes, Noceda e Navia de Suarna). Por esta zona colaborou coa partida de Antonio Fernández Crespo Fuenteoliva.[2] Neste ano, trala detención dun gran número de militantes lucenses da resistencia antifranquista, trasladou a súa zona de acción ó sur da provincia,[3] cara á zona de Monforte de Lemos-Quiroga-río Sil, que atravesaban decote para atacar no norte da provincia de Ourense.
O 27 de maio de 1954, nun duro encontro, perdeu á meirande parte dos seus homes na zona de Paradela (ó norte de Monforte de Lemos), o que o obrigou a estar inactivo entre 1955 e 1956. Despois estivo inactivo e á espera, facendo de cando en vez un golpe económico (atraco). Reapareceu na mesma zona en 1964, mais foi recoñecido por un antigo compañeiro do servizo militar no Saviñao, e foi denunciado. O 10 de marzo de 1965, preto do encoro de Belesar, foi abatido pola Garda civil de Chantada.[4]
En 2015 estreouse o documental O Piloto, con guión de Afonso Eiré e dirección de Xosé Reigosa.[5]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "El último guerrillero antifranquista. Homenaje a El Piloto, muerto hace hoy 21 años", artigo de Ernesto Pombo en El País, 10 de marzo de 1986 (en castelán).
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 26 de abril de 2003. Consultado o 26 de abril de 2003.
- ↑ http://nodo50.org/foroporlamemoria/documentos/2005/ultimomaquis_09032005.htm
- ↑ ""A guerrilla galega reuníase nas casas, non no monte"". Praza Pública. 8 de xullo de 2015. Consultado o 9 de xullo de 2015.
- ↑ "O Piloto". Consultado o 2022-05-09.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Eiré, Afonso (2015). O Piloto. O último guerrilleiro. A Coruña: Hércules. ISBN 978-84-94386-82-4.
- Redondo Abal, Francisco Xavier (2006). Botarse ao monte. Censo de guerrilleiros antifranquistas en Galiza (1939-1965). Sada: Do Castro. ISBN 84-8485-231-8.
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Páxina web dun artigo en memoria de Xosé Castro Veiga.Arquivado 15 de marzo de 2012 en Wayback Machine.
