Mar Negro: Diferenzas entre revisións

Mar Negro
Localización administrativa
Estado	Bulgaria ; Xeorxia ; Romanía ; Rusia ; Turquía ; Ucraína
Localización xeográfica
Océano / Mar	Mar epicontinental
Continente	Europa - Asia
Cunca	2 millóns Km2
Xeografía
Mares contiguos	Mar de Azov ; mar de Mármara; (mar Exeo,; mar Mediterráneo)
Illas interiores	10+
Afluentes	Danubio (2.888 km), ; Dniéper (2.290 km)), ; Dnister (1.352 km) ; Kubán (870 km)
Accidentes
Golfos e baías	Baía de Karkinit ; esteiro do Dniéper
Penínsulas	Crimea
Estreitos	Bósforo (Mármara); Dardanelos (Exeo) ; estreito de Kerch (Azov)
Características
Superficie	436 400 km²
Lonxitude máxima	1175 km
Profundiade máxima	2212 m
Capacidade	547 000 km³
Outros datos
Salinidade	17%
Mapa
	; Localización do mar Negro.
	; Vista satélite
	v; c; e;

Explorar o historial de forma interactiva

← Edición máis vella Edición máis nova →

Contido eliminado Contido engadido

VisualTexto wiki

En liña

Revisión como estaba o 16 de xuño de 2017 ás 09:15

O mar Negro (en abkhaza: Амшын Еиқәа, xeorxiano: შავი ზღვა, turco: Karadeniz, en póntico: Μαύρον Θάλασσα, Εύξεινος Πόντος, búlgaro: Черно море, romanés: Marea Neagră, ruso: Чёрное море, ucraíno: Чорне море, en tártaro de Crimea: Qara deñiz) é un mar que posúe unha saída moi angosta ao Mar Mediterráneo e que separa Europa Oriental de Asia Occidental e esta limitado polos montes Pónticos, ao sur, e polo Cáucaso a leste. Este mar está, en última instancia, relacionado a través de varios estreitos co océano Atlántico, vía mar Mediterráneo e mar Exeo: o estreito do Bósforo conéctao ao mar de Mármara e o estreito dos Dardanelos ao mar Exeo (parte do mar Mediterráneo); ademais, outro estreito, o de Kerch, úneo ao mar de Azov.^[1]

Características

Hai un importante fluxo de auga a través do Bósforo, 200 km³ por ano e de auga dóce das áreas adxacentes, especialmente da Europa Central e Oriental, totalizando 320 km³ por ano. O río máis importante a desaugar no Mar Negro é o río Danubio. O Mar Negro ten unha área de 422,000 km² e unha profundidade máxima de 2210 m.

Os países que costean o Mar Negro son Turquía, Bulgaria, Romanía, Ucraína, Rusia e Xeorxia. A península da Crimea é unha república autónoma da Ucraína.

Formación

Teoría da conexión co Mediterráneo durante o Holoceno

O Mar Negro atópase conectado co sistema mundial de océanos mediante un sistema de dous estreitos encadeados, o Estreito dos Dardanelos e o Estreito do Bósforo. Os dardanelos ten unha profundidade de 55 metros e o Bósforo de 36.

Tamén existen evidencias que indican que o nivel de auga no Mar Negro era considerabelmente menor durante o período glaciar, isto explica que os arqueólogos atoparan restos de moluscos de auga doce e estruturas constituídas polo ser humano a uns 100 metros de distancia da costa actual de Turquía. A datación por radiocarbono destes moluscos indica que teñen unha idade de uns 7.000 anos.

Tendo en conta estes feitos existe un acordo en que durante a última glaciación e certos tempo despois do seu final o Mar Negro foi un lago de auga doce pechado. Tempo despois da era glaciar os niveis de auga do mar Negro e o mar Exeo eleváronse de maneira independente ata alcanzar o punto no cal se atopan na actualidade. Sobre o punto no que aínda existe debate é o momento no que ocurreu tal conexión. Unha das teorías é que o mar Negro se encheu primeiro e que a auga doce superaba os actuais estreitos do Dardanelos e Bósforo e desaugaba no Mar Mediterráneo.

Teoría da inundación ou o dioivo

En 1997 William Ryan e Walter Pitman, da Universidade de Columbia, publicaron unha teoría segundo a cal se produciu unha gran inundación a través do Bósforo. Afirman que o mar Negro e o mar Caspio eran vastos lagos de auga doce pero que en torno ao 5.600 a.C o Mediterráneo rompeu o dique natural que os separaba destes lagos creando o paso actual entre os dous mares.

Historia

Dende a antigüidade foi escenario de loitas pola exemonía das súas augas, principalmente entre as grandes potencias do Imperio Otomán, que controlaba a entrada ao mesmo, e o Imperio Ruso. Na época moderna adquiriu unha nova importancia ao ser unha das vías de entrada do gas natural ruso en Europa.

Guerra de Crimea (1854-1856). Contenda entre o Imperio Ruso e o Imperio Otomán, a quen apoiaban as potencias europeas Francia e Reino Unido. A contenda centrábase sobre rivalidades relixiosas entre ortodoxos e católicos, e o dominio de Moldavia e Valaquia pero focalizouse principalmente na península de Crimea.

Etimoloxía

O nome de Mar Negro tería como orixe a atribución polos turcos de cores aos puntos cardinais, o "negro" para o Norte, o "azul" para o Oeste, o "branco" para o Sur e o "verde" para o Leste. Ao estar este mar (deniz en turco) ao norte de Turquía, foi designado kara ("negro"), en turco Karadeniz ("mar negro"). Mentres que, por exemplo, o mar Mediterráneo, ao sur, sempre é chamado mar Branco, en turco Akdeniz (non confundir co mar Branco actual).

Fauna

O Mar Negro conta con especies animais características como son:

O mexillón cebra: O Mar Negro é, xunto ao Mar Caspio, o lugar de orixe desta especie de onde se foi extendendo a través da acción do home a gran parte do planeta. Na actualidade está considerada como especie invasora na maior parte destes lugares de destino.
A carpa común ou europea: É orixinaria tanto do Mar Negro coma do Caspio e o Mar de Aral. Ao igual que o mexillón cebra é unha especie invasora en gran número de ecosistemas.
O neogobius melanostomus: Tamén é orixinaria do Mar Negro e Caspio e tamén é unha perigosa especie invasora, como por exemplo nos Grandes Lagos de América do Norte.

Poboación

As cidades máis importantes ao longo da costa inclúen Istambul (antigamente Constantinopla e Bizancio), Burgas, Varna, Constanţa, Ialta, Odesa, Sebastopol, Batumi, Trebisonda, Samsun e Zonguldak.

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 "Black Sea". guía do Mar Negro pola Universidade de Delaware (en inglés). Consultado o 39 de decembro do 2915.
↑ "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.
↑ "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.
↑ "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.
↑ Stiati.ca. "Cele mai mari orase din Romania". Stiati.ca. Consultado o 2014-03-06.
↑ "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.

Véxase tamén

Outros artigos

[ceoe-1] 1,0 ^1,1 "Black Sea". guía do Mar Negro pola Universidade de Delaware (en inglés). Consultado o 39 de decembro do 2915.

[2] "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.

[3] "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.

[4] "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.

[5] Stiati.ca. "Cele mai mari orase din Romania". Stiati.ca. Consultado o 2014-03-06.

[6] "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Liña 109: / Liña 109: @@
 [[Ficheiro:Sevastopol IMG 0919 1725.jpg|border|135px|Sochi]]<br/>Sevastopol<br/>
 |-
-|  style="text-align:center; background:#f0f0f0;"|1||align=left|'''[[Istambul]]'''||[[Turquía]]||[[Provincia de Istambul|Istambul]]||13.624.240<ref>{{Cita web|url=http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_turkiye_ilce_koy_sehir.RDF&p_il1=34&p_kod=1&p_yil=2011&p_dil=1&desformat=html |title=Instituto Estatístico de Turquía |publisher=Rapor.tuik.gov.tr |date= |accessdate=2014-03-06}}</ref>
+|  style="text-align:center; background:#f0f0f0;"|1||align=left|'''[[Istambul]]'''||[[Turquía]]||[[Provincia de Istambul|Istambul]]||13&nbsp;624&nbsp;240<ref>{{Cita web|url=http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_turkiye_ilce_koy_sehir.RDF&p_il1=34&p_kod=1&p_yil=2011&p_dil=1&desformat=html |title=Instituto Estatístico de Turquía |publisher=Rapor.tuik.gov.tr |date= |accessdate=2014-03-06}}</ref>
 |-
-|  style="text-align:center; background:#f0f0f0;"|2||align=left|'''[[Odesa]]'''||[[Ucraína]]||[[Oblast de Odesa|Odesa]]||1.003.705
+|  style="text-align:center; background:#f0f0f0;"|2||align=left|'''[[Odesa]]'''||[[Ucraína]]||[[Oblast de Odesa|Odesa]]||1&nbsp;003&nbsp;705
 |-
 |  style="text-align:center; background:#f0f0f0;"|3||align=left|'''[[Samsun]]'''||[[Turquía]]||[[Provincia de Samsun|Samsun]]||535.401<ref>{{Cita web|url=http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_turkiye_ilce_koy_sehir.RDF&p_il1=55&p_kod=1&p_yil=2011&p_dil=1&desformat=html |title=Instituto Estatístico de Turquía |publisher=Rapor.tuik.gov.tr |date= |accessdate=2014-03-06}}</ref>
@@ Liña 144: / Liña 144: @@
 {{ORDENAR:Negro, Mar}}
 [[Categoría:Mar Negro]]
 [[Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (Historia e xeografía)]]

Áreas urbanas máis poboadas en torno ao Mar Negro.
Estanbul Odesa	Pos.	Cidade	País	Rexión	Poboación urbana	Samsun Sevastopol
	1	Istambul	Turquía	Istambul	13 624 240^[2]
	2	Odesa	Ucraína	Odesa	1 003 705
	3	Samsun	Turquía	Samsun	535.401^[3]
	4	Sebastopol	Ucraína	Crimea	379,200
	5	Sochi	Rusia	Krasnodar Krai	343,334
	6	Varna	Bulgaria	Varna	334,870
	7	Trebisonda	Turquía	Trebisonda	305,231^[4]
	8	Constanţa	Romanía	Constanța	283,872^[5]
	9	Novorosíisk	Rusia	Krasnodar Krai	241,952
	10	Burgas	Bulgaria	Burgas	223,902^[6]

v c e Mares do mundo
Océano Pacífico	Golfo de Alasca Mar Amarelo Golfo de Anadyr Mar de Arafura Mar de Banda Mar de Bering Mar de Bismarck Mar de Bohai Mar de Bohol (ou de Mindanao) Golfo de California Mar de Camotes Golfo de Carpentaria Mar de Célebes Mar de Ceram Mar de Chile Mar da China Oriental Mar da China Meridional Mar do Coral Mar de Filipinas Mar de Flores Golfo de Fonseca Mar de Grau Mar de Halmahera Mar de Koro Mar das Molucas Golfo Moro Mar de Okhotsk Golfo de Panamá Mar de Salish Mar de Salomón Mar Interior de Seto Mar de Savu Mar de Sulu Mar de Sibuyan Golfo de Tailandia golfo de Tonkin Mar de Tasmania Mar de Visayas Mar do Xapón
Océano Atlántico	Mar Adriático Mar de Åland Mar de Alborán Mar dos Argazos Mar do Arquipélago Mar Arxentino Mar de Azov Baía de Baffin Mar Balear Mar Báltico Baía de Botnia Golfo de Botnia Mar de Botnia Golfo de Biscaia Golfo de Campeche Mar Cantábrico Mar Caribe Mar Céltico Mar de Creta Mar Exeo Golfo de Finlandia Baía de Fundy Mar de Groenlandia Golfo da Guinea Mar das Hébridas Baía de Hudson Mar de Irlanda Mar de Irminger Baía de James Mar do Labrador Golfo de León Mar de Libia Mar da Liguria Golfo de San Lourenzo Golfo de Maine Canal da Mancha Mar de Mármara Mar Mediterráneo Golfo de México Mar de Mirtoon Mar Negro Mar do Norte Mar de Noruega Golfo de Sidra Mar Tirreno Mar de Tracia Golfo de Venezuela Mar de Wadden Mar Xónico
Océano Índico	Golfo de Adén Mar de Andaman Gran Baía Australiana Mar Arábigo Golfo de Aqaba Mar de Balí Golfo de Bengala Mar de Flores Golfo de Khambhat Golfo de Kutch Mar das Laquedivas Estreito de Malaca Canle de Mozambique Golfo de Omán Golfo de Suez Golfo Pérsico Mar de Timor Mar Vermello Mar de Xava
Océano Ártico	Golfo de Amundsen Mar de Barents Mar de Beaufort Golfo de Boothia Mar Branco Mar de Chukchi Mar de Groenlandia Baía de Hudson Mar de Kara Mar de Laptev Mar de Lincoln Mar de Pechora Mar do Principe Gustavo Adolfo Mar Raiña Victoria Mar de Siberia Oriental Mar de Wandel
Océano Antártico	Mar de Amundsen Mar de Bellingshausen Mar da Cooperación Mar dos Cosmonautas Mar de Davis Mar Dumont d'Urville Mar de Lázarev Mar de Mawson Mar do Rei Haakon VII Mar de Riiser-Larsen Mar de Ross Mar de Scotia Mar de Somov Mar de Weddell
Mares Continentais	Mar de Aral Mar Caspio Mar Morto Mar de Galilea