O Carballiño
Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde xaneiro de 2016.) |
Coordenadas: 42°25′47″N 8°04′39″O / 42.429638, -8.077466
O Carballiño | |
---|---|
Casa consistorial do Carballiño | |
Situación | |
Xentilicio[1] | carballiñés/carballiñesa |
Xeografía | |
Provincia | Provincia de Ourense |
Comarca | Comarca do Carballiño |
Poboación | 13.968 hab. (2023)[2][3] |
Área | 54,4 km²[3] |
Densidade | 256,76 hab./km² |
Entidades de poboación | 16 parroquias[4] |
Capital do concello | O Carballiño |
Política (2023 [5]) | |
Alcalde | Francisco Fumega Piñeiro (PSdeG[6]) |
Concelleiros | BNG: 1 PPdeG: 5 PSdeG-PSOE: 6 Outros: ESCO: 5 |
Eleccións municipais no Carballiño | |
Uso do galego[7] (2011) | |
Galegofalantes | 54,15% |
Na rede | |
http://www.carballino.gal/ | |
[ editar datos en Wikidata ] |
O Carballiño é un concello da provincia de Ourense, capital da comarca homónima. Segundo o INE en 2022 tiña 13.932 habitantes. O xentilicio é carballiñés.[8]
Xeografía[editar | editar a fonte]
Está rodeado pola serra do Faro e o val do río Avia. Pola vila pasa o principal río da comarca, o Arenteiro, do que son afluentes o Pedríña, Oseira e Marañao. Outros cursos fluviais do concello son o Viñao, o Barbantiño e o Cardelle.
Demografía[editar | editar a fonte]
O Carballiño é o segundo concello máis poboado da provincia de Ourense.
Censo total | 13 999 (2015) |
---|---|
Menores de 15 anos | 1721 (12,29 %) |
Entre 15 e 64 anos | 8494 (60,68 %) |
Maiores de 65 anos | 3784 (27,03 %) |
Fonte INE; 1857-2011
Evolución da poboación de O Carballiño Fontes: INE e IGE. | ||||||||||||||||||
1900 | 1930 | 1950 | 1981 | 2004 | 2009 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
8447 | 9274 | 9841 | 11039 | 13226 | 14.114 | 14.145 | 14.246 | 14.355 | 14.123 | 13.999 | 13.913 | 13.854 | 13.939 | 14.027 | 14.089 | {{{17}}} | {{{18}}} | {{{19}}} |
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.) |
Historia[editar | editar a fonte]
A poboación do Carballiño naceu a mediados do século XVIII. Daquela o lugar pertencía á parroquia de Señorín, dependente da xurisdición de Partovia, e esta á súa vez do mosteiro de Oseira. Comezou a celebrarse no lugar unha feira para acadar beneficios económicos, en contraposición a outras feiras celebradas nas xurisdicións da contorna, pertencentes ao Conde de Ribadavia e a outros mosteiros.
Aos poucos os feirantes fóronse asentando no lugar. A comezos do século XIX comezou a existir unha burguesía local. A botica dos Fernández deu aos seus propietarios diñeiro que foi investido en diferentes eidos. A familia emparentouse con estirpes nobiliarias vidas a menos e introduciuse na vida política liberal da comarca.
A vila está atravesada pola estrada N-541 que une Ourense e Pontevedra. Amais, está comunicada a través da AG-54 coa autovía AG-53.
Cultura[editar | editar a fonte]
No Carballiño celébranse as Xornadas de Cine e Vídeo de Galicia (Xociviga).
Festas[editar | editar a fonte]
- Festa do polbo - 2º domingo de agosto
- Festas de setembro
Deporte[editar | editar a fonte]
O Club Deportivo Arenteiro é o principal club de fútbol da cidade; en 2023 o equipo masculino ascendeu á Primeira División RFEF. O Sporting Carballiño, fundado en 2012, é o outro club da vila e xoga na Primeira Galicia.
O Carballiño FS xoga na terceira división de fútbol sala.
O Carballiño na literatura popular[editar | editar a fonte]
- O cantar do arrieiro/ é un cantar moi baixiño,/ cántase en Ribadavia,/ retumba no Carballiño [9].
- O cantar dos arrieiros/ é un cantar moi delgadiño:/ cántano en Ribadavia,/ óuvese no Carballiño [10].
- O cantar dos arrieiros/ é un cantar moi delgadiño:/ cántano en Ribadavia,/ resoa no Carballiño [10].
- Si tu víra-lo que eu vin/ na feira do Carballiño,/ vinte cinco xastres xuntos/ bebendo un neto de viño [11].
Galería de imaxes[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Galería de imaxes do Carballiño.
-
Igrexa da Veracruz.
-
Igrexa da Veracruz, á tardiña.
-
Lateral da Igrexa.
-
Mosteiro de San Pedro de Lobás.
Parroquias[editar | editar a fonte]
Lugares do Carballiño[editar | editar a fonte]
Para unha lista completa de todos os lugares do concello do Carballiño vexa: Lugares do Carballiño.
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Véxase no Galizionario.
- ↑ Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020.(en castelán).
- ↑ 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2023) "O Carballiño".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
- ↑ Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
- ↑ Goberno de España, Ministerio del Interior (ed.). "Elecciones 2023" (en castelán). Consultado o 20 de xuño de 2023.
- ↑ "El PSdeG gobernará sobre 1,2 millones de gallegos, el PP a 667.000, y el BNG a 360.000". La Voz de Galicia (en castelán). Consultado o 20 de xuño de 2023.
- ↑ Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014.
Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google
- ↑ Costas González, Xosé-Henrique (2016). Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega (PDF). Vigo: Universidade de Vigo. p. 44. ISBN 978-84-8158-706-7.
- ↑ Gran Enciclopedia Galega: s. v. arrieiro.
- ↑ 10,0 10,1 Xaquín Lorenzo Fernández: Cantigueiro popular da Limia Baixa 1973, 115.
- ↑ Juan Sobreira Salgado: Papeletas. No orixinal: Si tu vira lo que vin/ na feyra do Carballiño,/ vinte cinco xastres juntos/ bebend'un neto de viño.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: O Carballiño |