Porqueira

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Porqueira (homónimos).

Porqueira
Torre da Forxa.
Situación
Xentilicio	porqueirés
Xeografía
Provincia	Provincia de Ourense
Comarca	Comarca da Limia
Poboación	830 hab. (2018)
Área	43,4 km²
Densidade	19,12 hab./km²
Entidades de poboación	6 parroquias
Capital do concello	Forxa
Política (2019)
Alcaldesa	Susana Vázquez Dorado (PPdeG)
Concelleiros	PPdeG: 5 Outros: XpP 2
Eleccións municipais en Porqueira
Uso do galego (2011)
Galegofalantes	78,74%
Na rede
http://www.concellodeporqueira.es

Porqueira é un concello da provincia de Ourense, pertence á comarca da Limia. Segundo o IGE en 2015 tiña 901 habitantes (1.151 en 2003). O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «porqueirés».

Poboación

Censo total	901 (2015)
Menores de 15 anos	35 (3.88 %)
Entre 15 e 64 anos	430 (47.72 %)
Maiores de 65 anos	436 (48.39 %)

Evolución da poboación de Porqueira   Fontes: INE e IGE.
1900	1930	1950	1981	2004	2009	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018
3.058	2.899	3.104	1.952	1.130	1.103	1.043						{{{13}}}	{{{14}}}
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Xeografía

O concello ten 43 km², e abrangue 30 entidades de poboación repartidas entre 6 parroquias. Limita ao norte con Rairiz de Veiga, ao sur con Calvos de Randín e Os Blancos, ao leste con Xinzo de Limia e ao oeste con Bande e Muíños. A capital é A Forxa, situada a 52 km de Ourense.

Dentro da comarca da Limia, o concello atópase nun estreitamento entre as vertentes máis suaves da Raia Seca e o río Limia. O val do río en dirección leste a oeste é o límite setentrional do concello, encaixándose entre os montes de Bande e a serra do Xurés.

Historia

A historia de Porqueira ten o seu apoxeo na Idade Media, cando existían o mosteiro de Porqueira e o castelo de Porqueira, do que só se conserva a torre. No século XII o rei Fernado II concedeulle a terceira parte desta poboación ao Conde Fernando Arias da Casa de Traba.

Patrimonio

Castelo

Non se coñece a data de fundación do mosteiro de Porqueira, pero posiblemente na súa orixe fose de carácter familiar e hereditario. A mediados do século XII foi rexentado pola Orde de Coengos Regulares de San Agostiño. En 1157 o rei Afonso VII cedeullo á catedral de Ourense.

Na primavera de 1387 foi ocupado polo duque de Lancaster, no contexto da guerra contra Pedro I iniciada en 1366. A mediados do século XV pertencía aos Benavente, e viuse envolto na revolta irmandiña.

Ao longo da Idade Moderna sufriu un proceso de ruína común a moitos outros castelos, e foron desaparecendo as edificacións, quedando só a torre. En 1837, trala creación do municipio como tal, creáronse alí as oficinas do concello de Porqueira, e máis tarde pasou a ser propiedade privada. Isto puxo en perigo a existencia da torre, que se puxo a venda como canteira de sillares.

Mosteiro

Non se coñece tampouco a orixe do mosteiro de Porqueira. Consérvanse varios documentos datados entre 1181 e 1228 nos que os reis Fernando II e Afonso IX doaban parte do mosteiro á diocese de Ourense.

Posteriormente foi ocupado por monxes da orde dos Xerónimos, sendo esta a súa única sede na actual provincia de Ourense. Foi nesta época cando tivo maior esplendor. Sendo prior Jordán construíuse a igrexa e o claustro. Este prior, así como os seus sucesores, recibían os títulos de abade de San Lourenzo, prior e señor de Guía e Cartelas, e señor xurisdicional da Forxa. Tiñan a facultade de nomear xuíz ordinario e escribán para cada unha das catro entidades.

O título de prior foi conservado polo párroco de Santa María a Real de Porqueira. Un deles peiteou coa Mitra acerca dos seus dereitos e regalía, e para eximirse de visita pastoral, a Cámara decidiu a favor do prior, posto que pertencía ó padroado real.

Porqueira na literatura popular

• O río da Feira Nova/ pasa por baixo da ponte;/ as mozas de Paradela/ deixan o gado no monte .
• Ollos blancos, ollos negros,/ tenos a miña cadela/ para ir corre-los coellos/ nos montes de Paradela .

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes de Porqueira.

• 

  Igrexa de San Martiño de Porqueira.

• 

  Igrexa de San Lourenzo de Abeleda.

• 

  Casa do concello.

• 

  Hórreos.

• 

  Rúa Estremadoiro.

• 

  Estrada OU-301 ó seu paso por Porqueira.

• 

  Torre da Forxa.

• 

  Placa altimétrica da casa do concello.

Lugares de Porqueira

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Porqueira vexa: Lugares de Porqueira.

Véxase tamén

---

Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

---