Rabindranath Tagore

Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Rabindranath Tagore
रवीन्द्रनाथ ठाकुर
Alcumeভানুসিংহ
Nacemento7 de maio de 1861 e 6 de maio de 1861
 Calcuta
Falecemento7 de agosto de 1941
 Calcuta
NacionalidadeRaj Británico
EtniaPobo bengalí e brahmana
RelixiónHinduísmo
Alma máterUniversity College de Londres e St. Xavier's Collegiate School
Ocupaciónpintor, poeta, compositor, dramaturgo, ensaísta, filósofo, artista, escritor, letrista, compositor de cancións, cantante e director de cinema
PaiDebendranath Tagore
CónxuxeMrinalini Devi
FillosRathindranath Tagore
IrmánsSwarnakumari Devi, Hemendranath Tagore, Jyotirindranath Tagore, Dwijendranath Tagore, Satyendranath Tagore e Soudamini Debi
Xénerospoesía, dramaturxía e filosofía
Coñecido/a porGitanjali, Ghare-Bhaire, Bhanusimha Thakurer Padabali, Valmikipratibha, Kabuliwala, Hungry Stones, Nastanirh, Noukadubi, Chaturanga, Jogajog, Shesher Kabita, A Agência dos Correios e O Rei da Câmara Escura
PremiosPremio Nobel de Literatura en 1913
Na rede
IMDB: nm0007173 iTunes: 3914432 Musicbrainz: 13274b60-181b-431a-b049-b48560c58e2a Discogs: 734450 IMSLP: Category:Tagore,_Rabindranath WikiTree: Tagore-1 Find a Grave: 10397981 Genius: Rabindranath-tagore Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]

Rabindranath Tagore (Tagor.ogg rəˈbindrəˈnɑ:t ˈtɑ:ɡɔr ), nome anglicizado de Rabíndranáth Thákhur (रवीन्द्रनाथ ठाकुर), nado en Calcuta o 7 de maio de 1861 e finado en Calcuta, India, o 7 de agosto de 1941, foi un polímata indio que destacou como poeta, escritor, dramaturgo, compositor, filósofo, reformador social e pintor.[1][2][3] Reformou a literatura e a música bengalí, así como a arte india co modernismo contextual a finais do século XIX e principios do XX. Autor da poesía "profundamente sensible, fresca e bela" de Gitanjali,[4] converteuse en 1913 no primeiro non europeo e o primeiro letrista en gañar o Premio Nobel de Literatura.[5] As cancións poéticas de Tagore eran vistas como espirituais e impredicibles; con todo, a súa "prosa elegante e a súa poesía máxica" seguen sendo descoñecidas fóra de Bengala.[6] Foi membro da Royal Asiatic Society. Coñéceselle como "o bardo de Bengala",[7][2][3] Tagore era coñecido polos alcumes: Gurudeb, Kobiguru, Biswokobi.[n. 1]

Foi un brahman e zamindar (aristócrata) bengalí de Calcuta con raíces ancestrais nos distritos de Bardhaman[9] e Jessore, Tagore escribiu poesía cando tiña oito anos.[10] Á idade de dezaseis anos, publicou os seus primeiros poemas importantes baixo o pseudónimo de Bhānusiṃha ("León do Sol"), que foron tomados polas autoridades literarias como clásicos perdidos.[11] En 1877 publicou os seus primeiros relatos curtos e obras dramáticas co seu verdadeiro nome. Como humanista, universalista, internacionalista e ardente crítico do nacionalismo,[12] denunciou ao Raj Británico e defendeu a independencia de Gran Bretaña. Como expoñente do renacemento bengalí, abarcou un amplo canon que comprendía pinturas, bosquexos e garabatos, centos de textos e unhas dúas mil cancións; o seu legado tamén perdura na súa fundación da Universidade Visva-Bharati.[13][14]

Tagore modernizou a arte bengalí rexeitando as ríxidas formas clásicas e resistíndose ás restricións lingüísticas. As súas novelas, relatos, cancións, dramas-danza e ensaios abordaron temas políticos e persoais. As súas obras máis coñecidas son Gitanjali (Ofrendas de cancións), Gora (A cara bonita) e Ghare-Baire (O fogar e o mundo). Os seus versos, relatos e novelas foron aclamados -ou criticados- polo seu lirismo, coloquialismo, naturalismo e contemplación antinatural. Dúas nacións elixiron as súas composicións como himnos nacionais: O "Jana Gana Mana" da India e o "Amar Sonar Bangla" de Bangladesh. O himno nacional de Sri Lanka inspirouse na súa obra.[15]

Historia familiar[editar | editar a fonte]

O nome Tagore é a transliteración anglicizada de Thakur.[16] O apelido orixinal dos Tagores era Kushari. Eran Pirali Brahmin ('Pirali' implicaba historicamente unha connotación estigmatizada e pexorativa).[17][18] que originalmente pertenecía a unha aldea llamada Kush no distrito llamado Burdwan en Bengala Occidental. O biógrafo de Rabindranath Tagore, Prabhat Kumar Mukhopadhyaya escribio no primeiro volume do seu libro Rabindrajibani O Rabindra Sahitya Prabeshak que

Os kusharis eran descendentes de Deen Kushari, fillo de Bhatta Narayana; Deen recibiu de Maharajá Kshitisura unha aldea chamada Kush (en Burdwan zilla). Kshitisura, converteuse no seu xefe e pasou a ser coñecido como Kushari.[9]

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Primeiros anos[editar | editar a fonte]

Tagore naceu na mansión Jorasanko (Calcuta), fillo de Debendranath Tagore e de Sarada Ravat. Debendranath Tagore formulou a fe Brahmo propagada polo seu amigo o raxá reformador Rammohun Roy. Debendranath converteuse na figura central da sociedade Brahmo trala morte de Roy e continuou a liderar o Adi Brahmo Shomaj ata o seu pasamento.

Tagore foi o máis novo de catorce fillos, educado principalmente pola servidume, a súa nai morrera sendo Rabindranath moi cativo e o seu pai estaba decote de viaxe[19]. De feito, os Thákhur eran o centro dun extenso grupo social que estaba comprometido co Rexurdimento bengalí, e no fogar respirábase un ambiente literario, musical e teatral, mesmo o seu pai convidou a varios músicos dhrupad a residir na súa casa para os seus fillos aprenderen a música clásica india[20]. O seu irmán máis vello, Dwijendranath, era un respectado poeta e filósofo. Outro irmán, Satyendranath, foi o primeiro membro dunha etnia india admitido no Servizo civil indio, e Jyotirindranath era un músico de talento. A esposa deste último, Kadambari, que tiña case a mesma idade que Tagore, foi unha querida amiga e tivo unha forte influencia nel. O seu suicidio en 1884 deixouno fóra de lugar durante varios anos e marcou fondamente o timbre emocional da vida literaria de Tagore.

En 1878, Tagore viaxou a Brighton en Inglaterra para estudar nunha escola pública. Máis tarde estudou no University College de Londres. Porén non rematou os seus estudos e deixou Inglaterra despois dun ano. No Reino Unido anglicizou o propio apelido (Thakur) e volveu coa convicción de que os ingleses saben ben protexer unha India necesitada de protección, dedicouse á administración das súas terras e a toda forma de arte. Esta exposición á cultura inglesa e á súa lingua mesturouse coa tradición da música bengalí nos seus primeiros intentos de crear novas formas musicais. A pesar diso, nunca abrazou completamente as ríxidas normas inglesas nin a estrita interpretación da relixión hindú por parte da súa familia na vida ou na súa arte, escollendo tomar o mellor de ambas as esferas de experiencia.

Shelaidaha: 1878–1901[editar | editar a fonte]

A casa de Tagore enShilaidaha, Bangladesh
Fotografía en branco e negro dun home e unha muller finamente vestidos: o home, riseiro, está de pé coa man na cadeira e o cóbado virado cara a fóra, cun chal sobre os ombreiros e vestido de etiqueta bengalí. Fronte a el, a muller, sentada, leva un elaborado vestido e un chal; apóiase nunha mesa tallada que sostén un vaso e follas ondulantes.
Tagore e a súa esposa Mrinalini Devi, 1883

Como Debendranath quería que o seu fillo se convertese en avogado, aloxouno, en 1877, durante varios meses nunha casa que a familia Tagore posuía preto de Brighton e Hove, en Medina Vilas; o seu sobriño e a súa sobriña -Suren e Indira Devi, fillos do irmán de Tagore Satyendranath- foron enviados xunto coa súa nai, cuñada de Tagore, a vivir con el.[21] Tagore matriculouse nunha escola pública de Brighton, East Sussex (Inglaterra) en 1878.[22] Estudou brevemente Dereito no University College de Londres, pero de novo abandonou os estudos, optando no seu lugar polo estudo independente das obras de Shakespeare Coriolano, e Antonio e Cleopatra e a Religio Medici de Thomas Browne. As animadas melodías populares inglesas, irlandesas e escocesas impresionaron a Tagore, cuxa admiración por Nidhubabu-autor de kirtans, tappas e a himnos brahmo o tiñan fascinado.[22][23] En 1880 regresou a Bengala sen título, resolvido a conciliar as novidades europeas coas tradicións brahmas, tomando o mellor de cada unha. [24] Despois de regresar a Bengala, Tagore publicou regularmente poemas, historias e novelas. Estes tiveron un profundo impacto dentro da propia Bengala, pero recibiron pouca atención nacional.[25] En 1883 casou cunha nena de 10 anos[26] (esta era unha práctica común na época) Mrinalini Devi (1873–1902), nacida en Bhabatarini. Tiveron cinco fillos, dous dos cales morreron na infancia.[27]

O "Padma", barco (bajra ou budgerow) da familia Tagore

.En 1890 Tagore comezou a administrar o seus vastos predios ancestrais en Shelaidaha (hoxe unha rexión de Bangladesh); alí uníronselle a súa muller e os seus fillos en 1898. Tagore publicou os seus poemas Manasi (1890), unha das súas obras máis coñecidas.[28] Como Zamindar Babu, Tagore sucaba o río Padma ao mando do Padma, a luxosa barcaza familiar (tamén coñecida como "budgerow"). Recadaba rendas, na súa maioría simbólicas, e bendicía aos aldeáns, que á súa vez lle honraban con banquetes, ás veces de arroz seco e leite agre.[29] Coñeceu a Gagan Harkara, a través do cal se familiarizou cos bauls e co faquir Lalon Shah, cuxas cancións folclóricas influíron enormemente en Tagore.[30] Tagore traballou para popularizar as cancións de Lalon. O período Sadhana (1891-1895) de Tagore, chamado así por unha das súas revistas, foi o máis produtivo;[31] Nestes anos escribiu máis da metade dos relatos do libro "Galpaguchchha" de tres volumes e 84 historias..[32] Os seus irónicos e graves relatos examinaban a voluptuosa pobreza dunha Bengala rural idealizada.[33]

Santiniketan: 1901–1932[editar | editar a fonte]

Fotografía de grupo en branco e negro, en pose, de sete homes chineses, posiblemente académicos, vestidos de etiqueta: dous levan traxes de estilo europeo, os outros cinco visten traxes tradicionais chineses; catro dos sete están sentados no chan en primeiro plano; outro está sentado nunha cadeira detrás deles no centro á esquerda; outros dous están de pé no fondo. Rodean a un oitavo home que viste túnica, leva barba e está sentado nunha cadeira situada no centro á esquerda. Detrás deles, en fila, hai catro elegantes xanelas.
Universidade de Tsinghua, 1924

En 1901 Tagore trasladouse a Santiniketan, poboación situada en Bengala Occidental, para fundar un ashram, sita en propiedades do seu pai, cunha sala de oración con chan de mármore -O mandir-, unha escola experimental, arboledas, xardíns e unha biblioteca.[34] Esta escola, estabelecida segundo a tradicional estrutura Brahmacharya de estudantes vivindo a carón do seu Gurú nunha comunidade autosuficiente, foi un imán para grupos internacionais de estudantes, artistas, lingüistas e músicos. Alí morreron a súa muller e dous dos seus fillos. O seu pai morreu o 19 de xaneiro de 1905. Tagore dedicou unha prodixiosa enerxía en obter fondos para a escola, utilizando por exemplo o importe concedido no Premio Nobel. Recibiu pagos mensuais como parte da súa herdanza e ingresos do maharajá de Tripura, vendio as xoias da súa familia, o seu bungaló xunto ao mar en Puri, e unhas irrisorias 2.000 rupias en concepto de dereitos de autor de libros.[35] Gañou lectores bengalíes e estranxeiros por igual; publicou Naivedya (1901) e Kheya (1906) e traduciu poemas en verso libre.

En 1912, Tagore traduciu ao inglés a súa obra de 1910 Gitanjali. Durante unha viaxe a Londres, compartiu estes poemas con admiradores como William Butler Yeats e Ezra Pound. A Royal India Society de Londres publicou a obra nunha edición limitada, e a revista estadounidense Poetry publicou unha selección de Gitanjali.[36] En novembro de 1913, Tagore decatouse de que gañara o Premio Nobel de Literatura dese ano: a Academia Sueca apreciaba o carácter idealista -e para os occidentais- dunha pequena parte do seu material traducido, centrado na obra de 1912 Gitanjali: Song Offerings.[37] O rei Xurxo V concedeulle o título de cabaleiro nas honras de aniversario de 1915, pero Tagore renunciou a el tras a masacre de Jallianwala Bagh de 1919.[38] Renunciando ao título de cabaleiro, Tagore escribiu nunha carta dirixida a Lord Chelmsford, o entón vicerrei británico da India: "Estamos convencidos de que a desproporcionada severidade dos castigos inflixidos ao desafortunado pobo e os métodos para levalos a cabo non teñen parangón na historia dos gobernos civilizados. Chegou o momento en que as insignias de honra fan que a nosa vergoña sexa evidente no seu incongruente contexto de humillación, e pola miña banda desexo estar, desposuído de toda distinción especial, á beira dos meus compatriotas."[39][40]

Hoxe a institución é coñecida como Universidade Visva Bharati (en bengalí: বিশ্বভারতী: India para o mundo), so control do goberno indio.

Continuou escribindo con obras como Naivedya (1901) e Kheya (1906), mais desafortunadamente a súa esposa morreu, ao igual que unha das súas fillas e un fillo, deixándoo esnaquizado. Nesa época xa tiña un amplo número de seguidores entre os lectores bengalís e tamén se levaron a cabo algunhas traducións das súas obras, habitualmente de calidade mediocre.

Exerceu unha enorme fascinación no mundo occidental, que o recoñeceu co Premio Nobel de Literatura no ano 1913. En setembro dese ano Vicente Risco deu unha conferencia sobre el no Ateneo de Madrid.

Contactos con intelectuais[editar | editar a fonte]

Tagore con Einstein en 1930 en Berlín.

Durante a súa vida, Tagore mantivo múltiples contactos con outros intelectuais do seu tempo, incluíndo a Henri Bergson, Robert Frost, Mahatma Gandhi, Thomas Mann, George Bernard Shaw, H. G. Wells e Romain Rolland.[41][42] Particularmente célebre foi o seu encontro con Albert Einstein no fogar deste en Kaputh (Berlín) o 14 de xullo de 1930. A segunda parte da conserva tivo lugar cando Einstein visitou a Tagore na casa dun amigo común, o doutor Mendel. Discutiron sobre unha ampla variedade de temas, como epistemoloxía, ontoloxía, teoría musical e creatividade.[43]

Na súa viaxe ao Perú contraeu unha enfermidade que o obrigou a repousar na Arxentina durante dous meses en 1924.[44] Alí coñeceu a escritora arxentina Victoria Ocampo, coa que estableceu unha grande amizade. Ela pagou a súa estadía en Bos Aires, na Quinta Miralrío, onde escribiu un poema de amor a Victoria que titulou "Puravi". Aínda compuxo outro poema para ela antes de morrer, amosando a admiración de ser unha muller transgresora para a época. Volvéronse ver en 1930 cando Ocampo organizou unha exhibición en París, cos estraños debuxos que Tagore compoñía nos seus manuscritos.

Comezou a pintar aos sesenta anos, chegando a realizar varias exposicións con éxito en gran parte de Europa.[45] Morreu en Jorasanko o 7 de agosto de 1941, día que aínda é lembrado en actos públicos dentro do mundo de fala bengalí.

Pensamento[editar | editar a fonte]

Mentres Gandhi, coa desobediencia civil, organizou o nacionalismo indio sen expulsar do país os ingleses, Tagore propuxo conciliar e integrar Oriente e Occidente. Esta obra era abondo difícil, mais estaba preparado polo exemplo do seu avó que en 1928, ao fundar a Unión de crentes en Deus, integrou o monoteísmo cristián e o politeísmo hindú.

Tagore afirmou en toda a súa obra: o propio amor pola natureza e por Deus, as súas aspiracións de fraternidade humana, a propia paixón (mesmo erótica) e a atracción da infancia. Todos estes temas aparecen tanto na súa lírica destinada a canto, que el mesmo musicou e traduciu ao inglés (Oferta de canto, 1913), como nos seus traballos teatrais enriquecidos con intermedios líricos (A vinganza da natureza, 1884), novelas (O naufraxio, 1906), memorias, ensaios e conferencias.

Obra[editar | editar a fonte]

Ademais de poesía e narrativa, Tagore escribiu obras de teatro, máis de dúas mil cancións e obras pictóricas.

Contos[editar | editar a fonte]

Novelas[editar | editar a fonte]

É a parte da obra menos coñecida de Tagore, e inclúe Chaturanga, Gora (1910), Shesher Kobita, Ghare Baire, Char Odhay e Noukadubi.

Poesía[editar | editar a fonte]

Gitanjali (গীতাঞ্জলি) é a obra máis coñecida de Tagore, mais a súa poesía inclúe tamén Manasi, Sonar Tori, Balaka e outros.

Traducidas ao galego[editar | editar a fonte]

  • O carteiro do rei. Malini (trad. X. Cuns Lousa) O Castro-Sada: Edic. do Castro. 1976 - ISBN 84-85134-68-0
  • Onde a alma vive sem medo (trad. X. Mª Monterroso Devesa), en Bolet. Centro de Estud. Melidenses, nº 3 (xuño 1985)
  • A Verdade, fundamento do ser, no Correo da UNESCO (febreiro 1994)

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Gurudev tradúcese como "mentor divino", Bishokobi tradúcese como "poeta do mundo" e Kobiguru tradúcese como "gran poeta".[8] 
Referencias
  1. Lubet, Alex (17 de outubro de 2016). "Tagore, not Dylan: The first lyricist to win the Nobel Prize for literature was actually Indian". Quartz India. Consultado o 15 de maio do 2023. 
  2. 2,0 2,1 Stern, Robert W. (2001). Democracy and Dictatorship in South Asia: Dominant Classes and Political Outcomes in India, Pakistan, and Bangladesh (en inglés). Greenwood Publishing Group. p. 6. ISBN 978-0-275-97041-3. 
  3. 3,0 3,1 Newman, Henry (1921). The Calcutta Review (en inglés). Universidade de Calcutta. p. 252. Tamén descubrín que Bombai é a India, Satara é a India, Bangalore é a India, Madrás é a India, Delhi, Lahore, o Khyber, Lucknow, Calcuta, Cuttack, Shillong etc., son todos a India. 
  4. The Nobel Foundation.
  5. O'Connell 2008.
  6. Sen 1997.
  7. "Work of Rabindranath Tagore celebrated in London". BBC News. Consultado o 15 de maio do 2023. 
  8. Sil 2005.
  9. 9,0 9,1 * Tagore, Rathindranath (December 1978). On the edges of time (New ed.). Greenwood Press. p. 2. ISBN 978-0-313-20760-0. 
    • Mukherjee, Mani Shankar (May 2010). "Timeless Genius". Pravasi Bharatiya. pp. 89, 90. 
    • Thompson, Edward (1948). Rabindranath Tagore : Poet And Dramatist. Oxford University Press. p. 13. 
  10. Tagore 1984, p. xii.
  11. Thompson 1926, pp. 27–28; Dasgupta 1993, p. 20.
  12. "Nationalism is a Great Menace" Tagore and Nationalism, by Radhakrishnan M. and Roychowdhury D. from Hogan, P. C.; Pandit, L. (2003), Rabindranath Tagore: Universality and Tradition, pp 29–40
  13. "Visva-Bharti-Facts and Figures at a Glance". Arquivado dende o orixinal o 23 May 2007.  Parámetro descoñecido |url-status= ignorado (Axuda)
  14. Datta 2002, p. 2; Kripalani 2005a, pp. 6–8; Kripalani 2005b, pp. 2–3; Thompson 1926, p. 12.
  15. * de Silva, K. M.; Wriggins, Howard (1988). J. R. Jayewardene of Sri Lanka: a Political Biography – Volume One: The First Fifty Years. University of Hawaii Press. p. 368. ISBN 0-8248-1183-6. 
  16. Nasrin, Mithun B.; Wurff, W. A. M. Van Der (2015). Colloquial Bengali. Routledge. p. 1. ISBN 978-1-317-30613-9. 
  17. Ahmad, Zarin (2018-06-14). Delhi's Meatscapes: Muslim Butchers in a Transforming Mega-City (en inglés). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-909538-4. 
  18. Fraser, Bashabi (2019-09-15). Rabindranath Tagore (en inglés). Reaktion Books. ISBN 978-1-78914-178-8. 
  19. Thompson, E. (1926), Rabindranath Tagore: Poet and Dramatist, Pierides Press, p. 20
  20. Som, R. (2010), Rabindranath Tagore: The Singer and His Song, Viking, p. 16
  21. Dutta & Robinson 1995, p. 68.
  22. 22,0 22,1 Ghosh 2011.
  23. Thompson 1926, p. 31.
  24. Tagore 1997b, pp. 11–12.
  25. Guha, Ramachandra (2011). Makers of Modern India. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press of Harvard University. p. 171. 
  26. Dutta, Krishna; Robinson, Andrew (1997). Selected Letters of Rabindranath Tagore. Cambridge University Press. p. 13. ISBN 978-0-521-59018-1. Consultado o 16 de maio do 2023. 
  27. Dutta & Robinson 1995, p. 373.
  28. Scott 2009, p. 10.
  29. Dutta & Robinson 1995, pp. 109–111.
  30. Chowdury, A. A. (1992). Lalon Shah. Dhaka, Bangladesh: Bangla Academy. ISBN 984-07-2597-1. 
  31. Thompson 1926, p. 20.
  32. Tagore & Chakravarty 1961, p. 45.
  33. Dutta & Robinson 1995, p. 109.
  34. Dutta & Robinson 1995, p. 133.
  35. Dutta & Robinson 1995, pp. 139-140.
  36. "Rabindranath Tagore". Poetry Foundation (en inglés). 2022-05-07. Consultado o 25 de outubro do 2023. 
  37. Hjärne 1913.
  38. Anil Sethi; Guha; Khullar; Nair; Prasad; Anwar; Singh; Mohapatra, eds. (2014). "The Rowlatt Satyagraha". Our Pasts: Volume 3, Part 2 (History text book) (Revised 2014 ed.). India: NCERT. p. 148. ISBN 978-81-7450-838-6. 
  39. "Letter from Rabindranath Tagore to Lord Chelmsford, Viceroy of India". Digital Anthropology Resources for Teaching, Columbia University and the London School of Economics. Arquivado dende o orixinal o 25 de agosto de 2019. Consultado o 25 de outubro do 2023. 
  40. "Tagore renounced his Knighthood in protest for Jalianwalla Bagh mass killing". The Times of India. 13 de abril de 2011. 
  41. Tagore & Chakravarty 1961, p. 99.
  42. Tagore & Chakravarty 1961, pp. 100–103.
  43. Tagore 1930, pp. 222–225.
  44. Dutta & Robinson 1995, p. 256.
  45. R. Siva Kumar (2011) The Last Harvest: Paintings of Rabindranath Tagore.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Predecesor:
Gerhart Hauptmann
Premio Nobel de Literatura

1913
Sucesor:
Romain Rolland
(En 1915)