Física

Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

A física explica cun número limitado de leis as relacións entre materia e enerxía do Universo, abarcando desde fenómenos que inclúen partículas subatómicas ata fenómenos como o nacemento dunha estrela.[1]
O obxectivo da ciencia é, por unha banda, unha comprensión, o máis completa posible, da conexión entre as experiencias dos sentidos na súa totalidade e, por outra, a obtención do devandito obxectivo usando un número mínimo de conceptos e relacións primarios.
Albert Einstein[2]
SSe puiden ver máis aló, foi porque estiven sobre os ombreiros de xigantes.
Isaac Newton. (Cita orixinal de Bernaldo de Chartres).

A física[3] (do latín physica, e este do grego antigo φυσικός physikós «natural, relativo a natureza»)[4]), é unha ciencia que estuda as propiedades da materia,[a] os seus constituíntes fundamentais, o seu movemento e comportamento a través do espazo e tempo, e as entidades relacionadas de enerxía e forza,[6] considerando unicamente os atributos susceptíbeis de seren medidos.

A física é unha das disciplinas científica máis fundamentais, sendo o seu principal obxectivo comprender como se comporta o universo.[b][7][8][9] Un científico que se especializa no campo da física chámase físico.

A física é talvez a máis antiga de todas as disciplinas académicas xa que a astronomía é unha das súas subdisciplinas.[10] Durante gran parte dos últimos dous milenios, a física, a química, a bioloxía e certas ramas das matemáticas formaron parte da filosofía natural, pero durante a revolución científica no século XVII estas ciencias naturais xurdiron como esforzos de investigación únicos por dereito propio.[c] A física cruzase con moitas áreas da investigación interdisciplinaria, como a biofísica e a química cuántica, e os límites da física non están definidos de forma ríxida. As novas ideas en física explican a miúdo os mecanismos fundamentais estudados por outras ciencias[7] e suxiren novas vías de investigación nestas e noutras disciplinas académicas como as matemáticas e a filosofía.

A formulación das teorías sobre as leis que gobernan o Universo foi un obxectivo central da física desde tempos remotos, coa filosofía do emprego sistemático de experimentos cuantitativos de observación e proba como fonte de verificación. A clave do desenvolvemento histórico da física inclúe fitos como a lei da gravitación universal e a mecánica clásica de Newton, a comprensión da natureza da electricidade e a súa relación co magnetismo de Faraday , a teoría da relatividade especial e teoría da relatividade xeral de Einstein, o desenvolvemento da termodinámica con James Prescott Joule e Sadi Carnot e o modelo da mecánica cuántica aos niveis da física atómica e subatómica con Louis-Victor de Broglie, Heisenberg e Erwin Schrödinger.[12]

Esta disciplina incentiva competencias, métodos e unha cultura científica que permiten comprender o noso mundo físico e vivente, para logo actuar sobre el. Os seus procesos cognitivos convertéronse en protagonistas do saber e facer científico e tecnolóxico xeral, axudando a coñecer, teorizar, experimentar e avaliar actos dentro de diversos sistemas, clarificando causa e efecto en numerosos fenómenos. Desta maneira, a física contribúe á conservación e preservación de recursos, facilitando a toma de conciencia e a participación efectiva e sostida da sociedade na resolución dos seus propios problemas.[13]

A física é significativa e influente, non só porque os avances na comprensión adoitan traducirse en novas tecnoloxías, senón tamén porque as novas ideas en física resoan coas outras ciencias, as matemáticas e as ciencias. filosofía.[14]

A física non é só unha ciencia teórica; tamén é unha ciencia experimental. Como toda a ciencia, busca que as súas conclusións poidan ser verificadas mediante experimentos e que a teoría poida facer predicións de futuros experimentos baseándose en observacións anteriores. Dada a amplitude do campo de estudo da física, así como o seu desenvolvemento histórico en relación con outras ciencias, pódese considerar a ciencia fundamental ou central, xa que inclúe dentro do seu campo de estudo a química, a bioloxía e electrónica, ademais de explicar os seus fenómenos.[15]

A física, no seu intento de describir os fenómenos naturais con precisión e veracidade, alcanzou límites impensables: os coñecementos actuais van dende a descrición de partículas fundamentais microscópicas ata o nacemento das estrelas no universo e mesmo poder coñecer con gran probabilidade o que aconteceu nos primeiros momentos do nacemento do noso universo, por citar algúns campos.[16]

Os avances da física adoitan permitir avances nas novas tecnoloxías. Por exemplo, os avances na comprensión do electromagnetismo, a física do estado sólido e a física nuclear levaron directamente ao desenvolvemento de novos produtos que transformaron drasticamente a sociedade moderna, como televisión, ordenadores, electrodomésticos e armas nucleares;[7] os avances na termodinámica levaron ao desenvolvemento de industrialización; e os avances na mecánica inspiraron o desenvolvemento do cálculo.[8]

Historia[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Historia da fí­sica.

A historia da física engloba os esforzos e estudos realizados por persoas que trataron de comprender a razón da natureza e os fenómenos que nela se observan: o paso das estacións, o movemento dos corpos e dos astros, os fenómenos climáticos, as propiedades dos materiais, entre outros. Grazas ao seu amplo alcance e longa historia, a física está clasificada como unha ciencia fundamental. Esta disciplina científica pódese dedicar a describir as partículas máis pequenas ou explicar como nace unha lúa.[1]

Tales de Mileto considerado o primeiro filósofo da "physis" (física), porque outros, despois del, seguiron o seu camiño procurando o principio natural das cousas.

A maioría das civilizacións antigas tentaron dende o principio explicar o funcionamento do seu medio; miraron as estrelas e pensaron como podían gobernar o seu mundo. Isto levou a moitas interpretacións de carácter máis filosófico que físico; non en balde daquela a física chamábase filosofía natural. No desenvolvemento primitivo da física atópanse moitos filósofos, como Aristóteles, Tales de Mileto ou Demócrito, xa que foron os primeiros en tratar de atopar algún tipo de explicación aos fenómenos que rodeáronos.[17] As primeiras explicacións que apareceron na antigüidade baseábanse en consideracións puramente filosóficas, sen ser verificadas experimentalmente. Algunhas interpretacións erróneas, como a que fixo Claudius Ptolomaeus no seu famoso Almaxesto —«A Terra está no centro do Universo e das estrelas. ”- durou miles de anos. Aínda que as teorías descritivas do universo deixadas por estes pensadores estaban erróneas nas súas conclusións, foron válidas durante moito tempo, case dous mil anos, en parte debido á aceptación da Igrexa católica de varios dos seus preceptos. como a teoría xeocéntrica.[18]

Esta etapa, chamada escurantismo na ciencia de Europa, remata cando o cóengo e científico Nicolao Copérnico, que é considerado o pai da astronomía moderna, recibe en 1543 o primeiro exemplar do seu libro, titulado De Revolutionibus Orbium Coelestium. Aínda que Copérnico foi o primeiro en formular teorías plausibles, é outro personaxe que se considera o pai da física tal e como a coñecemos hoxe. O profesor de matemáticas da Universidade de Pisa, Galileo Galilei, a finais do século XVI cambiaría a historia da ciencia, utilizando experimentos por primeira vez para verificar as súas afirmacións. Mediante o uso do telescopio para observar o ceo e o seu traballo sobre planos inclinados, Galileo utilizou por primeira vez o método científico e chegou a conclusións susceptibles de ser verificadas. Ás súas obras uníronse grandes achegas doutros científicos como Johannes Kepler, Blaise Pascal e Christiaan Huygens.[18]

Máis tarde, no século XVII, un científico inglés reuniu nun só traballo as ideas de Galileo e Kepler, unificando as ideas do movemento celeste e as do movemento da Terra no que el chamou gravidade . En 1687, Isaac Newton formulou, na súa obra titulada Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica, os tres principios do movemento e a cuarta lei da gravitación universal, que transformou completamente o mundo físico; todos os fenómenos podían verse de forma mecánica.[19]

Isaac Newton

O traballo de Newton neste campo continúa ata os nosos días, xa que todos os fenómenos macroscópicos poden describirse segundo as súas tres leis. É por iso que durante o resto dese século e no posterior, o século XVIII, todas as investigacións baseáronse nas súas ideas. De aí que desenvolvéronse outras disciplinas como a termodinámica, a óptica, a mecánica de fluídos e a mecánica estatística. As obras coñecidas de Daniel Bernoulli, Robert Boyle e Robert Hooke, entre outros, pertencen a este período.[20]

No século XIX prodúcense avances fundamentais na electricidade e no magnetismo, principalmente da man de Charles-Augustin de Coulomb, Luigi Galvani, Michael Faraday e Georg Simon Ohm, culminando co traballo de James Clerk Maxwell en 1855, que logrou a unificación ambos os fenómenos e as respectivas teorí­as vixentes ata entón na teorí­a electromagnética, descrita a través das ecuacións de Maxwell. Ademais, os primeiros descubrimentos sobre a radioactividade e o descubrimento do electrón por parte de Joseph John Thomson en 1897.[21]

Durante o o século XX a Fí­sica desenvólvese plenamente. En 1904, Hantarō Nagaoka propuxera o primeiro modelo do átomo,[22] que foi confirmado en parte por Ernest Rutherford en 1911, aínda que ambos enfoques serían substituídos máis tarde polo modelo atómico de Bohr, de 1913. En 1905 Einstein formulou a Teorí­a da Relatividade especial, a cal coincide coas Leis de Newton cando os fenómenos se desenvolven a velocidades pequenas comparadas coa velocidade da luz. En 1915 Einstein estendeu a Teorí­a da Relatividade especial formulando a Teorí­a da Relatividade xeral, a cal substitúe á Lei da gravitación de Newton e compréndea nos casos de masas pequenas. Planck, Einstein, Bohr e outros desenvolveron a teorí­a cuántica a fin de explicar resultados experimentais anómalos sobre a radiación dos corpos. En 1911 Rutherford deduciu a existencia dun núcleo atómico cargado positivamente a partir de experiencias de dispersión de partí­culas. En 1925 Heisenberg e en 1926 Schrödinger e Dirac formularon a mecánica cuántica, que comprende as teorí­as cuánticas precedentes e fornece as ferramentas teóricas para a física da materia condensada.[23]

Posteriormente formulouse a teoría cuántica de campos para estender a mecánica cuántica de xeito consistente coa teorí­a da relatividade especial, acadando a súa forma moderna a finais da década de 1940 grazas ao traballo de Feynman, Schwinger, Tomonaga e Dyson, quen formularon a teorí­a da electrodinámica cuántica. Así mesmo, esta teorí­a forneceu as bases para o desenvolvemento da Física de partículas. En 1954 Yang e Mills desenvolveron as bases do modelo estándar. Este modelo completouse nos anos 1970 e con el foi posible predicir as propiedades de partí­culas non observadas previamente pero que foron descubertas sucesivamente sendo a última delas o quark top. Na actualidade o modelo estándar describe todas as partí­culas elementais observadas así­ como a natureza da súa interacción.

Astronomía antiga[editar | editar a fonte]

A astronomía do antigo Exipto é evidente en monumentos como o teito da tumba de Senemut da dinastía XVIII de Exipto.

A astronomía é unha das máis antigas ciencias naturais. As primeiras civilizacións que se remontan a antes do 3000 a. C., como a sumeria, o antigo Exipto e a civilización do val do Indo, tiñan coñecementos preditivos e unha comprensión básica dos movementos do Sol, a Lúa, e estrelas. As estrelas e planetas, que se cría que representaban aos deuses, eran moitas veces adorados. Aínda que as explicacións para as posicións observadas das estrelas a miúdo eran pouco científicas e carecían de evidencias, estas primeiras observacións sentaron as bases para a astronomía posterior, xa que se descubriu que as estrelas atravesaban grandes círculos no ceo.[10] que, con todo, non explicaban as posicións do planetas.

Segundo Asger Aaboe, as orixes dá astronomía non mundo occidental atópanse na Mesopotamia, e todos os esforzos occidentais nas ciencias exactas descenden da astronomía do babilónico tardío.[24] Os astrónomos exipcios deixaron monumentos que mostran o coñecemento das constelacións e os movementos dos corpos celestes,[25] mentres o poeta grego Homero escribiu sobre varios obxectos celestes na súa Ilíada e na Odisea; máis tarde, a astronomía grega proporcionou nomes, que aínda se utilizan hoxe en día, para a maioría das constelacións visibles desde o hemisferio norte.[26]

Filosofía natural[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Filosofía da natureza.

A filosofía natural ten a súa orixe en Grecia durante a período arcaico (c.  650 a.C. - c. 480 a.C.), cando os filósofos presocráticos como Tales rexeitaron as explicacións non naturalistas para os fenómenos naturais e proclamaron que todo acontecemento tiña unha causa natural.[27] Propuxeron ideas verificadas pola razón e a observación, e moitas das súas hipóteses tiveron éxito na experimentación;[28] por exemplo, descubriuse que o atomismo era correcto aproximadamente 2000 anos despois de que fose proposto por Leucipo e o seu alumno, Demócrito.

Discusión arredor da definición[editar | editar a fonte]

A física estuda a natureza. Entre tanto, outras ciencias tamén o fan: a química, a bioloxía, a xeoloxía, a economía (aínda que sexa a natureza humana) etc. Como definir a área de actuación de cada unha delas? Esta é unha pregunta difícil, sen resposta consensual. Aínda máis cando áreas interdisciplinares aparecen a moreas: físico-química, biofísica, xeofísica, econofísica etc.

Así partindo da definición de enriba, os físicos estarían interesados en determinar a natureza do espazo, do tempo, da materia, da enerxía e das súas interaccións. Mais esta definición excluiría certas áreas máis novas da física que traballan coa bioloxía, por exemplo.

Outros din que a física é a única ciencia fundamental e que as divisións da ciencia son artificiais, aínda que teñan utilidade práctica. O seu argumento é simple: a Física describe a dinámica e configuración das partículas fundamentais do universo. O universo é todo o que existe e está composto destas partículas. Entón todos os fenómenos, eventualmente abordados noutras ciencias, poderíanse explicar en termos da física destas partículas, o que configura o que se chama reducionismo ontolóxico. Sería como dicir que todos os resultados das outras ciencias poden derivarse en bases físicas. Iso xa acontece con explicacións de fenómenos antes demostrados pola química e hoxe explicados pola física (Vexa química cuántica). Entre tanto, aínda non semella que vaia ser posíbel explicar a gran maioría dos fenómenos doutras polas da ciencia, ou mellor dito doutras ciencias, pois isto envolvería campos aínda non explorados e unha matemática hoxe inexistente. Aínda así e con base nesa suposición, algúns chegan a suxerir que ata mesmo o cerebro un día poderá ser descrito por unha ecuación ou un conxunto de ecuacións matemáticas (moito probabelmente envolvendo moitos argumentos de probabilidade).

Doutra banda é maioritaria a postura que defende que as divisións da ciencia, e a propia ciencia, teñen orixe social e histórica, e que as definicións de física fórxanse para tentar reunir a todas as persoas que son aceptadas como físicos pola sociedade. Así desde este punto de vista a física é tamén unha construción social ao cabo, e daquela a súa definición está inzada de connotacións e elementos que van mudando, reflectindo mudanzas sociais.

Principais Teorías[editar | editar a fonte]

Teoría Tópicos principais Conceptos
Mecánica clásica Leis de Newton do movemento, mecánica de Lagrange, mecánica hamiltoniana, teoría do caos, acústica, mecánica de fluídos Dimensión, espazo,tempo, movemento, lonxitude, velocidade, masa, momento, forza, enerxía, momento angular, torque, lei de conservación, oscilador harmónico, onda, traballo mecánico, potencia
Electromagnetismo Electrostática, magnetismo, ecuacións de Maxwell, electrodinámica, óptica Carga eléctrica, corrente eléctrica, campo eléctrico, campo magnético, electromagnetismo, Radiación electromagnética, monopolo magnético
Termodinámica e mecánica estatística Máquina térmica, teoría cinética dos gases Constante de Boltzmann, entropía, enerxía libre de Gibbs, calor, función de partición, temperatura
Mecánica cuántica Ecuación de Schrödinger, Teoría da difusión, electrodinámica cuántica,teoría cuántica de campos, cromodinámica cuántica Hamiltoniano, partículas idénticas, constante de Planck, entrelazamento cuántico, oscilador harmónico cuántico, función de onda, enerxía do punto cero, principio de exclusión de Pauli
Teoría da relatividade Relatividade especial, Relatividade xeral Principio de equivalencia, cuadrimomento, sistema de referencia, espazo-tempo, velocidade da luz


Outras Teorías Propostas[editar | editar a fonte]

Teoría do todo -- Teoría da grande unificación -- Teoría de Cordas -- Teoría M

Conceptos centrais[editar | editar a fonte]

Materia -- Antimateria -- Partículas -- Masa -- Enerxía -- Cantidade de movemento -- Momento -- Tempo -- Forza -- Onda -- Electricidade -- Magnetismo -- Temperatura -- Entropía -- Sistemas de unidades -- Constantes físicas

Interaccións Fundamentais[editar | editar a fonte]

Interacción gravitatoria -- Interacción electromagnética -- Interacción nuclear débil --Interacción nuclear forte

Campos da física[editar | editar a fonte]

Como outras ciencias, a Física vese dividida de acordo con diversos criterios. En primeiro lugar hai unha división fundamental entre física teórica, física experimental e física aplicada. (Os dous primeiros ramos reúnense baixo a denominación investigación básica.)

  • A física teórica procura definir novas teorías que condensen o coñecemento advindo das experiencias; tamén vai procurar formular as preguntas e os experimentos que permitan expandir o coñecemento.
  • A física experimental conduce experimentos capaces de validar ou non teorías científicas, ou mesmo corrixir aspectos defectuosos destas teorías.
  • A física aplicada trata do uso das teorías físicas na vida cotiá.

Unha outra división pode ser feita pola magnitude do obxecto en análise. A física cuántica trata do universo do moi pequeno (o microcosmos), dos átomos e das partículas que compoñen os átomos; a física clásica trata dos obxectos que atopamos no noso día a día; e a física relativista trata de situacións que envolven grandes cantidades de materia e enerxía.

Mais a división máis tradicional é aquela feita de acordo coas propiedades máis estudadas nos fenómenos. De aí temos a Mecánica, cando se estudan obxectos a partir do seu movemento ou ausencia de movemento, e tamén as condicións que provocan ese movemento; a Termodinámica, cando se estudan a (calor), o traballo, as propiedades das substancias, os procesos que as envolven e as transformacións dunha forma de enerxía noutra; o Electromagnetismo cando se analizan as propiedades eléctricas, aquelas que existen en función do fluxo de eléctrons nos corpos; a Ondulatoria, que estuda a propagación de enerxía polo espazo; a Óptica, que estuda a propagación da luz e os obxectos a partir das súas impresións visuais; a Acústica, que estuda os obxectos a partir das impresións sonoras; e máis algunhas outras divisións menores.

Sistemas de Unidades[editar | editar a fonte]

Sistema Internacional de unidades (SI), Sistema métrico, Sistema MKS, Sistema CGS.

Algunhas unidades típicas[editar | editar a fonte]

Ángstrom -- metro -- segundo -- quilogramo

Filosofía e Física[editar | editar a fonte]

Moito sobre a filosofía que envolve a física pode atoparse en Filosofía da ciencia, Metafísica,Ciencia e método científico. Entre tanto, existen filosofías peculiares á Física que serán mencionadas aquí.

Unha delas é o Determinismo Científico que se formulou como un sistema de pensamento consistente coa mecánica clásica Newtoniana. Asumido que todo está formado por partículas e que o seu movemento se determina para todo o tempo cando se determina a posición e a velocidade da partícula no momento actual, pódese dicir que todo o futuro xa está determinado, unha vez fixadas unha configuración e unhas condicións iniciais. O Demo de Laplace nace así, a pesar de ter sido arrañado pola Mecánica Cuántica canto a súa definición e pola Caos canto a súa implementación.

Extensións dese pensamento centrado no Determinismo Científico adecuadamente adaptadas ás dificultades teóricas tiñan consecuencias filosóficas profundas, por exemplo: se se aceptar que o cerebro comanda todas as accións humanas e se o cerebro faise apenas de átomos (gobernados apenas por leis da Física), é preciso preguntar se realmente a persoa ten liberdade para controlar o seu comportamento. Neste senso, ten habido un debate se cabía á Física ou á Metafísica responder a estas cuestións filosóficas.

Outra idea na que se ven envoltos moitos físicos, que a ollan como a vertente filosófica da Física, é a busca dunha teoría xeral, única, consistente, que describa todos os procesos do universo; a procura dunha cosmoloxía na que se insira a explicación de calquera fenómeno. Tal teoría debería contemplar a Mecánica Cuántica e a Teoría da Relatividade como casos especiais, ben como todas as outras teorías existentes. Tamén debería basearse apenas en argumentos matemáticos, ou sexa, sen ningunha constante fundamental. Varias teorías consideráronse xa sobre esta teoría fundamental, por exemplo, a Supersimetría. Entre tanto, esta é unha cuestión aberta, e talvez sempre sexa.

Físicos[editar | editar a fonte]

Físicos Universais[editar | editar a fonte]

Físicos galegos[editar | editar a fonte]

Físicos españois[editar | editar a fonte]

A Física en Galiza[editar | editar a fonte]

Estudar Física[editar | editar a fonte]

Na ESO e en 1º curso de Bacharelato a física ensínase conxuntamente coa química, na materia denominada Física e Química.

No segundo curso de Bacharelato, porén, hai unha materia dedicada ao estudo exclusivo de problemas e teorías da física con este nome; e que cursan os alumnos da modalidade de ciencias da natureza e da saúde (optativa) e do bacharelato tecnolóxico (obrigatoria). Está enfocada, en gran medida, a fornecer un conxunto de coñecementos que permitan abordar o estudo máis avanzado da Física que despois atopan a maior parte dos alumnos desta modalidade na universidade.

Na universidade a Física pódese estudar como unha carreira, na licenciatura de Física, actualmente impartida polas universidades de Santiago de Compostela e de Vigo (no campus de Ourense); pero tamén se estuda en maior ou menor profundidade, e nunha ou varias materias, nas titulacións experimentais (Bioloxía, Química) e técnicas (Enxeñerías, Arquitecturas, Óptica e Optometría etc.).

A licenciatura en Física é actualmente, e previsiblemente ata o curso 2007-08 ou 2008-09, unha licenciatura de dous ciclos; presenta ademais unha serie de opcións no segundo ciclo, que supoñen un certo grao de especialización nunha área determinada. En Compostela a carreira componse actualmente de cinco cursos académicos; pódense cursar as opcións de Optoelectrónica, Electrónica e Computación, Física de Partículas, Física de Materiais e Física Fundamental. En Ourense a titulación consta tamén de cinco cursos académicos, podendo cursar no segundo ciclo as opción de Física Da Atmosfera e Medio Ambiente, de Física Aplicada e unha opción denominada "Xenérica".

Finalmente a física estúdase tamén nunha gran cantidade de estudos de posgrao, especialmente en programas de doutoramento de departamentos de Física, pero tamén de departamentos de enxeñería.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Ao comezo de The Feynman Lectures on Physics, Richard Feynman ofrece a hipótese atómica como o concepto científico máis prolífico.[5]
  2. O termo "universo" defínese como todo o que existe fisicamente: a totalidade do espazo e do tempo, todas as formas de materia, enerxía e momento, e as leis físicas e constantes que as rexen. Porén, o termo "universo" tamén se pode usar en sentidos contextuais lixeiramente diferentes, denotando conceptos como o cosmos ou o mundo filosófico.
  3. O Novum Organum de Francis Bacon de 1620 foi fundamental no desenvolvemento do método científico.[11]
Referencias
  1. 1,0 1,1 Manzanelli, Lara (2008). Fundamentos de Física, Volumen 2 6a.ed. Cengage Learning. ISBN 978-970-686-863-3. 
  2. Serway, Raymond A. (2008). Fundamentos de Física, Volumen 2 6a.ed. Cengage Learning. ISBN 978-970-686-863-3. 
  3. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para Física.
  4. Portal das Palabras. "Física". Consultado o 19/9/2015. 
  5. Feynman, Leighton & Sands 1963, p. I-2 "Se, nalgún cataclismo, todo [] coñecemento científico fose destruído [salvo] unha frase [...] que afirmación contería máis información en menos palabras? Creo que é [...] que todas as cousas están formadas por átomos - pequenas partículas que se moven en perpetuo movemento, atraíndose unhas ás outras cando están a un pouco de distancia, pero que se repelen ao ser apertadas unhas coas outras. ..."
  6. Maxwell 1878, p. 9 "PA ciencia física é ese departamento de coñecemento que se relaciona coa orde da natureza, ou, noutras palabras, coa sucesión regular dos acontecementos.."
  7. 7,0 7,1 7,2 Young & Freedman 2014, p. 1 "A física é unha das ciencias máis fundamentais. Científicos de todas as disciplinas usan as ideas da física, incluíndo químicos que estudan a estrutura das moléculas, paleontólogos que tratan de reconstruír como andaban os dinosauros e climatólogos que estudan como as actividades humanas afectan á atmosfera e aos océanos. A física é tamén a base de toda a enxeñaría e tecnoloxía. Ningún enxeñeiro podería deseñar un televisor de pantalla plana, unha nave espacial interplanetaria ou mesmo unha trampa para ratos mellor sen comprender antes as leis básicas da física. (...) Chegarás a ver a física como un logro impoñente do intelecto humano na súa procura por comprender o noso mundo e a nós mesmos."
  8. 8,0 8,1 Young & Freedman 2014, p. 2 "A física é unha ciencia experimental. Os físicos observan os fenómenos da natureza e tratan de atopar patróns que relacionen estes fenómenos."
  9. Holzner 2006, p. 7 "A física é o estudo do teu mundo e do mundo e universo que te rodea."
  10. 10,0 10,1 Krupp 2003
  11. Cajori 1917, pp. 48–49
  12. Hecht, Eugene (1980). Física en Perspectiva (en español). Addison - Wesley Iberoamericana. ISBN 0-201-64015-5. 
  13. Young Hugh D. e Freedman Roger A. (2009). Física universitaria con Física moderna (en español). México: Pearson Educación, S.A. ISBN 978-607-442-304-4. 
  14. Rooney, Anne (2013). "1". De la filosofía natural al enigma de la materia oscura. La historia de la Física. (en español). México, D.F.: Grupo Editorial Tomo. ISBN 978-607-415-473-3. 
  15. Hewitt, Paul (1995). "A cerca de la ciencia". Física Conceptual - Segunda Edición (en español). Addison - Wesley Iberoamericana. ISBN 0-201-62595-4. 
  16. "Discurso sobre la física experimental natural" (PDF). 
  17. Rolando Delgado Castillo, Francisco A. Ruiz Martínez (Universidade de Cienfuegos). "De Aristóteles a Ptolomeo". Arquivado dende o orixinal o 12 de xaneiro de 2005. Consultado o 16de agosto do 2022. 
  18. 18,0 18,1 Rolando Delgado Castillo, Francisco A. Ruiz Martínez (Universidad de Cienfuegos). "Ideas físicas en el Medioevo". Arquivado dende o orixinal o 12 de xaneiro de 2005. Consultado o 16de agosto do 2022. 
  19. Michael Fowler (1995). "Isaac Newton" (en inglés). Consultado o 16 de agosto do 2022. 
  20. Rolando Delgado Castillo, Francisco A. Ruiz Martínez (Universidade de Cienfuegos). "La física del siglo XVIII". Arquivado dende o orixinal o 12 de xaneiro de 2005. Consultado o 16 de agosto do 2022. 
  21. Rolando Delgado Castillo, Francisco A. Ruiz Martínez (Universidade de Cienfuegos). "Nuevo Paradigma electromagnético en el siglo XIX". Arquivado dende o orixinal o 12 de xaneiro de 2005. Consultado o 16 de agosto do 2022. 
  22. Sánchez Ron, José Manuel. (1993). Google Books, ed. Espacio, tiempo y atómos. Relatividad y mecánica cuántica. Ediciones AKAL. p. 32. Consultado o 16 de agosto do 2022. 
  23. Rolando Delgado Castillo, Francisco A. Ruiz Martínez (Universidade de Cienfuegos). "La física del siglo XX". Arquivado dende o orixinal o 12 de xaneiro de 2005. Consultado o 16 de agosto do 202. 
  24. Aaboe 1991
  25. Clagett 1995
  26. Thurston 1994
  27. Singer 2008, p. 35
  28. Lloyd 1970, pp. 108-109

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]