Río Mississippi

Editar as ligazóns
Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Mississippi (homónimos).

Coordenadas: 47°13′05″N 95°12′26″O / 47.21806, -95.20722

Río Mississippi
Mississippi River
Lago Itasca no curso do Mississippi
PaísEstados Unidos de América Estados Unidos
EstadosMinnesota, Wisconsin, Iowa, Illinois, Missouri, Kentucky, Tennessee, Arcansas, Mississippi, Luisiana
NacementoLago Itasca (Minnesota)
Altitude450 sobre o msnm
Lonxitude3.770Km [1]
6.270 Km (conxuntamente co Río Missouri)
Conca3.238.000
Río Mississippi
Caudal medioMinneapolis: 210 m³/s
St. Louis: 5.150 m³/s
Baton Rouge: 12.740 m³/s
Desembocadura: 18.000 m³/s
DesembocaduraGolfo de México
Mapa do río Mississippi.

O río Mississippi (en inglés Mississippi River) é despois do Missouri (afluente deste) o segundo río máis longo dos Estados Unidos de América.[1][2] Considerados xuntos, forman a maior conca hidrográfica da América do Norte. Discorre entre o norte de Minnesota e o golfo de México e o seu curso ten unha orientación meridiana. O Mississippi ten unha lonxitude de 3.770 km,[1][3] e só un dos seus afluentes, o Missouri, é máis longo en América do Norte. A lonxitude acumulada destes dous cursos de auga excede os 6.800 km,[4][5] e a superficie da súa conca hidrográfica fan do Mississippi un dos ríos máis importantes do mundo e do Mississippi-Missouri un dos sistemas fluviais máis longos do planeta. Durante a época precolombiana, o Mississippi xa constituía unha importante vía de navegación, e os amerindios chamábano «Meschacebé»,[6] que significa «pai das augas». Hoxe en día, o río constitúe un elemento fundamental da economía e da cultura estadounidense.

O 11 de setembro de 1997 o presidente Bill Clinton designou dúas seccións deste río, o Alto e Baixo Mississippi, como un dos catorce ríos que integran o sistema de ríos do patrimonio estadounidense.

Xeografía[editar | editar a fonte]

O nacemento do Mississippi está situado no extremo norte do lago Itasca[7] (ao norte de Minnesota), a 450 msnm. O río alcanza pronto os 220 metros logo das fervenzas de Saint Anthony, preto de Minneapolis e únenselle os ríos Illinois e Missouri en St. Louis e o Ohio en Cairo.

Lago «de ferradura» (oxbow) formado dun antigo meandro do Mississippi.

Pódese dividir o curso do río en dúas partes: o Mississippi superior, desde o seu nacemento ata a confluencia co Ohio, e o Mississippi inferior, desde o Ohio ata a súa desembocadura. O río describe numerosos meandros, en particular entre Memphis (Tennessee) e o delta. A gran maioría pertencen á categoría de meandros de chaira aluvial (tamén chamados meandros libres ou divagantes),[8] isto é, que teñen a súa orixe na dinámica do curso mesmo;[9] trátase de meandros moi móbiles que concirnen a sectores húmidos ou abandonados como os «baious» do Sur.[10] En varios lugares, certos meandros recortáronse e deixaron brazos mortos denominados oxbow ou «lagos en forma de ferradura».[11]

A parte inferior do Mississippi é complexa: baious, lagos, bifurcacións, afluentes...

Conca hidrográfica[editar | editar a fonte]

O Mississippi e os 10 estados que atravesa ou dos que é fronteira.
A conca hidrográfica do Mississippi, que drena 31 estados.

A conca hidrográfica do Mississippi é a máis grande de Norteamérica e a terceira do mundo, tras as do Amazonas e o Congo. A súa superficie total é de 3.238.000 km²,[4] é dicir un terzo do territorio dos Estados Unidos. A conca do Mississippi drena auga de 31 estados e é a fonte do 23 por cento do abastecemento de augas superficiais públicas dos Estados Unidos.[12] Está dividida en seis subconcas, que corresponden aos cursos inferior e superior, así como aos principais afluentes: o Missouri (4.370 km), o Arcansas, o Ohio etc. Finalmente, a planicie inundable do sistema fluvial mide preto de 90.000 km².[4] Máis de 72 millóns de persoas viven na conca do Mississippi,[13] é dicir, un de cada catro cidadáns dos Estados Unidos.

O Mississippi drena a maior parte da zona comprendida entre as Montañas Rochosas e os Apalaches, salvo a zona próxima aos Grandes Lagos. Atravesa ou bordea dez estados (Minnesota, Wisconsin, Iowa, Illinois, Missouri, Kentucky, Arcansas, Tennessee, Mississippi e Luisiana) antes de desembocar no golfo de México, 160 km río abaixo de Nova Orleáns. A modo de anécdota pódese dicir que unha pinga de choiva que caia no lago Itasca tarda preto de 90 días en chegar ao golfo de México.

Réxime hidrolóxico e caudal[editar | editar a fonte]

O Mississippi é un río cun caudal importante e poderosas enchentes, tendo en conta a natureza da conca que baña.[14] Estas últimas pertencen en efecto á zona tépeda e non á zona intertropical como o Amazonas ou o Congo. Estes ríos teñen un caudal moi superior ao do Mississippi, pola abundancia das precipitacións sobre as súas concas.

O réxime hidrolóxico do Mississippi é complexo xa que o río é alimentado por afluentes moi diferentes: o curso superior ten un réxime pluvionival mentres que o curso inferior atravesa unha rexión subtropical húmida.[15] O Mississippi recibe as augas do Missouri incrementadas polas do desxeo das neves das Montañas Rochosas na primavera. A súa parte inferior é alimentada por choivas abundantes no verán e ao principio do outono, con riscos ciclónicos na parte máis meridional.

Por conseguinte, o caudal do Mississippi caracterízase por grandes variacións en función do lugar e a tempada; xeralmente oscila entre 8.000 m³/s e 50.000 m³/s[16] Na desembocadura o caudal medio é de 18.000 m³/s,[4][15][16] que é moito para un río situado na zona tépeda: o Mississippi ocupa a sexta posición mundial polo seu caudal.[17] Pero durante o período de crecidas, o caudal pode subir facilmente ata os 70.000 m³/s, alcanzando os 300.000 m³/s rexistrados durante a crecida de 1927.[18] O río Ohio contribúe con máis da metade do caudal total do Mississippi (8.000 m³/s).[4][15] Mencionar finalmente que o caudal medio interanual do Mississippi, referido á extensión da súa conca hidrográfica, é de 5,9 litros por segundo e por km².[4]

Caudal medio mensual do Mississippi (en m³/s) segundo datos tomados na estación hidrolóxica
de Vicksburg entre os anos 1928 e 1983. Fonte[19]

Transporte de sedimentos[editar | editar a fonte]

O Mississippi arrastra aluvión composto de areas e gravas que proveñen en gran parte das Montañas Rochosas.[20] Os sedimentos, verteduras sólidas, no golfo de México oscilan entre 312 e 450 millóns de toneladas ao ano.[21] É por causa destes materiais o que se formen as numerosas illas e o delta do Mississippi. Ao longo da maior parte do río a pendente é media ou pouco pronunciada, polo cal os depósitos sedimentarios son relativamente importantes. Este caudal sólido é mixto, composto por partículas en suspensión e sedimentos do fondo. En total, nun ano, o río transporta 131 millóns de toneladas de materias en suspensión na auga, dúas veces menos que o Amazonas.[22]

Descrición do curso[editar | editar a fonte]

Nacemento[editar | editar a fonte]

Principais afluentes do Mississippi
Río Missouri, o principal afluente do Mississippi
Nome Lonxitude (km)
Río Missouri 4.370
Río Arcansas 2.334
Río Roxo 2.190
Sistema Ohio—Allegheny 2.108
Río Branco 1.162
Río Des Moines 845
Río Wisconsin 692
Saint Francis 684
Sistema
Illinois-Des Plaines		 680
Río Minnesota 534
Río Kaskaskia 515
Río Iowa 482
Río Rock 459
Río Wapsipinicon 362
Río Yazoo 302
Ao final deste artigo hai un apéndice con todos os afluentes da conca do Mississippi de máis de 300 km, ordenados xeograficamente en sentido augas abaixo.

O sector do Mississippi situado río arriba de Minneapolis, en Minnesota, está próximo ao nacemento do río.[23] O río nace no norte do lago Itasca a uns 450 msnm de altitude. O clima desta rexión é de tipo continental e está influenciado polas masas de aire polar no inverno, o que leva que a miúdo o Mississippi estea xeado nesa época do ano. No seu nacemento, o Mississippi é só un pequeno río de augas claras; pero a medida que se afasta, o río crece, cárgase de aluvións e partículas orgánicas e vólvese pardo avermellado, e perde progresivamente o seu carácter natural e salvaxe.

Esta primeira parte do río descende o maior desnivel do seu curso. Atravesa zonas pantanosas, lagos e rápidos poboados de numerosas especies de peixes, aves e mamíferos. A vexetación deste sector inclúe piñeiros, ameneiros, arroz silvestre e colonias de aneas. Entre as cidades de Aitkin e Brainerd, en Minnesota, o río atravesa unha rexión de outeiros, de relevos morénicos cubertos de bosques, de planicies de orixe glaciar e de sectores dunares e pantanosos. Antes da explotación humana, os bosques de coníferas cubrían esta rexión.

Curso superior[editar | editar a fonte]

As fervenzas de Saint Anthony.
A confluencia do Ohio e o Mississippi.

O curso superior do Mississippi (Upper Mississippi River) vai desde as fervenzas de Saint Anthony (en Minneapolis) á desembocadura do río Ohio, preto da cidade do Cairo no estado de Illinois. Percorre 1.462 km seguindo unha traxectoria en dirección sur-este. O réxime do río é pluvionival con crecidas na primavera e choivas tempestuosas no verán.[15] A canle ensánchase considerablemente logo da confluencia do río Minnesota. O río atravesa un val profundo cavado en leitos sedimentarios nunha rexión que non foi afectada polos glaciares de Wisconsin. O lago Pepin, que se formou fai preto de 9.500 anos, esténdese ao longo duns 35 km de lonxitude cunha profundidade media de cinco metros. Ten a capacidade de reter unha parte dos sedimentos e da polución que provén da parte máis elevada.

O río Mississippi na súa confluencia co río Missouri, ao sur de St. Louis.

Xusto ao norte de St. Louis, o Mississippi atópase co río Missouri proveniente do leste. As augas do Missouri están cargadas de sedimentos e de partículas arrincadas pola erosión. Nas décadas de 1950 e 1960 a construción de grandes encoros na conca hidrográfica do Missouri formou depósitos que reteñen os aluvións. Os acondicionamentos humanos afectaron amplamente ao Mississippi superior e a súa chaira aluvial.

Así, o río recibiu máis sedimentos, mentres que a canle aumentou por mor da urbanización e drenaxe das marismas. A construción de diques e a canalización aumentaron a sedimentación do leito fluvial. A chaira aluvial tamén foi transformada pola construción de terrapléns co fin de protexer as instalacións humanas das inundacións. As terras agrícolas substitúen desde hai tempo as zonas pantanosas e os bosques; estes últimos atópanse actualmente restrinxidos ás beiras do río ou ás illas e non miden máis que uns quilómetros de anchura. Con todo, os esforzos para cualificar porcións das beiras como reservas naturais protexidas permitiron salvagardar 800 km² do val do curso superior do Mississippi.[24] As principais especies de árbores son: o pradairo prateado, o freixo (fraxinus), o olmo americano, o salgueiro negro, o álamo de Virxinia, o pradairo, o bidueiro negro, o lodoeiro (Celtis australis) etc. A vexetación acuática comprende as aneas, as lilas de auga, as elodeas, a vallisneria americana etc. A salicaria común é unha planta de orixe europea, introducida a principios do século xx ao longo das beiras do Mississippi.

Curso inferior[editar | editar a fonte]

Mapa do curso inferior do río Mississippi.
Pantano e bosque de ciprés calvo no sur de Luisiana.

O curso inferior (Lower Mississippi River) discorre ao sur da confluencia co río Missouri. O Mississippi continúa a súa traxectoria cara ao sueste e posteriormente cara ao sur logo da confluencia co Arcansas. A chaira aluvial caracterízase por numerosos meandros cargados de barro que multiplican por tres a lonxitude do curso.[4] Trátase dun sector relativamente ancho, de pendente suave cara ao golfo de México, dominado por socalcos aluviais pouco elevados. As altitudes son pouco considerables, en xeral unhas decenas de metros por encima do nivel medio do mar. Á parte dos sectores rozados, subsisten as grandes zonas de pantano e de bosques. Tamén atopamos numerosos lagos de ferradura e meandros de grande amplitude. No sur de Cairo, a chaira aluvial ensánchase e faise menos profunda por mor da erosión dos leitos terciarios chamados bluffs.[4] No baixo Mississippi, numerosos afluentes discorren paralelamente ao río ao longo dunha distancia bastante grande, antes de desembocar finalmente no río. O sur do Mississippi está sometido a un clima tropical marcado polos ciclóns a finais do verán e principios de outono. A xeada invernal evita xeralmente esta rexión. A paisaxe caracterízase por zonas húmidas e pantanosas, a miúdo insalubres, no delta do Mississippi e o baiou: trátase de brazos e de meandros abandonados polo río e que forman longas vías de auga estancada e constitúen unha rede navegable de varios milleiros de quilómetros.

Delta[editar | editar a fonte]

O delta do Mississippi, visto desde o espazo (falsas cores).

O delta do Mississippi cobre unha superficie de 75.000 km² (máis de 400 km de anchura -de leste a oeste- e 200 km de profundidade -do norte ao sur), sobre a que viven uns 2,2 millóns de habitantes, a maioría na cidade de Nova Orleáns.[25] Con todo, comparado con outros deltas, a densidade de poboación da rexión é relativamente escasa.

A desembocadura do Mississippi desprazouse moitas veces ao longo da historia. En 5.000 anos, o río cambiou nove veces de desembocadura e a actual data só do século X. Cando se construíu unha canle a principios do século XIX, o río buscou reunir o leito e a desembocadura do río Atchafalaya, a 95 km de Nova Orleáns.

O delta do Mississippi avanza aproximadamente 100 m ao ano, alimentado polos 730 millóns de toneladas de aluvión que deposita a razón de 6 decímetros ao ano sobre o fondo do seu leito,[26] o que fai necesario un dragado constante para asegurar a navegación. Estes depósitos forman un inmenso abanico aluvial que gaña terreo sobre as augas do golfo de México debido á pouca profundidade das augas e da escasa amplitude das mareas.[4] O lodo e o barro impiden ao río a posibilidade de serpentear.[27]

A planicie deltaica do Mississippi inclúe as marismas costeiras de Luisiana e cobre 28.568 km².[28] Caracterízase por unha rede complexa de brazos e de levantamentos naturais en disposición radial, río abaixo de Baton Rouge.

Comunidades ao longo do río[editar | editar a fonte]

O río Mississippi é unha importante vía fluvial na que historicamente se concentrarón moitos e importantes asentamentos estadounidenses, como Memphis (TN) (646889 hab.), Minneapolis (MN) (382578 hab.), Nova Orleáns (A) (343829 hab.), St. Louis (MO) (319294 hab.), Saint Paul (MN) (285068 hab.) e Baton Rouge (A) (229553 hab.).

En Minnesota, o río Mississippi o seu paso a través de Twin Cities (2007)

As principais áreas metropolitanas nas súas inmediacións son as seguintes:

Área metropolitana Poboación
Minneapolis–Saint Paul 3.615.901
Gran San Luis 2.900.605
Área metropolitana de Memphis 1.316.100
Área metropolitana de Nova Orleáns 1.214.932
Área metropolitana de Baton Rouge 802.484
Quad Cities 382.630
Área metropolitana de St. Cloud 189.148
Área metropolitana de La Crosse 133.365
Área metropolitana de Cape Girardeau–Jackson 96.275
Dubuque, IA 93.653

Moitas das comunidades ao longo do río Mississippi enumeranse a continuación; a maioría teñen un significado histórico ou tradición cultural que a relaciona co río. Están secuenciadas desde o nacemento do río ata o seu final.

Comunidade de abrigos para botes no río Mississippi en Winona, MN (2006)
O río Mississippi en Chain of Rocks ao norte de St. Louis (2005)
Vista da cidade de Memphis
O río Mississippi o seu paso por Baton Rouge
Silueta de Nova Orleáns, vista desde o Mississippi, no barrio de Algiers.

Medio natural[editar | editar a fonte]

Fauna[editar | editar a fonte]

O río Mississippi e o súa chaira aluvial albergan unha fauna e flora moi ricas que compón o maior sistema continuo de marismas do continente norteamericano. As polo menos 260 especies de peixes que viven no río, constitúen a cuarta parte de todas as existentes en América do Norte.[29] O río serve de paso para a migración de numerosas aves: o 60% das aves de Norteamérica (326 especies) utilizan a conca do Mississippi nas súas migracións.[29] No curso inferior do Mississippi, podemos contar 60 especies diferentes de mexillóns. O curso superior abriga a máis de 50 especies de mamíferos e 145 especies de anfibios e réptiles (incluído o coñecido aligátor, cuxa especie prospera de novo logo de estar ameazada de extinción a mediados do século XX). En todo o val do Mississippi atopamos mamíferos como o castor, o mapache boreal, a londra de río, o visón americano, o raposo vermello, a rata almizclera ou a mofeta raiada. Outros animais son comúns en América do Norte: o coiote, o cervo virxiniano, o esquío gris, o esquío raiado, o esquío voador do sur ou o lince.

Algúns mamíferos presentes no val do Mississippi:

Preservación do medio natural[editar | editar a fonte]

Numerosas porcións do río son preservadas grazas a reservas naturais e moitos espazos están aínda poboados con árbores e alagados.[30] O ecosistema do curso superior do Mississippi está protexido polo Upper Mississippi River National Wildlife and Fish Refuge que se estende desde Wabasha (Minnesota) ata Rock Island (Illinois) cun traxecto de preto de 500 km. Esta reserva cobre preto de 80.000 hectáreas situadas en catro estados distintos, e encárgase da protección de medios moi diversos (marismas, zonas húmidas, lagos, bosques de chaira aluvial, praias de area e vertentes).

Con todo, o ecosistema fluvial foi transformado polos seres humanos para adecualo ás súas necesidades de navegación e de desenvolvemento económico: unha gran parte da chaira aluvial sofre os excesos da agricultura intensiva e os afluentes verten cantidades importantes de aluvións, de fertilizantes e de pesticidas no Mississippi. As aglomeracións urbanas e os polígonos industriais ribeiregos supón tamén unha fonte de polución. Con todo, segundo un estudo levado a cabo polo Servizo Xeolóxico de Estados Unidos, as emisións de augas residuais diminuíron no curso superior do río (antes de St. Louis) desde a adopción da Clean Water Act en 1972.[31] A situación é menos satisfactoria en St. Louis onde as concentracións de coliformes son importantes. As concentracións de pesticidas e de herbicidas proveñen da actividade agrícola: estas aumentan por baixo da confluencia co Missouri, ao drenar este último a rexión cerealista das Grandes Chairas. O EDTA (ácido etilendiaminotetraacético), utilizado na industria papeleira, a fotográfica ou a industria agroalimentaria, está menos presente no Mississippi que nos grandes ríos de Europa. Os PCB (Bifenilos policlorados) persisten nos sedimentos a pesar da súa prohibición. Unha parte do nitróxeno e o fósforo presentes na corrente inferior provén do Ohio que drena rexións industriais e agrícolas.

Acondicionamento do río e as súas consecuencias[editar | editar a fonte]

Os grandes traballos de acondicionamento do Mississippi e os seus afluentes teñen un obxectivo triplo: limitar as inundacións, favorecer a navegación e loitar contra a erosión das marxes.

Loita contra as inundacións[editar | editar a fonte]

O Mississippi, o Missouri e o río Illinois preto de St. Louis, Missouri durante as inundacións de 1993.
A mesma localización en setembro de 2002, nunha imaxe do Landsat.

Os proxectos que pretenden reducir os efectos dos desbordamentos do Mississippi son antigos e numerosos. A principios do século XIX, a idea do encanamento do río é preponderante: fundado en 1775, o Corpo de Enxeñeiros do Exército dos Estados Unidos (United States Army Corps of Engineers) emprende varios estudos e inicia grandes obras entre 1812 e 1815. Hai que esperar os anos 1860 para ver nacer un debate entre os que queren canalizar o Mississippi (James Buchanan Eads por exemplo) e os que non (Andrew Humphrey); a primeira opción prevalece finalmente. Empréndense grandes obras entre 1875 e 1880 na rexión do delta. Hoxe, o Corpo de Enxeñeiros do Exército mantén estes diques para conservar o curso habitual do río. Con todo, o efecto dos diques revélase ineficaz cando o nivel do río aumenta.

A crecida de 1927 revela o problema. Decídese entón transferir parte das augas do Mississippi ao seu afluente o río Atchafalaya (Project Flood). Os traballos diríxense tamén a verter gran cantidade de auga nos lagos do delta. Un sistema de estacións permite tamén vixiar o nivel do río e dar a alerta en caso de problemas.

O curso superior foi acondicionado con 37 encoros e esclusas (a maioría construídas nos anos 1930), co fin de manter unha canle de tres metros de profundidade para o tráfico fluvial. Tamén se construíron lagos artificiais para utilizarse na pesca e outras actividades de lecer náutico. Os encoros non teñen en cambio a función de regular o curso do río. En período de crecida, están simplemente abertos e deixan de funcionar. Logo de St. Louis o curso do río está menos canalizado, aínda que a miúdo está flanqueado por diques.

Outros cambios leváronse a cabo en resposta a tremores de terra ao longo da fálla de Nova Madrid, próxima a Memphis e St. Louis. En 1811 e 1812, sismos coñecidos baixo o nome de «terremotos de Nova Madrid», alcanzaron unha magnitude 8, e asegúrase que por un momento investiron a dirección da corrente do río. Estes cataclismos tamén crearon o lago Reelfoot, en Tennessee. Fóra de Davenport, a maioría das cidades que bordean o río están protexidas por peiraos sobrealzados ou diques.

Importante vía de comunicación dos Estados Unidos[editar | editar a fonte]

Áreas metropolitanas que atravesa o Mississippi[32]
Área metropolitana Estado (s) Habitantes
Minneapolis-Saint Paul-Bloomington Minnesota 3.142.779
St. Louis Missouri-Illinois 2.778.518
Nova Orleáns-Metairie-Kenner Luisiana 1.319.367
Memphis Tennessee-Arcansas - Mississippi 1.260.905
Baton Rouge Luisiana 733.802
Davenport-Moline-Rock Island Iowa - Illinois 376.309

Se o Mississippi foi obxecto de colosais traballos de acondicionamento, é tamén porque é unha vía de comunicación esencial para o país. O dez por cento das mercancías dos Estados Unidos son transportadas sobre o seu curso. Desde a época precolombiana, o Mississippi é un medio fundamental para o transporte de mercancías. A súa orientación meridiana fai del un eixo esencial de penetración ao continente norteamericano e unha vía de acceso aos Grandes Lagos. Situado na desembocadura do Mississippi, Nova Orleáns desenvolveuse grazas a esta estratéxica situación. Hoxe, preto da metade do sistema fluvial Missouri-Mississippi é navegable. Barcos de 2,7 m de calado poden utilizar o seu curso e subir ata Minneapolis.[33]

A partir de 1878, 29 esclusas son construídas entre Minneapolis e St. Louis co fin de permitir a navegación río arriba dos buques ata Minneapolis.[34][35] Entre 1929 e 1942, suprimíronse 16 meandros no curso inferior para acurtar o traxecto dos barcos en preto de 240 km.[36][37] As consecuencias destes traballos foron un aumento da pendente e da capacidade de erosión río arriba, e da sedimentación río abaixo.

O conxunto da rede hidrográfica do Mississippi e os seus afluentes alcanza os 8.000 km de lonxitude.[38] Unha canle de navegación une o Mississippi co lago Michigan (á altura de Chicago), comunicando así o Mississippi cos Grandes Lagos.[39] Outra canle, o Illinois Waterway, vai desde a desembocadura do río Chicago ata a confluencia do Illinois e o Mississippi. No sur, o Mississippi comunica Florida e Texas a través dunha canle lateral, o Gulf Intracoastal Waterway. Varias autoestradas comunican os centros urbanos do Mississippi coas diferentes fachadas marítimas do país.

Economía[editar | editar a fonte]

Actividades económicas nos condados do curso inferior do Mississippi[40]
Actividade Número de empregos Ingresos mensuais

(millóns de dólares)

Industria 383.000 87.000
Turismo 180.000 13.000
Minerais, hidrocarburos 41.000 9.000
Agricultura, acuicultura 100.000 6.800
Navegación comercial 29.000 6.000
Produción de enerxía 11.000 4.700

As principais actividades económicas do val do Mississippi son a industria, o turismo, a agricultura e a acuicultura.

Sector primario[editar | editar a fonte]

O sector primario comprende as actividades ligadas á pesca fluvial e á acuicultura (cangrexos de río, suribís, ostras etc.) nos estados do sur. O porto de Empire-Venice situado sobre o delta é o primeiro da rexión en volume e o sexto dos Estados Unidos en valor.[41] No medio mariño, as principais especies capturadas son o cangrexo de mar, o camarón e a alosa, da que a seu biótopo depende estreitamente do Mississippi.

A produción de madeira para papel ou como material de construción é importante sobre todo en Luisiana, no estado de Mississippi e en Arcansas. Os bosques do curso superior están máis preservados. A caza realízase desde a antigüidade, e aínda se practica no val do Mississippi, especialmente de animais de pel (mapaches, ratas almiscaradas, coipos), pero tamén os aligátores cuxa caza foi legalizada de novo en 1972. Luisiana produciu un total de 32.500 peles en 2002.

Os produtos cultivados no val do Mississippi varían con arranxo á latitude: no sur, o clima subtropical permite o cultivo do arroz, a cana de azucre,[42] e o algodón. En certos sectores (Arcansas), é necesaria a irrigación. Pero en xeral, os condados que rodean o Mississippi dedícanse especialmente ao cultivo dos cereales, en particular a soia e o millo.[43] As colleitas son exportadas facilmente por vía fluvial. A parte central da conca do Mississippi tamén é unha rexión gandeira, unha actividade que é fonte de polución (nitratos) para o río.

Os recursos minerais e de hidrocarburos concéntranse no sur: Luisiana é un dos principais produtores de petróleo, de gas natural e de sal nos Estados Unidos. Os 23.000 pozos de Plaquemines (delta do Mississippi) produciron máis de 21 millóns de barrís de petróleo cru en 2001. A chaira do Mississippi tamén proporciona arxila (Luisiana, Missouri), area e grava. Nas rexións do curso superior, tamén se explota o mineral de ferro (Minnesota) e xacementos de carbón bituminoso e antracitas (Illinois).[44]

Sector secundario e produción de enerxía[editar | editar a fonte]

Refinaría próxima a Nova Orleáns.

As centrais eléctricas do val do Mississippi funcionan maioritariamente a base de carbón. As unidades máis importantes atópanse preto dos grandes centros urbanos. Sérvense das augas do río para o seu arrefriado. Sobre o curso inferior do Mississippi, atópanse 92 centrais que utilizan combustibles fósiles, 14 a biomasa e tres centrais nucleares. A central hidroeléctrica de Keokuk (Iowa) é a única deste tipo ao longo de todo o curso do Mississippi: foi construída en 1913 e produce cada ano 105 megavatios[4].

A industria é a principal actividade económica en valor e en número de asalariados. Os principais focos industriais atópanse nas grandes aglomeracións. O Mississippi desempeña un papel moi importante na localización das industrias: permite o transporte das materias primas e dos produtos acabados ou semiacabados. Ademais, a auga é utilizada en numerosas actividades, tales como a fabricación de papel (Memphis e Baton Rouge) ou o refinado. Sobre o curso inferior do río, as industrias principais son a química (a primeira industria en valor; ex: plásticos, fertilizantes), a industria agroalimentaria (o primeiro sector en número de asalariados; ex: produtos do mar, produtos derivados da soia, as bebidas), a transformación do petróleo e os transportes (construción naval en Avondale, Luisiana).[45] instalacións petroquímicas e refinarías (Shell en Norco (Luisiana) e en St. Rose (Luisiana)[34] están localizadas no corredor entre Baton Rouge e Nova Orleáns, xerando unha polución importante.

Sector terciario e navegación comercial[editar | editar a fonte]

O sector terciario está dominado polo turismo, o lecer e a navegación comercial: en 1996, na esclusa de Dresbach en Wisconsin, o tráfico total era de 13,9 millóns de toneladas, entre os que estaban 9,5 millóns de toneladas de produtos agrícolas (principalmente millo).[46] Os barcos transportan graneis (cereais, carbón, petróleo) ou bens de consumo transportados en contedores, máquinas así como produtos químicos. O tráfico fluvial non deixa de crecer: pasouse de 70 millóns de toneladas en 1960 a 500 millóns de toneladas en 2000. Este dinamismo é notable en comparación co tráfico dos demais ríos.

O Delta Queen atracado en Mud Island, Memphis, Tennessee, en maio de 2003.

Varios portos fluviais desenvolvéronse sobre os lugares de confluencia ou nos puntos de rotura de carga entre diferentes modos de transporte.[47] Os máis modestos dispón só duns muros que actúan de peiraos. Os grandes complexos industriais portuarios atópanse nas cidades importantes. As principais terminais fluviais e marítimas atópanse en Nova Orleáns e Baton Rouge.[48] Estes portos exportan principalmente cereais. As terras dentro do Mississippi representan 23.000 km de rede navegable que comunican 800 empresas.[49] 100.000 gabarras pasan polo porto de Nova Orleáns cada ano.[49] Certos convois de gabarras poden alcanzar as 15.000 toneladas.[50] O 60% dos cereais exportado polos Estados Unidos son transportados sobre o Mississippi cara aos portos de Nova Orleáns e de Luisiana do Sur:[29] o tráfico total destes dous portos é respectivamente de 49 e de 98 millóns de toneladas en 2000.[51]

Os numerosos parques estatais e reservas naturais do val do Mississippi atraen a turistas e a cidadáns da rexión. A diversidade do patrimonio histórico (lugares prehistóricos, fortes, barcos, plantacións, cidades con barrios históricos como Nova Orleáns, atraen a numerosos visitantes e estimulan a economía da rexión. O patrimonio cultural constitúe unha das riquezas do val do Mississippi: tradicións amerindias, a gastronomía de Luisiana, a herdanza musical en Memphis (blues) etc. O percorrido turístico chamado «The Great River Road» transcorre ao longo do río mostrando a cultura local e ofrecendo múltiples opcións de recreo.[52] É tamén posible percorrer o río en barco, por exemplo sobre o famoso Delta Queen (que está catalogado como Lugar Nacional de Interese Histórico). As beiras tamén contan con varios casinos que ingresan cada ano varios centos de millóns de dólares e proporcionan milleiros de empregos.

Historia[editar | editar a fonte]

Historia precolombiana[editar | editar a fonte]

Os primeiros rastros de ocupación amerindia son antigos: os arqueólogos atoparon vestixios de poboadores indíxenas no delta que datan polo menos de 11.000 anos.[53] 25. A civilización mississippiense, asimilada á cultura dos mound builders, era coñecida polas súas grandes construcións de túmulos en terra (lugares arqueolóxicos de Poverty Point ou Jaketown Site), que os natchez aínda utilizaban no momento da colonización francesa de Luisiana. Pero a maior cidade era Cahokia que contaba no século XII cunha poboación entre 15 e 30 mil habitantes.[54] Os especialistas teñen a certeza de que o Mississippi servía como vía de comunicación antes da chegada dos europeos: os amerindios percorríano a bordo de canoas de cortiza; transportaban os troncos flotando no río. En Cahokia facían intercambios por cobre, nácar, carne de bisonte e de uapití. O río e os seus afluentes proporcionaban tamén pesca.

Cando os franceses exploraron o Mississippi, atoparon varios pobos amerindios: os síux no norte, quapaws na desembocadura do Arcansas, tamarois na confluencia co Missouri, choctaws no Mississippi inferior ou baiagoulas no delta.

Exploración e colonización europeas[editar | editar a fonte]

Hernando de Soto descobre o Río Mississippi.

O 8 de maio de 1541, Hernando de Soto foi o primeiro europeo en alcanzar o Mississippi, que bautizou como Gran Río do Espírito Santo. A partir dos anos 1660, Francia decide a intrusión nos territorios españois do golfo de México, chegado así ata o que é o actual Canadá. Os obxectivos eran atopar un paso cara a China (Paso do Noroeste), explotar as riquezas naturais dos territorios conquistados (peles, minerais) e evanxelizar as poboacións autóctonas.

O 17 de maio de 1673, os franceses Louis Jolliet e Jacques Marquette inician a exploración do Mississippi, que coñecían baixo o nome síux Ne Tongo («o gran río») e ao que eles chamaron «río Colbert».[55][56] Alcanzaron a desembocadura do Arcansas e volveron remontar o río tras comprobar que discorría cara ao golfo de México e non cara ao «mar de California» (océano Pacífico). Uns anos máis tarde, en 1682, Cavelier de La Salle e Henri de Tonti descenden tamén o Mississippi ata o seu delta. Constrúen o Fort Prud'homme que se converterá máis tarde na cidade de Memphis. En abril de 1682, a expedición chega á desembocadura do Mississippi; Cavelier de La Salle fai levantar unha cruz e unha columna que leva as armas do rei de Francia: a soberanía francesa esténdese desde ese momento á totalidade do val do Mississippi, chamado «Louisiane» (Luisiana) en honra do rei Lois XIV. A expedición utiliza o mesmo camiño cara ao Canadá e La Salle regresa a Versalles. Alí, este último convence ao ministro da mariña para que lle conceda o mando da Luisiana. Faille crer que esta está próxima a Nova España debuxando un plano sobre o cal o Mississippi aparece moito máis ao oeste que o seu curso real. Pon en marcha unha nova expedición, pero esta diríxese ao desastre: Cavelier de La Salle non consegue volver atopar o delta do Mississippi e é asasinado en 1687.

En 1698, Pierre Le Moyne d'Iberville explora á súa vez a desembocadura do Mississippi. Vinte anos máis tarde, o seu irmán Jean-Baptiste manda unha nova expedición á Luisiana. Este funda a cidade de Nova Orleáns, bautizada así en homenaxe ao rexente, o duque de Orleáns, así como un forte preto da actual Baton Rouge. A principios do século XVIII, John Law crea a Compañía de Occidente ou «Compañía do Mississippi». Escravos negros son transportados desde as Antillas para traballar nas plantacións. Outras cidades son fundadas polos franceses, por exemplo St. Louis (1764).

Progresivamente, os franceses impón a súa presenza construíndo fortes ou postos comerciais en posicións estratéxicas do río: Forte Beauharnois no curso superior do río, Cahokia na confluencia co Missouri ou Forte de Chartres a beiras do río Meramec.

Os tratados de Utrecht (1712-1714) pon fin á guerra de sucesión española en Europa e consagran a regresión do poder de Francia na zona. A Luisiana permanece francesa, pero inqueda pola crecente influencia das colonias británicas. O rei trata de conter esta influencia ao leste dos Apalaches. Intenta unha aproximación con Nova España, situada ao oeste da Luisiana. Esta política está motivada polos seus lazos familiares pero tamén polo afán de lucrarse coas minas e o comercio das colonias españolas.

O Tratado de París (1763) pon fin á guerra dos Sete Anos e establece a cesión ao Reino de Gran Bretaña de toda a parte do val ao leste do Mississippi e a España as terras occidentais. Con todo, Francia forza a unha debilitada España a que lle ceda a Luisiana mediante o Tratado de San Ildefonso (1800); o mes seguinte, Napoleón venderá a enorme colonia aos Estados Unidos por 15 millóns de dólares, equivalentes a (80 millóns de francos) da época. Tal operación coñécese como a Compra da Luisiana. Desde o leste, os Estados Unidos xa tiñan previsto lanzarse á conquista do oeste: en 1795, a navegación comercial a través do Mississippi está aberta aos norteamericanos.[57] En 1805, o exército estadounidense constrúe Fort Snelling na localización da actual cidade de Minneapolis.

Século XIX ata os nosos días[editar | editar a fonte]

Litografía representando ao Mississippi River Squadron forzando o bloqueo confederado a Vicksburg durante a guerra de secesión.
Martin Strel nadador que en 2000 percorrio o río en 68 días

No século XIX, o Mississippi é coñecido polos bandidos que pululan polos arredores, entre os que se atopaba o asasino John Murrell, ladrón de cabalos e traficante de escravos da época, que tiña o seu cuartel xeral nunha illa. A súa notoriedade era tal que Mark Twain conságralle un capítulo do seu libro Vida no Mississippi. Este libro relata tamén as carreiras de barcos de vapor (steamboats ou steamers) entre os anos 1830 e 1870. O primeiro buque de vapor que navegou entre a confluencia do Ohio e Nova Orleáns foi o New Orleans en 1811, durante a serie de tremores de terra de Nova Madrid.

A economía de plantación escravista desenvólvese na primeira metade do século XIX e produce algodón e cana de azucre no sur. Os terratenentes ricos fanse construír belas mansións, algunhas sobrealzadas sobre alicerces de ladrillo para previr os riscos de crecidas do río.

Durante a guerra de secesión, o control do río convértese nun dos principais obxectivos. O 4 de xullo de 1863 logo dun asedio de corenta días, Vicksburg é tomado polo xeneral Ulysses S. Grant, o que lle permitía á Unión controlar o río Mississippi e dividir a Confederación en dous.

Coa chegada do ferrocarril, a vía fluvial do Mississippi atopa unha seria competencia: o tren permite comunicar as costas atlántica e pacífica dos Estados Unidos. O tráfico dos portos do leste excede en diante ao de Nova Orleáns.[50]

Na primavera de 1927 o río saíuse do seu curso en 145 lugares e alagou 73.000 km² de terras,[4] ata unha altura de 10 m e unha anchura de 30 km.[58] En Cairo, as augas eleváronse ata 17 m.[4] As inundacións provocaron a morte de 200 persoas e o desprazamento forzado doutras 500.000.[4][50]

A pesar da magnitude das crecidas anteriores, foi en 1993 cando os Estados Unidos coñeceron a inundación máis devastadora e custosa (12 mil millóns de dólares)[59] ata a actualidade. Precipitacións excepcionais durante a primavera e verán dese ano fixeron crecer o Mississippi e o seu afluente principal, o Missouri. Certas cidades foron alagadas durante máis de 200 días. O caudal do río excedeu 70.000 m³/s en St. Louis.[59]

En 2002, o nadador esloveno Martin Strel descendeu o Mississippi ao longo de toda a súa lonxitude en 68 días, recibindo pola súa fazaña a felicitación oficial da Cámara de Representantes dos Estados Unidos.[60]

Mississippi na cultura[editar | editar a fonte]

Huck e Jim, protagonistas de As aventuras de Huckleberry Finn nunha balsa no Mississippi. Gravado da edición de 1884.

Literatura[editar | editar a fonte]

As primeiras descricións por escrito do Mississippi fanse nos libros de viaxe dos europeos en América do Norte. O escritor francés François-René de Chateaubriand (1768-1848) viaxou por Norteamérica a finais do século XVIII e escribiu varias obras con informes sobre a rexión do Mississippi: Atala (1801) e René (1802) desenvólvense entre amerindios de Luisiana.

Na literatura, o Mississippi está indisociablemente unido á obra do escritor estadounidense Mark Twain (1835-1910). Na súa novela autobiográfica Vida no Mississippi (Life on the Mississippi) comeza cunha breve historia do descubrimento do río por Hernando de Soto en 1541 e continúa con anécdotas sobre a formación de Twain como piloto de barco de vapor traballando como grumete dun piloto con experiencia e describe con detalle a ciencia de navegar sobre as augas, sempre cambiantes, do Mississippi. A trama de As aventuras de Huckleberry Finn desenvólvese ao longo do río, o cal percorre xunto ao seu grande amigo Tom Sawyer, protagonista de As aventuras de Tom Sawyer, obra tamén co Mississippi como protagonista. O Mississippi inspirou tamén a outro escritor estadounidense do século XIX, Herman Melville (1819-1891): na súa novela The Confidence-Man, os pasaxeiros dun barco de vapor cóntanse historias mentres descenden o río.

O segundo capítulo (titulado The Master of the Mississippi) da serie de banda deseñada The Life and Times of Scrooge McDuck escrita por Don Rosa desenvólvese ao longo do río. Scrooge McDuck traballa nun barco e atópase por primeira vez aos «Golfos Apandadores».

Remontando o Mississippi (En remontant lle Mississippi) é o 16º álbum de Lucky Luke, publicado en 1961. Os debuxos son de Morris sobre un argumento de René Goscinny.

Artes plásticas[editar | editar a fonte]

Coa súa multitude de illas, os seus numerosos meandros, os seus bosques e a súa fauna, o Mississippi ofrece numerosos temas de inspiración aos artistas: o naturalista John James Audubon (1785-1851) descendeu o río e pintou as aves desta rexión. George Catlin (1796-1872) interesouse polas sociedades amerindias e á exploración do Mississippi.[61] As paisaxes do curso superior do Mississippi e os barcos de vapor no río constitúen parte da obra de Edwin Whitefield (1816-1892) entre outros pintores. Sempre no século XIX, George Caleb Bingham (1811-1879), represento escenas de caza e da vida cotiá no Mississippi: o seu cadro Mississippi Boatman (1850) forma parte dunha serie dedicada aos barqueiros. Esta tradición foi recuperada por fotógrafos do século XX como Walker Evans (1903-1975), Arthur Rothstein (1915-1985) ou Robert Frank (1924-).

Música[editar | editar a fonte]

Véxase tamén: Blues.

O Mississippi e o seu delta son coñecidos por ser o berce do blues. O delta blues é un estilo que fai referencia directa a esta rexión: os músicos tiñan o costume de viaxar a través dos diferentes estados do delta como Mississippi, Arcansas, Luisiana, Texas e Tennessee. Moitos deles naceron ás beiras do río, como James Cotton, Muddy Waters, Skip James e Robert Johnson.

No século XX, a comedia musical The Show Boat, composta por Jerome Kern, ten como marco o mundo dos tradicionais barcos de vapor con roda de paletas. Ferde Grofé compuxo unha Mississippi Suite. A canción de Johnny Cash Big River tamén fai alusión ao Mississippi. O tema When the Levee Breaks (Cando os diques rompen) é unha canción de blues escrita en 1929 por Kansas Joe McCoy e Memphis Minnie. Ten por tema a gran crecida de 1927 e foi recuperada polo grupo de rock Led Zeppelin en 1971 no seu álbum Led Zeppelin IV.

Tamén podemos engadir a canción country Louisiana Woman, Mississippi Man interpretada polo dúo Conway Twitty - Loretta Lynn: esta canción evoca a barreira que o río intenta levantar fronte ao amor dun home de Mississippi e dunha moza de Luisiana.

Cinema[editar | editar a fonte]

O Mississippi foi tomado como marco en numerosas películas: tres películas musicais tituladas Show Boat foron adaptadas da novela do mesmo título de Edna Ferber. A versión de 1951, protagonizada por George Sidney e Ava Gardner, tivo un grande éxito entre os espectadores norteamericanos.

As novelas de Mark Twain foron levadas en numerosas ocasións á gran pantalla desde os anos 1930, como The Adventures of Huckleberry Finn, filme de 1939 protagonizado por Mickey Rooney, ata producións recentes como a longametraxe dos estudos Disney The Adventures of Huck Finn de 1993, protagonizado por Elijah Wood e Courtney B. Vance. Tamén o filme musical de animación da Disney The Princess and the Frog (A princesa e o sapo en galego), tén como marco Nova Orleáns e o Mississippi.[62]

Non só o Mississippi, senón moitos dos seus afluentes constituíron o escenario para un gran número de películas de Hollywood, entre as cales podemos destacar, ademais de moitas outras, Red River (Río Vermello), de 1948, un dos mellores westerns de Hollywood, dirixido por Howard Hawks e protagonizado por John Wayne, e Striking Distance (Estreada como Persecución mortal en España e Zona de impacto na Arxentina), con Bruce Willis e Sarah Jessica Parker como protagonistas, película que transcorre nos ríos Allegheny e Monongahela, que se unen en Pittsburgh, Pensilvania para formar o río Ohio. Nesta película os protagonistas son oficiais de policía da patrulla fluvial que actúa nestes tres ríos.

Sistema fluvial do río Mississippi[editar | editar a fonte]

Barco no Mississippi en Nova Orleáns

Na táboa seguinte recóllense todos os ríos da conca do Mississippi cuxa lonxitude supera os 300 km, aínda que poden faltar algúns. Ordenouse seguindo o río augas abaixo, desde a fonte ata a desembocadura, dividindo o curso nas dúas partes (Mississippi Baixo ou Inferior e Mississippi Alto ou Superior) en que habitualmente se fai.

En xeral, úsanse os anglicismos dos nomes dos ríos máis comunmente utilizados, naqueles casos en que non existe uso habitual da transliteración ao galego. Débese ter coidado á hora da utilización dos datos da táboa, xa que as distintas fontes proporcionan desigual información. En relación á lonxitude, hai que ter presente que se construíron moitas presas para regular o caudal e evitar as inundacións, o que provocou a diminución dalgúns cursos, nalgúns casos de forma moi importante ao quedar mergullados longos tramos tortuosos e meándricos. Isto debe ser estudado con coidado ao utilizar fontes antigas. (Ver tamén: Determinación da lonxitude.)

O río Mississippi e os seus afluentes
Curso Tramo (estados) Ramal Nome afluente Desembocadura Lonxitude (km) Conca (km²) Caudal (m³/s) Estado(s) polos que discorre
Mississippi Superior Minenosota - D Río Minnesota Río Mississippi 534 44.000 Minnesota
Minenosota-Wisconsin E - Sistema St. Croix-Namekagon[63] Río Mississippi Minnesota e Wisconsin
E - Río Chippewa Río Mississippi 294 Wisconsin
Iowa-Wisconsin D - Río Wapsipinicon Río Mississippi 362 31.805 Iowa
E - Río Wisconsin Río Mississippi 692 31.805 Wisconsin
Iowa-Illinois E - Río Rock Río Mississippi 459 Illinois e Wisconsin
- D Río Iowa Río Mississippi 480 Iowa
- - - Río Cedar Río Iowa 483 Iowa
Iowa-Missouri-Illinois - D Río Des Moines Río Mississippi 845 38.340 Iowa, Minnesota e Missouri
- - - Río Raccoon Río Des Moines 322 Iowa
Missouri-Illinois - D Sistema Río Illinois- Des Plaines[64] Río Mississippi 680 72.700 Illinois
- - - Río Sangamon Río Illinois 402 Illinois
E - Río Missouri Río Mississippi 4.130 1.371.000 Montana, Dakota do Norte, Dakota do Sur, Nebraska, Iowa, Kansas e Missouri
- - - Río Jefferson Río Missouri 124 Montana
- - - Río Big Hole Río Jefferson 246 Montana
- - - Río Madison - 295 Wyoming - Montana
- - - Río María Río Missouri 338 Montana
- - - Río Musselshell Río Missouri 470 Montana
- - - Río Milk Río Missouri 1.173 Montana (e Alberta, no Canadá)
- - - Río Big Muddy Río Missouri 307 Montana (e Saskatchewan, no Canadá)
- - - Río Yellowstone Río Missouri 1.114 181.300 Dakota do Norte
- - - Río Bighorn Río Yellowstone 742 Dakota do Norte
- - - Río Tongue Río Yellowstone 426 Dakota do Norte
- - - Río Powder Río Yellowstone 604 Dakota do Norte
- - - Río Little Missouri Río Missouri 901 Dakota do Norte
- - - Río Grand Río Missouri 320 Dakota do Sur
- - - Río Moreau Río Missouri 320 Dakota do Sur
- - - Río Cheyenne Río Missouri 475 Dakota do Sur e Wyoming
- - - Río Belle Fourche Río Cheyenne 470 Dakota do Sur e Wyoming
- - - Río White Río Missouri 816 Dakota do Sur e Nebraska
- - - Río Niobrara Río Missouri 692 Wyoming e Nebraska
- - - Río James Río Missouri 1.143 Dakota do Norte e Dakota do Sur
- - - Río Big Sioux Río Missouri 470 Iowa e Dakota do Sur
- - - Río Little Sioux Río Missouri 356 Minnesota e Iowa
- - - Río Platte Río Missouri 499 Nebraska e Iowa
- - - Río Platte Norte Río Platte 1.094 Kansas e Missouri
- - - Río Platte Sur (o río Jesus Maria) Río Platte 711 Kansas e Missouri
- - - Río Kansas Río Missouri 274 Kansas
- - - Río Republican Río Kansas 716 Kansas e Missouri
- - - Río Smoky Hill Río Kansas 901 Kansas e Missouri
- - - Río Solomon Río Smoky Hill 70 Kansas e Missouri
- - - Río South Fork Solomon Río Solomon 334 Kansas e Missouri
- - - Río North Fork Solomon Río Solomon 351 Kansas e Missouri
- - - Río Saline Río Smoky Hill 459 Kansas e Missouri
- - - Río Big Blue Río Kansas 402 Kansas e Nebraska
- - - Río Grand Río Missouri 364 Missouri
- - - Río Chariton Río Missouri 450 Missouri e Iowa
- - - Río Osage Río Missouri 579 39.600 Missouri
- - - Río Gasconade Río Missouri 425 Missouri
- D Río Meramec Río Mississippi 350 Illinois
- D Río Kaskaskia Río Mississippi 515 14.950 Missouri
E - Río Big Muddy Río Mississippi 265 Illinois
Mississippi Inferior Missouri-Illinois-Kentucky E - Río Ohio Río Mississippi 1.579 490.600 7.957 Pensilvania, Virxinia Occidental, Ohio, Kentucky, Indiana e Illinois
- - - Río Allegheny Río Ohio 523 30.000 470 Nova York e Pensilvania
- - - Sistema Monongahela-Tygart Valley[65] Río Ohio 463 19.011 507 Virxinia Occidental e Pensilvania
- - - Sistema Kanawha-New[66] Río Ohio 671 31.691 481 Carolina do Norte, Virxinia e Virxinia Occidental
- - - Sistema Big Sandy-Tug Fork[67] Río Ohio 291 Virxinia, Kentucky, Virxinia Occidental
- - - Río Scioto Río Ohio 372 16.879 189 Ohio
- - - Río Licking Río Ohio 515 Kentucky
- - - Sistema Kentucky-North Fork[68] Río Ohio 618 18.000 285 Kentucky
- - - Río Green Río Ohio 480 25.400 Kentucky
- - - Río Wabash Río Ohio 764 103.500 1.001 fronteira Indiana-Illinois
- - - Río White (Wabash) Río Wabash 439 14.882 Indiana
- - - Río Tippecanoe Río Wabash 362 5.060 Indiana e Ohio
- - - Río Little Wabash Río Wabash 320 5.060 Illinois
- - - Río Embarras Río Wabash 298 6.320 Illinois
- - - Río Cumberland Río Ohio 1.106 46.830 862 Kentucky, Tennessee
- - - Río Tennessee Río Ohio 1.049 105.870 2.000 Kentucky, Alabama, Tennessee e Mississippi
- - - Río Duck Río Tennessee 370 Tennessee
- - - Río Clinch Río Tennessee 483 Kentucky e Tennessee
- - - Río French Broad Río Tennessee 376 Carolina do Norte e Tennessee
Arcansas-Mississippi - D Río Saint Francis Río Mississippi 684 Arcansas e Missouri
- D Río Branco (Arcansas) Río Mississippi 1.162 71.911 Arcansas e Missouri
- - - Río Black Río Branco 480 Arcansas e Missouri
- - - Río Current Río Negro 290 Arcansas e Missouri
- - - Río Cache Río Branco 343 Arcansas e Missouri
- D Río Arcansas Río Mississippi 2.348 505.000 16.200 Colorado, Kansas, Oklahoma e Arcansas
- - - Río Cimarrón Río Arcansas 1.123 46.565 Colorado, Kansas, Novo México e Oklahoma
- - - Río Canadian Río Arcansas 1.458 121.470 Colorado, Novo México, Oklahoma e Texas
- - - Río Canadian Norte Río Canadian 1.287 45.580 Novo México e Oklahoma
- - - Río Neosho Río Arcansas 740 Kansas e Oklahoma
- - - Río Verdigris Río Arcansas 451 Kansas e Oklahoma
- - - Río Salt Fork Arcansas Río Arcansas 309 Kansas e Oklahoma
Luisiana-Mississippi E - Río Yazoo Río Mississippi 302 Mississippi
- D Río Red Río Mississippi Arcansas, Luisiana, Oklahoma e Texas
- - - Río Ouachita Río Red 974 Arcansas e Luisiana
- - - Río Washita Río Red 475 Oklahoma e Arcansas

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 United States Geological Survey (ed.). "Lengths of the major rivers" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 05/03/2009. Consultado o 24/08/2014. 
  2. ↑ United States Geological Survey Hydrological Unit Code: 08-09-01-00- Lower Mississippi-New Orleans Watershed
  3. ↑ USGS (ed.). "Mississippi River" (en inglés). Consultado o 30/12/2009. 
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 P. Carrière, artigo «Mississippi et Missouri», na Encyclopædia Universalis.
  5. ↑ Roger Brunet (dir.), Géographie universelle: États-Unis, Canada, p.186
  6. ↑ University of Virginia Library. "A Map of Carolana and of the River Meschacebe" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 28/10/2009. Consultado o 30/12/2009. 
  7. ↑ Coordenadas do lago : 47°13′05″N 95°12′26″W
  8. ↑ Max Derruau, Fórmeslles du relief terrestre. Notions de géomorphologie, París, Armand Colin, 1969, 2001, 8ª edición, ISBN 2-200-21014-0, p. 19.
  9. ↑ Jean-Paul Amat, Lucien Dorize, Charles Le Cœur, Emmanuelle Gautier, Éléments de géographie physique.
  10. ↑ Roger Brunet (dir.), Géographie universelle: États-Unis, Canada, artigo «méandre», p. 323.
  11. ↑ Roger Coque, Géomorphologie, París, Armand Colin, 1977, 1998, ISBN 2-200-21739-0, p.159.
  12. ↑ USGS (ed.). "National Research Program" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 16/02/2007. Consultado o 10/12/2008. 
  13. ↑ USGS, ed. (7/6/1999). "Mississippi River Basin NASQAN Program". Monitoring the Water Quality of the Nation's Large Rivers (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 22/09/2008. Consultado o 10/12/2008. 
  14. ↑ Jean-Paul Amat, Lucien Dorize, Charles Le Cœur, Emmanuelle Gautier, Éléments de géographie physique, p. 175.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 J. Bethemont, Les grands fleuves, p. 31.
  16. ↑ 16,0 16,1 "Quid 2006". Géographie et sciences de la Terre - Hydrologie - fleuves (en francés). Arquivado dende o orixinal o 21/11/2007. Consultado o 12/12/2008. 
  17. ↑ J. Bethemont, Les grands fleuves, p. 22.
  18. ↑ Cifras de R. De Koninck, Le delta du Mississippi, pag. 20 y 33.
  19. ↑ Shiklomanov, Igor A. (1999). International Hydrological Programme, Unesco, ed. "Mississippi at Vickburg". Discharge of selected rivers of the world (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 11/01/2012. Consultado o 31/12/2009. 
  20. ↑ François Michel, Roches et paysages, reflets de l’histoire de la Terre, París, Belín, Orleans, brgm éditions, 2005, ISBN 2-7011-4081-1, p. 178.
  21. ↑ Pierre Pech, Hervé Régnauld, Géographie physique, París, PUF, 1992, ISBN 978-2-13-044735-1, p. 213.
  22. ↑ O amazonas transporta 290 millóns de toneladas (Quid 2006) (en francés).
  23. ↑ Mapa topográfico do nacemento do Mississippi en topozone.com
  24. ↑ Mississippi River, United States Geological Survey.
  25. ↑ R. De Koninck, Le delta du Mississippi, 2006, p. 40.
  26. ↑ Quid 2006.
  27. ↑ W. J. Autin, S. F. Burns, B. J. Miller, R. T. Saucier y J. I. Snead. 1991. «Quaternary geology of the Lower Mississippi valley», in R. B. Morrison, editor. Geology of North America. Volume K-2. Quaternary nonglacial geology: conterminous U.S. Geological Society of America, Boulder, Colorado.
  28. ↑ Coleman, J. M. 1988. Dynamic changes and processes in the Mississippi River delta. Bulletin of the Geological Society of America.
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 National Park Service, ed. (4/12/2004). "Mississippi River Facts". Mississippi National River and Recreation Area (en inglés). Consultado o 12/12/2008. 
  30. ↑ J. Bethemont, Lles grands fleuves, 2000, p. 226.
  31. ↑ Robert H. Meade (1995). USGS, ed. "Contaminants in the Mississippi River, 1987-92: Ou.S. Geological Survey Circular 1133" (en inglés). Consultado o 10/01/2010. 
  32. ↑ Oficina do Censo dos Estados Unidos, ed. (1/7/2005). "Metropolitan and Micropolitan Statistical Area Estimates" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 20/12/2008. Consultado o 21/12/2008. 
  33. ↑ t/SNT/noframe/ms137.htm Mississippi River Arquivado 21 de marzo de 2018 en Wayback Machine. ; ver tamén: Yves Boquet, Lles États-Unis, París, Belín, 2003, ISBN 2-7011-3230-4, p. 146.
  34. ↑ 34,0 34,1 Yves Boquet (2003). Lles États-Unis. París, Belín. p. 146. ISBN 2-7011-3230-4. 
  35. ↑ Fremling, C. R., J. L. Rasmussen, R. E. Sparks, S. P. Cobb, C. F. Bryan, and T. Ou. Claflin. Mississippi River fisheries: a case history, 1989.
  36. ↑ Michel Goussot, Espaces et territoires aux États-Unis, París, Belín, 2004, ISBN 2-7011-3204-5, p. 127.J.
  37. ↑ Bethemont, Lles grands fleuves, 2000, p. 115.
  38. ↑ R. De Koninck, Lle delta du Mississippi, 2006, p. 20.
  39. ↑ Roger Brunet (dir.), Géographie universelle: États-Unis, Canada, París, Hachette-Reclus, 1992, ISBN 2-01-014829-0, p. 188.
  40. ↑ Segundo os datos do estudo Economic profile of the lower Mississippi river region, 2004 Arquivado 17 de setembro de 2009 en Wayback Machine. (en inglés).
  41. ↑ NOAA fisheries : Office of Science and Technology : Commercial fishery landings and value at major us ports 2003-2004 Arquivado 30 de decembro de 2006 en Wayback Machine. (en castelán).
  42. ↑ Sobre a beira dereita do Mississippi, en Luisiana ; ver: Roger Brunet (dir.), Géographie universelle : États-Unis, Canada, París, Hachette-Reclus, 1992, ISBN 2-01-014829-0, p. 176.
  43. ↑ O Mississippi atravesa varios estados do chamado «Cinto do millo» (Corn Belt) ; ver: Yves Boquet, Lles États-Unis, París, Belín, 2003, ISBN 2-7011-3230-4, p. 27.
  44. ↑ Roger Brunet (dir.), Géographie universelle : États-Unis, Canada, París, Hachette-Reclus, 1992, ISBN 2-01-014829-0, p. 70.
  45. ↑ Roger Brunet (dir.), Géographie universelle : États-Unis, Canada, París, Hachette-Reclus, 1992, ISBN 2-01-014829-0, p. 177. 75
  46. ↑ Segundo os datos estatísticos do Corpo de Enxeñeiros do Exército estadounidense, citadas en Dairynet.com[Ligazón morta]
  47. ↑ Unha «rotura de carga», no ámbito dos transportes, é a etapa durante a cal mercancías ou pasaxeiros cambian de medio de transporte, inmediatamente ou logo dun período de almacenamento.
  48. ↑ Michel Goussot, Espaces et territoires aux États-Unis, París, Belín, 2004, ISBN 2-7011-3204-5, p. 207.
  49. ↑ 49,0 49,1 Collectif, Géographie humaine des littoraux maritimes, París, SEDES, 1998, ISBN 2-7181-9217-8, p. 270.
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 Roger Brunet (dir.), Géographie universelle: États-Unis, Canada, París, Hachette-Reclus, 1992, ISBN 2-01-014829-0, p. 187.
  51. ↑ Yves Boquet, Lles États-Unis, París, Belín, 2003, ISBN 2-7011-3230-4, p. 21.
  52. ↑ Experience Mississippi River (Mississippi River Parkway Commission) (ed.). "The Great River Road" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 23/12/2008. Consultado o 22/12/2008. 
  53. ↑ R. De Koninck, Lle delta du Mississippi, 2006, p.
  54. ↑ Estimation de 15.000 habitantes: Charles C. Mann, Mariña Boraso (trad.), 1491. Nouvelles révélations sur lles Amériques avant Christophe Colomb, Albin Michel, 2007, ISBN 978-2-226-17592-2, p. 290. Estimación de 30.000: Havard Gilles, Vidal Cécile, Histoire de l'Amérique française, Flammarion, 2003, p. 201.
  55. ↑ Arnaud Balvay. Memo, ed. "Les Français en Amérique du Nord" (en francés). Arquivado dende o orixinal o 29/10/2007. Consultado o 19/01/2010. 
  56. ↑ "1524-1778 : quand New York se nommait Angoulesme" (en francés). The Embassy of France in Washington. Arquivado dende o orixinal o 13/06/2010. Consultado o 19/01/2010. 
  57. ↑ Jacques Binoche, Histoire des États-Unis, Paris, Ellipses, 2003, ISBN 2-7298-1451-5, p. 70.
  58. ↑ "Quid 2007". Géographie humaine: catastrophes (en francés). Consultado o 1/1/2009. [Ligazón morta]
  59. ↑ 59,0 59,1 J. Bethemont, Les grands fleuves, 2000, p. 51.
  60. ↑ The Library of Congress, ed. (17/9/2002). "Congratulating Martin Strel of the Republic of Slovenia for his historic athletic achievement as the first person to swim the length of the Mississippi River". H. RES. 529, 2d Session, 107th CONGRESS (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 15/09/2019. Consultado o 1/1/2009. 
  61. ↑ Por exemplo co seu cadro conservado na National Gallery of Art, La Salle's Party Entering the Mississippi in Canoes. February 6, 1682, (1847-1848)
  62. ↑ Filmaffinity (ed.). "Ficha da película". Consultado o 30/01/2010. 
  63. ↑ O río St. Croix ten 264 km, pero cun dos seus afluentes, o río Namekagon, de 155 km, pasa dos 350 km.
  64. ↑ O río Illinois ten 439 km de lonxitude, pero cunha das súas fontes, o río Des Plaines, de 241 km, o sistema chega ata os 680 km.
  65. ↑ O río Monongahela ten unha lonxitude de 206 km, pero coa súa fonte o río Tygart Valley, de 257 km, chega ata os 463 km.
  66. ↑ O río Kanawha ten unha lonxitude de 156 km, pero coa súa fonte o río New, de 515 km, chega ata os 671 km.
  67. ↑ O río Big Sandy ten unha lonxitude de só 43 km, pero coa súa fonte o río Levisa Fork, de 248 km, chega ata os 291 km.
  68. ↑ O río Kentucky ten unha lonxitude de 417 km, pero coa súa fonte o río North Fork, de 201 km, chega ata os 618 km.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Para a historia moderna do Mississippi: Gilles Havard, Cécile Vidal, Histoire de l'Amérique française, Flammarion, colección «Champs», París, 2ª ed. (1ª ed. 2003), 2006, 863 p. ISBN 2-08-080121-X.
  • Para os medios naturais, o artigo toma elementos do artigo Mississippi River do United States Geological Survey (Servizo Xeolóxico dos Estados Unidos).
  • Para a economía, salvo nota indicativa en contrario, os datos proveñen de: Economic profile of the lower Mississippi river region, 2004Arquivado 17 de setembro de 2009 en Wayback Machine..
  • (en francés) Pierre Carrière, artigo «Mississippi et Missouri», na Encyclopædia Universalis, corpus 15, 2002, ISBN 2-85229-550-4, pp. 236–237.
  • (en francés) Rodolphe De Koninck, «Lle delta du Mississippi : une lutte à finir entre l?homme et a nature», revista Hérodote, París, A Découverte, n°121, 2º trimestre 2006, ISBN 2-7071-4951-9, pp. 19–41.
  • (en francés) Jacques Bethemont, Lles grands fleuves, París, Armand Colin, 2ª edición, 1999, 2000, ISBN 2-200-26092-X.
  • (en francés) Jean-Paul Amat, Lucien Dorize, Charles Lle C?ur, Emmanuelle Gautier, Éléments de géographie physique, París, Bréal, colección «Grand Amphi», 2002, ISBN 2-7495-0021-4.
  • (en francés) Joseph Macé-Scaron, Le Mississippi : Du Golfe du Mexique à la Nouvelle-Orléans, le voyage de Joseph Macé-Scaron, éditions Belem, 2005, ISBN 2-915577-17-X .
  • (en francés) Collectif, Le Mississippi, Time-Life, 1998, colección «Les Grands Fleuves», ISBN 2-7344-0749-3 .
  • (en francés) Bernard Pierre, Sylvaine de La Porte, Alain de La Porte, Mississippi, éditions Alain Barthélémy, 1993, colección «Espaces», ISBN 2-87923-017-9 .
  • (en francés) Nina Morgan, Denis-Paul Mawet, Laurence Fordyce (fotografías), Le Mississippi, éditions Gamma, 1994, colección «Les grands fleuves», ISBN 2-7130-1611-8 .
  • (en francés) Kadir van Lohuizen, Les grands fleuves du monde, París, Actes Sud, 2003, ISBN 2-7427-4515-7, «le Mississippi, charnière de l'histoire des États-Unis».
  • (en francés) Eve Sivadjian (dir.), Fleuves du Monde, París, SOLAR, 2004, ISBN 2-263-03697-0, «Les fleuves de légende : le Mississippi»
  • (en inglés) Mark Twain, Life on the Mississippi, James R. Osgood and Company, Boston, 1883.
  • (en inglés) S.E. Ambrose et D.G. Brinkley, The Mississippi and the Making of a Nation. From the Louisiana Purchase to Today, National Geographic Society, Washington DC, 2002.
  • (en inglés) T. Guess, The Mississippi, University Press of Kentucky, Lexington, 1989.
  • (en inglés) Anfinson, John O.; Thomas Madigan; Drew M. Forsberg; Patrick Nunnally (2003). The River of History: A Historic Resources Study of the Mississippi National River and Recreation Area. St. Paul, MN: U.S. Army Corps of Engineers, St. Paul District. OCLC 53911450. 

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Río_Mississippi&oldid=6590691»