Saltar ao contido

Coiote

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Este artigo trata sobre un animal, para o personaxe de debuxos animados véxase: Wile E. Coyote and The Road Runner.

Coiote

Coiote.
Estado de conservación
Pouco preocupante (LC)
Pouco preocupante[1]
Clasificación científica
Reino: Animalia
Subreino: Eumetazoa
Filo: Chordata
Subfilo: Vertebrata
Superclase: Tetrapoda
Clase: Mammalia
Subclase: Theria
Infraclase: Placentalia
Orde: Carnívora
Suborde: Caniformia
Familia: Canidae
Xénero: Canis
Especie: 'Canis latrans'
Nome binomial
Canis latrans
Say, 1823
Distribución do coiote
Distribución do coiote

Distribución do coiote
Subespecies
Véxase o texto
Coiote nas montañas de California.

O coiote[2] ou lobo das pradarías[3] (Canis latrans, que significa "can ladrador") é un membro da familia Canidae, emparentado co can doméstico. Os coiotes só se atopan en América do Norte e América Central; dende o Canadá até Costa Rica. O seu nome vén da palabra náhuatl cóyotl (AFI /ˈkojo:tɬ/). Aínda que ás veces se reúnen en mandas, son xeralmente solitarios. Viven unha media duns 6 anos. Recentemente, descubríronse mandas de coiotes nas montañas centrais do Panamá, o que fai pensar nunha migración cara ao sur deste mamífero.

A pesar de ter sido intensamente cazados, os coiotes son uns dos poucos animais grandes que ampliaron o seu hábitat desde a conquista de América polos europeos. Ocuparon áreas en Norteamérica previamente habitadas polos lobos, e adaptáronse ao consumo de lixo e de animais domésticos.

O coiote mide menos de 60 cm de altura, e a súa cor varía desde a gris até a canela, ás veces cun cariz arroibado. As orellas e o fociño do coiote parecen grandes en relación ao tamaño da súa cabeza. Pesa entre 10 e 25 kg, promediando 15. Pode ser identificado polo seu rabo espeso e ancho que, a miúdo, leva case a rente do chan. Polo seu aspecto esvelto pódese distinguir do seu parente maior, o lobo gris, que pode pesar de 35 a 70 kg. O coiote é un animal moi fraco, e pode parecer desnutrido a primeira vista aínda que goce de boa saúde.

Comportamento

[editar | editar a fonte]

Os coiotes son moi adaptables. O seu comportamento pode variar moito segundo o seu hábitat, pero en xeral viven e cazan ou sós ou en parellas monógamas, buscando mamíferos pequenos, especialmente musarañas, toupas e coellos; así como pequenos insectos. É omnívoro, e adapta a súa dieta ás fontes dispoñibles, incluíndo froitas, herbas e outros vexetais. No parque nacional de Yellowstone, antes da reintrodución do lobo, comezaron a ocupar o nicho ecolóxico deste, cazando en canineas para derribar presas de caza maior.

Os coiotes emparéllanse de por vida. O apareamento ten lugar arredor do mes de febreiro, e nacen camadas de 4 a 6 cachorros sobre a finais de abril ou comezos de maio. Ambos os pais —e en ocasións os exemplares xuvenís, nacidos o ano anterior, que aínda non abandonaron a guarida paterna— axudan a alimentar os cachorros. Ás tres semanas de idade estes saen da guarida baixo vixilancia paternal; e cando alcanzan oito a doce semanas de idade, seus pais ensínanlle a cazar. As familias permanecen xuntas ao longo do verán, e os novos parten para buscar os seus propios territorios polo outono. Acostuman trasladarse a unhas dez millas de distancia. Os novos maduran sexualmente ao ano de idade.

É moito máis común oír un coiote que velo. As chamadas que os coiotes fan son agudas; e pódenselle chamar ouveos ou ladridos. Estas chamadas poden ser ou unha nota longa que sobe e baixa ou unha serie de notas curtas. Estas chamadas óense polo xeral no crepúsculo ou pola noite, e con menos frecuencia durante o día.

Aínda que as chamadas se realizan todo o ano, son máis comúns durante a estación de emparellamento da primavera e durante o outono, cando os cachorros abandonan as súas familias para establecer territorios novos. O ouveo é enganoso; debido ás características do son na distancia, pois pode parecer que o coiote está nun lugar, cando realmente se encontra noutra parte.

Subespecies

[editar | editar a fonte]

Describíronse as seguintes subespecies:[4]

  1. Gese, E.M., Bekoff, M., Andelt,W., Carbyn, L. & Knowlton, F. 2008. Canis latrans Arquivado 04 de decembro de 2011 en Wayback Machine.. IUCN 2010. Lista Vermella de Especies Ameazadas IUCN. Versión 2010.1. <www.iucnredlist.org>. Consultado o 26 de abril de 2012.
  2. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para coiote.
  3. Definición de lobo -ba no Dicionario de Galego de Ir Indo e a Xunta de Galicia.
  4. Don E. Wilson & DeeAnn M. Reeder (editores). (2005). "Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed)." (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 29 de abril de 2012. Consultado o 26 de abril de 2012. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]