Líbano

Líbano

الجمهورية اللبنانية (ar) لبنان (ar) Republic of Lebanon (en) Lebanon (en) Republik Lubnan (ms) Lubnan (ms)
Bandeira Brasón
Himno	Koullouna Lilouataan Lil Oula Lil Alam (pt)
Lema	«Libanus: Y Wefr o Fyw»
Localización
33°50′00″N 35°46′00″L
Capital	Beirut
Contén a división administrativa	Beirute (pt) Gobernación de Al-Biqa Líbano Meridional (pt) Líbano Setentrional (pt) Monte Líbano (pt) Nabatiye (pt)
Poboación
Poboación	6.100.075 (2018) (583,63 hab./km²)
Lingua oficial	lingua árabe
Xeografía
Parte de	Oriente Medio Asia Occidental Asia
Superficie	10.452 km²
Bañado por	Mar Mediterráneo
Punto máis alto	Qurnat as Sawda' (pt) (3.088 m)
Punto máis baixo	Mar Mediterráneo (0 m)
Comparte fronteira con	Siria Israel
Creación	22 de novembro de 1943
Organización política
Forma de goberno	República parlamentaria
• Presidente	sen valor
• Primeiro ministro	Najib Mikati (2021–)
Órgano lexislativo	Parlamento do Líbano (pt) , (Escano: 128)
Membro de	Fondo Monetario Árabe Organización Mundial da Saúde Fundo Árabe para Desenvolvimento Econômico e Social (pt) ../... 21+
PIB nominal	23.131.941.557 $ (2021)
Moeda	libra libanesa (pt)
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+02:00, horario estándar UTC+03:00, horario de verán Horario do leste de Europa, horario estándar Horário de Verão do Leste Europeu (pt) , horario de verán Asia/Beirut (en)
Dominio de primeiro nivel	.lb
Prefixo telefónico	+961
Teléfono de emerxencia	140 (en) , 175 (en) , 112 e 160
Código de país	LB

O Líbano (árabe: لُبْنَان), oficialmente a República do Líbano (árabe: الجمهورية اللبنانية) ou a República Libanesa, é un país de Asia Occidental. Está situado entre Siria ata o norte e o leste e Israel ata o sur, mentres que Chipre se atopa ao oeste, atravesando o mar Mediterráneo. A súa localización na encrucillada da Conca do Mediterráneo e do interior árabe contribuíu á súa rica historia e deu forma á unha identidade cultural de diversidade relixiosa. Forma parte do Levante mediterráneo de Oriente Medio. O Líbano alberga uns 6 millóns de persoas e ocupa unha superficie de 10452 km², polo que é o segundo país máis pequeno da Asia continental. A lingua oficial do estado é o árabe, mentres que o francés tamén está formalmente recoñecido. O dialecto libanés do árabe úsase xunto co árabe estándar moderno en todo o país. A súa capital é Beirut.

A evidencia máis antiga da civilización no Líbano remóntase a máis de 7.000 anos anteriores á historia documentada. O Líbano actual foi o fogar da cultura fenicia, que floreceu durante case 3.000 anos (ca. 3.200–539 a.C.). No 64 a.C. o Imperio Romano conquistou a rexión e converteuse nun dos principais centros do imperio do cristianismo. A cordilleira do Monte Líbano viu o xurdimento dunha tradición monástica coñecida como Igrexa maronita. Tras a conquista da rexión polos primeiros árabes musulmáns, os maronitas mantiveron a súa relixión e identidade. Porén, un novo grupo relixioso coñecido como drusos finalmente estableceuse tamén no monte Líbano, o que xerou unha división relixiosa que se prolongou durante séculos. Durante as Cruzadas os maronitas restableceron o contacto coa Igrexa Católica Romana e afirmaron a súa comuñón coa Santa Sé. Os maronitas católicos e os drusos fundaron o Líbano moderno a principios do século XVIII, a través do sistema gobernante e social coñecido como "dualismo maronita-druso" no Mutasarrifato do Monte Líbano.

O Líbano foi conquistado polo Imperio Otomán no século XVI e permaneceu baixo o seu dominio durante os seguintes 400 anos. Tras o colapso do imperio despois da primeira guerra mundial, as cinco provincias otomás que constitúen o Líbano actual quedaron baixo o Mandato francés para Siria e o Líbano. Estableceuse o estado predecesor do Gran Líbano. Tras a invasión e ocupación da Terceira República Francesa pola Alemaña nazi durante a segunda guerra mundial, o dominio francés sobre a rexión debilitouse. Conseguida a súa independencia da Francia Libre en 1943, o Líbano estableceu unha forma de goberno única de confesionalismo, coas seitas relixiosas máis importantes do estado repartidas polos poderes políticos específicos. Inicialmente o Líbano foi relativamente estable, mais foi esnaquizada polo estalido de loitas a grande escala na Guerra Civil do Líbano (1975–1990) entre varias faccións políticas e sectarias. Durante este período o Líbano tamén estivo sometido a superposición de ocupacións militares estranxeiras pola ocupación Siria de 1976 a 2005 e pola ocupación de Israel de 1985 a 2000. Desde o final da guerra houbo grandes esforzos para reactivar a economía e reconstruír a infraestrutura nacional.

O Líbano é un país en desenvolvemento que ocupa o posto 112 no Índice de Desenvolvemento Humano. Foi clasificado como un estado de ingresos medio-alto. Con todo, a crise económica en Líbano e a corrupción, así como acontecementos recentes, precipitaron o colapso da moeda, a inestabilidade política, a escaseza xeneralizada, o alto desemprego e a pobreza. O Banco Mundial definiu a crise económica do Líbano como unha das peores do mundo desde o século XIX. A pesar do pequeno tamaño do país, a cultura libanesa é coñecida tanto no Oriente Medio como no mundo, impulsada principalmente pola súa extensa diáspora. O Líbano é membro fundador das Nacións Unidas e é membro da Liga Árabe, do Movemento de Países Non Aliñados, da Organización para a Cooperación Islámica e da Organisation internationale de la Francophonie.

Historia

É un dos quince países contemporáneos que ocupan a rexión que é considerada o Berce da Humanidade. É a patria histórica dos fenicios, negociantes semíticos cuxa cultura marítima floreceu na rexión durante máis de 2 000 anos. A rexión foi un territorio do Imperio Romano e durante a Idade Media estivo inmersa nas cruzadas. Foi despois ocupada polo Imperio Otomán.

Despois do colapso do Imperio Otomán que seguiu á primeira guerra mundial, a Liga das Nacións atribuíu á Francia o mandato sobre as cinco provincias que compoñen o Líbano actual.

A moderna constitución libanesa, delineada en 1926, especifica un balance no poder político entre os grupos relixiosos principais.

O país obtivo a independencia no 1943, e as tropas francesas retiráronse en 1946. A historia libanesa desde a independencia estivo marcada por períodos alternados de estabilidade política e convulsións.

Foi, ata os anos 70, o centro financeiro de Oriente Próximo, o que lle valeu o sobrenome de «a Suíza de Oriente Próximo». Esta opulencia monetaria foi rota polo terríbel enfrontamento civil entre libaneses.(1975-1980), que destruíu un equilibrio político exemplar. As loitas internas e os conflitos con Israel -que invadiu o país en 1982 - aínda perduran.

En 1982 Israel invadiu o sur de Líbano para expulsar as guerrillas da Organización para a Liberación de Palestina, OLP, dirixidas por Yaser Arafat. En maio de 1983, Israel e Líbano alcanzaron un acordo para retirar as tropas israelís. Con todo, o tratado de paz non chegou a ser ratificado e, en marzo de 1984, baixo presión siria, Líbano cancelou o acordo. Porén, Israel iniciou o seu repregamento unilateral e progresivo en 1985, deixando a chamada "zona de seguridade" (uns 850 quilómetros cadrados) nas mans do cristián-libanés (e prol-israelí) Exército do Sur do Líbano, cunha presenza menor de tropas do Tsahal, co propósito de impedir as incursións fronteirizas e os ataques da guerrilla xiíta Hezbolá. Finalmente, en maio de 2000, Israel retirou todas as súas tropas do sur do Líbano por baixo da fronteira internacional, en cumprimento da resolución 425 do Consello de Seguridade da ONU.

A principios do ano 2005, tras o asasinato do primeiro ministro libanés, Rafik Hariri, desencadeouse un amplísimo movemento cívico de protesta coñecido como a revolución do cedro, que esixiu a celebración de eleccións libres e a inmediata retirada da presenza militar siria, que mantiña 14.000 efectivos militares en chan libanés. En abril de 2005, as manifestacións lograron a retirada completa das tropas sirias e dos seus axentes de intelixencia, coa oposición de Hezbolá.

O goberno libanés non logrou facer cumprir a resolución 1559 de Consello de Seguridade da ONU que obrigaba a desarmar ás milicias armadas libanesas e tomar o control da súa fronteira sur, controlada por Hezbolá para protexer a fronteira con Israel. En xullo de 2006, tras unha incursión fronteiriza de Hezbolá que se saldou coa morte de oito soldados israelís e a captura de dous, prodúcese a crise israelo-libanesa de 2006 co bombardeo de gran parte da infraestrutura do país e unha implacábel resposta armada de Hezbolá sobre as cidades do norte de Israel.

Citando datos do goberno libanés, o día 6 de agosto, ACNUR informou de que 550.000 desprazados foron acollidos por familias, 130.000 atópanse en refuxios improvisados, e preto de 200.000 cruzaron a fronteira con Siria.

A sede do Parlamento libanés, en Beirut.

Política

O Líbano é unha república parlamentaria, rexida pola constitución do 23 de maio de 1926, que foi modificada posteriormente seis veces. O arranxo máis importante débese aos Acordos de Taef, que reorganizan o repartimento do poder entre as diferentes comunidades relixiosas. A constitución estipula que o Presidente, obrigatoriamente cristián maronita, é elixido polo Parlamento (Majlis AL Nuwab ou Cámara dos Deputados) cunha maioría de dous terzos e por seis anos. Non é directamente reelixíbel salvo con modificación do artigo 49 da Constitución. Os seus poderes están reducidos, porén, a prol do Primeiro Ministro desde os Acordos de Taef. Este último debe ser musulmán sunnita e é responsábel perante os deputados. O presidente da Asemblea Nacional debe ser un musulmán xiíta. A Asemblea Nacional comporta 128 escanos, repartidos entre cristiás e musulmás, e que son electos por sufraxio universal directo.

Subdivisións

O Líbano está dividido en seis gobernoratos (muhafazat, en singular muhafazah), que son os seguintes coas súa capitais respectivas :

1. Beirut - Beirut.
2. Monte Líbano - Baabda.
3. Líbano Norte - Trípoli.
4. Bekaa - Zahleh.
5. Nabatieh - Nabatieh.
6. Líbano Sur - Sidón.

Xeografía

Mapa do Líbano.

Posuíndo un formato semellante ao dun rectángulo, o Líbano alóngase polo lado leste do mar Mediterráneo, co seu comprimento case tres veces a súa largura. De norte a sur, a largura de seu territorio tórnase máis fina.

O relevo está marcado pola cordilleira do Líbano, que corre de norte a sur, ao longo duns 135 km e que acada a súa máxima altura, 3.089 m, no Qurnat as-Sauda; no interior álzase paralela a cordilleira do Anti-Líbano, que ten o seu teito no monte Hermón, no sur, na fronteira con Siria. Entre ambos os dous cordais está situada a foxa tectónica denominada val da Bekaa, sita a 900 m sobre o nivel do mar.

Algúns dos cambios ambientais antrópicos actuais son a erosión do solo, desertificación, polución do aire debido ao trafego de automóbiles en Beirut e debido á queima de residuos industriais ou a polución de augas costeiras. Algúns dos acordos internacionais que Líbano asinou inclúen o da biodiversidade, do cambio climático, desertificación, residuos tóxicos, lei do mar, protección da capa de ozono, polución marítima etc.

O río Litani é o único gran río do Suroeste Asiático que non cruza unha fronteira internacional. Ten unha área total de 10.452 km²: 10.280 km² de terra e 170 de auga.

Ten 454 km de fronteiras:79 con Israel e 375 con Siria. Ten 210 km de costa, e alega propiedade de 12 millas náuticas

Economía

Artigo principal: Economía de Líbano.

Demografía

Cultura

O Líbano ten sido, durante milenios, punto de encontro entre civilizacións diferentes. Está hoxe habitado por dezasete confesións relixiosas, cadansúa dotada dunha identitade propia. O país ofrece, polo tanto, un panorama cultural extraordinariamente rico e estratificado.

A UNESCO recoñece cinco lugares libaneses como Patrimonio Mundial da Humanidade: Anjar, Baalbek, Biblos, Tiro e o Val de Qadisha.

Entre os grandes escritores libaneses modernos cómpre lembrar a Jalil Gibran, Mikhail Nuayma, Karam Malham Karam, Hoda Barakat, Elias Khuri, Rashid Daif e Samir Kassir.

Mapas e imaxes

• 
  Mapa CIA
• 
  Imaxe satélite

Notas

Referencias

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Official Government of Lebanon information site
• Lebanon. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
• Líbano en Curlie (en inglés)
• Wikimedia Atlas de Lebanon.

  Conflito árabe-israelí