Cervantes

Cervantes
Localización
	42°52′04″N 7°04′23″O / 42.867777777778, -7.0730555555556
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	Provincia de Lugo
Capital	San Román
Poboación
Poboación	1.209 (2023) (4,37 hab./km²)
Xeografía
Superficie	276,4 km²
Altitude	624 m
Comparte fronteira con	Pedrafita do Cebreiro ; Vilafranca ; Valboa ; A Veiga de Valcarce ; A Veiga de Espiñareda ; Navia de Suarna ; Val de Ancares ; Becerreá ; As Nogais
Organización política
• Alcalde	Benigno Gómez Tadín
	Eleccións municipais en Cervantes
Identificador descritivo
Código postal	27664
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	27012

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Cervantes (homónimos).

Cervantes é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca dos Ancares. Segundo o IGE no 2015 tiña 1.487 habitantes (1.844 no 2007, 1.914 no 2006, 1.973 no 2005, 2.031 no 2004, 2.080 no 2003). O xentilicio é cervantego.^[1]^[2]

Poboación

Censo total	1.487 ⁽²⁰¹⁵⁾
Menores de 15 anos	64 (4,3 %)
Entre 15 e 64 anos	802 (53,93 %)
Maiores de 65 anos	621 (41,76 %)

Evolución da poboación de Cervantes Fontes: INE e IGE.
1900	1930	1950	1981	2004	2009	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
7.181	7.245	7.952	3.218	2.031	1.731	1.643	1.593	1.563	1.528	1.487	1.458	1.423	1.377	1.338	1.294	1.288
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Xeografía

O concello ten unha superficie de 276 km². Está enmarcado no leste da provincia de Lugo, xa lindando con León. Os seus cumios máis importantes son o Mustallar (1.924 m), Pico Penalonga (1.890 m), Pico Lagos (1.876 m), Pico Corno Maldito (1.848 m), Pico dos Charcos (1.847 m) e Pico Pena Rubia (1.821 m). Estas elevacións atópanse nas serras próximas da Trapa, Lóuzara, O Oribio, O Rañadoiro e O Piornal.

Está atravesado polos ríos Navia, Ser, Quindous, Cancelada, Cervantes, Barcia, Cabana, Castro, Cales, Cereixedo, Covas, Pontorrón, Ribón, Vilarello e Vilaver.

Flora e vexetación

As terras de Cervantes albergan nas montañas orientais unha gran riqueza florística. Sobre o total galego, que se sitúa ao redor de 2 200 especies e subespecies; só na serra veciña do Courel cóntanse con 800 taxons, case o 40% do total, nunha área que representa o 1% da superficie galega. O catálogo dos Ancares, incluídas as dúas vertentes, componse de 1 028 especies e subespecies de plantas vasculares (cormófitos), aproximadamente a metade das existentes no conxunto de Galiza. Só de orquídeas hai 16 especies nos Ancares, máis da metade delas ligadas aos afloramentos calcáreos. Contabilízanse tamén alí 33 fentos, o que sitúa esas montañas na clase 7 de riqueza pteridodolóxica, sobre un máximo de 8.

O relativo bo estado de conservación da área tradúcesena existencia de restos boscosos cunha boa presenza de árbores: carballos, carballos de montaña, cerquiños, aciñeiras, faias, teixos, umeiros de montaña, abeleiras, acivros, bidueiros, castiñeiros, cerdeiras, sorbeiras, freixos, amieiros, salgueiros e lamigueiros.

Historia

O topónimo Cervantes fai referencia a que a zona é terra de cervos.

Os primeiros asentamentos no concello de Cervantes son de orixe prerromana. Da cultura castrexa consérvanse o castro de Santa María de Cervantes. Desa mesma época proceden as pallozas típicas dos Ancares, existentes aínda en aldeas como Piornedo.

Durante a Idade Media as terras pertenceron a diferentes nobres, como o marqués de San Sadurniño (que residiron até finais do século XIX no castelo de Quindós), ou o señor de Cervantes, conde de Villanueva de Cañedo e marqués de Alcañices, que exerceu xurisdición na zona desde o castelo de Doiras. A actual demarcación do concello chegou a estar dividida entre dous señoríos: o de San Miguel dos Agros e o dos condes de Grajal.

Sobre a orixe do escritor Miguel de Cervantes, tense falado da súa descendencia da liñaxe dos Cervantes. O cardeal das Indias Españolas, Álvaro Mendoza Caamaño y Sotomayor, era natural do Pando de Donís, e mandou construír en Lama de Rei un suntuoso pazo.

Durante a Guerra de Independencia as tropas napoleónicas, chegadas polo Camiño Real de Castela atoparon confrontación por parte das alarmas populares, que amparados pola orografía comarcal causaron varias baixas no exército invasor.

Patrimonio

O patrimonio arquitectónico máis coñecido do concello son as pallozas, conservadas en Piornedo, Donís, Robledo, Pozo, Pando, Sevane e Vilarello. Outras construcións populares son os frecuentes hórreos e pombais.

O castelo de Doiras é un dos mellores conservados de Galiza. A torre de Donís sinala a supervivencia señorial dun pobo de pastores, habitantes das pallozas. A fortaleza de Ferreira pertenceu aos dominios de Pedro Osorio Manrique.

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes de Cervantes.

Palloza en Piornedo
Vilaquinte
Vilaquinte
Ancares, degrada a Piornedo, Cervantes. Tres Bispos

Lugares de Cervantes

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Cervantes vexa: Lugares de Cervantes.

Parroquias

Galicia | Provincia de Lugo | Parroquias de Cervantes

Notas

↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para cervantego.
↑ Costas González, Xosé-Henrique (2016). Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega (PDF). Vigo: Universidade de Vigo. p. 45. ISBN 978-84-8158-706-7.

Véxase tamén

Bibliografía

Moure Salgado, Xabier; Carpente Leira, Pilar (2019). Cervantes, un concello con historia. Deputación de Lugo. ISBN 978-84-8192-565-4.

Outros artigos

Ligazóns externas

Queixo do Cebreiro

Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

[1] Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para cervantego.

[2] Costas González, Xosé-Henrique (2016). Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega (PDF). Vigo: Universidade de Vigo. p. 45. ISBN 978-84-8158-706-7.

[1]

[2]