Vilafranca do Bierzo

Vilafranca do Bierzo
Antigo Colexio Xesuíta e sede da Deputación
Situación
Xentilicio	vilafranquino/-a
Xeografía
Provincia	Provincia de León
Comarca	Bierzo
Poboación	2.855 hab. (2020)
Área	177,37 km²
Densidade	16,09 hab./km²
Capital do concello	Vilafranca do Bierzo
Política (2007)
Alcalde	José Manuel Pereira Vega (PP)
Concelleiros	PP: 6 PSOE: 4 Outros: 1 (UPL)
Uso do galego ()
Galegofalantes	%
Páxina web oficial
http://www.villafrancadelbierzo.org

Vilafranca do Bierzo (en español e oficialmente Villafranca del Bierzo) é un concello de Castela e León, antiga capital do Bierzo (s.XIX). Está situada no noroeste da provincia de León e foi declarada Conxunto Histórico-Artístico en 1965.

Por Vilafranca pasa o Camiño de Santiago, e constitúese como fin de etapa e como meta en casos excepcionais, pois na igrexa da vila dedicada ao Apóstolo, pódese gañar o xubileu cando concorran circunstancias que impidan ao peregrino proseguir deica Compostela. É un dos 47 concellos galegofalantes da Galicia estremeira.

A vila está a unha altitude de 505 metros e nela conflúen os ríos Burbia e Valcarce.

Poboación

En 2020 tiña 2.855 habitantes, o que supón un descenso con respecto a 2010, cando tiña 3.516. En 2000 conta con 3.807 habitantes. A distribución por sexo é de 51,6% de mulleres e 48,4% homes.

Núcleos de poboación

• Aira da Pedra
• Campo da Lagúa ou Campo da Auga
• Cela
• Landoiro
• Paradaseca
• Paradiña
• Poboadura da Somoza
• Porcarizas
• Prado da Somoza
• Ponte de Rei
• Ribón
• Teixeira
• Valtuílle de Abaixo
• Valtuílle de Arriba
• A Veigueliña
• Vilachá
• Vilafranca do Bierzo
• Vilar de Aceiro
• Vilela

Historia

Creouse o Señorío de Vilafranca no século XII. No século XV estabeleceuse o marquesado de Álvarez de Toledo y Osorio. O 27 de xaneiro de 1822 creouse a provincia de Vilafranca do Bierzo, coa vila homónima como capital. Esta entidade administrativa mantívose até o 1 de outubro de 1823.

Na vila naceu o erudito Frei Martín Sarmiento, primeiro estudoso da lingua galega, o 9 de marzo de 1695. Tamén naceu aquí Enrique Gil y Carrasco o 15 de xullo de 1815, escritor romántico, autor de "El Señor de Bembibre" e membro da Sociedade de Teatro que desde o seu bicentenario leva o seu nome. Os seus restos repousan na igrexa de San Francisco, tras seren localizados en Berlín, onde morrera en 1846, e repatriados en 1987.

Monumentos

• Colexiata de Santa María
• A Anunciada
• Igrexa de San Nicolás
• Santiago: s.XII-XIII
• Convento de San Francisco: s.XIII
• Castelo
• Teatro Villafranquino Enrique Gil e Carrasco, de estilo romántico (século XIX).
• Parador nacional de Vilafranca.

Festas e feiras

Festas patronais

Festas do Cristo o 14 de setembro.

Outras festas

• San Tirso o 31 de xaneiro.
• Semana Santa.
• Festa dos maios o 1 de maio, declarada de Interese turístico provincial en 2009.
• Festa da poesía en xuño.
• Festa e feira de Santiago o 25 de xullo.
• Festa do turista en agosto.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Páxina oficial do concello (en castelán)
• Blog da Escola de Gaitas de Vilafranca do Bierzo.
• Blog da Comisión Cultural Martín Sarmiento.