Pazo de San Lourenzo de Trasouto

Pazo de San Lourenzo de Trasouto
Concello	Santiago de Compostela
Provincia	A Coruña
Comunidade	Galicia
Coordenadas	42°52′41″N 8°33′28″O / 42.878055555556, -8.5577777777778
Estilo arquitectónico
Estilo orixinal	(Románico, século XIII)
Estilo actual	(románico e posteriores estilos/reformas)
Estado actual	en bo estado
Véxase tamén
	Pazos de Galicia
	[ editar datos en Wikidata ]

O pazo ou convento de San Lourenzo de Trasouto é un pazo e antigo mosteiro franciscano localizado a rentes da carballeira de San Lourenzo, na cidade de Santiago de Compostela. O conxunto conta cun recinto amurallado que ocupa unha superficie de máis de 40.000 m²; está incluído desde 1979 coma Ben de Interese Cultural - Patrimonio Artístico Nacional. Salienta o seu xardín de buxos.

Historia e arquitectura

Foi mandado construír polo bispo de Zamora Martín Arias, en 1216 (século XIII), cando fundou unha ermida. Nel pasou unha noite o emperador Carlos V en 1520. Desde o século XV é propiedade dos Condes de Altamira, que o cederon á Orde Franciscana. No século XVIII foi construído o claustro, a sancristía e foi erixido un cruceiro, téndose alterado a planta da igrexa a cruz latina, cunha nave en catro tramos e bóvedas de canón. Da igrexa románica consérvanse tres tramos da nave e o pórtico da entrada.

Salienta o altar maior cun fermoso retablo feito en mármore de Carrara, executado en Xénova^[1] cara a 1526, probablemente polos irmáns lombardos Antonio Maria e Giovanni Antonio di Aprile, xunto a Pier Angelo della Scala di Carona^[2]. Estivo orixinalmente na capela maior do convento chamado Casa Grande de San Francisco de Sevilla (no soar do que hoxe é a Plaza Nueva), de onde foi trasladado por orde da condesa de Altamira, María Eugenia Osorio-de Moscoso Carvajal (1834-1892) en xullo de 1879. O conxunto de mármore foi traído desde Sevilla ata o porto do Carril, sendo instalado polos artistas locais Agustín Rodríguez (carpinteiro) e Vicente Picón (escultor), baixo a dirección e planos do arquitecto Agustín Ortiz de Villajos, que tivo que adaptalo ao espazo dispoñible. A igrexa co "novo" retablo inaugurouse o 9 de agosto de 1883^[3]. Non obstante, o propio retablo orixinal do mosteiro, en estilo churrigueresco do século XVIII^[4], foi doado pola condesa a unha igrexa do rural sevillano^[5].

No cruceiro existen outros dous retablos, tamén de orixe sevillano. O do Evanxeo ten a estética do século XVI, cunha representación da Virxe da Cadeira, lembrando á obra de Jerónimo Hernández, e unha copia dun lenzo de Bartolomé Esteban Murillo, Os nenos da cuncha; mentres tanto, o da Epístola ten trazas de pertencer ao segundo terzo do século XVIII, representándose a Santa Ana ensinando a ler á Virxe, nun estilo próximo ao escultor José Montes de Oca. Salienta tamén e a imaxe da Virxe co Neno, obra do escultor Juan Martínez Montañés.

A portada lateral data de 1760; nela atópase un nicho cunha imaxe de San Lourenzo. O claustro ten dous andares, con arcos de medio punto. etc. No lado occidental, unha escalinata de pedra conduce a unha fonte rematada por unha escultura da Virxe cuberta de hedras.

No século XIX, trala desamortización, os duques de Soma e de Medina de las Torres (actuais propietarios e descendentes dos condes de Altamira), restaurárono para o empregar coma residencia.

Malia as moitas reformas, conserva as naves románicas do primeiro edificio. Dende 1993 está rehabilitado para acoller xantares de congresos, convencións, vodas e outros actos de carácter social. O pazo é de uso privado e só se abre unicamente para actos concertados.

Xardíns

Ten a particularidade de se tratar dun pazo-mosteiro en cuxo claustro se atopa unha das máis importantes mostras da xardinaxe xeométrica galega: uns macizos/ sebes de buxo de catro séculos de antigüidade que foron tallados seguindo formas da fe cristiá que aínda se conservan: a cuncha de vieira de Santiago, a cruz de San Domingos, a da Orde de Calatrava, Alfa e Omega, a grella de San Lourenzo etc; tállanse dúas veces ao ano.

Malia que o bosque de buxo é o seu principal sinal de identidade, os xardíns adxacentes tamén pagan a pena a visita, xardíns umbríos e vizosos do século XIX, onde medran distintas especies autóctonas e foráneas^[6].

Os xardíns conservan a orixinal traza conventual e o estilo romántico do tempo do seu deseño. Salientan ademais dos buxos, as camelias e os magnolios entre as máis de cen especies vexetais de xardíns e arboredo.

Etnografía

Rosalía de Castro dicía así sobre o pazo no seu poema "San Lourenzo":

¿Ond'estaba o sagrado retiro?...
      Percibín ruidos estraños,
      Pedreiros iñan e viñan
      Por aquel bosque apartado.
      ¡Era que un-ha man piadosa
      Coidaba os desamparados!
                         —
D'unha ollada medin ó interiore...
      Todo relumbraba branco,
      Cada pedra era un espello,
      Y ó vello convento, un pazo
      Coberto de lindas frores.
      ¡Que terrible desencanto! ^[7]

Notas

↑ García-Frías Checa, Carmen (2004) [2002]. "Artistas genoveses en la pintura decorativa de grutescos". España y Génova: obras, artistas y colecionistas [Genova e la Spagna] (en castelán). Madrid: Fernando Villaverde Ediciones / Fundación Carolina. p. 59. ISBN 84-933403-4-0. Consultado o 11-10-2015.
↑ Arciniega García, Luis (2001). El Monasterio de San Miguel de los Reyes. Biblioteca Valenciana (en castelán) II. Generalitat Valenciana / Direcció General del Llibre, Arxius i Biblioteques. p. 124. ISBN 84-482-2879-0. Consultado o 11-10-2015.
↑ «El antiguo convento de San Lourenzo de Trasouto en Compostela», artigo de José Manuel García Iglesias Arquivado 07 de marzo de 2016 en Wayback Machine., en El Correo Gallego, 22-6-2014 (en castelán).
↑ Fernández Sánchez, José María; Freire Barreiro, Francisco (2001) [1885]. Guía de Santiago y sus alrededores (en castelán). Valladolid: Editorial Maxtor. p. 394-407. ISBN 84-95636-27-1.
↑ Revista Numen Arquivado 05 de marzo de 2016 en Wayback Machine. (en castelán).
↑ "Pazo a pazo", artigo de Marta Rivera de la Cruz en El Viajero de El País, 21 de febreiro de 2014 (en castelán).
↑ IV. D'a Terra (Follas novas, 1880)

Véxase tamén

Bibliografía

Castillo, Ángel del (1987) [1972]. Inventario monumental y artístico de Galicia. A Coruña: Fundación Pedro Barrié de la Maza. p. 552. ISBN 84-85728-62-9.
Contreras López-de Ayala, Juan de (Marqués de Lozoya) (1957). Escultura de Carrara en España (en castelán). Madrid: Instituto Diego Velázquez / CSIC. p. 17-19.
Díaz López, Juan David (2015). El Pazo de San Lourenzo de Trasouto: de oratorio franciscano a retiro señorial. Biblioteca de Divulgación del Consorcio de Santiago (en castelán). Guiverny / Consorcio de Santiago. p. 161. ISBN 84-939-4498-X.

Ligazóns externas

Ficha en Santiagoturismo
Páxina do pazo para celebración de vodas e cerimonias (en castelán e inglés).

[1] García-Frías Checa, Carmen (2004) [2002]. "Artistas genoveses en la pintura decorativa de grutescos". España y Génova: obras, artistas y colecionistas [Genova e la Spagna] (en castelán). Madrid: Fernando Villaverde Ediciones / Fundación Carolina. p. 59. ISBN 84-933403-4-0. Consultado o 11-10-2015.

[2] Arciniega García, Luis (2001). El Monasterio de San Miguel de los Reyes. Biblioteca Valenciana (en castelán) II. Generalitat Valenciana / Direcció General del Llibre, Arxius i Biblioteques. p. 124. ISBN 84-482-2879-0. Consultado o 11-10-2015.

[3] «El antiguo convento de San Lourenzo de Trasouto en Compostela», artigo de José Manuel García Iglesias Arquivado 07 de marzo de 2016 en Wayback Machine., en El Correo Gallego, 22-6-2014 (en castelán).

[4] Fernández Sánchez, José María; Freire Barreiro, Francisco (2001) [1885]. Guía de Santiago y sus alrededores (en castelán). Valladolid: Editorial Maxtor. p. 394-407. ISBN 84-95636-27-1.

[5] Revista Numen Arquivado 05 de marzo de 2016 en Wayback Machine. (en castelán).

[6] "Pazo a pazo", artigo de Marta Rivera de la Cruz en El Viajero de El País, 21 de febreiro de 2014 (en castelán).

[7] IV. D'a Terra (Follas novas, 1880)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]