José Toribio Medina
José Toribio Medina ca. 1910 | |
Biografía | |
---|---|
Nacemento | 21 de outubro de 1852 Santiago de Chile |
Morte | 11 de decembro de 1930 (78 anos). Santiago de Chile. Chile. |
País de nacionalidade | Chilena. |
Educación | Universidade de Chile. |
Actividade | |
Campo de traballo | Historiografía, numismática, bibliografía, lexicografía. |
Lugar de traballo | Lima Santiago de Chile |
Ocupación | avogado, coleccionista, escritor, bibliógrafo, historiador, diplomático |
Membro de | |
Familia | |
Cónxuxe | Mercedes Ibáñez Rondizzoni (1885). |
Premios | |
(1926): Medalla Huntington (ANS). | |
Descrito pola fonte | Obálky knih, Encyclopædia Britannica |
José Toribio Medina Zavala, nado en Santiago de Chile o 21 de outubro de 1852 e finado na mesma cidade o 11 de decembro de 1930, foi un prolífico polígrafo chileno, historiador, numismático, bibliógrafo e lexicógrafo, recoñecido, entre outros, polos seus estudos biográficos, sobre a literatura colonial chilena ou sobre a historia da imprenta hispanoamericana.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Primeiros anos e formación
[editar | editar a fonte]José Toribio Medina naceu o 21 de outubro de 1852 na capital chilena, fillo de Mariana Zavala e de José del Pilar Medina.[1]
A súa educación primaria transcorreu no colexio privado Santiago, da cidade de Talca, onde o seu pai fora nomeado xuíz. En 1865 ingresou no Instituto Nacional General José Miguel Carrera, xa en Santiago, para cursar a súa educación secundaria pola rama de Humanidades, que finalizou en 1869. O ano seguinte continuou a súa formación na Universidade de Chile, na que se graduou dos seus estudos de Dereito en 1873.[1][2]
Carreira académica
[editar | editar a fonte]Ao logo da súa traxectoria, Medina diversificou os seus focos de interese en diversas áreas, entre as que destacou como bibliógrafo e compilador de obras, fontes e documentos sobre a historia e a literatura colonial chilena e hispanoamericana, o que o levou a ser recoñecido como un destacado americanista, hispanista e colonialista.[1]
En decembro de 1874, o ministro de Relacións Exteriores, Adolfo Ibáñez, nomeouno secretario da representación diplomática de Chile en Lima, o que lle facilitou o acceso á documentación do Vicerreinado do Perú. En 1884 pasou a ocupar o mesmo posto na legación do seu país en Madrid.[1][2]
Nas súas viaxes ao estranxeiro visitou tamén arquivos e bibliotecas na Arxentina, nos Estados Unidos, no Reino Unido, en Francia e en España, e sinaladamente, nesta última, o Arquivo Xeral de Indias, o Arquivo de Simancas e o Arquivo Notarial de Madrid.[2] Os resultados destas investigacións plasmáronse nalgúns casos en posteriores compilacións e publicacións como a Biblioteca Americana, as compilacións cartográficas ou os volumes dedicados á historia da imprenta en Hispanoamérica. Moitas destas publicacións levounas a cabo el mesmo nunha imprenta instalada na súa propia casa.[1]
En 1897, a Universidade de Chile nomeouo membro académico da Facultade de Filosofía, Humanidades e Artes, o que lle permitiu ocupar a primeira cátedra de Historia Documental Americana e Chilena a partir de 1899.[1][2]
En 1925, Medina doou ao Estado chileno a súa biblioteca, composta por 60.000 impresos, 1668 manuscritos orixinais e 8.659 documentos transcritos. Todo este legado documental consérvase nunha sala da Biblioteca Nacional de Chile que leva o nome de Biblioteca Americana José Toribio Medina.[1][2]
Medina faleceu en Santiago de Chile o 11 de decembro de 1930 aos 78 anos.[1][2]
Recoñecementos
[editar | editar a fonte]- (1923): Doutor honoris causa pola Universidade Nacional Autónoma de México.
- (1926): Medalla Huntington, da American Numismatic Society, de Nova York.[3]
Escolma de publicacións
[editar | editar a fonte]José Toribio Medina foi un prolífico autor, editor e tradutor, que conta con máis de 280 referencias, entre libros, opúsculos e artigos. Esta é unha escolma dalgúns dos seus traballos monográficos, representativos das diferentes áreas do saber que Medina cultivou:.[4][5]
Numismática
[editar | editar a fonte]- (1902). Las monedas y medallas chilenas. J. T. Medina, Santiago.
- (1919). Medallas coloniales hispano-americanas. Nuevos materiales para su estudio. J. T. Medina, Santiago.
Imprenta e bibliografía
[editar | editar a fonte]- (1904). La imprenta en La Habana (1707-1810). Imprenta Elzeviriana, Santiago.
- (1904). La imprenta en Lima (1584-1824). Santiago.
- (1904). La imprenta en Cartagena de las Indias (1809-1820): Notas bibliográficas. Imprenta Elzeviriana, Santiago.
- (1904). La imprenta en Manila desde sus orígenes hasta 1810. Santiago.
- (1904). La imprenta en Quito (1760-1818). Notas bibliográficas. Imprenta Elzeviriana, Santiago.
- (1910). La imprenta en Guatemala (1660-1821). Santiago.
- (1924). Biblioteca chilena de traductores 1820-1924. Balcells, Santiago.
- (1958-1962). Biblioteca hispanoamericana (1493-1810). Fondo Histórico y Bibliográfico José Toribio Medina, Santiago (7 tomos).
Lingüística e literatura
[editar | editar a fonte]- (1923): La literatura femenina en Chile. Santiago de Chile: Imprenta universitaria.
- (1927). En defensa de siete voces chilenas registradas en el Diccionario de la Real Academia Española y cuya supresión se solicita por un autor nacional. Nascimento, Santiago.
- (1928): Chilenismos: apuntes lexicográficos. Santiago.
Biografías
[editar | editar a fonte]- (1897). Juan Díaz de Solís. Estudio histórico (2 volumes). Santiago.
- (1906). Diccionario biográfico colonial de Chile. Impr. Elzeviriana., Santiago.
- (1908). El veneciano Sebastián Caboto: al servicio de España [...]. Imprenta Universitaria, Santiago.
- (1908). El portugués Esteban Gómez al servicio de España. Imprenta Elzeviriana, Santiago.
Outros temas históricos
[editar | editar a fonte]- (1887). Historia del Tribunal del Santo Oficio de la inquisición de Lima (1569-1820). Santiago.
- (1920). El descubrimiento del Océano Pacífico: Vasco Núñez de Balboa, Hernando de Magallanes y sus compañeros. Imprenta Universitaria, Santiago.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 "José Toribio Medina (1852-1930)". Memoria Chilena. Biblioteca Nacional de Chile.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 "Medina Zavala, José Toribio". Icarito.cl
- ↑ "Recipients of the Huntington Medal Award". American Numismatic Society.
- ↑ "Medina, José Toribio 1852-1930". WorldCat Identities.
- ↑ "José Toribio Medina (1852-1930). Bibliografía". Memoria Chilena. Biblioteca Nacional de Chile.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: José Toribio Medina |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Amunategui Solar, D. (1932). José Toribio Medina. Universidad de Chile.
- Feliú Cruz, G. (1952). Medina: radiografía de un espíritu, 1852-1930. Nascimento, Santiago.
- Feliú Cruz, G. (1952). José Toribio Medina, historiador y bibliógrafo de América. Nascimento, Santiago.
Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Premio José Toribio Medina Arquivado 27 de abril de 2022 en Wayback Machine.
- Nados en 1852
- Finados en 1930
- Nados en Santiago de Chile
- Numismáticos de Chile
- Historiadores de Chile
- Diplomáticos de Chile
- Bibliógrafos
- Coleccionistas
- Galardoados coa medalla Huntington
- Alumnos da Universidade de Chile
- Profesores da Universidade de Chile
- Doutores honoris causa pola Universidade Nacional Autónoma de México
- Membros da Academia Chilena da Lingua