Saltar ao contido

Enrique Nicanor Robinson

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Infotaula de personaEnrique Nicanor Robinson

Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento5 de decembro de 1944 Editar o valor em Wikidata (79 anos)
Sas de Penelas, Castro Caldelas, Ourense
Datos persoais
País de nacionalidadeGaliza, Cuba, España
Actividade
Ocupacióndirector de cinema Editar o valor em Wikidata
Período de actividade1960 Editar o valor em Wikidata -
Linguacastelán, francés, galego e inglés
Familia
FillosMaría Nicanor Editar o valor em Wikidata

IMDB: nm0629258 Editar o valor em Wikidata

Enrique Nicanor Robinson, nado en Sas de Penelas, Castro Caldelas, Ourense, o 5 de decembro de 1944, é un produtor, director, escritor e debuxante galego de cine e televisión, coñecido polo seu traballo como director de TVE-2,[1] [2] e a creación de Caponata e Perezgil, os bonecos da versión española de Barrio Sésamo. Comezou como deseñador e director de cine de animación en Cuba (1959). Asentado en París (1965) e España (desde 1967) foi membro do consello e presidente de INPUT-TV, a Conferencia Internacional de Televisión Pública e profesor de cine na EAVE,[3] do obradoiro de Produtores europeos e a Rede de Educación da Comisión Europea. É produtor independente dende 1988.

Aínda que marchou de Galiza sendo un rapaz, o país estivo presente na súa obra, tendo rodado diversos programas en numerosas vilas e cidades galegas desde a década de 1960. En 2005 recibiu a Medalla de Ouro da Academia Galega do Audiovisual pola súa traxectoria.[4] Dous anos despois dirixiu o laboratorio de guión Guionlab en Santiago de Compostela,[5][6] e desde ese mesmo ano até o 2010 dirixiu o Festival de Cine de Ourense.[7]

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Primeiros anos[editar | editar a fonte]

Fillo dunha familia galega de pequenos propietarios, os seus pais emigraron despois da Guerra civil española a Nova York. En 1950 a familia instalouse na Habana onde estudou Belas Artes na Escola "San Alejandro" e Filosofía e Historia das Artes na Universidade da Habana. En 1959 traballou como debuxante para o xornal cubano Prensa Libre e o semanario Bohemia na época na que a Revolución cubana toma o poder político. En 1960 foi fundador, animador e director do departamento de animación do Instituto Cubano de Arte e Industria Cinematográficos (ICAIC) xunto a artistas como Jesús de Armas, Tulio Raggi, Eduardo Muñoz-Bachs,[8] Modesto García, Hernán Henriquez, Harry Read, Jorge Carruana,[9] Wichy R. Nogueras, Paco Prats e outros pioneiros do cine de animación en Cuba.

En 1965 a familia deixou Cuba e marchou a París para traballar como director de animación e cámara co produtor Serge Danot, Ivor Woodi e o escenógrafo Rafael Esteve para o programa da ORTF Le Manège enchanté [10] En 1967 Adolfo Suárez, entón director de RTVE, invitouno a incorporarse ao ente público, onde produciu e dirixiu películas e documentais até 1983, chegando a ser director da canle ese ano. En 1988 deixou RTVE para traballar a nivel internacional como produtor/consultor independente promovendo o servizo público de radiodifusión en institucións como INPUT-TV.

Filmografía en Cuba (ICAIC)[editar | editar a fonte]

Ano título Descrición notas
1960 a e i o u Animación coas primeiras letras do abecedario Animador con Hernán Henriquez
1961 Ogú, el hombre primitivo [11] Animación sobre o descubrimento da solidariedade Director, animación de Hernán Henriquez e Jorge Carruana
1963 El gallito de papel [12] Animación de xoguetes de guerra e paz Deseñador, dirixido por Jorge Carruana, animador Wichy Nogueras
1965 Macrotí, un Noé cubano Animación sobre a historia aborixe cubana da Arca de Noé Animador, dirixido por Tulio Raggi
1965 Dos hombres Animación sobre os perigos da cobiza humana Historia de Fernando Villaverde [13]

Filmografía en Francia, (ORTF)[editar | editar a fonte]

Ano título Descrición Protagonistas
1965/1966 Le Manège Enchanté [14] Serie de monicreques de animación para nenos pequenos / Serge Danot Productions, de ORTF, posteriormente emitida pola BBC. Pollux, Margot, Zebulon, Pere Pivoine, Flappy, Ambroise

Música de Alana Legrand

Filmografía en España, RTVE[editar | editar a fonte]

En 1967 Adolfo Suárez, director da Televisión Pública Española (RTVE), invitou a E. Nicanor para incorporarse á nova institución. Produciu a serie infantil "Las Aventuras de Mumú", unha nova serie de animación de monicreques e iniciou a produción da canle de documentais, series e programas en formato cinematográfico até 1983, ano no que pasa a ser director de TVE-2.

Ano título Descrición/Rede Protagonistas
1967 Las aventuras de Mumú [15] Serie de monicreques de animación para nenos pequenos, 26 episodios Mumú, Lolita, Mondoñedo, Don Parvo
1967 El primer día de escuela Primeiro documental de "cine libre" para educación en TVE / Escola Ramiro de Maetzu Convidado: Ivan Tubau Comamala
1967 Imágenes para saber Revista cultural semanal / Segmento cinematográfico co-dirixido co director de vídeo, Ricardo Arias Primeira aparición televisiva de Félix Rodríguez de la Fuente
1968 Televisión escolar [16] [17] Revista escolar diaria / Segmento cinematográfico co-dirixido co director de vídeo Ricardo Arias Felix Rodríguez de la Fuente, Carmen Esther, Manolo Portillo...

Cómo es, cómo se hace[editar | editar a fonte]

Guións: Justo Merino, voz: Eufrasio Zúñiga
Episodio Título Descrición Localización
1 (1968) El aceite de oliva Da plantación de oliveiras á garrafa de aceite Xaén, Andalucía
2 El Pan Da colleita de trigo á panadería Madrid
3 La cerámica Louza tradicional andaluza Bailén, Andalucia
4 Un mueble de madera Da talla da árbore ao carpinteiro Almagro
5 Una guitarra española O proceso de combinar madeira e artesanía pra obter o mellor son Guitarras Ramírez, Madrid
6 El papel Da talla da árbore ao escritorio Sarrió, Leiza, Navarra
7 Una central eléctrica Transformando a corrente de auga do río en enerxía Central del Duero, río Douro, Estremadura
8 Una planta nuclear Proceso de transformar uranio en enerxía eléctrica Vandellòs, Tarragona
9 La laca japonesa Co prof. Ramon Sarsanedas na Escola Massana Barcelona
10 Una joya Goldsmith e as artes na Escola Massana, Barcelona
11 Una colección de arte Museum Frederic Marés Barcelona
12 Un periódico A impresión de La Vanguardia Barcelona
13 Un balneario Mondariz Mondariz, Vigo, Galiza
14 Una granja experimental Granxa do Louro O Porriño
15 La pesca del marisco con Álvaro Cunqueiro O Grove, Vigo
16 Una gaita gallega Artesania de música tradicional galega Pontevedra
17 La camelia gallega Plantación e recollida de camelias A Coruña
18 Un parque Coidados do Parc Güell Barcelona
19 La tela Do fío á tela. Tecido industrial Barcelona
20 Un vivero de orquideas "El inglés" Casa Verde Nerja, Málaga
21 La pesca de bajura Flota de pescadores traballando na la costa Málaga
22 Una espada española Forxa tradicional de aceiro toledano. 'Forja de Félix'. Toledo
23 Una armadura medieval Forxando e decorando á xeito tradicional aceiro de Toledo Toledo
24 El damasquinado Ourivería tradicional árabe toledana Toledo
25 Un disco de vinilo A industria da música Madrid
26 El modelado en barro Proceso artístico de creación dunha estatua Bailén
27 La restauración artística Instituto de Restauración Artística Madrid
28 Un avión de combate supersónico O avión Saeta de CASA Sevilla
29 (1971) Una emisora de radio[18][19] Radio Popular con Tip y Coll e Alfonso Eduardo Madrid
30 (1972) La televisión (episodio 1)[20] TVE, Prado del Rey Madrid
31 (1972) La televisión (episodio 2)[21] TVE, Prado del Rey Madrid
Películas e espectáculos individuais
Episodio Título Descrición Notas
1970 A toda plana: Elecciones en México. Restablecerá el presidente Luis Echeverría relaciones con la España de Franco? Documental do acto de toma de posesión do presidente Luis Echeverría e do posible restablecemento das relacións diplomáticas. Encargo de Eduardo Sancho
1970 Cheste, una célula universitaria para nuevas familias [22] Nova formación na Universidade Laboral de Xest, Valencia Convidado: Eduardo Sancho
1970 Galileo Galilei Episodio piloto da serie "Historia da Ciencia" Asesor científico: Dr. Roberto Saumells [23]
1973 Viaje a la Luna (de Cyrano de Bergerac) Episodio de ficción da serie "La Comparsa" Gabriel Fariza, Miriam de Maeztu, Juan Margallo, Marcelo Rubal
1973 La caza del Snark (Lewis Carroll) Episodio de ficción da serie "La Comparsa" Francisco Merino e Quique San Francisco
1976 Platero y yo, Juan Ramón Jiménez Episodio de ficción da serie "Los libros" Guión de Miguel Marías e Enrique Nicanor

Agustín González, Gerardo Maya, Ana de Yebra

1979 'Els Comediants' invaden la ciudad Programa especial que representou a España no Festival de Montreux Els comediants
1982-1983 Robinson Semana xuvenil da literatura e do xogo Felicidad Orquín, Gabriel Fariza. Premio Ondas 1982

Las Reglas del Juego, serie de televisión sobre antropoloxía social[editar | editar a fonte]

Producida en 1976, e 1977-1978, idea do convidado José Antonio José Antonio Jáuregui
Data Título Descrición Notas
10/04/77 Homo Tribalis "Os sentimentos humanos que contan. Alén da economía, a política e as teorías de Marx". Galiza, O Cairo, Toquio, NYC
10/11/77 LA TIERRA "O sentimento de pertenza a unha terra. Conflitos nacionalistas" Conflito Israel-Palestina, guerra do Líbano, conflito do Reino Unido-Reino de España por Xibraltar
10/18/77 LA LENGUA "O sentimento de posesión ou de pertenza a unha lingua" Con Camilo José Cela, Guillermo Cabrera Infante, Álvaro Cunqueiro
10/25/77 LA RAZA Os conflitos raciais son/eran determinados por sentimentos tribais? Guerra do Líbano 1975, Hiroshima, Auschwitz
11/01/77 LA HISTORIA A forma tribal en que a historia adapta as súas diferentes historias EUA, Francia, Xapón, UK
11/04/77 LA RELIGIÓN Usos tribais de todas as relixións O Vaticano, xudaísmo, musulmáns, budismo. Rodado na Península Itálica, Xapón, Israel, Palestina
11/15/77 LOS TIPOS Tipos tribais de personalidades desenvolvidas ao longo dos tempos Tipos tribais de caracteres humanos
12/03/77 LA POLITICA Como funcionan os sentimentos tribais, utilízanse e determinan a política Partidos políticos, sindicatos, prensa, monarquía e democracia
12/10/77 ECOLOGÍA Y VESTIDO A maneira en que a moda determina os seus propios apegos á maneira de vestirnos A nosa maneira de vestir segundo a nosa tribo
12/17/77 TOTEM Tótems da sociedade contemporánea: bandeiras, reis e outros "símbolos" sociais As sociedades contemporáneas tamén teñen tótems
12/24/77 LA ECONOMIA Economía global e nacional. Como funciona. Cando as moedas nos din que pertencemos a...
12/31/77 LA GUERRA Tribalismo nas guerras na sociedade antiga e contemporánea As guerras son simplemente cuestións tribais?
01/07/78 EL IMPERIO Motivos tribais ou uso dos imperios na sociedade antiga e contemporánea Grecia, Roma, Imperio español, Imperio Británico, imperialismo dos Estados Unidos
02/21/78 LA COMIDA Y EL ARTE Hábitos de comer nosos ou internacionais, como os utilizamos Por que a comida do meu país é mellor que a dos outros. Folclore e nacionalismos musicais
06/18/78 EPILOGO: TRIBAL 1 Resumo da primeira parte da serie Resumo da serie 1
06/25/78 EPILOGO: TRIBAL 2 Resumo da segunda parte da serie Resumo da serie 2
A galiña Caponata, creada por Nicanor para Barrio Sésamo.
Asunto Título Descrición Protagonistas
1979-1980 BARRIO DE SÉSAMO Primeira produción española de Barrio Sésamo coproducida con CTW con personaxes e bonecos españois Emma Cohen como "Caponata", Jesús Alcaide como "Perezgil", Gabriel Fariza, Concha Goyanes,

Juan Margallo, Petri Martínez... En 1980 incorporouse Espinete, coincidindo coa negociación para levar o programa a Israel.

El Arca de Noé, serie de vida salvaxe e natureza[editar | editar a fonte]

(1983) Director da serie: José L. Cuerda, 4 episodios de E. Nicanor sobre a natureza na Patagonia Arxentina
Episodio Título Descrición Notas
Cabeceira da serie Música de Pepe Nieto
1 Patagonia salvaje Fauna terrestre na Patagonia Asesor científico e texto: Joaquín Araújo. Asesor arxentino: Francisco Erice
2 La ballena franca del Sur Vida, migración, apareamento e nacemento da balea franca austral Asesor científico e texto: Joaquín Araújo. asesor arxentino: Francisco Erice
3 Harenes en la costa Hábitos de vida de lobos mariños e focas na costa da Península Valdés Asesor científico e texto: Joaquín Araújo. asesor arxentino: Francisco Erice
4 Aves de la Patagonia Modo de vida de pingüíns, corvos mariños, petreis e vasoiras Asesor científico e texto: Joaquín Araújo. asesor arxentino: Francisco Erice

1983-1987 Director de TVE-2, canle cultural de RTVE[editar | editar a fonte]

Novos programas creados pola canle ou por compañías independentes [24]
Ano Título Descrición Director / presentador Protagonistas
1983/1987 Puesta a punto Primeiro programa diario de adestramento físico en España / TVE-2 Presentadora: Eva Nasarre Eva Nasarre e ximnastas eventuais.
1983/1987 Follow me Primeiro ensino español en inglés en coprodución coa BBC Franquía / coproductor do Reino Unido Profesores españois e británicos
1983/1987 Con las manos en la masa[25] Primeiro programa diario de cociña en España que acolle personalidades da arte e cultura / TVE-2 Presentadora: Elena Santonja Escritores famosos, pintores, actores, músicos, poetas
1983/1987 La edad de oro [26] Espectáculo nocturno sobre arte contemporáneo e bandas de música vangardista / TVE-2 Presentadora: Paloma Chamorro Bandas internacionais e españolas de pop, rock, vangardismo con entrevistas a artistas e famosos de vangarda
1983/1987 Si yo fuera presidente[27] Espectáculo nocturno sobre política e bandas de música folk alternativas / TVE-2 Presentadores: Fernando García Tola e Carmen Maura Entrevistas con políticos e influentes sociais
1983/1987 Tatuaje Revista de arte e literatura de vangarda Escritores e artistas con humor de vangarda
1983/1987 Turno de oficio Serie de ficción de 113 episodios para promover a comprensión da lei e os dereitos dos cidadáns Director: Antonio Mercero Juan Echanove, Juan Luis Galiardo, Carme Elias, Irene Gutiérrez Caba
1983/1987 Metrópolis[28] Revista semanal sobre arte contemporánea, deseño e medios dixitais. Alejandro Lavilla Artistas como Daniel Canogar, Marina Núñez, Félix Fernández, Andrés Senra, Diana Larrea, Mr. Trazo, Equipo Moral, Txuspo Poyo, Enrique Marty, Luis Cerveró, DosJotas, Mónica Blas, Lope Serrano, Marc Gómez del Moral, Carles Santos e moitos outros...
1983/1987 ¿Qué pintamos aquí?[29][30] Serie de 13 episodios sobre 13 pintores contemporáneos españois Director: Benito Rabal Presentador: Francisco Rabal 13 Pintores: Jacinto Esteva, Antonio López, Lucio Muñoz, Eusebio Sempere, Carmen Laforet, Jose Hernández, Antón Lamazares, entre outros
1984/1987 A medianoche[31] Informativo de TVE-2 Presentador: Felipe Mellizo Noticias e asuntos cotiáns á medianoite
1983/1987 Jazz entre amigos Revista semanal de bandas de jazz internacional Presentador: Juan Claudio Cifuentes Bandas de jazz internacional, concertos e entrevistas a artistas de jazz
1983/1987 Tablón de Anuncios Semanal xuvenil Director: Adolfo Dufour

Presentadora: Felicidad Orquín

Segunda tempada da revista semanal
1983/1987 Suspiros de España (Telematón) Revista semanal que ofrece un espazo mínimo gratuíto na televisión á xente común Director: Gonzalo Sebastián de Erice[32] Xente real en cidades e vilas falando do que lles gusta
1983/1987 Cancionero Sefardita español Primeira colección de cancións tradicionais sefardís Director: G. Soli Máis de 1.000 cancións sefardís rescatadas
1983/1987 Hablemos de Amor Talk-show semanal sobre amor e relacións sexuais Presentadores: Ivan Tubau, Margarita Riviere Primeiro programa sobre amor e relacións sexuais na televisión española

Presidente de INPUT-TV[editar | editar a fonte]

Institucións europeas, EAVE e o programa MEDIA[editar | editar a fonte]

  • 1987, nomeado comisario de políticas audiovisuais europeas no Ministerio de Cultura español. Organizou a cerimonia do "Primeiro Ano Europeo do Cine" en Madrid baixo a presidencia de Simone Veil e os reis de España.
  • Acolleu o primeiro encontro internacional do programa Media Initiative no Festival de Cine de Barcelona '87
  • En 1987 incorporouse ao grupo fundador de EAVE, o Programa Europeo de Formación Audiovisual, xunto cos produtores europeos Raymond Ravar, Eckart Stein, Jacques Bidou, Luciano Gloor e Marcia Lerner, traballando como xefe de grupo e representante en España como coordinador nacional.
  • Como Coordinador Nacional de EAVE Nacional foi anfitrión dos obradoiros EAVE:
  1. EAVE 1999- Madrid
  2. EAVE 2001- Sevilla
  3. EAVE 2003- A Coruña
  4. EAVE 2005- Santiago de Compostela
  • Como xefe de estudos organizou "EAVE Arc Atlantic" e "EAVE Alps-Rhin" para as rexións europeas xunto coa experta e produtora de EAVE Jacqueline Pierreux:
  1. EAVE 1995 en Lisboa
  2. EAVE 1996, en Besançon, Saarbrücken e Turín.
  3. EAVE 2005 A Coruña,[36] Brest e Cardiff.
Ano Título Descrición/Rede Protagonista
1992 A la salida del laberinto Episodio da serie Chronicles of Evil Javier Bardem, Germán Cobos, Eva Cobo
1998 Federico García Lorca, retrato de familia. Biopic do poeta no centenario do seu nacemento / TVE, ARTE Francia Christopher Maurer, Edward Albee, Stephen Levine, familia Lorca. Entrevistado por John Healey
2000 O misterio do Botafumeiro de Santiago de Compostela Discovery Communications
2001 Viño de Porto Discovery
2002 Misterios de Yucatán, los cenotes Discovery Alejandro Saldaña como explorador
2003 A cortiza de Portugal Discovery
2003 Río Tinto, Marte en la Tierra Discovery Ricardo Amils, Carol Stoker,[37] Hitchell Sogin, Jonathan Trent, Jochen Broks e Roger Buick. Codirixido con Manuela Gutiérrez
2011 Tagore, Césaire, Neruda, por un humanismo universal Sobre o humanismo de tres escritores galardoados co Nobel da UNESCO Rabindranath Tagore, Aimé Césaire e Pablo Neruda, intervención de D. G. Irina Bukova
2012 El negocio de la demencia Documental de investigación sobre alzheimer e nutrición. En asociación con Inner Eye, Prod. REINO UNIDO / Kaberi e Obhi Chatterjee [38]

Entrevistas de películas e programas[editar | editar a fonte]

Ano Nome Especialidade Descrición Programa / Rede
1966 Andrés Segovia Guitarrista Sobre a súa vida e desenvolvemento da música da guitarra na orquestra, na súa casa rural de Málaga Para a serie La Guitarra, TVE
1968? Salvador Dalí Artista, pintor A el mesmo, na súa casa rural, Port Bou Para o programa de variedades "Todo es posible en domingo" de TVE
1970 Alvaro Cunqueiro Escritor galego Sobre os valores e variedades da alimentación galega Para o episodio "Comida del mar" da serie Cómo es, cómo se hace. TVE
1971 Frederic Marés Artista, escultor e coleccionista Canto á súa colección de teorías e vida, Museo das coleccións Cómo es, cómo se hace; episodio: "Un museo de colecciones". TVE
1971 Néstor Almendros Director de fotografía Sobre a súa arte e carreira Para a revista Cinema producido/presentado por Alfonso Eduardo, TVE
1975 Suher Mudsan Representante da OAP en Beirut Explicación da guerra do Líbano de 1975 segundo os diferentes bandos. Beirut Para o episodio "Tierra" de Las Reglas del Juego, TVE
1975 Nimer Hammad Representante da OAP en Roma O significado de "terra" para os palestinos Para o episodio "Tierra" de Las Reglas del Juego, TVE
1975 Hiro Onoda Soldado O soldado xaponés que se negou a renderse Para o episodio "La guerra" de Las Reglas del Juego, TVE
1975 Alvaro Cunqueiro Escritor galego Sobre o galego Para o episodio "La lengua" de Las Reglas del Juego
1975 Guillermo Cabrera Infante Escritor cubano Sobre as particularidades da lingua española entre España e América Latina Para o episodio "La lengua" da serie Las Reglas del Juego
1975 Camilo José Cela Escritor español, premio Nobel Sobre a lingua española e a Academia Para o episodio "La lengua" da serie Las Reglas del Juego
1975 Salvador de Madariaga Escritor, historiador, republicano e pacifista español exiliado, na súa casa no lago Como, en Suíza Sobre o exilio e os seus recordos de España (mentres continuaba exiliado) Para o episodio "Tierra" da serie Las Reglas del Juego
1975 Jack Jones Líder sindicalista, Reino Unido Sobre a posición oficial do Reino Unido sobre o conflito de Xibraltar / España Para o episodio "Tierra" da serie Las Reglas del Juego
1975 Sir Alec Douglas Home Primeiro Ministro británico Sobre a postura oficial do Reino Unido sobre Xibraltar e España Para o episodio "Tierra" da serie Las Reglas del Juego
1975 Indira Gandhi Primeira ministra da India Sobre a independencia da India do Reino Unido, no Palacio de Goberno, Nova Deli Para o episodio "Tierra" da serie Las Reglas del Juego
1976 Santiago Carrillo Secretario Xeral do PCE no exilio Primeira aparición secreta en España tras o exilio Discurso para as primeiras eleccións democráticas en España tras a ditadura
1998 Christopher Maurer Escritor, profesor de estudos románicos, Universidade de Boston[39] Sobre a vida e poesía de Federico García Lorca Para Federico García Lorca, retrato de familia, TVE / ARTE / entrevista de John J. Healey
1998 Philip Levine Escritor e gañador do Premio Pulitzer de Poesía Sobre a poesía de Federico G. Lorca Para Federico García Lorca, retrato de familia, TVE / ARTE / entrevista de John J. Healey
1998 Edward Albee Escritor, dramaturgo e gañador do Premio Pulitzer de Drama Sobre a vida e poesía de Lorca Para Federico García Lorca, retrato de familia, TVE / ARTE / entrevista de John J. Healey
2014 Dr. Stephanie Seneff Bióloga e investigadora sénior no MIT Sobre saúde e nutrición relacionadas co Alzheimer e enfermidades do corazón Para "¿Te has vuelto loc@? El Negocio de la demencia", Inner Eye, Prod. UK


Premios e nomeamentos[editar | editar a fonte]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "ABC MADRID 19-10-1983 página 71 - Archivo ABC". abc. 2019-08-16. Consultado o 2024-06-02. 
  2. "Opinión/ 2017-1-4". elpais.com. 
  3. "Enrique Nicanor". eave.org. 
  4. 4,0 4,1 "Enrique Nicanor recibe la Medalla de Oro de la Academia Galega do Audiovisual". Diario ABC (en castelán). 2005-12-18. Consultado o 2024-06-02. 
  5. "Antón Reixa preside o acto de clausura do laboratorio 'Guionlab'". www.elcorreogallego.es. Consultado o 2024-06-02. 
  6. Dirixido por Nicanor, participaron os guionistas Clare Downs, Daniel Díaz Torres, Álvaro del Amo e Daniel Domínguez. [Vieiros: Galiza Hoxe - O Clúster Audiovisual pon en marcha o Guionlab 2007]
  7. "CLAVES PARA (TENTAR) ENTENDER O FESTIVAL DE CINE DE OURENSE - A Cuarta Parede". 2013-01-11. Consultado o 2024-06-02. 
  8. "Eduardo Muñoz Bachs - EcuRed". www.ecured.cu (en castelán). Consultado o 2024-06-01. 
  9. "Jorge Carruana Bances". jorgecarruanabances.com. Consultado o 2024-06-01. 
  10. "Planète Jeunesse - Le Manège Enchanté". www.planete-jeunesse.com. Consultado o 2024-06-02. 
  11. "Ogú-Video". jorgecarruanabances.com/ (en italiano). Consultado o 2024-06-02. 
  12. "1964-65 El Gallito de Papel". Estate Jorge Carruana Bances (en italiano). Consultado o 2024-06-02. 
  13. "Vivir mejor; Artes-letras". elnuevoherald.com. 2016-04-07. 
  14. "Planète Jeunesse - Le Manège Enchanté". www.planete-jeunesse.com. Consultado o 2024-06-02. 
  15. "La década prodigiosa de la animación gallega". www.elmundo.es; Galicia. Consultado o 2024-06-02. 
  16. "Televisión escolar". Tpenblog.blogspot.com. 
  17. Colección TV (2015-07-08). "Televisión escolar en TVE (1968-1970)". Consultado o 2024-06-02. 
  18. "un-viaje-en-el-tiempo-hacia-la-radio-en". gorkazumeta.com. 
  19. "Programas-y-concursos-en-el-archivo-de-rtve; Como-se-hace-emisora-radio". RTVE A la carta. 28 de xuño de 2016. 
  20. "Cómo es, cómo se hace - Un programa de televisión" (en castelán). 2016-05-07. Consultado o 2024-06-02. 
  21. "Cómo es, cómo se hace - Un programa de televisión (Parte 2)" (en castelán). 2016-05-13. Consultado o 2024-06-02. 
  22. "films-tv-people". www.bfi.org.uk. 
  23. autores, Varios (1997-06-29). "Entrevista a Roberto Saumells". Nueva Revista (en castelán). Consultado o 2024-06-02. 
  24. "ABC MADRID 19-10-1983 página 71 - Archivo ABC". abc. 2019-08-16. Consultado o 2024-06-02. 
  25. "Con las manos en la masa - Elena Santonja y Pedro Almodóvar: Pisto manchego y cordero a la caldereta" (en castelán). 2013-12-12. Consultado o 2024-06-02. 
  26. "Antología. Lo mejor de "La edad de oro" (capítulo 2)" (en castelán). 2022-12-16. Consultado o 2024-06-02. 
  27. "Si yo fuera presidente - Primer programa - 11/10/1983" (en castelán). 2023-03-11. Consultado o 2024-06-02. 
  28. "Dossier_METROPOLIS" (PDF). fundacioncanal.com. 2014-05-27. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 08 de outubro de 2019. Consultado o 02 de xuño de 2024. 
  29. "Radio-TV; 1985-10-8". El País. 1985-10-08. ISSN 1134-6582. 
  30. Lara, Antonio (1985-11-26). "Lo que pintamos aquí". El País (en castelán). ISSN 1134-6582. Consultado o 2024-06-02. 
  31. "ABC MADRID 08-07-2000 página 83 - Archivo ABC". abc. 2019-08-30. Consultado o 2024-06-02. 
  32. "OH TELE MÍA" (en castelán). Consultado o 2024-06-02. 
  33. Rockwell, John (1986-09-22). "HOWARD KLEIN TO LEAVE ROCKEFELLER FOUNDATION". The New York Times (en inglés). ISSN 0362-4331. Consultado o 2024-06-02. 
  34. Bakewell, Joan (2017-03-09). "Mike Fentiman obituary". The Guardian (en inglés). ISSN 0261-3077. Consultado o 2024-06-02. 
  35. "Ecletic Public TV Offerings at INPUT '95". www.documentary.org; International Documentary Association (en inglés). 1995-09-01. Consultado o 2024-06-02. 
  36. "TEMOS QUE COLOCAR EN EUROPA A PRODUCIÓN AUDIOVISUAL GALEGA. O EAVE OFRECE AS FERRAMENTAS PARA INTRODUCIRNOS NESA GRAN FAMILIA PARTINDO DA NOSA IDENTIDADE". Academia Galega do Audiovisual; www.academiagalegadoaudiovisual.gal. Consultado o 2024-06-02. 
  37. "Carol Stoker". nasa.gov. Arquivado dende o orixinal o 29 de setembro de 2020. Consultado o 02 de xuño de 2024. 
  38. "Nuts". innereye.eu. Arquivado dende o orixinal o 09 de xullo de 2018. Consultado o 02 de xuño de 2024. 
  39. "Christopher Maurer ; Romance Studies". www.bu.edu. Consultado o 2024-06-02. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]