Década de 1900
Aparencia
Segundo milenio | |||||
Século XIX | |||||
| |||||
|
1900
- Artigo principal: 1900.
- 2 de xaneiro - Ábrese o Canal de Chicago.
- 19 de xullo: entra en servizo o primeiro tramo do Metro de París.
- 29 de xullo - O anarquista Gaetano Bresci asasina, en Monza, o rei de Italia, Humberto I, que é sucedido por Vítor Manuel III.
- 31 de outubro - En Palma de Mallorca, matricúlase o primeiro coche en España. No mesmo ano matriculáronse outros tres coches máis: en Cáceres, Palma e Salamanca.
- 12 de novembro - Apertura da Exposición Universal de París.
- 9 de decembro - En Francia autorízase ás mulleres a exercer a avogacía.
- 31 de decembro - Finaliza o século XIX.
Ciencia
- Enunciado da teoría de emisión cuántica do corpo negro por Max Planck.
- Paul Villard descubriu os raios gamma na desintegración do uranio.
Arte e literatura
- Publicación de Le Journal d'une femme de chambre, do escritor francés Octave Mirbeau.
- Publicación de The Wonderful Wizard of Oz, de W. W. Denslow.
- 14 de xaneiro - Estrea da ópera Tosca, de Giacomo Puccini.
Prensa galega
- Comeza a publicación do semanario El Ribadaviense (ata 1931).
- xaneiro a xuño - Publicación de Las Riberas.
- 1 de xaneiro a outubro - Publicación de El Maestro Gallego.
- 8 de marzo - 23 de xullo - Publicación de El Centinela.
- 2 de abril - Comeza a publicación do xornal La Unión Nacional.
- abril a xullo - Publicación do semanario El Ideal.
- 14 de abril - Comeza a publicación do semanaario El Cínife.
- 1 de maio - Comeza a publicación do xornal La Emancipación.
- 6 de maio a decembro - Publicación do semanario La Verdad de Cesures (de outubro a novembro La Razón de Cesures.).
- 13 de maio - Comeza a publicación do semanario Villagarcía-Carril.
- 21 de outubro - Comeza a publicación do xornal El Campesino.
- 12 de novembro - Comeza a publicación do xornal El Correo de Galicia.
Deportes
- Xogos Olímpicos en París.
1901
- Artigo principal: 1901.
- 1 de xaneiro - Nixeria convértese en protectorado británico.
- 1 de xaneiro - Establécese a Commonwealth de Australia mediante a unión de seis colonias.
- 1 de xaneiro - Empeza a rexer en España o horario oficial polo meridiano de Greenwich.
- 25 de novembro - Auguste Deter foi examinada por primeira vez polo psiquiatra alemán Alois Alzheimer, o que o levou ao diagnóstico da enfermidade que levará o nome de Alzheimer.[1]
1902
- Artigo principal: 1902.
África
- 31 de maio - Tratado de Vereeniging ou de Pretoria: pon fin á Guerra dos Boers en Suráfrica. A soberanía do Reino Unido fica recoñecida, que pasa a controlar as minas do Transvaal.
- Daud-Murra accede ao sultanato do reino de Uadai (até 1911).
América
- 8 de maio - Violenta erupción da Montaña Pelée, na illa antillana da Martinica. A cidade de Saint-Pierre ficará completamente arrasada (30 000 mortos).
- 15 de maio - Os Estados Unidos retiran as tropas que ocupaban Cuba, que pode así acceder a independencia plena.
Asia
Europa
- 17 de maio - Iníciase o reinado de Afonso XIII de España (até 1931).
- 12 de xullo - Arthur James Balfour, Primeiro ministro do Reino Unido, comeza o seu goberno (até 1905).
- 9 de agosto - Coroación do monarca do Reino Unido, Eduardo VII.
Oceanía
- 12 de xullo - O Parlamento de Australia acorda outorgar o voto ás mulleres.
Arte e cultura
- 30 de abril - Estréase, en París a ópera impresionista "Pélleas et Mélisande" de Claude Debussy.
- Por vez primeira é utilizado o termo Oriente Medio, nun artigo da National Review, publicada en Londres, do estadounidense Alfred Thayer Mahan, especialista de historia naval.
- O español Vicente Blasco Ibáñez publica a novela "Cañas y barro",
- Arthur Conan Doyle publica "O can dos Baskerville".
Ciencia e técnica
- O físico alemán Arthur Korn transmite imaxes por telégrafo.
- O matemático francés Henri Poincaré publica « La science et l'hypothèse » (A ciencia e a hipótese).
- O alemán Philipp von Lenard publica un artigo sobre a enerxía do electrón emitido por efecto fotoeléctrico. Os seus traballos serán usados por Albert Einstein.
1903
- Artigo principal: 1903.
- 22 de xaneiro - O Senado dos Estados Unidos ratifica o Tratado Hay-Herran, que garante o dereito de construír o Canal de Panamá. A Colombia rexeita o tratado.
- 30 de abril - Eleccións xerais en España.
- 1 de xullo - Comeza o primeiro Tour de Francia.
- 18 de xullo - Estréase A Ponte, primeiro drama galego en prosa, da autoría de Lugrís Freire.
- 4 de agosto - Pío X é elixido papa.
- 28 de agosto - Fúndase a Harley-Davidson Motor Company.
- 3 de novembro - Panamá independízase de Colombia.
- 6 de novembro - Arxentina: o perito Francisco Pascasio Moreno dona para a fundación do primeiro parque nacional tres leguas do terreo da Patagonia que lle foron adxudicadas polos seus traballos na fronteira con Chile.
- 17 de decembro - En Kitty Hawk, Carolina do Norte (Estados Unidos), Orville Wright efectúa o primeiro voo controlado dun avión autopropulsado, o Flyer I, construído xunto co seu irmán Wilbur.
- 21 de decembro - O Senado holandés adopta unha lei para protexer ós traballadores dos accidentes laborais.
Arte e literatura
- Publicación de Les affaires sont les affaires, de Octave Mirbeau.
- 15 de novembro - Estrea en Praga da ópera Tiefland de Eugen d'Albert.
- Estrea da curtametraxe muda Sherlock Holmes Baffled, de Arthur Marvin.
Prensa escrita
En España
- 1 de xaneiro - Nace ABC.
En Galicia
- Xaneiro - Nace o xornal vigués Noticiero de Vigo (ata 1915).
- Comeza a publicación do xornal ourensán La República (ata 1908).
- Nace o xornal coruñés Tierra Gallega (ata 1917).
1904
- Artigo principal: 1904.
- 21 de maio - Fundación da FIFA (Fédération Internationale de Football Association)
- 22 de maio - Inaugúrase en Carral o monumento aos Mártires da Liberdade.
- Creación da AIACR (Association Internationale des Automobiles Clubs Reconnus)
- Publícase a edición de referencia do Cancioneiro da Ajuda, edición de Carolina Michaëlis de Vasconcelos
- Edítase a primeira gravación comercial de música galega, da coral Aires d'a Terra
- 28 de xuño: o buque SS Norge naufraga en Rockall causando a morte a 635 persoas.
1905
- Artigo principal: 1905.
- 2 de xaneiro, Durante a Guerra ruso-xaponesa Port Arthur cae en poder dos xaponeses.
- Publicación da Relatividade Especial, explicación do efecto fotoeléctrico e explicación do movemento browniano por Albert Einstein
1906
- Artigo principal: 1906.
- 10 de marzo - Explosión nunha mina de carbón en Courrières (Francia) con máis de 1.000 mortos. É o peor desastre nunha mina da Europa.
- 7 de abril - A explosión do Monte Vesuvio devasta Nápoles
- 18 de abril - Un forte terremoto, de 8,25 graos na escala de Ritcher, destrúe boa parte da cidade de San Francisco, e é seguido por un incendio que durou tres días.
- 4 de setembro - Creación na Coruña da Real Academia Galega, presidida por Manuel Murguía
- 23 de outubro - Alberto Santos Dumont experimenta o seu avión no Campo de Bagatelle, en París
Arte e cultura
- Edificio Almacéns Simeón en Vigo, obra doa arquitectos Benito Gómez Román e Manuel Gómez Román.
1907
- Artigo principal: 1907.
- 14 de xaneiro - Terremoto en Kingston (Xamaica) co resultado de máis de 1000 mortos.
- 5 de marzo - Ábrese nova sesión da Duma en San Petersburgo, e 40 000 persoas que protestaban foron dispersadas pola policía.
- 15 e 16 de marzo - Primeiras eleccións parlamentarias en Finlandia e as primeiras coa participación das mulleres.
- 25 de xullo - Corea convértese nun protectorado do Xapón.
- O Himno Galego é interpretado por vez primeira na Habana, Cuba.
- Créase na Coruña a agrupación Solidaridad Gallega, que se propón fomentar o agrarismo e o rexionalismo. Durante as súas actuacións son pronunciados discursos en galego, feito insólito naquela altura.
Arte e cultura
- Pablo Picasso pinta "As señoritas de Avignon" (Les demoiselles d'Avignon).
1908
- Artigo principal: 1908.
- 2 de xaneiro - Suspéndense as garantías constitucionais en Barcelona e Xirona a causa dunha onda de terrorismo.
- 1 de febreiro - Morren nun atentado en Lisboa Carlos I, rei de Portugal, e o príncipe herdeiro, Lois Filipe de Braganza.
- 15 de febreiro - As tropas españolas ocupan Restinga, preto de Melilla.
- 17 de febreiro - Estalan dúas bombas en Barcelona (España).
- 18 de febreiro - O Congreso español aproba a creación do Instituto Nacional de Previsión.
- 23 de febreiro - Constitúese en Pontevedra o Directorio Antiforista de Teis.
- 2 de abril - É soterrado na Coruña Curros Enríquez despois de grandes honras fúnebres e procedente de Cuba.
- 21 de xuño - 250 000 sufraxistas reúnense en Hyde Park (Londres) para reclamar o dereito ao voto feminino.
- 15 de agosto - Iníciase en Monforte de Lemos a I Asemblea Agraria de Galicia.
- 24 de setembro - Sae dunha liña de montaxe o primeiro Ford Modelo T, o primeiro automóbil en ser fabricado en masa. A súa produción chegou a ser de máis de 15 millóns de unidades.
- 5 de outubro - O Imperio Austrohúngaro anexiona Bosnia e Hercegovina.
- 23 de decembro - Francia e Bélxica asinan un tratado para demarcar as fronteiras na parte baixa do Congo.
1909
- Artigo principal: 1909.
- 5 de xaneiro - Colombia recoñece a independencia de Panamá.
- 28 de xaneiro - Tropas dos Estados Unidos deixan Cuba, ocupada dende a guerra hispano-estadounidense, pero manteñen a base de Guantánamo.
- 9 de febreiro - O acordo entre Francia e o Imperio alemán recoñece a preponderancia política francesa sobre Marrocos, a cambio dun acceso comercial e industrial alemán.
- 20 de febreiro - Le Figaro publica o Manifesto Futurista de Marinetti.
- 24 de febreiro - En Brighton preséntase o cine en cor.
- 31 de marzo - Serbia acepta o control do Imperio Austrohúngaro sobre Bosnia e Hercegovina.
- 6 de abril - Os exploradores estadounidenses Robert Peary e Matthew Henson son os primeiros homes en chegar ao Polo Norte.
- 11 de abril - Fúndase a cidade de Tel-Aviv, no actual Israel.
- 22 de abril - Masacre de Oseira: A Garda Civil dispara sobre os veciños que intentaban impedir o traslado do baldaquino do mosteiro de Oseira, co resultado de 9 mortos e 12 feridos.
- 31 de maio - Iníciase a construción do RMS Titanic.
- 24 de xullo - Inaugúrase en Santiago de Compostela a Exposición Rexional Galega de 1909.
- 26 de xullo - Comeza a Semana Tráxica en Barcelona.
- 8 de setembro - o Brasil e o Perú asinan o Tratado do Río de Xaneiro fixando a súa fronteira no actual estado do Acre.
- 23 de decembro - Alberte I sobe ao trono de Bélxica.
- O bacteriólogo alemán Paul Ehrlich desenvolve o Salvarsan, un medicamento eficaz conta a sífilis.
- ↑ "Alois Alzheimer". Whonamedit?. Consultado o 2011-10-21.