Pepa a Loba
Pepa a Loba é unha figura mítica de Galicia,[1] unha lendaria bandoleira galega de finais do século XIX.[1][2] Segundo a lenda, acadou a súa fama asaltando camiños e roubando a caciques e cregos.
Dúbidas sobre a súa existencia[editar | editar a fonte]
Moitos contos, espallados por toda Galicia, falan da existencia dunha bandida chamada "Pepa a Loba", quen dirixiría a súa propia gavela de ladróns. Todos eles fan referencia ao século XIX.
Ademais dos contos, existe unha referencia escrita que parece probar a existencia real de Pepa a Loba. Trátase dunha mención que a escritora e penalista Concepción Arenal fai dela logo dunha visita ao cárcere da Coruña.
O escritor Carlos Reigosa, autor dunha novela sobre a vida de Pepa a Loba, describe que, segundo as súas fontes, a bandida nacería no norte da provincia de Pontevedra contra a década de 1830. Actuaría nas terras do centro do país, desde Monterroso ata a costa occidental, e nos anos sesenta mudaría o seu ámbito de operación cara ao norte de Lugo. Segundo Reigosa, ademais, habería testemuñas populares que apuntarían á existencia dunha casa da súa propiedade na Terra Chá e que antes de estar presa na Coruña pasaría polo cárcere de Mondoñedo.
A teoría da autoría múltiple[editar | editar a fonte]
Por outra banda, tense contemplado a posibilidade de que houbese máis dunha "Pepa a Loba". Desta maneira, unha primeira bandida levaría este alcume, e outras mulleres que se dedicaron ao bandoleirismo adoptaríano, ou ben serían coñecidas pola mesma denominación. Iso podería explicar a cantidade de referencias que se dan por toda Galicia.
Mito galego[editar | editar a fonte]
Pepa a Loba é a muller arquetipo do bandoleirismo xeneroso moi espallado en Europa como Robin Hood en Inglaterra. Pode ter relación coa raíña Lupa e ten semellanzas coa Peeira dos Lobos.
Lenda de bandoleira[editar | editar a fonte]
Escritores galegos do século XIX como Emilia Pardo Bazán e Ramón María del Valle-Inclán, entre outros, déronlle vida a un bandoleirismo en Galicia imitado do bandoleirismo andaluz, pero sen realidade sociolóxica galega. É probable que a lectura popular desa literatura crease as lendas que dende finais do século XIX percorren toda Galicia coas aventuras extraordinarias da ladroa Pepa a Loba[2]. En 1918 Antonio Rey Soto publicou La Loba, unha versión novelesca da xuventude de Pepa a Loba.
No ano 1968 Aurelio Miras Azor publicou en español a novela Juventud de Pepa Loba; o como la sociedad creó una delincuente. Grazas a súa experiencia no exercicio da avogacía por terras galegas (A Estrada, Rodeiro, Lalín, A Bandeira) recolleu moita información para escribir o seu libro.[3]
A súa repercusión prolongouse até a música, da man do grupo Heredeiros da Crus, que titularon o seu primeiro álbum en 1994, A cuadrilla de Pepa a Loba. Inspirado en Pepa a Loba naceu no ano 2017 o grupo A banda da loba, integrado por cinco mulleres que reivindican o papel da muller loitadora como foi a mítica bandoleira a quen dedican a canción Pepa, na que contan a súa historia.[4]
Referencias literarias[editar | editar a fonte]
- Pepa A Loba, novela de Carlos Reigosa. Xerais, 2006.
- Juventud de Pepa Loba; o como la sociedad creó una delincuente. Aurelio Miras Azor. Faro de Vigo, 1968
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ 1,0 1,1 Xoán R. Cuba, Antonio Reigosa e Xosé Miranda (2022). Dicionario dos seres míticos galegos. Edicións Xerais de Galicia. ISBN 978-84-1110-072-4.~ páxina 204-206
- ↑ 2,0 2,1 Beatriz López Morán (1984). El bandolerismo gallego. Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-135-X.~ capitulo 1 El bandolerismo gallego en la historiografía
- ↑ "La obra que inició la reivindicación de Pepa Loba cumple medio siglo". La Voz de Galicia (en castelán). 2018-09-23. Consultado o 2018-10-21.
- ↑ "A Banda da Loba: “As mulleres temos que conquistar novos territorios musicais” - Pincha". Pincha (en castelán). 2017-11-06. Consultado o 2018-10-21.
