Illas Salomón

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:Xeografía políticaIllas Salomón
Solomon Islands (en) Editar o valor em Wikidata

HimnoGod Save Our Solomon Islands Editar o valor em Wikidata

Lema«To Lead is to Serve» Editar o valor em Wikidata
Nomeado en referencia aSalomón Editar o valor em Wikidata
Localización
Editar o valor em Wikidata Mapa
 9°28′S 159°49′L / -9.47, 159.82Coordenadas: 9°28′S 159°49′L / -9.47, 159.82
CapitalHoniara Editar o valor em Wikidata
Contén a división administrativa
Poboación
Poboación611.343 (2017) Editar o valor em Wikidata (21,53 hab./km²)
Lingua oficiallingua inglesa Editar o valor em Wikidata
Xeografía
Superficie28.400 km² Editar o valor em Wikidata
Punto máis altoMonte Popomanaseu (2.335 m) Editar o valor em Wikidata
Punto máis baixoOcéano Pacífico (0 m) Editar o valor em Wikidata
Comparte fronteira con
Datos históricos
Precedido por
Creación1978 Editar o valor em Wikidata
Organización política
• Monarch of the Solomon Islands (en) Traducir Editar o valor em WikidataCarlos III do Reino Unido (2022–) Editar o valor em Wikidata
• Primeiro ministro Editar o valor em WikidataManasseh Sogavare (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Órgano lexislativoParlamento Nacional das Ilhas Salomão (pt) Traducir , (Escano: 50) Editar o valor em Wikidata
Membro de
PIB nominal1.580.303.517 $ (2021) Editar o valor em Wikidata
MoedaDólar das Illas Salomón Editar o valor em Wikidata
Identificador descritivo
Fuso horario
Dominio de primeiro nivel.sb Editar o valor em Wikidata
Prefixo telefónico+677 Editar o valor em Wikidata
Teléfono de emerxencia911, 988 (pt) Traducir e 999 Editar o valor em Wikidata
Código de paísSB Editar o valor em Wikidata

Sitio websolomons.gov.sb Editar o valor em Wikidata

As Illas Salomón[1][2][3] (inglés: Solomon Islands) son un país soberano de Oceanía que forma parte da Mancomunidade Británica de Nacións. O seu territorio está formado por seis illas principais e máis de 990 illas máis pequenas en Oceanía, ao leste de Papúa Nova Guinea e ao noroeste de Vanuatu. Ten unha superficie terrestre de 28400 km², e unha poboación de 652.858.[4] A súa capital, Honiara, está situada na illa de Guadalcanal. O país toma o seu nome de arquipélago das Illas Salomón, que é unha serie de illas da Melanesia que tamén inclúe as Illas Salomón do Norte (unha parte de Papúa Nova Guinea), pero exclúe as illas periféricas, como as Illas Santa Cruz e a Provincia de Rennell e Bellona.

As illas habitáronse nalgún momento entre os anos 30.000 e 28.800 a.C., con ondas posteriores de migrantes, en particular os Lapita, mesturando e producindo a poboación indíxena moderna das Illas Salomón. En 1568, o navegante español Álvaro de Mendaña foi o primeiro europeo que os visitou, nomeándoas como Islas Salomón.[5] Mendaña regresou décadas despois, en 1595, e outra expedición española, dirixida polo navegante portugués Pedro Fernandes de Queirós, visitou as Salomóns en 1606. Gran Bretaña definiu a súa área de interese no arquipélago das Illas Salomón en xuño de 1893, cando o Capitán Gibson, R.N., do HMS Curacoa, declarou o sur das Illas Salomón protectorado británico.[6][7] Durante a segunda guerra mundial, a Campaña das Illas Salomón (1942–1945) viu fortes loitas entre os Estados Unidos, as forzas da Commonwealth Británica e o Imperio do Xapón, incluíndo a Batalla de Guadalcanal.

O nome oficial da entón administración británica cambiou de "British Solomon Islands Protectorado" a "The Salomon Islands" en 1975, e o autogoberno logrouse ao ano seguinte. Conseguiuse a independencia, e o nome cambiou a só "Illas Salomón" (sen o artigo definido), en 1978. Na independencia, as Illas Salomón convertéronse nunha monarquía constitucional. O Rei das Illas Salomón é Carlos III, que está representado no país por un gobernador xeral.

Nome[editar | editar a fonte]

En 1568, o navegante español Álvaro de Mendaña foi o primeiro europeo en visitar o arquipélago das Illas Salomón, bautizándoo como Islas Salomón ("Illas Salomón") na honra do bíblico rei Salomón.[5] Dise que recibiron este nome na suposición errónea de que contiñan grandes riquezas,[8] e cría que eran a cidade e Ofir mencionada na Biblia.e Ofir[9] Durante a maior parte do período colonial, o nome oficial do territorio foi "British Solomon Islands Protectorate" ata 1975, cando se cambiou a "Salomon Islands".[10][11] O artigo definido, "as" , non forma parte do nome oficial do país pero ás veces úsase, tanto dentro como fóra do país. Coloquialmente as illas denomínanse simplemente "as Salomón".[12]

Historia[editar | editar a fonte]

A historia humana das Illas Salomón comeza co primeiro asentamento dos Papúes hai polo menos 30.000 anos procedentes de Nova Guinea. Representaron a maior expansión dos humanos no Pacífico ata a expansión dos falantes de lingua austronesia pola zona ao redor do 4000 a.C., traendo novas tecnoloxías agrícolas e marítimas. A maioría das linguas que se falan hoxe nas Illas Salomón derivan desta época, pero sobreviven unha trintena de linguas dos colonos preaustronesios. A maioría das persoas que se asentaron alí naquela época eran papúes (ver Linguas de Papúa Oriental).

Nas Illas Salomón consérvanse numerosos monumentos culturais preeuropeos, en particular o complexo de santuarios megalíticos de Bao (século XIII d.C.), a fortaleza e santuarios de Nusa Roviana (séculos XIV-XIX), a illa Vonavona Skull (caveira), todo na provincia occidental. A fortaleza de Nusa Roviana, os santuarios e as aldeas circundantes serviron como centro das redes comerciais rexionais nos séculos XVII e XIX. Os santuarios de caveiras de Nusa Roviana son lugares de lendas. Máis coñecido é o santuario de Tiola, lugar do lendario can de pedra que se dirixiu cara á dirección de onde viña o inimigo de Roviana.[13] Este complexo de monumentos arqueolóxicos caracteriza o rápido desenvolvemento da cultura local roviana, a través do comercio e das expedicións de caza de cabezas que se converteron en potencia rexional entre os séculos XVII e XVIII.[14]

Contacto europeo[editar | editar a fonte]

Mapa das Illas da Raíña Charlotte (Illas Santa Cruz) nas Illas Salomón. Da A New, Authentic and Complete Collection of Voyages Around the World, Undertaken and Performed by Royal Authority de George William Anderson (Londres, 1784)

Os barcos do explorador español Álvaro de Mendaña de Neira avistaron por primeira vez a illa de Santa Isabel o 7 de febreiro de 1568. Atopando sinais de ouro aluvial en Guadalcanal, Mendaña cría atopar a fonte da riqueza do Rei Salomón e, en consecuencia, chamou as illas "As Illas de Salomón".

En 1595 e 1605 España enviou de novo varias expedicións para atopar as illas e establecer unha colonia, porén estas non tiveron éxito. En 1767 o capitán Philip Carteret redescubriu as Illas Santa Cruz e Malaita. Máis tarde, navegantes holandeses, franceses e británicos visitaron as illas, a súa recepción era moitas veces hostil.

Os museos con importantes coleccións de artefactos das Illas Salomón inclúen son o Museo Bishop, o Museo Peabody de Salem e o Museo das Illas do Mar do Sur.

Colonización[editar | editar a fonte]

Véxase tamén: Guadalcanal, Illas Salomón.
1874 Carta do Almirantado das Illas Salomón
Selo co retrato de Xurxo VI do Reino Unido, 1939

Sikaiana, entón coñecidas como illas Stewart, foron anexionadas ao Reino de Hawai en 1856. Hawai non formalizou a anexión, e os Estados Unidos negáronse a recoñecer a soberanía hawaiana sobre Sikaiana cando os Estados Unidos se anexionou a Hawai en 1898.

A actividade misioneira comezou entón a mediados do século XIX e as ambicións coloniais europeas levaron ao establecemento dun protectorado alemán sobre as Illas Salomón do Norte, que ocupou partes do que hoxe son as Illas Salomón, tras un Tratado anglo-alemán de 1886. En xuño de 1893 proclamouse un Protectorado Británico das Illas Salomón sobre as illas do sur. Os intereses de Alemaña foron transferidos ao Reino Unido baixo a Convención Tripartita de Samoa de 1899, a cambio do recoñecemento da reivindicación alemá de Samoa Occidental.

En 1927 o comisario de distrito William R. Bell foi asasinado en Malaita, xunto cun cadete chamado Lillies e 13 nativos das Salomón ao seu cargo. Procedeu unha expedición punitiva masiva, coñecida como masacre de Malaita, polo menos 60 Kwaios foron asasinados, case 200 detidos en Tulagi (a capital do protectorado), e moitos lugares e obxectos sagrados foron destruídos ou profanados. Basiana, quen matara a Bell, foi aforcado publicamente o 29 de xuño de 1928.

Este territorio foi escenario dalgunhas das máis intensas batallas na segunda guerra mundial; destacándose a batalla de Guadalcanal.

Independencia (1978)[editar | editar a fonte]

Aínda en 1970, o protectorado británico non contemplaba a independencia das Illas Salomón nun futuro previsible. Pouco despois, os custos financeiros de apoiar ao Protectorado fixéronse máis difíciles, xa que a economía mundial viuse afectada pola primeira crise dos prezos do petróleo de 1973. Tamén se pensaba que a inminente independencia de Papúa Nova Guinea (en 1975) influíu nos administradores do Protectorado.

Fóra dunha elite educada moi pequena en Honiara, había pouca base no camiño do movemento de independencia indíxena nas Salomóns. O autogoberno foi concedido en xaneiro de 1976 e en xullo de 1976, Sir Peter Kenilorea converteuse no primeiro ministro que conduciría o país á independencia. A independencia concedeuse o 7 de xullo de 1978 e Kenilorea converteuse automaticamente no primeiro primeiro ministro do país. A consecuente revolta civil levou a un paro case total da actividade normal, os operarios públicos sufriron atrasos no cobro dos salarios durante meses, e as reunións do goberno tiveron que realizarse en segredo para impedir a interferencia dos señores da guerra locais. As forzas de seguridade foron incapaces de restaurar o control, en gran medida porque moitos dos membros da policía e doutras forzas de seguridade están asociados a un ou outro dos grupos rivais.

Violencia étnica (1999–2003), guerra civil[editar | editar a fonte]

A principios de 1999, as tensións entre os habitantes de Guadalcanal e os migrantes chegados da veciña illa de Malaita, provocaron violentos enfrontamentos. O Guadalcanal Revolutionary Army (en galego, Exército Revolucionario de Guadalcanal), máis tarde coñecido como Movemento de Liberdade Isatabu (IFM), que esixía un goberno federal para a illa de Guadalcanal e o cambio de nome a Isatabu,,[15] comezou a realizar accións terroristas contra os malaitanos que vivían no rural coa intención de expulsalos das súas casas. Ao redor de 20.000 malaitanos deixaron as súas casas e trasladáronse á capital ou á illa de Malaita.

Mentres tanto, formouse a Malaita Eagle Force (MEF) para defender os intereses dos malaitanos. O goberno non tivo máis remedio que pedir axuda ao Secretario Xeral da Commonwealth. O 28 de xuño de 1999 alcanzouse o Acordo de Paz de Honiara. A pesar dunha aparente resolución do conflito, os problemas continuaron e en xuño de 2000 volveu estalar a violencia en violación do acordo de paz.

O 5 de xuño de 2000, a EMF conseguiu asaltar o parlamento coa axuda de varios tanques. Unha vez no poder, destituíron ao primeiro ministro Bartholomew Ulufa'alu.[16] O 30 de xuño, o Parlamento elixiu por pouco a Manasseh Sogavare como novo primeiro ministro. Sogovare creou unha Coalición para a Unión Nacional, a Reconciliación e a Paz, que estableceu un programa de accións para tratar de resolver o problema étnico, mellorar a economía e distribuír de forma máis equitativa os beneficios do desenvolvemento. Porén, o goberno de Sogarave foi moi corrupto e as súas medidas provocaron a deterioración da economía, da lei e do orden.

O conflito foi causado principalmente polo acceso á terra e outros recursos, e os disturbios e loitas centráronse na capital, Honiara. Estímase que as mortes foron cen e houbo uns 30.000 desprazados, principalmente malaitanos. Debido aos combates, a actividade económica de Guadalcanal viuse profundamente afectada.

Os continuos disturbios provocaron un colapso da economía. Os funcionarios non cobraban e as reunións do goberno tiñan que celebrarse en segredo para evitar que os señores da guerra interveñan. As forzas de seguridade non puideron restablecer a orde e moitas das forzas de seguridade puxéronse do lado dun ou doutro.

En xullo de 2003, o Gobernador Xeral das Salomón, co apoio unánime do parlamento, pediu asistencia internacional para resolver o conflito. O goberno aprobou unha lei para darlle poderes amplos ás tropas internacionais.

Tras o anuncio do envío de 300 policías e 3.000 soldados por parte de Australia, Nova Zelandia, Fidxi e Papúa Nova Guinea, o señor da guerra Harold Keke anunciou un alto o fogo o 6 de xullo de 2003. O anuncio fíxose enviando un fax asinado ao primeiro ministro Allan Kemakeza. Keke dirixiu a Fronte de Liberación de Guadalcanal refuxiándose na costa suroeste desa illa (Costa do Tempo). A pesar do cesamento do fogo, a Solomon Islands Broadcasting Corporation informou o 11 de xullo de 2003 do asalto non confirmado de dúas aldeas por parte dos partidarios de Keke.

A mediados de xullo de 2003, o parlamento das Salomón votou por unanimidade a favor da intervención. A forza internacional comezou a reunirse en Townsville, para trasladarse ás illas en agosto de 2003. As forzas de paz recibiron o nome de "Misión de Asistencia Rexional ás Illas Salomón (RAMSI)" ou "Operación Helpem Fren". Australia foi o país que máis tropas achegou, sendo a súa achega coñecida como "Operación Ánodo", aínda que outros países do Pacífico Sur tamén achegaron tropas, como Nova Zelandia, Fidxi e Papúa Nova Guinea, entre outros. As tropas actuaron como unha forza policial e a súa responsabilidade era restaurar a orde no país, debido á ineficacia da policía local (Policía Real das Illas Salomón). As tropas internacionais melloraron a seguridade na zona e lograron capturar a Harold Keke en agosto de 2003.

A situación estabilizouse, pero o país afrontou graves problemas económicos, deforestación e malaria.

Disturbios de 2021[editar | editar a fonte]

Primeiro ministro Manasseh Sogavare coa Presidente da República da China Tsai Ing-wen en xullo de 2016

En 2019, o goberno central do primeiro ministro Manasseh Sogavare retirou o recoñecemento da República da China (Taiwán) e estableceu relacións coa continental República Popular Chinesa. A Provincia de Malaita, con todo, seguiu contando co apoio de Taiwán e os Estados Unidos, estes últimos enviaron 25 millóns de dólares de axuda á illa en 2020.[17] O primeiro ministro da provincia de Malaita, Daniel Suidani, tamén celebrou un referendo de independencia en 2020 que o goberno nacional descartou por ilexítimo.[18] O aumento do paro e a pobreza, agravados polo peche da fronteira durante a pandemia de COVID-19, tamén foron citados como causas dos disturbios.[19] As empresas chinesas tamén foron acusadas de dar traballo a estranxeiros no canto de locais.[20]

As protestas foron inicialmente pacíficas,[21] pero volvéronse violentas o 24 de novembro de 2021 despois de que edificios adxacentes ao Edificio do Parlamento das Illas Salomón[22] foran incendiados. As escolas e as empresas foron pechadas cando a policía e as forzas gobernamentais enfrontáronse cos manifestantes. A violencia aumentou cando o Chinatown de Honiara foi saqueado.[23][24] A maioría dos manifestantes procedían da Provincia de Malaita.[25][26]

Australia respondeu aos disturbios despregando persoal da Policía Federal Australiana e da Forza de Defensa Australiana tras unha solicitude do goberno de Sogavare no marco do Tratado de Seguridade Bilateral entre Australia e as Illas Salomón.[27] Papúa Nova Guinea, Fidxi e Nova Zelandia tamén enviaron forzas de paz.[28][29]

Política[editar | editar a fonte]

Arte de Makira.

Illas Salomón é unha monarquía parlamentaria. Algúns dos problemas que ten o país son a corrupción, o déficit gobernamental, deforestación e control da malaria.

Os exploradores e os misioneiros que visitaron as Illas Salomón desde o século XVI en diante, foron rexeitados polas poboacións hostís e caníbales co resultado que o arquipélago foi colonizado cerca do final do século XIX, cando se converteu nun protectorado británico en 1893 (como resposta á competencia alemá e francesa).

As tradicións guerreiras dos melanesios persistiron un pouco acougadas baixo o protectorado ata a invasión xaponesa en 1942. Isto foi seguido por unha batalla sanguenta de seis meses gañada polos americanos en 1943. Sesenta e sete barcos de guerra afundíronse, os xaponeses perderon 40.000 homes e os americanos 7.000. A capital Tulagi, a cal fora destruída durante a guerra, foi substituída por Honiara na illa de Guadalcanal onde os americanos construíran unha base militar.

Logo da guerra, os insulares da illa Malaita fixeron coñecer o seu desexo de autonomía, os británicos introduciron asembleas rexionais e eventualmente estableceron un Consello Gobernativo en 1970. Finalmente concedéuselles a independencia en 1978. Desde entón, o país foi dirixido máis ou menos correctamente a pesar das fortes rivalidades entre as illas.

Organización territorial[editar | editar a fonte]

As Illas Salomón divídense en 9 provincias e un territorio capital. Para o goberno local, o país divídese en dez áreas administrativas, das cales nove son provincias administradas por asembleas provinciais electas e a décima é a capital Honiara, administrada polo Concello de Honiara.

# Provincia Capital Premier superficie
(km2)
Poboación
censo 1999
Poboación
per km2 (2009)
Poboación
censo 2009
Poboación 2022
1 Central Tulagi Stanely Manetiva 615 21,577 42.4 26,051 33,476
2 Provincia de Choiseul Taro Harrison Benjamin 3,837 20,008 6.9 26,371 38,453
3 Provincia de Guadalcanal[2] Honiara Anthony Veke 5,336 60,275 17.5 93,613 166,838
4 Provincia de Isabel Buala Lesley Kikolo 4,136 20,421 6.3 26,158 36,688
5 Provincia de Makira-Ulawa Kirakira Julian Maka'a 3,188 31,006 12.7 40,419 57,396
6 Provincia de Malaita Auki Daniel Suidani 4,225 122,620 32.6 137,596 163,085
7 Provincia de Rennell e Bellona Tigoa Japhet Tuhanuku 671 2,377 4.5 3,041 4,465
8 Provincia de Temotu Lata Clay Forau 895 18,912 23.9 21,362 25,701
9 Occidental Gizo David Gina 5,475 62,739 14.0 76,649 102,083
Territorio Capital Honiara Eddie Siapu (alcalde) 22 49,107 2,936.8 64,609 94,206
  Illas Solomón Honiara 28,400 409,042 14.7 515,870 722,392

[1] excluído o Territorio Capital de Honiara

Xeografía[editar | editar a fonte]

Mapa das Illas Salomón.
Evolución da poboación entre 1961 e 2003 (cifras da FAO, 2003). Datos en miles de habitantes.

As illas Salomón son un arquipélago constituído por numerosas illas. situado ao suroeste do océano Pacífico, ao leste de Papúa Nova Guinea. As illas principais son: Choiseul, as illas Nova Xeorxia, Santa Isabel, as illas de Russel, as illas Florida, Malaita, Guadalcanal, Sikaiana, Maramasike, Ulawa, Uki, San Cristóbal, Santa Ana, Rennell e Bellona e as illas Santa Cruz. A distancia entre as illas máis occidentais e as máis orientais é de preto de 1 500 quilómetros.

As illas Santa Cruz, ao norte de Vanuatu están particularmente illadas, a máis de 200 quilómetros das outras illas. Os volcáns, de graos variables de actividade, están situados nalgunhas das illas máis grandes, mentres que varias das illas máis pequenas simplemente son atois minúsculos cubertos de area e cocos.

Economía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Economía das Illas Salomón.

A maioría da poboación depende da agricultura, a pesca, e a silvicultura para polo menos parte do seu sustento. A maioría dos produtos manufacturados e o petróleo débense importar. As illas son ricas en materias primas minerais tales como chumbo, cinc, níquel, e ouro. Os problemas económicos no Sueste Asiático levaron a unha diminución brusca da industria madeireira, e a produción económica diminuíu preto dun 10% en 1998. O Goberno instituíu reducións de salario no servizo público e doutros sectores. A economía recuperouse parcialmente en 1999, grazas á subida dos prezos do ouro no mercado mundial e o primeiro ano completo de explotación da mina Gold Ridge. Con todo, a mediados de ano o peche da maior plantación de aceite de palma do país lanzou unha sombra sobre as perspectivas de futuro. A desastrosa situación política non facilita o crecemento económico.

Demografía[editar | editar a fonte]

De acordo coas cifras de 2006 a poboación maioritaria nas Illas Salomón ten etnia Melanesia (94,5%), Polinesia (3%) e Micronesia (1,2%) son os dous grupos seguintes significativos na súa composición.

Cultura[editar | editar a fonte]

Festas Datas Nome en galego Nome local
O segundo sábado de xuño Aniversario da Raíña Queen's Birthday Festa polo aniversario oficial da Raíña
7 de xullo Día da Independencia Independence Day
O terceiro luns de novembro Día do Príncipe Carlos Prince Charles Day Aniversario oficial do príncipe

Na cultura tradicional das Illas Salomón, os costumes tradicionais transmítense dunha xeración á seguinte, supostamente a través dos espíritos ancestrais, para formar os valores culturais das Illas Salomón.

A relixión das Illas Salomón componse dun 96% de cristiáns (anglicanos 45%, católicos romanos 18%, Unión 12%, bautistas 10%, Adventistas do Sétimo Día 7%, Outros cristiáns 4%) e ao redor dun 4% de crentes de relixións indíxenas.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Listaxe de países participantes en Rio2016, ordenados por continente" (PDF). Portal das Palabras. Consultado o 16 de agosto de 2016. 
  2. Anaír Rodríguez Rodríguez, Montserrat Davila Ventura. Lingua galega: dúbidas lingüísticas (PDF). Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo. p. 115. ISBN 84-8158-266-2. 
  3. González Rei, Begoña (2004). Ortografía da lingua galega. Galinova Editorial. ISBN 978-8497370417. 
  4. "Population, total – Solomon Islands | Data". data.worldbank.org. Consultado o 2020-05-01. 
  5. 5,0 5,1 "Alvaro de Mendaña de Neira, 1542?–1595". Princeton University Library. Consultado o 8 de febreiro de 2013. 
  6. Lawrence, David Russell (outubro de 2014). "Chapter 6 The British Solomon Islands Protectorate: Colonialism without capital" (PDF). The Naturalist and his "Beautiful Islands": Charles Morris Woodford in the Western Pacific. ANU Press. ISBN 9781925022032. 
  7. Commonwealth and Colonial Law by Kenneth Roberts-Wray, London, Stevens, 1966. P. 897
  8. "Lord GORONWY-ROBERTS, speaking in the House of Lords, HL Deb 27 April 1978 vol 390 cc2003-19". Arquivado dende o orixinal o 04 de marzo de 2016. Consultado o 19 de novembro de 2014. 
  9. HOGBIN, H. In, Experiments in Civilization: The Effects of European Culture on a Native Community of the Solomon Islands, New York: Schocken Books, 1970
  10. ‘International Encyclopedia of Comparative Law: Instalment 37’ edited by K. Zweigert, S-65
  11. The British Solomon Islands Protectorate (Name of Territory) Order 1975
  12. John Prados, Islands of Destiny, Dutton Caliber, 2012, p,20 and passim
  13. "Nusa Roviana hillfort and shrines". Wondermondo. 
  14. Peter J. Sheppard; Richard Walter; Takuya Nagaoka. "The Archaeology of Head-Hunting in Roviana Lagoon, New Georgia". The Journal of the Polynesian Society. Arquivado dende o orixinal o 06 de outubro de 2022. Consultado o 03 de agosto de 2022. 
  15. John Houainamo Naitoro, Solomon Islands conflict: demands for historical rectification and restorative justice., 2000, Asia Pacific Press at the Australian National University.[1] Arquivado 21 de setembro de 2009 en Wayback Machine.
  16. Australian and New Zealand seek to impose settlement on Solomons conflict
  17. "China convinced the Solomons to switch allegiances. Its one rebel province is now in line for $35m in US aid". ABC News (en inglés). 15 de outubro de 2020. Consultado o 26 de novembro de 2021. 
  18. Kaye, Ron; Packham, Colin (25 de novembro de 2021). "Australia to deploy police, military to Solomon Islands as protests spread". Reuters (en inglés). Consultado o 26 de novembro de 2021. 
  19. "Three killed in Solomon Islands unrest, burnt bodies found in Chinatown". South China Morning Post (en inglés). 2021-11-27. Consultado o 2021-11-27. 
  20. "Solomon Islands violence recedes but not underlying tension". AP NEWS (en inglés). 2021-11-26. Consultado o 2021-11-27. 
  21. "Police use tear gas in Solomon Islands - Taipei Times". Taipei Times. 25 de novembro de 2021. Consultado o 25 de novembro de 2021. 
  22. Lagan, Bernard. "Solomon Islands protesters burn parliament and Chinese shops in anti-Beijing riots". The Times (en inglés). ISSN 0140-0460. Consultado o 25 de novembro de 2021. 
  23. "Solomon Islands: Australia sends peacekeeping troops amid riots". BBC News (en inglés). 25 de novembro de 2021. Consultado o 25 de novembro de 2021. 
  24. "Australia sending troops to Solomon Islands as protests spread". CBC News. 
  25. McGuirk, David Rising and Rod (25 de novembro de 2021). "Australia sending troops, police to Solomon Islands amid unrest". CTV News (en inglés). Consultado o 25 de novembro de 2021. 
  26. "Australia sends troops and police to Solomon Islands as unrest grows". The Guardian (en inglés). 25 de novembro de 2021. Consultado o 25 de novembro de 2021. 
  27. Andrews, Karen (25 de novembro de 2021). "Joint media release - Solomon Islands" (Nota de prensa). Canberra: Australian Government. Consultado o 26 de novembro de 2021. 
  28. "Riots rock Solomon Islands capital for third day despite peacekeepers" (en inglés). Agence France-Presse. 26 de novembro de 2021. Consultado o 27 de novembro de 2021 – vía France 24. 
  29. Reuters, Agence France-Presse and (2021-11-29). "Fiji sends 50 peacekeepers to Solomon Islands". the Guardian (en inglés). Consultado o 2021-11-29.