Bruxelas

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Coordenadas: 50°51′N 04°21′L / 50.850, -4.350

Bruxelas
Ville de Bruxelles
Stad Brussel
Drapeau ville de Bruxelles.png
Greater coat of arms of the City of Brussels.svg
TE-Collage Brussels.png
Un collage con varias vistas de Bruxelas, Arriba: Vista do Barrio norte distrito financeiro, segundo esquerda: alfombra floral na Grand Place, segundo dereita: Casa do concello de Bruxelas e área do Monte das Artes, terceiro: Parque Cincuentenario, cuarto esquerda: Manneken Pis, cuarto medio: catedral de San Miguel e Santa Gúdula, cuarto dereita: Columna do Congreso, inferior: Palacio Real de Bruxelas
Localización
Bruxelas en Bélxica
Bruxelas
Bruxelas
PaísBélxica Bélxica
ComunidadeComunidade flamenga de Bélxica
Comunidade francesa de Bélxica
RexiónBruxelas-Capital
ArrondissementBruxelas
Xeografía
Altitude13 msnm
Superficie32,61 km²
Demografía
Poboación166.497 hab. (2012)
Densidade5.100 hab/km²
XentilicioBruxelés/a
Outros datos
Código postal1000-1130
AlcaldeFreddy Thielemans (PS)
Páxina oficial da Bruxelas

A Cidade de Bruxelas[1][2][3] (Ville de Bruxelles en francés, Stad Brussel en neerlandés, Stadt Brüssel en alemán) é a capital oficial[4] de Bélxica e funciona na práctica como capital da Unión Europea.

Historia[editar | editar a fonte]

Concello de Bruxelas

Bruxelas celebrou o seu milenario en 1979, a historiografía tradicional data a fundación de Bruxelas en 979 pero ningún escrito ou fonte arqueolóxica permitiu corroborar esa data. Atópanse nela os edificios sede das principais institucións da Unión Europea. Aínda que o primeiro poboamento do val semella datar da época merovinxia (século VII, Bruocsella, "morada no pantano"), coa presenza dalgúns pequenos oratorios ou capelas, é no século X cando os duques de Brabante constrúen un castrum fortificado nunha das illas do cativo río Senne xunto a unha daquelas, a de St. Gery [5].

Por outra banda, o leste do río, os pes do outeiro do Treurenberg, xunto a outra, a da patroa local Santa Gúdula, comeza a medrar un poboamento no que era o camiño que unía a rexión renana con Flandres. Entrambos los dous sitios conformouse un burgo en torno a praza do mercado, que logo será a Grand Place.

É no século XI candos os duques deciden trasladar a súa residencia a un castelo que constrúen noutro outeiro ao sur do Treurenberg, o de Couldenberg. De seguido rodéase todo o conxunto cun cinto de murallas. Este triángulo, St.Gery no río co porto, Santa Gúdula onde se construirá a catedral de San Miguel, e o palacio ducal do Coudenberg, será a armazón básica e nodal da futura cidade [6].

Bruxelas vai crecer rapidamente co comercio da súa rica industria de panos ata converterse nunha das maiores cidades de Europa no século XIV, desbordando os antigos muros e obrigando a construción dun novo recinto amurallado de preto de oito quilómetros (1379). É con este esplendor cando na praza do mercado constrúese a Casa do Concello (1402-54) gótico flamíxero, e os duques amplían e embelecen o seu Palacio do Coudenberg, facendo da cidade o centro dunha rica actividade artística e cultural (pinturas de Rogier van der Weyden, escultura fonte do Manneken-Pis, de Hieronymus Duquesnoy o Vello; Rubens máis tarde...) [7].

A finais do século XVII, a cidade é bombardeada polo exército francés. A destrución é grande, pero os burgueses reaccionan coa reconstrución do abraiante conxunto que rodea a Grand Place [8]. Lamentablemente, nun incendio en 1731 pérdese a xoia que representaba o conxunto do Palacio Ducal [9]. No seu lugar aparecen hoxe a Praza e o Palacio Real así coma o museo de belas artes.

A decadencia continuou con Bruxelas coma un centro menor (capital da recentemente creada Bélxica en 1830) [10], e só as obras de Victor Horta pertencentes ao art nouveau coma feito arquitectónico destacable no final do XIX.

Trala segunda guerra mundial, a cidade celebra a Feira Mundial de 1958 (co famoso Atomium). Doutra banda, na década dos cincuenta comeza a tomar forma a idea dunha unión europea e comezan a crearse organismos e faise necesaria unha sede. A situación xeográfica de Bruxelas e o feito de pertencer a un país pequeno axuda que se converta na sede de organismos internacionais, especialmente os da Comisión Europea co que pasa a ser a capital de facto da Unión Europea. Os edificios administrativos da mesma concéntranse no Quartier Leopold, ao leste do Palacio Real [11].

A Cidade de Bruxelas é o máis grande dos 19 municipios que compoñen a rexión de Bruxelas-Capital, unha das tres rexións, xunto con Flandres e Valonia en que está dividida Bélxica. A primeiros de xaneiro de 2006, a cidade tiña unha poboación de 153.659 habitantes.

Aínda que oficialmente a Cidade de Bruxelas é a capital de Bélxica, na práctica é a Rexión de Bruxelas-Capital a que exerce como tal, como tamén é a capital das comunidades francófona e flamenga de Bélxica, a rexión tiña unha poboación de 1 067 162 habitantes, nunha área de 161 km², o que lle confire unha densidade poboacional de 6.601 habitantes por km². A aglomeración urbana, que se estende para alá das fronteiras da rexión, ten preto de 1 774 000 habitantes.

Linguas[editar | editar a fonte]

Bruxelas é unha cidade oficialmente bilingüe; unha maioría dos habitantes teñen como lingua o francés (85-90 %), e unha minoría importante ten o neerlandés (10-15%). O holandés, na súa variedade brabanzoa, é a lingua histórica de Bruxelas[12] . O francés foi durante séculos apenas falado pola alta-burguesía e a nobreza. Tornouse unha lingua popular durante o dominio de Francia, e despois de 1830, coa inmigración de moitos franceses (algúns deles revolucionarios) e moitos valóns, atraídos polas novas autoridades belgas.

Universidades[editar | editar a fonte]

Bruxelas ten varias universidades, dúas das cales son a Université Libre de Bruxelles (ULB) e a Vrije Universiteit Brussel (VUB).

Panorámico da Grand Place de Bruxelas, patrimonio mundial catalogado pola UNESCO.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para bruxelés.
  2. Anaír Rodríguez Rodríguez, Montserrat Davila Ventura. Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo, ed. Lingua galega: dúbidas lingüísticas (PDF). p. 112. ISBN 84-8158-266-2. 
  3. López Martínez, María Cruz (2005). Gran dicionario século 21 da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1442. ISBN 9788482893419. 
  4. Artigo 194 da Constitución de Bélxica
  5. "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 04 de xuño de 2010. Consultado o 30 de xullo de 2013. 
  6. "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 05 de xaneiro de 2009. Consultado o 30 de xullo de 2013. 
  7. ([1] Bruxelas no 1581)
  8. [2]
  9. "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 13 de xaneiro de 2012. Consultado o 30 de xullo de 2013. 
  10. "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 28 de setembro de 2007. Consultado o 30 de xullo de 2013. 
  11. "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 28 de xaneiro de 2003. Consultado o 28 de xaneiro de 2003. 
  12. "Brussels Encyclopædia Britannica.". Arquivado dende o orixinal o 12 de agosto de 2013. Consultado o 05 de novembro de 2009. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Estatua de Europa (xardín Van Maerlant)

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Louis Verniers, Un millénaire d'histoire de Bruxelles. Des origines à 1830, Éditions A. De Boeck, Bruxelles, 1965
  • Marcel Vanhamme, Bruxelles. De bourg rural à cité mondiale, Mercurius, Anvers-Bruxelles, 1968
  • Mina Martens (dir.), Histoire de Bruxelles, Toulouse, Privat, 1976
  • Georges-Henri Dumont, Histoire de Bruxelles. Biographie de Bruxelles, Le Cri édition, Bruxelles, 1997
  • Christian Dessouroux, Espaces partagés, espaces disputés. Bruxelles, une capitale et ses habitants, ministère de la Région de Bruxelles-Capitale, 2008

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Predecesor:
Alemaña Weimar
EU Insignia.svg
Capital Europea da cultura
xunto con Francia Aviñón
Flag of Norway.svg Bergen
Italia Boloña
República Checa Praga
Polonia Cracovia
Finlandia Helsinqui
Islandia Reiquiavik
Galicia Santiago de Compostela

2000
Sucesor:
Países Baixos Rotterdam
Portugal Porto