Cracovia

Centro histórico de Cracovia
	Vista do centro histórico
	Krakow-Old-Town(Stare-Miasto-Planty)Royal-Route.jpg Plano do centro histórico
Patrimonio da Humanidade - UNESCO
País	Polonia
Localización	Cracovia
Tipo	Cultural
Criterios	IV
Inscrición	1978 (II sesión)
Rexión da UNESCO	Europa e América do Norte
Identificador	29
	v; c; e;

Cracovia
	Kraków;
	Vistas da cidade
Localización
	; Cracovia
País	Polonia
Voivodato	Pequena Polonia
Powiat	Condado de Polonia
Xeografía
Altitude	219 msnm
Superficie	327 km²
Demografía
Poboación	1 027 503 hab. (2013)
Densidade	3.100 hab/km²
Xentilicio	Cracoviano/a
Outros datos
Código postal	30-024 a 31–962
Alcalde	Jacek Majchrowski
	Páxina oficial de Cracovia

Coordenadas: 50°03′42″N 19°56′14″L / 50.06167, -19.93722

Cracovia^[2] (en polaco Kraków, alemán Krakau) é a segunda cidade da Polonia actual, e unha das máis antigas cidades da Polonia histórica, cunha poboación de 1 027 503 habitantes no ano 2013 (1.4 millóns, tendo en conta a área de influencia metropolitana). Esta cidade histórica está situada á beira do río Vístula (Wisła) e aos pés do outeiro Wawel. É tamén a capital da rexión da Pequena Polonia (desde 1999).

Etimoloxía[editar | editar a fonte]

Tradicionalmente afírmase que o nome de Cracovia deriva de Krakus (tamén Krak ou Grakch), o lendario fundador da cidade e líder da tribo dos Lechitians. En polaco, Kraków é unha forma posesiva arcaica de Krak e, esencialmente, significa "(cidade) de Krak". O nome de Krakus podería provir de "krakula", unha verba protoeslava que designa o bastón dun xuíz, ou da palabra protoeslava "krak", que significa carballo, árbore considerada sacra.

Historia[editar | editar a fonte]

Cracovia é tradicionalmente unha das cidades punteiras en educación, cultura e movementos artísticos e tamén achega un importante peso económico ao país. Foi fundada ó redor do ano 700, xa que a cidade existía xa no século VII, habitada pola tribo de Wislanie. A primeira fonte documentada en que aparece mencionado o Príncipe Krakus (escrito Grakch) data de 1190. Foi atacada e devastada polos mongois en 1241, 1259 e 1287, e capital de Polonia entre 1320 e 1596. Formou parte do Imperio austríaco, co nome de Krakau, de 1795 a 1809 e de 1846 a 1914. Durante a invasión de Polonia por parte da Alemaña nazi foi a capital do Goberno Xeral e a poboación xudía foi movida a un recinto fechado chamado Gueto de Cracovia desde onde os foron trasladando aos campos de exterminio de Auschwitz-Birkenau ou Płaszów.

Patrimonio[editar | editar a fonte]

O Centro Histórico de Cracovia foi inscrito pola UNESCO en 1978 na lista do Patrimonio da Humanidade, o mesmo ano en que Karol Wojtyła, ata entón arcebispo de Cracovia, foi elixido Papa. A cidade é sede dunha das máis antigas e prestixiosas universidades de Europa, a Universidade Iaguelónica, universidade que conta ademais cun Centro de Estudos Galegos.

Galería de imaxes[editar | editar a fonte]

Tumba do Gran Kazimierz
San Pedro e Paulo
Castelo Wawel
Monumento a Copérnico ao lado da Universidade Jagiellonian Collegium Novum.

Cidades irmandadas[editar | editar a fonte]

Bordeos, Francia (1993) Bratislava, Eslovaquia Budapest, Hungría (2005) Cambridge, EUA(1989) Curitiba, Brasil (1993) Cuzco, Perú Edimburgo, Reino Unido (1995)^[3] Fez, Marrocos (2004) Florencia, Italia (1992) Frankfurt, Alemaña (1991) Gotemburgo, Suecia (1990) Grozny, Rusia (1997)	Guadalaxara, México^[4] Innsbruck, Austria (1998) Kíiv, Ucraína (1993) La Serena, Chile (1995) Leipzig, Alemaña (1995) Leuven, Bélxica (1991) Lviv, Ucraína (1995) Milán, Italia (2003) Niš, Serbia Núremberg, Alemaña (1991) Orleáns, Francia (1992) Pécs, Hungría (1998)	Quito, Ecuador Rochester, EUA (1973)^[5] Roma, Italia San Petersburgo, Rusia (2006) San Francisco, EUA (2009) Sevilla, España (2002) Solothurn, Suíza (1990) Split, Croacia Tbilisi, Xeorxia Veliko Turnovo, Bulgaria (1975) Vilnius, Lituania Zagreb, Croacia (1975)

Notas[editar | editar a fonte]

↑ "Definición de cracoviano - Dicionario da Real Academia Galega". Arquivado dende o orixinal o 18 de novembro de 2013. Consultado o 24 de outubro de 2013.
↑ Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1304. ISBN 9788482887524. Cracovia (Polonia)
↑ "Twin and Partner Cities". City of Edinburgh Council. Arquivado dende o orixinal o 14 de xuño de 2012. Consultado o 16 January 2009.
↑ "Sister Cities, Public Relations". Guadalajara municipal government. Arquivado dende o orixinal o 02 de marzo de 2012. Consultado o March 12, 2013.
↑ "Rochester's Sister Cities". City of Rochester. Arquivado dende o orixinal o 27 de maio de 2010. Consultado o 2010-12-06.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Cracovia Travel
Información turística esencial de Cracovia Arquivado 06 de xaneiro de 2010 en Wayback Machine.
Protect Kraków Heritage Campaign
krakowmiasto.pl (en polaco)
Comunidade xudía en Cracovia
Map: Kraków Heritage Under Threat
Kraków Jewish guide and genealogy in Poland
Tourismo en Cracovia
Webcams de Cracovia

Predecesor: Weimar	Capital Europea da cultura xunto con Aviñón Bergen Boloña Bruxelas Praga Helsinqui Reiquiavik Santiago de Compostela 2000	Sucesor: Rotterdam Porto