Tartu

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:Xeografía políticaTartu
Vista aérea
Imaxe

Lema«Heade mõtete linn»
«City of good thoughts» Editar o valor em Wikidata
Nomeado en referencia aTaarapita (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Localización
lang=gl Editar o valor em Wikidata Mapa
 58°22′48″N 26°43′21″L / 58.38, 26.7225Coordenadas: 58°22′48″N 26°43′21″L / 58.38, 26.7225
PaísEstonia
CondadosCondado de Tartu
City (en) TraducirTartu City (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Capital de
Poboación
Poboación97.524 (2023) Editar o valor em Wikidata (2.502,54 hab./km²)
Xeografía
Superficie38,97 km² Editar o valor em Wikidata
Bañado porEmajõgi Editar o valor em Wikidata
Datos históricos
Creación1262 Editar o valor em Wikidata
Evento clave
15 de agosto de 1224Siege of Tartu (en) Traducir
23 de outubro de 1656Siege of Dorpat (en) Traducir
1657Siege of Tartu (en) Traducir
4 de xuño de 1704Siege of Tartu (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Organización política
Membro de
Identificador descritivo
Código postal50050–51111 Editar o valor em Wikidata
Fuso horario
Outro
Irmandado con
Bærum
Hafnarfjörður
Veszprém (1969–)
Zutphen (pt) Traducir (1990–)
Hämeenlinna (1991–)
Tampere (1992–)
Lüneburg (1993–)
Kaunas (1993–)
Turku (1996–)
Frederiksberg (pt) Traducir (1996–)
Ferrara (1998–)
Salisbury (pt) Traducir (1999–)
Deventer (2004–)
Riga (2005–) Editar o valor em Wikidata

Sitio webtartu.ee Editar o valor em Wikidata

Tartu é a segunda maior cidade de Estonia e capital do condado de Tartu. A cidade de Tartu ten unha poboación de 93.124 habitantes (2017) e unha superficie de 38,8 km². É a segunda cidade máis poboada do país, por detrás da capital Tallin,[1] e a oitava máis poboada no conxunto dos países bálticos.

O desenvolvemento de Tartu estivo ligado á propia historia do sur de Estonia. A primeira mención data de 1030 e fai referencia a «Iúriev», unha fortaleza controlada pola Rus de Kíiv.[2] Nas cruzadas bálticas de comezos do século XIII, dita fortaleza foi capturada polos Irmáns Livonios, renomeada «Dorpat» e convertida na capital do bispado de Dorpat (1224-1558). Posteriormente estivo baixo control da República das Dúas Nacións, o imperio sueco e o Imperio ruso, até que Estonia proclamou a súa independencia en 1919 e impuxo o topónimo actual.[3]

Tartu considérase a capital cultural e intelectual do país,[4][5][6] ó posuír a universidade máis antiga e prestixiosa do país, a Universidade de Tartu, fundada en 1632 por Gustavo II Adolfo de Suecia e principal academia do país.[7] Desde a década de 1960 até a súa morte en 1993 foi catedrático desta universidade o semiólogo Iurii Lotman, cofundador da Escola Tartu-Moscova. Durante o nacionalismo romántico, os intelectuais estonianos organizaron a primeira edición do Festival da Canción de Estonia —actualmente en Tallin— e a primeira representación teatral en lingua estoniana. Hoxe en día a cidade acolle o Ministerio de Educación e Investigación, a Corte Suprema, o Museo Nacional de Estonia e o observatorio de Tartu.[3]

Outros nomes históricos da cidade inclúen o alemán Dorpat (do século XIII) e o ruso Yuryev (Юрьев, dende 1030) e Derpt (Дерпт).

Etimoloxía[editar | editar a fonte]

O topónimo estoniano «Tartu» é oficial desde 1918 e provén do nome que os primeiros nativos lle deron á fortificación sobre o coto do río Emajõgi: Tarbata, Tharbata, Tharbete e incluso Darbete. A súa orixe non está clara: varía entre unha referencia ao touro (en estoniano, tarvas) e outra ao deus mitolóxico Tharapita (en estoniano, Taara).[8] O termo en latín é «Tarbatum».

Tamén ten outros nomes históricos noutras linguas. O máis estendido é o xermano «Dorpat», unha variante do latín actualmente en desuso pero que foi oficial desde 1224 até 1721. En tempos do Imperio ruso utilizouse o topónimo «Derpt» (Дерпт, 1721-1893) e «Iuriev» (Юрьев, 1893-1918), este último recoñecido na primeira mención escrita da vila.[9]

Poboación[editar | editar a fonte]

Segundo o censo da European Statistical Office no ano 2005, a poboación de Tartu estaba composta por:

Cidades irmás[editar | editar a fonte]

Galería de imaxes[editar | editar a fonte]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Tartu – City of Good Thoughts – ECB". Estonian Convention Bureau (en inglés). Consultado o 4 de maio de 2017. 
  2. "Yaroslav the Wise". Enciclopedia de Ucrania (en inglés). Consultado o 25 de abril de 2017. 
  3. 3,0 3,1 "History of Tartu". www.tartu.ee. Consultado o 25 de abril de 2017. 
  4. "La ciudad de Tartu, en Estonia". Deutsche Welle. Consultado o 29 de abril de 2017. 
  5. "Tartu". urbact.eu (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 25 de xuño de 2017. Consultado o 4 de maio de 2017. 
  6. Jardine, Bradley (14 de decembro de 2015). "An insider's cultural guide to Tartu: Estonia's intellectual heart". The Guardian (en inglés). ISSN 0261-3077. Consultado o 4 de maio de 2017. 
  7. "University of Tartu achieves new record in the world rankings". Estonian World (en inglés). 7 de setembro de 2016. Consultado o 30 de abril de 2017. 
  8. "Kohanimeraamat Tartu nimedest". www.tartuekspress.ee (en estoniano). 24 de novembro de 2016. Consultado o 4 de maio de 2017. [Ligazón morta]
  9. "Vene kroonikate Jurjev oli tõenäoliselt siiski Tartu". www.sirp.ee (en estoniano). 12 de outubro de 2001. Consultado o 26 de xaneiro de 2013. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]