República Democrática do Congo

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Congo.

República Democrática do Congo
République Démocratique du Congo Repubilika ya Kongo Demokratika Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo Republiki ya Kɔ́ngɔ Demokratiki Ditunga día Kongu wa Mungalaata
Bandeira Emblema
Lema: Justice, Paix et Travail (Xustiza, Paz e Traballo)
Himno: Debout Congolais
Capital  • Poboación	Kinshasa 7 787 832 (2005)
Cidade máis poboada	Kinshasa
Linguas oficiais	Francés, lingala, congo, suahili, tshiluba
Forma de goberno	República semipresidencialista
Presidente Primeiro Ministro	Félix Tshisekedi Vacante
Independencia de Bélxica	30 de xuño de 1960
Superficie	Posto 12º
• Total	2 345 410 km²
• % auga	3,3
Fronteiras	10 744 km
Costas	37 km
Poboación	Posto 19º
• Total	75 900 000 hab.
• Densidade	33,01 hab./km²
PIB (nominal)
• Total	n/d
• per cápita	n/d
PIB (PPA)
• Total (2014)	55 585  millóns US$
• per cápita	694 US$
Moeda	Franco congolés (CDF)
IDH (2013)	0,338 (186º) – Baixo
Xentilicio	Congolés, congolesa
Fuso horario	UTC+1 e +2
• Horario de verán	=
Dominio de Internet	.cd
Prefixo telefónico	+243
Prefixo radiofónico	9OA-9TZ
Código ISO	180 / COD / CD
Membro de: ONU, UA

A República Democrática do Congo (République Démocratique du Congo en francés, Repubilika ya Kongo Demokratika en congo, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo en kiswahili, Republiki ya Kɔ́ngɔ Demokratiki en lingala e Ditunga día Kongu wa Mungalaata en tshiluba), tamén coñecida baixo os nomes de Congo Kinshasa e Congo, é un país de África central, coñecido de 1971 a 1997 baixo o nome de Zaire. Foi unha antiga colonia belga: o Congo Belga. A capital é Kinshasa. Está situado na zona dos grandes lagos de África e é o terceiro país máis grande do continente. Limita coa República Centroafricana e Sudán polo norte, Uganda, Ruanda, Burundi e Tanzania polo este, Zambia e Angola polo sur, e a República do Congo polo oeste. Ten acceso ao mar a través dunha estreita franxa de 40 km de costa, seguindo o río Congo até o golfo da Guinea. O nome “Congo” ten a súa orixe nos nativos congo, asentados nas ribeiras do río Nzadi ou Zaire, rebautizado en portugués como río Congo.

A RDC é dona dunha densa e variada historia que se inicia cos primeiros inmigrantes bantús que chegaron á zona, co que se convertería no epicentro do gran Reino do Congo a mediados do século XV. Despois de ser reclamado o territorio pola Asociación Internacional Africana (propiedade do rei Leopoldo II de Bélxica) como Estado Libre, e logo dunha colonización particularmente brutal por parte de Bélxica, a colonia do Congo Belga alcanzaría a independencia en 1960, para transformarse en Zaire baixo a éxida do ditador Mobutu Sese Seko. Durante o goberno de Sese Seko o país viuse sometido a un goberno autoritario, violento e cleptócrata, que arruinou a economía do Congo. A caída deste último provocou o inicio dunha grave guerra civil que dexeneraría nunha conflagración continental, na cal interviñeron forzas armadas de máis de sete países, deixando como tráxico saldo máis de 5,4 millóns de mortos dende 1998. Máis do 90% desas mortes foron o resultado da malaria, da diarrea, da pneumonía e da desnutrición, agravadas todas elas polas duras condicións de vida provocadas pola guerra. O resultado foi a intervención da ONU coas forzas de paz organizadas na MONUC. Entre 2003 e 2007 o país viviu unha tensa calma, baixo a dirección dun goberno de transición. A finais de 2006 houbo uns comicios nos que resultou electo para presidente Joseph Kabila, quen até entón exercía as funcións interinamente.

A República Democrática do Congo é moi rica en recursos naturais, mais a inestabilidade política, a falta de infraestruturas e a cultura da corrupción, limitaron historicamente o seu desenvolvemento. Alén da capital, Kinshasa, as outras cidades importantes do país son Lubumbashi e Mbuji-Mayi, e as exportación máis relevantes son as de minerais cara a China, que acolle o 50% das exportacións do país.

Etimoloxía

A República Democrática do Congo era antigamente coñecida como Estado Libre do Congo, Congo Belga, República do Congo (Léopoldville) e Zaire.

O país era coñecido como "República Democrática do Congo" entre 1965 e 1971, cando foi cambiado por "República de Zaire", En 1992, a Conferencia da Soberanía Nacional votou o cambio ó nome orixinal, pero o cambio non se levou a cabo. O nome foi restaurado polo presidente Laurent Kabila despois da caída da ditadura de Mobutu Sese Seko.

Historia

Desde os anos 40, dentro do que era entón o Congo belga, dúas tendencias independentistas importantes maniféstanse na capital Leopoldville : a das «xentes de abaixo» (Baixo-Congo e Bandundu) falando o congo e a das «xentes de aeriba» falando o lingala, vindo do Ecuador primeiro e finalmente de todo o interior do país. Dentro da primeira categoría formase no 1949 unha asociación primeiro cultural e finalmente política, o ABAKO, da que Joseph Kasavubu chega a presidente en 1954. O seu sono de restablecer o antigo reino do Congo da época portuguesa. Esta tendencia medra axiña e reclama a independencia inmediata e federalista, xa que se trata máis tarde de discutir o problema do resto do Congo. Os «de arriba», vindo de rexións máis diversas e seducidos polo «plan de 30 anos pola emancipación de África» do Profesor belga Van Bilsen, publicado en 1956, estaban tamén desexosos de manter o gran Congo unitario. O seu manifesto dentro de este senso publicado o 1 de xullo do 1956 foi vigorosamente combatido polo ABAKO desde a súa asemblea xeral no 23 de agosto de 1956. O plan de 30 anos é declarado utópico: «a nacionalización das grandes compañías agrícolas coma paraestatais é desexable. Xa que a hora é chegada, fai falla acordar hoxe mesmo a independencia inmediata!»

Bélxica, que cría na progresividade da transición cara a independencia organiza as primeiras eleccións municipais, limitadas ás grandes cidades, no 1957. O ABAKO trunfa inevitablemente en Leopoldville e iso impresiona certos unitaristas, tal como Patrice Lumumba, un Tetela do Kasaï, intelixente e idealista, que non tarda en fundar o seu propio «movemento nacional congolés» MNC-Lumumba, máis reivindicativo que o do MNC-Kalondgi, Kalondgi era tamén un Kasaian unitarista. Estes novas rivalidades políticas confrontadas coas estruturas tribais complicadas do Congo ían formar unha mestura detonante que destruiría ao cabo de cinco anos a primeira democracia parlamentaria congolesa. Algúns episodios salientables son :

• disturbios en Leopoldville (4-7 de xaneiro 1959) provocados pola prohibición dun mitin do ABAKO. Detención de Kasavubido o 12 de xaneiro. El será liberado o 14 de marzo.
• O 13 de xaneiro, declaración gobernamental anunciando a intención belga de conceder rapidamente a independencia do Congo unitario. O ABAKO rexeita esta declaración dous días máis tarde.
• No ano 1959 chega a autorización dos partidos congoleses, seguida de eleccións xerais sobre o conxunto do territorio congolés marcadas por todas sortes de manobras destes —partidos dos que saen 3 polos: un Cartel dos nacionalistas federalistas formados por 6 partidos separatistas ou autonomistas nos que o ABAKO e o MNC - Kalondxi, o polo do MNC Lumumba e finalmente o do home forte de Katanga, Moise Chombé, consciente da forza económica da súa rexión e do interese de se entender coa Unión Mineira (todo coma Kalondxi vis-a-vis das explotacións de diamante no Kasaï).
• No 1960, dáse a Táboa Redonda de Bruxelas (do 20 de xaneiro ao 20 de febreiro) onde representantes congolés e belgas fixeran as etapas seguintes. En maio foron as eleccións lexislativas e provinciais que marcaron de novas alianzas (escisión do ABAKO) de onde resulta un compromiso: Josef Kasavubido foi elixido Presidente polo Parlamento, sendo Lumumba o Primeiro ministro.

Zaire foi entre 1971 e 1999 o nome dado á actual República Democrática do Congo, así como a súa moeda e mailo río que dá ao país o seu acceso ao océano Atlántico

O Congo belga obtén a independencia no 1960 en tanto que a «República do Congo», baixo o mesmo nome que a antiga colonia francesa veciña da Congo. O título «República Democrática» foi adoptado en 1966, mais os dous países eran xeralmente distinguidos polo nome da capital: Congo (Leopoldville) e Congo (Brazzaville).

Nos anos que seguiron a toma do poder en 1965 polo xeneral Josef-Desiré Mobutu, este último emprende unha campaña de «autenticidade». O país foi renomeado «República do Zaire», dun nome local por río, o xeneral Mobutu convértese en Mobutu Sese Seko e obriga a todos os cidadáns a adoptar nomes Africanos, unha nova moeda —o zaire dividida en 100 makuta (singular likuta)— substitúe ao franco e numerosas cidades son rebautizadas:

Antigo nome	Nome congolés
Leopoldville	Kinshasa
Stanleyville	Kisangani
Elisabetville	Lubumbashi
Xadoteville	Likasi
Albertville	Kalemia
Cocquilhatville	Mbandaka
Costermansville	Bukavisto
Bakwanga	Mbuji-Mayi
Luluabourg	Kananga
Nova Anvares	Makanza
Port Francqui	Ilebo
Baningville	Bandundido
Paulis	Istro
Tisville	Mbanza-Ngunxido
Leverville	Lusanga
Baudoinville	Moba
Pontierville	Ubundido
Banzyville	Mobayi-Mbongo
Elisabeta	Lukutido
Carlesville	Djokupunda

Despois do derrocamento de Mobutu por Laurent-Desiré Kabila en 1999 coa Primeira guerra do Congo, o país retorna o seu nome a República Democrática do Congo.

Actualmente o exército francés mantén a presenza de militares franceses no cadro de MONUC. Mais a violencia continua e a guerra xa leva 3.8 millóns de mortos (cifras dun responsable congolés comandante un informe da comisión das dereitos do Home da ONU, 2003 : Communiqué de presse DH/G/199

Política

Joseph Kabila, Presidente da R.D.C..

A historia recente desta estado africana non permitiu un desenvolvemento político moi avanzado, xa que os conflitos armados e ditaduras dominaron o panorama dende a independencia na década de 1960. Non obstante, unha vez finalizada a Segunda Guerra do Congo realizáronse grandes esforzos por estabilizar e dotar ao malfadado país dun sistema político democrático que lle dea á poboación a estabilidade necesaria para promover a paz, a reconciliación e o desenvolvemento económico.

Como parte dos Acordos de Lusaka e do Tratado de Pretoria, no ano 2005 o país promulgou unha nova Constitución na cal se reorganizaba en gran medida o sistema público e a administración do Estado. As provincias pasaron de 10 a 25, estabeleceuse un Parlamento bicameral (conformado polo Senado e unha Asemblea Nacional) e unha estrutura embrionaria dun novo poder xudicial. Todas as provisións deste texto legal teñen diversos prazos para entrada en vixencia, estimándose que dito proceso conclúa a finais da década de 2010.

A República Democrática do Congo viviu a mediados desta década os primeiros comicios da súa historia. As eleccións tiveron como finalidade aprobar a nova Constitución do país (2005), eleccións de presidente e membros da Asemblea Nacional (2006), e gobernadores das provincias e membros do Senado (2007).

Presidentes :

• 1960 - 1965: Joseph Kasavubu.
• 1965 - 1997: Mobutu Sese Seko.
• 1997 - 2001: Laurent-Desiré Kabila.
• 2001 - 2019: Joseph Kabila.
• 2019 - act: Félix Tshisekedi

Subdivisións

Desde a independencia do país, a R.D.C. estivo tradicionalmente dividida en dez provincias. Estas eran de distinto tamaño e historicamente constituíron en si mesmas focos de secesionismo en atención á escasa forza do goberno de Kinshasa de manter o control en todo o país. Así, por exemplo, na década de 1960 o estado de Katanga proclamou a súa independencia, aínda que a situación foi revertida posteriormente. A Constitución do 2005 estableceu un cambio na organización territorial do Congo, creando 25 provincias en substitución das tradicionais 10. Estas, segundo o texto constitucional, deberían empezar a funcionar en febreiro do ano 2009.

Nº	Nova provincia	Capital	Antiga provincia
1	Kinshasa	Kinshasa	Sen cambios
2	Congo-Central	Matadi	Baixo-Congo
3	Kwango	Kenge	Bandundu
4	Kwilu	Kikwit	Bandundu
5	Mai-Ndombe	Inongo	Bandundu
6	Kasaï	Luebo	Kasai-Occidental
7	Lulua	Kananga	Kasai-Occidental
8	Kasaï-Oriental	Mbuji-Mayi	Kasai-Oriental
9	Lomami	Kabinda	Kasai-Oriental
10	Sankuru	Lodja	Kasai-Oriental
11	Maniema	Kindu	Sen cambios
12	Kivu do Sur	Bukavu	Sen cambios
13	Kivu do Norte	Goma	Sen cambios
14	Ituri	Bunia	Oriental
15	Alto Uele	Isiro	Oriental
16	Tshopo	Kisangani	Oriental
17	Baixo Uele	Buta	Oriental
18	Ubangi del Norte	Gbadolite	Ecuador
19	Mongala	Lisala	Ecuador
20	Ubangi do Sur	Gemena	Ecuador
21	Équateur	Mbandaka	Ecuador
22	Tshuapa	Boende	Ecuador
23	Tanganyika	Kalemie	Katanga
24	Alto Lomami	Kamina	Katanga
25	Lualaba	Kolwezi	Katanga
26	Alto Katanga	Lubumbashi	Katanga

Economía

Artigo principal: Economía da República Democrática do Congo.

Demografía

Grupos étnicos

Rapaces e adultos congo en Kinshasa.

Máis de 200 grupos étnicos viven na República Demócratica do Congo, sendo a maioría deles pobos bantú. Xuntos, os mongo, os luba, os congo, e os mangbetu-azande constitúen arredor do 45% da poboación.

No 2009, as Nacións Unidas estimaron a poboación do país en 66 millóns de persoas, o que supón un rápido crecemento dende os 39,1 millóns en 1992. Polo menos, 250 grupos étnicos foron identificados e clasificados. Os pobos máis numerosos son os congo, os luba e os mongo. Arredor de 600.000 pigmeos constitúen a poboación aborixe do Congo. Malia que se falan centos de linguas e dialectos locais, a variedade lingüística é superada polo uso do francés e outras linguas vehiculares como o congo, o tshiluba, o suahili e o lingala.

Cultura

Estatua masculina Hemba.

A cultura da República Democrática do Congo reflicte a diversidade dos centos de grupos étnicos e os diferentes estilos de vida propios do país, dende a desembocadura do Río Congo na costa, seguindo pola selva e a sabana do centro, até as máis densamente poboadas zonas montañosas do leste. Dende o século XIX, as formas tradicionais de vida sufriron cambios por mor do colonialismo, a loita pola independencia, o estancamento da era Mobutu, e máis recentemente, a Primeira e a Segunda Guerra do Congo. Malia estas circunstancias, os costumes e as culturas do Congo conservaron moita da súa individualidade. 60 millóns de habitantes viven no rural. O 30% da poboación que vive nas áreas urbanas é a máis influenciada por Occidente.

Escultura yombe, século XIX.

Outro aspecto destacable da cultura do país é a súa música sui generis. As músicas étnicas mesturáronse coa rumba cubana e co merengue para dar lugar ó soukous. Outras nacións africanas produciron xéneros musicais que derivan do soukous congolés. Algúns dos grupos cantan en lingala, unha das principais linguas de RDC.

Deporte

Mutombo durante un proxecto social de traballo.

Na República Democrática do Congo practícanse moitos deportes, entre eles o fútbol, o baloncesto e o rugby. Estes deportes xóganse nos numerosos estadios que hai en todo o país, como o Estadio Frederic Kibassa Maliba.

Internacionalmente, o país é famoso polos seus xogadores de baloncesto. Dikembe Mutombo é un dos xogadores de baloncesto africanos máis famosos de tódolos tempos. Mutombo é coñecido tamén polos proxecto humanitarios que leva a cabo no seu país. Bismack Biyombo e Christian Eyenga son outros dos xogadores con fama internacional.

Medios de comunicación

Entre os xornais da RDC destacan L'Avenir, La Cité africaine de Matadi, La Conscience, L'Observateur, Le Phare, Le Potentiel e Le Soft. Radio Télévision Nationale Congolaise (RTNC) é a canle nacional do país. RTNC emite actualmente en lingala, en francés e en inglés.

Véxase tamén

Bibliografía

• Clark, John F., The African Stakes of the Congo War, 2004.
• Devlin, Larry (2007). Chief of Station, Congo: A Memoir of 1960–67. Nova York: PublicAffairs. ISBN 978-1-58648-405-7. .
• Drummond, Bill and Manning, Mark, The Wild Highway, 2005.
• Edgerton, Robert, The Troubled Heart of Africa: A History of the Congo. St. Martin's Press, December 2002.
• Exenberger, Andreas/Hartmann, Simon. The Dark Side of Globalization. The Vicious Cycle of Exploitation from World Market Integration: Lesson from the Congo, Working Papers in Economics and Statistics 31, University Innsbruck 2007.
• Exenberger, Andreas/Hartmann, Simon. Doomed to Disaster? Long-term Trajectories of Exploitation in the Congo, Paper to be presented at the Workshop "Colonial Extraction in the Netherlands Indies and Belgian Congo: Institutions, Institutional Change and Long Term Consequences", Utrecht 3–4 decembro de 2010.
• Gondola, Ch. Didier, "The History of Congo", Westport: Greenwood Press, 2002.
• Joris, Lieve, translated by Waters, Liz, The Rebels' Hour, Atlantic, 2008.
• Justenhoven, Heinz-Gerhard; Ehrhart, Hans Georg. Intervention im Kongo: eine kritische Analyse der Befriedungspolitik von UN und EU. Stuttgart: Kohlhammer, 2008. (en alemán) ISBN 978-3-17-020781-3.
• Kingsolver, Barbara. The Poisonwood Bible HarperCollins, 1998.
• Larémont, Ricardo René, ed. 2005. Borders, nationalism and the African state. Boulder, Colorado and London: Lynne Rienner Publishers.
• Lemarchand, Reni and Hamilton, Lee; Burundi: Ethnic Conflict and Genocide. Woodrow Wilson Center Press, 1994.
• Mealer, Bryan: "All Things Must Fight To Live", 2008. ISBN 1-59691-345-2.
• Melvern, Linda, Conspiracy to Murder: The Rwandan Genocide and the International Community. Verso, 2004.
• Miller, Eric: "The Inability of Peacekeeping to Address the Security Dilemma", 2010. ISBN 978-3-8383-4027-2.
• Mwakikagile, Godfrey, Nyerere and Africa: End of an Era, Third Edition, New Africa Press, 2006, "Chapter Six: Congo in The Sixties: The Bleeding Heart of Africa", pp. 147 – 205, ISBN 978-0-9802534-1-2; Mwakikagile, Godfrey, Africa and America in The Sixties: A Decade That Changed The Nation and The Destiny of A Continent, First Edition, New Africa Press, 2006, ISBN 978-0-9802534-2-9.
• Nzongola-Ntalaja, Georges, The Congo from Leopold to Kabila: A People's History, 2002.
• O'Hanlon, Redmond, Congo Journey, 1996.
• O'Hanlon, Redmond, No Mercy: A Journey into the Heart of the Congo, 1998.
• Prunier, Gérard, Africa's World War: Congo, the Rwandan Genocide, and the Making of a Continental Catastrophe, 2011 (tamén publicado como From Genocide to Continental War: The Congolese Conflict and the Crisis of Contemporary Africa: The Congo Conflict and the Crisis of Contemporary Africa).
• Renton, David; Seddon, David; Zeilig, Leo. The Congo: Plunder and Resistance, 2007. ISBN 978-1-84277-485-4.
• Reyntjens, Filip, The Great African War: Congo and Regional Geopolitics, 1996–2006 , 2009.
• Rorison, Sean, Bradt Travel Guide: Congo  — Democratic Republic/Republic, 2008.
• Schulz, Manfred. Entwicklungsträger in der DR Kongo: Entwicklungen in Politik, Wirtschaft, Religion, Zivilgesellschaft und Kultur, Berlin: Lit, 2008, (en alemán) ISBN 978-3-8258-0425-1.
• Stearns, Jason: Dancing in the Glory of Monsters: the Collapse of the Congo and the Great War of Africa, Public Affairs, 2011.
• Tayler, Jeffrey, Facing the Congo, 2001.
• Turner, Thomas, The Congo Wars: Conflict, Myth and Reality, 2007.
• Wrong, Michela, In the Footsteps of Mr. Kurtz: Living on the Brink of Disaster in Mobutu's Congo.
• Osman, Mohamed Omer Guudle (novembro de 2011) Africa: A rich Continent where poorest people live, The Case of DR Congo and the exploitation of the World Market

Ligazóns externas

• Os Pigmeos Baka do Camerún e Congo Cultura e imaxes dos primeiros habitantes do Congo
• Perfil do país en BBC News
• República Democrática do Congo en UCB Libraries GovPubs
• Información humanitaria en ReliefWeb
• Karen Fung (ed.). "Democratic Republic of the Congo". Africa South of the Sahara: Selected Internet Resources. USA: Stanford University.