Xosé María Álvarez Cáccamo

Xosé María Álvarez Cáccamo

Biografía
Nacemento	(es) José María Álvarez Cáccamo. 6 de xullo de 1950 (73 anos) Vigo, Galicia
Datos persoais
País de nacionalidade	España
Educación	Universidade de Santiago de Compostela
Actividade
Campo de traballo	Ciencia da literatura, crítica literaria e literatura
Ocupación	crítico literario , profesor universitario , escritor , especialista en literatura , estudoso da literatura
Xénero artístico	poesía, narrativa, literatura infanto-xuvenil, teatro, ensaio
Lingua	Lingua castelá e lingua galega
Obra
Obras destacables (1991) O lume branco
Familia
Pai	Xosé María Álvarez Blázquez
Irmáns	Celso Álvarez Cáccamo, Alfonso Álvarez Cáccamo e Berta Álvarez Cáccamo
Premios (1986)  Premio Esquío de poesía (1986)  Premio da Crítica de poesía galega

Xosé María Álvarez Cáccamo, tamén coñecido como Pepe Cáccamo, nado en Vigo o 6 de xullo de 1950, é un escritor galego, crítico literario e profesor de literatura.

Traxectoria

É fillo de Xosé María Álvarez Blázquez e irmán de Alfonso, Celso e Berta Álvarez Cáccamo. Xosé María Álvarez Cáccamo estudou Filoloxía Románica na Universidade de Santiago de Compostela. Desde 1973 é profesor de ensino secundario. Actualmente reside en Vilaboa.

Ademais de poesía, ten publicados algúns relatos breves, teatro e literatura infantil. A súa obra traduciuse ao catalán, castelán, éuscaro e italiano. Obtivo os premios Esquío, González Garcés e Arume e os Premios da Crítica de Galiza e de España.

Fixo parte do consello editorial das coleccións de Poesía "Mogor" (1976-1980) e "Pero Meogo" (1980) e dos consellos de redacción dos suplementos Galicia Literaria de Diario 16 de Galicia (1990-1992) e Faro das Letras de Faro de Vigo (1993-1996). Entre os anos 1984 e 2002 formou parte do equipo directivo da Asociación de Escritores en Lingua Galega, da que foi presidente interino tras a dimisión de Carlos Mella (2001) e a elección de Bernardino Graña (2002), foi coordenador das súas revistas Nó e Contemporánea. Foi membro fundador do "Foro da Cultura" e de "Esculca Observatorio para a defensa dos direitos e as liberdades". Formou parte entre 2003 e 2010 do consello de redacción da revista Grial. Actualmente forma parte do colectivo Burla Negra.

Obra en galego

Poesía

• Praia das furnas, 1983, Xerais.
• Arquitecturas de cinza, 1985, Caixa Ourense.
• Os documentos da sombra, 1986, Sotelo Blanco.
• Luminoso lugar de abatimento, 1987, Sociedade de Cultura Valle-Inclán.
• Cimo das idades tristes, 1988, Sotelo Blanco.
• Fragmentos de mar, 1989, edición de autor.
• Acordar contigo en alba, 1991, Ángel Caffarena.
• Prego de cargos, 1991, edición do autor.
• O lume branco, 1991, Espiral Maior.
• De mañá que medo, 1993, Laiovento.
• Colección de espellos, 1994, Espiral Maior.
• Calendario perpetuo, 1997, Espiral Maior.
• A escrita das aves de marzo, 1997, Edições Tema.
• Os cadernos da ira, 1999, Espiral Maior.
• Vocabulario das orixes, 2000, Deputación da Coruña.
• Depósito natural (1995-2001), 2002, Deputación de Pontevedra.
• Ancoradoiro. Obra poética (1983-2003), 2003, Espiral Maior.
• Maré do pobo a arder, 2003, edición do autor.
• Habitación del mar. Antología, 1983-2003, 2004, Editorial Olifante (edición bilingüe galego-castelán).
• Vilar dos fillos, 2004, Difusora de Artes e Ideas, edición de tiraxe limitada e numerada.
• Manuscritos do ar, 2007, Bourel.
• Vento de sal, 2008, Galaxia.
• Cántico dos topónimos esdrúxulos, 2010, Espiral Maior.
• De sombras e poemas que son casas, 2010 (antoloxía poética sonora), Edicións do Cumio.
• A Boca da galerna. Luz da materia contra o invento de Deus, 2012, Espiral Maior.
• Tempo de cristal e sombras, 2014, Espiral Maior.

Narrativa

• Microtopofanías, 1992, Laiovento.
• A luz dos desnortados, 1996, Espiral Maior.
• Ninguén de ningures, 2005, edición de autor non venal.
• As últimas galerías, 2015, Galaxia.

Literatura infanto-xuvenil

• Pedro e as nubes, 1996, O Barco de Vapor.
• Ganapán das palabras, 1998, Kalandraka.
• Dinosaurio Belisario, 2001, Kalandraka.
• Lúa de pan, 2002, Edicións do Castro.
• O segredo do pan, 2005, Obradoiro.
• Un home impuntual, 2010, Galaxia.

Teatro

• Monstro do meu labirinto, 1987, Cadernos da Escola Dramática Galega.
• Casa dormida, 1988, Cadernos da Escola Dramática Galega.

Ensaio

• Galego cero, 1979, Editorial Castrelos.
• Antón Avilés de Taramancos, 2002, Galaxia.
• Vida de Antón Avilés de Taramancos, 2003, Galaxia.
• Memoria de poeta, 2006, Galaxia.
• Tempo do pai, 2008, Galaxia.
• Espazos do poema. Poética, lectura crítica e análise textual, 2009, Espiral Maior.
• A voz quebrada. Da memoria histórica e do terror fascista, 2014, Instituto de Estudos Miñoranos.

Obras colectivas

Ficheiro:XM Álvarez Cáccamo.jpg

Álvarez Cáccamo en Moaña.

• Escolma de poesía galega (1976-1984), 1984, Sotelo Blanco.
• Desde a palabra, doce voces, 1986, Sotelo Blanco.
• Monólogos, 1987, Sotelo Blanco, teatro.
• Sis poetes gallecs, 1990, Editorial Columna. Edición bilingüe galego-catalán.
• Literatura galega século XX, 1992, Galaxia.
• Magritte x 3, 1993, Laiovento.
• Los caminos de la voz: seis poetas gallegos de hoy, 1995, Diputación de Granada. Edición bilingüe galego-castelán, a cargo de Luciano Rodríguez Gómez.
• Desde mil novecentos trinta e seis: homenaxe da poesía e da plástica galega aos que loitaron pola liberdade, 1995, Edicións do Castro.
• Berra liberdade (Escritores galegos por Amnistía Internacional), 1996, Galaxia.
• Novo do trinque, 1997, BNG.
• Clásicos e modernos: tres leituras poéticas, 1999, Universidade da Coruña.
• Antoloxía consultada da poesía galega 1976-2000, 2000, Tris Tram.
• Escolma de familia, 2000, Xerais, poesía.
• Alma de beiramar, 2003, Asociación de Escritores en Lingua Galega.
• Carlos Casares: a semente aquecida da palabra, 2003, Consello da Cultura Galega).
• Negra sombra. Intervención poética contra a marea negra, 2003, Espiral Maior.
• Raiceiras e vento. A obra poética de Antón Avilés de Taramancos, 2003, Laiovento.
• XVIII Festival da Poesia do Condado, 2004, S. C. D. Condado.
• Xela Arias, quedas en nós, 2004, Xerais, poesía.
• X. Espazo para un signo, 2005, Xerais.
• Cartafol poético para Alexandre Bóveda, 2006, Espiral Maior.
• Poemas pola memoria (1936-2006), 2006, Xunta de Galicia.
• Poética da casa, 2006, Xunta de Galicia.
• Presenza do poema, 2006, Espiral Maior.
• Bernardino Graña. Homenaxe no 75 aniversario, 2007, Xerais.
• Dix-sept poètes galiciens 1975-2000. Dezasete poetas galegos 1975-2000, 2008, Universidade da Coruña.
• O Miño, unha corrente de memoria. Actas das xornadas sobre a represión franquista no Baixo Miño, 2008, Alén Miño, Ponteareas.
• Poemas ao pai, 2008, Espiral Maior.
• Marcos Valcárcel. O valor da xenerosidade, 2009, Difusora.
• En defensa do Poleiro. A voz dos escritores galegos en Celanova, 2010, Toxosoutos.
• Pel con pel, 2010, Galaxia.
• 15-M: O pobo indignado, 2011, Laiovento.
• XXV Festival da Poesia no Condado. Sem as mulheres nom há revoluçom, 2011, S. C. D. Condado.
• Á beira de Beiras. Homenaxe nacional, 2011, Galaxia.
• Cociñando ao pé da letra, 2011, Galaxia. Colaboración con varios autores sobre poesía e cociña.
• Preludios para Miguel Anxo Fernán-Vello, 2011, Laiovento.
• Tamén navegar, 2011, Toxosoutos.
• Urbano. Homenaxe a Urbano Lugrís, 2011, A Nave das Ideas.
• Banqueiros, 2012, Laiovento.
• Cartafol de soños, homenaxe a Celso Emilio Ferreiro no seu centenario (1912-2012), 2012.
• A cidade na poesía galega do século XXI, 2012, Toxosoutos.
• Versus cianuro. Poemas contra a mina de ouro de Corcoesto, 2013, A. C. Caldeirón.
• CaRa inversa, con Baldo Ramos, 2014, Follas Novas.
• 150 Cantares para Rosalía de Castro (2015, libro electrónico).
• De Cantares Hoxe. Os Cantares Gallegos de Rosalía de Castro no século XXI, 2015, Fundación Rosalía de Castro/Radio Galega.
• 6 poemas 6. Homenaxe a Federico García Lorca, 2015, Biblos Clube de Lectores. Poesía.

Edicións

• Longa noite de pedra de Celso Emilio Ferreiro, 1985, Edicións do Castro.
• Poesía galega completa, de Xosé María Álvarez Blázquez, 1987, Xerais.
• Onde o mundo se chama Celanova, de Celso Emilio Ferreiro, 1991, Xerais.
• 50 anos de poesía galega. A Xeración do 36, 1994, Editorial Penta. Con Xosé Carlos López Bernárdez.
• Obra poética. Antoloxía. Antón Avilés de Taramancos, 1998, A Nosa Terra e AS-PG.
• O libro dos cen poemas. Antoloxía da poesía infantil galega, 2002, Espiral Maior. Con Marisa Núñez.

Obra en castelán

Poesía

• Laberinto el clavicornio, 1977, Editorial Castrelos.

Premios

• Premio da Crítica de España en 1986 por Os documentos da sombra.
• Premio Esquío de poesía en 1986 por Luminoso lugar de abatimento.
• Premio da Crítica de Galicia en 1998 por A escrita das aves de marzo.
• Premio Miguel González Garcés en 1999 por Vocabulario das orixes.
• Premio O Escritor na súa Terra da AELG en 2015.

Véxase tamén

Bibliografía

• Dicionario biográfico de Galicia, Ir Indo Edicións, 2010-2011, Vigo.

Ligazóns externas

• Páxina web do artista Pepe Caccamo
• Ficha na BVG
• Ficha do autor na AELG
• Ficha en Praza das Letras
• Perfil en As escollas electivas
• Entrevista de Literatura Galega do S.XX do alumnado do IES Manuel García Barros