Agarrados
Os agarrados son bailes de divertimento, efectuados en parella, nos que os bailadores manteñen contacto físico entre eles.
Orixe[editar | editar a fonte]
A finais do século XVIII, a consecuencia das mudanzas sociais propiciadas pola Revolución Francesa, os ríxidos bailes soltos das cortes europeas comezaron a ser abandonados. Apareceron entón outros bailes de raíz popular, con estruturas máis sinxelas, cuxa característica principal era ser realizados por parellas entrelazadas. Malia ao inicial rexeitamento da nobreza, a causa da súa humilde orixe, e do clero, que vía neles un relaxamento da moralidade cristiá, os bailes agarrados impuxéronse plenamente ao longo do século XIX sendo difundidos por toda Europa.[1]
Introdución en Galiza[editar | editar a fonte]
| “ | non bailes o agarrado, que predicou o cura que era moito pecado. |
” |
—Cantiga popular | ||
Os agarrados introducíronse en Galiza mediante os movementos de poboación (segas en Castela, servizo militar, emigración), e pola imitación dos estamentos sociais máis elevados das tendencias europeas.[2] Paralelamente a súa chegada, produciuse tamén a de novos instrumentos musicais (saxofóns, clarinetes, acordeóns) e novas agrupacións de músicos (charangas, bandas de música). Estas influencias foráneas modificaron definitivamente as festas populares galegas, onde foron substituíndo progresivamente aos bailes soltos e á tradicional figura do gaiteiro acompañado polo tambor.
Este proceso atopou a resistencia dos defensores da "pureza" da tradición galega,[3] cóntase que Perfecto Feijoo, fundador de Aires da Terra, chegou a abandonar indignado unha romaría ao ver á xente bailar unha mazurca.[4] Malia isto, a introdución dos novos bailes foi imparábel, nos seráns e foliadas tradicionais cada rolda de bailes encadeados (festa) levaba primeiro dous bailes soltos (muiñeira e xota) e despois varios agarrados. Creáronse tamén xogos con baile solto que incluían partes de agarrado, de xeito que aos poucos os bailes fóronse adaptando ao xeito do país dando lugar a variantes mesturadas propiamente galegas. [5]
Os agarrados atoparon tamén a oposición da igrexa católica, que vía neles unha incitación á luxuria. A comezos do século XX os cregos chegaban a negar a confesión aos fregueses que bailaban o valse ou a polca.[6] A oposición clerical intensificouse após a guerra civil española, coa toma do poder polo franquismo, precisamente cando da man da radio se intensificou a difusión dos bailes "pecaminosos".[7] Naquel tempo, os seráns das aldeas foron prohibidos de facto[8], e mesmo un cardeal primado, Pedro Segura y Sáenz, chegou ao extremo de excomungar os boleros.[9]
Tipos[editar | editar a fonte]
Os agarrados galegos poden ser clasificados en dous grupos[5][10]:
Importados:
- Valse: Orixinario de Austria e Alemaña, e un baile de compás ternario que non sufriu grandes adaptacións.
- Polca (tamén chamada Danza): Orixinada en Bohemia, bailase nun compás binario e frecuentemente en formación circular de existiren varias parellas de bailadores.
- Mazurca (denominada tamén "tres saltos"): Procedente de Mazovia (Polonia), é de compás ternario e bailase con dous pasos de marcha e un salto.
- Pasodobre: Orixinado nas marchas militares españolas do século XVIII.
- Rumba: Nada en Cuba, introduciuse na música galega co retorno da emigración á illa a comezos do século XX.
Evolucións galegas:
- Charrasquiño: Variante do valse que se acompaña coas pandeiretas. As cantareiras determinan as evolucións dos bailadores.
- Chiqui-Chiqui: Variante rápida do pasodobre propia das comarcas do sur de Pontevedra.
- Muiñeira corrida: Baile que mestura o pasodobre, parte principal da melodía ou canto, coa muiñeira, que se toca no retrouso a paso de "galope".
- Esparabán: semellante á muiñeira corrida, cun desprazamento lateral nas partes de muiñeira.
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Martínez San Martín (1998). pp.128-129
- ↑ Mártinez San Martín (1998). p.125
- ↑ Castro, Xavier (2020-08-02). "Bailar agarradiños ¡e viva o tango!". Diario de Pontevedra. Consultado o 2021-04-16.
- ↑ Feijoo, Xisco (2014). Xornada A danza a debate. A danza tradicional, 1. Youtube (Consello da Cultura Galega). p. 2h.16m.51s.
- ↑ 5,0 5,1 Portela Gómez-Macías, Ignacio (2018). "A nosa música: achegándonos á tradición". Eduga. Revista galega do ensino (76).
- ↑ Quintiá, Rafael (2010-07-04). "O baile agarrado". Á Sombra de Bouza Panda. Consultado o 2021-04-16.
- ↑ Os Chichisos. Grupo de música tradicional e asociación cultural (2012-08-22). "Foliada do Demo. “Revivindo o espírito das vellas verbenas”". chichisos.wordpress.com/. Consultado o 2021-04-16.
- ↑ Calvo Varela, Carlos. "A conspiração dos corpos críticos". Nós Diario. Consultado o 2021-04-16.
- ↑ Giráldez, Diego (2013-09-20). "Sobaco patrio". Praza Pública. Consultado o 2021-04-16.
- ↑ Martínez San Martin (1998). pp.129-130
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Martínez San Martín, Anxo (1998). Historia e evolución da danza en Galicia (PDF). O feito diferencial galego: Galicia fai dous mil anos. Vol. 1: Música I (Museo do Pobo Galego). pp. 111–139. ISBN 84-88908-09-1.
- Camafeita Longa, Olga (2010). Dicionario Da Música Popular En Galicia (PDF). Rinoceronte Editora. ISBN 8493781657.
- Portela Gómez-Macías, Ignacio (2018). "A nosa música: achegándonos á tradición". Eduga. Revista galega do ensino (76).
