Café Moderno (Pontevedra)

Café Moderno
Fachada principal do Café Moderno, na praza de San Xosé
Edificio
Estilo	Modernista, Ecléctico
Enderezo	Praza de San Xosé, 3
Localización	Pontevedra
Coordenadas	42°25′46″N 8°38′45″O
Propietario	Caixa Galicia
Construción
Construción	1902
Remodelación	1998
Dimensións
Plantas	3 (planta baixa, 2 andares).
[ editar datos en Wikidata ]

O Café Moderno é un edificio modernista e ecléctico situado na praza de San Xosé de Pontevedra. É o edificio co interior modernista máis importante da cidade. Actualmente é a sede dun dos dous centros socioculturais Afundación en Pontevedra, propiedade do banco Abanca.

Historia

No lugar onde se construíu o edificio estaba o antigo pazo dos Gago de Mendoza. Foi promovido polo rico pontevedrés que regresou de Cuba, Bernardo Martínez-Bautista Herrera, e terminouse en 1902. As súas iniciais poden verse na porta principal e a data de finalización (BMB 1902). Foi deseñado para albergar un edificio de dúas plantas con catro pisos (dous por planta), incluíndo o do propio burgués Martínez-Bautista na primeira planta e unha planta baixa para albergar o Café Moderno. No piso da segunda planta, á esquerda, naceu en 1913 o grande arquitecto pontevedrés e mestre do movemento moderno en España, Alejandro de la Sota.

En 1903, Valentín García Termes acondicionou os salóns da planta baixa e o 30 de maio de 1903 inaugurouse o Café Moderno, un referente artístico da arquitectura interior comercial. Tamén funcionou como local de variedades e espectáculos e contou co primeiro cinematógrafo da cidade en 1904.

O Café Moderno converteuse nun centro literario e artístico onde se forxaron as novas ideoloxías republicanas, socialistas e galeguistas. Nos seus salóns reuníronse figuras como Castelao, Valentín Paz-Andrade, Alexandre Bóveda ou Ramón Cabanillas. En 1932, o Café Moderno acolleu tamén a Federico García Lorca.

Foi no Café onde se redactou o primeiro Estatuto de Autonomía de Galicia. Coa chegada do militarismo en 1936, a súa actividade diminuíu e tras unhas décadas sen actividade, finalmente pechou as súas portas.

O edificio foi adquirido en 1973 pola Caixa Rural Provincial de Pontevedra para ser utilizado como sede da entidade, que comezou a funcionar en xaneiro de 1974.

En xullo de 1998, o arquitecto Álvaro Siza emprendeu a renovación completa do edificio para a Fundación Caixa Galicia. Recuperáronse os elementos decorativos (especialmente os frescos e as pinturas), tanto na planta baixa como nos salóns. O 24 de outubro de 2000 o café volveu abrir as súas portas. A planta baixa segue funcionando como cafetería e os pisos superiores son salas de exposicións e oficinas.

Descrición

O edificio ten unha fachada de pedra con decoración ecléctica e galerías de ferro forxado. Presenta un tratamento xeométrico de elementos ornamentais, algúns clásicos, como as palmetas da cornixa e as cachotarías sen biselar en bandas continuas ao longo da fachada. Unha ampla e elegante entrada conduce á escaleira de madeira do edificio.

Destaca o uso de tres materiais: cachotaría de granito, ferro fundido e madeira. Na planta baixa, as estilizadas xanelas florais lembran ao Arts & Crafts inglés. O ferro fundido utilízase en varios elementos da casa, como os balcóns das fachadas, as columnas corintias da planta baixa nas salas do Café Moderno, a balaustrada da escaleira central e a escaleira de acceso ao xardín.

A parte traseira do edificio está totalmente cuberta por unha gran galería de madeira que se apoia no chan sobre piares de pedra. Ao xardín accédese desde o primeiro piso á esquerda. O xardín está equipado para o recreo familiar con especies tropicais, quioscos, sebes e fontes. O 18 de setembro de 2003 inaugurouse no xardín interior do café unha escultura de Castelao en granito de 3,15 metros de altura e 7,5 toneladas de peso, obra do escultor Francisco Leiro.

O interior do edificio do Café Moderno é o mellor exemplo de Art Nouveau da cidade. A casa de Bernardo Martínez-Bautista é a única que tiña teitos e paredes decorados. As luminosas salas do Café conteñen os espellos e lámpadas orixinais e exemplos dos modelos florais e clásicos franceses cos que a burguesía española decoraba as súas casas na segunda metade do século XIX. A decoración interior inclúe cadros cómicos de Monteserín, de principios do século XX, e os tres cadros histórico-mitolóxicos de Carlos Sobrino incorporados en 1914, así como as paisaxes de Pintos Fonseca (1940) e o mural de Laxeiro (1949).

Cultura

No exterior, na Praza de San Xosé, atópase o Monumento á tertulia ou Literary Circle in Modern Coffee, que recrea as reunións dos máis importantes intelectuais galegos do primeiro terzo do século XX, como Castelao, Alexandre Bóveda, Valentín Paz-Andrade ou Ramón Cabanillas, que adoitaban reunirse na cidade, sendo o lugar de encontro por excelencia o Café Moderno. No interior do Café atópase tamén un monumento a estes famosos intelectuais.

Galería

• 
  Interior Art Nouveau
• 
  Galerías Art Nouveau
• 
  Porta de entrada ó edificio coas iniciais e data de finalización (BMB 1902)
• 
  Fachada e Monumento á Tertulia
• 
  Interior
• 
  Monumento á Tertulia en fronte do edificio
• 
  Monumento á Tertulia dentro do Café
• 
  Salón interior

Véxase tamén

Bibliografía

• Aganzo, Carlos (2010). Pontevedra. Ciudades con encanto (en castelán). Madrid: El País-Aguilar. p. 99-100. ISBN 978-8403509344. 
• Nadal, Paco (2012). Rías Baixas. Escapadas (en castelán). Madrid: El País-Aguilar. p. 39. ISBN 978-8403501089. 
• Riveiro Tobío, Elvira (2008). Descubrir Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Edicións do Cumio. p. 52. ISBN 9788482890852. 

Outros artigos

• Praza de San Xosé
• Alejandro de la Sota
• Vila Pilar

Ligazóns externas

• Café Moderno, na web Afundación
• O edificio do antigo Café Moderno en Pontevedra: a súa arquitectura
• Asociación para a Protección do Patrimonio Histórico "El Café Moderno o La joie de vivre"
• Rehabilitación do Café Moderno (1998-2000)