Gobernantes muiscas

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Mapa do territorio muisca
Gobernado polo zaque en amarelo, polo zipa en verde.

A rexión central das terras altas colombianas estivo controlada por gobernantes muiscas cando os conquistadores españois chegaron á rexión. Estaban organizados nunha Confederación muisca, que tiña dous gobernantes; o zipa que era o gobernante da zona sur con capital Bacatá, hoxe coñecida como Bogotá, e o zaque que era o gobernante da zona norte con capital en Hunza, hoxe coñecida como Tunja.[1]

Zaques e Zipas[editar | editar a fonte]

Gobernantes muisca de Hunza (zaques)
Imaxe Nome Comezo Remate Detalles
Hunzahúa ? 1470 Fundou a cidade de Hunza, hoxe Tunja
Michuá 1470 1490 Morreu na batalla de Chocontá
Quemuenchatocha 1490 1537 Gobernaba cando os españois chegaron a Colombia
Aquiminzaque 1537 1539 Derradeiro gobernante muisca do norte
Gobernantes muisca de Bacatá (zipas)
Imaxe Nome Comezo Remate Detalles
Meicuchuca 1450 1470
Saguamanchica 1470 1490 Morreu na batalla de Chocontá
Nemequene 1490 1514 Introduciu o Código de Nemequene
Tisquesusa 1514 1537 Gobernaba cando os españois chegaron a Colombia
Zaquesazipa 1537 1539 Derradeiro gobernante muisca do sur

Outros gobernantes[editar | editar a fonte]

Gobernantes muiscas de Tundama e Sugamuxi
Imaxe Nome Comezo Remate Detalles
Tundama -1539 Último gobernante de Tundama
Sugamuxi -1539 Último iraca de Sugamuxi
Nompanim Segundo último iraca de Sugamuxi
Diego de Torres y Moyachoque 1571 1590 Cacique mestizo de Turmequé

Cacicados autónomos[editar | editar a fonte]

Os cacicados muiscas considerados como autónomos ou independientes, xa que non se centralizaran baixo un mesmo dirixente,[2] foron os de Saboyá, Charalá, Chipatá, Tacasquira e Tinjacá. Por outra banda, a confederación de Guanentá[3] pertencía ós guanes, e a de Cocuy[4] ós tunebos, ámbolos dous pobos de linguas chibchas, pero independentes.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Bushnell, David (2012). Planeta, ed. Colombia: Una nación a pesar de sí misma. Bogotá. pp. 26–27. ISBN 978-958-42-1729-5. 
  2. Tovar, La formación, 91-101; Falchetti y Plazas, El territorio, 45-6; Eduardo Londoño Laverde, “Los cacicazgos muiscas a la llegada de los conquistadores españoles: el caso del zacazgo o reino de Tunja”, tesis presentada para optar la licenciatura en antropología (Bogotá: Universidad de los Andes, 1985), 58-63 y “Guerras y fronteras: los límites territoriales del dominio prehispánico de Tunja”, Boletín del Museo del Oro (Bogotá), núms. 32-33 (1992): 3-19 y Ramírez y Sotomayor, “Subregionalización”, mapa No. 3, “Cacicazgos y división político–administrativa durante la Colonia”.
  3. Enumerada por RESTREPO op.cit. y HERNÁNDEZ R, op.cit.
  4. TOVAR 1980 op.cit. p.p.33-38.