Sué

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Sué
Deus do Sol.
Membro da Relixión muisca
Sué agochándose en Bacatá.
Outros nomesXué, Sua, Zuhe, Suhé
AfiliaciónChiminigagua (luz)
Cuchavira (arco da vella)
Chibchacum (chuvia)
Centro de cultoTemplo do Sol, Sogamoso
PlanetaSol
XéneroMasculino
RexiónAltiplano Cundiboyacense
Colombia
Grupo étnicoPobo muisca
Información persoal
ConsorteChía (Lúa)
Equivalentes
Equivalente gregoHelios

Sué, Xué, Sua, Zuhe ou Suhé[1] era o deus do Sol na relixión muisca. Era o marido da deusa da Lúa, Chía.[2][3] Os muiscas e a súa confederación eran unha das catro civilizacións avanzadas de América e desenvolveron a súa propia relixión no Altiplano Cundiboyacense dos Andes. Tanto o Sol como a choiva, representada por Chibchacum, eran fundamentais para a súa agricultura.

Descrición[editar | editar a fonte]

Reconstrución do Templo do Sol, lugar de adoración de Sué. Museo Arqueolóxico de Sogamoso.

Despois de que Chiminigagua crease a luz e a Terra, creou a Chía e a Sué para que representasen a Lúa e o Sol respectivamente. O conquistador español Gonzalo Jiménez de Quesada escribiu sobre os deuses muiscas: "eles teñen o Sol e a Lúa como creadores de todas as cousas e cren que están xuntos como marido e muller, creando os consellos".[2]

Mentres que Chía estaba relacionada co zipas do sur da Confederación muisca, Sué estaba relacionado co zaque do norte.[4] Tamén o cacique de Ramiriquí estaba relacionado con Sué.[5]

Sué era adorado no Templo do Sol de Sugamuxi, no presente coñecida como Sogamoso, a Cidade do Sol. Outros templos atribuídos a Sué estaban en Bacatá e en Guatavita.[6] O templo do Sol orixinal de Sogamoso foi destruídos polos fachos dos conquistadores españois.[7]

Na data do solsticio de verán, os nobres muiscas marchaban en procesión ó templo para facer sacrificios e pedir a bendición das colleitas. O día era celebrado por toda a xente, que pintaban o corpo e bebían chicha. Tamén adoraban ás súas propias sombras, xa que crían que Sué lles proporcionaba o seu propio deus persoal que os acompañaba durante todo o día.[4]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Ocampo López, 2007, Ch.V, p.218
  2. 2,0 2,1 Ocampo López, 2013, Ch.4, p.33
  3. Ocampo López, 2007, Ch.V, p.220
  4. 4,0 4,1 (en castelán) Description of Sua - Pueblos Originarios - consultado o 28 de abril de 2016
  5. (en castelán) Historias magicas de Chía y Sué Arquivado 03 de xuño de 2016 en Wayback Machine. - consultado o 28 de abril de 2016
  6. (en castelán) Chía and Zuhe Arquivado 11 de abril de 2020 en Wayback Machine. - Banco de la República - consultado o 28 de abril de 2016
  7. Ocampo López, 2013, Ch.1, p.18

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Ocampo López, Javier (2013). Mitos y leyendas indígenas de Colombia - Indigenous myths and legends of Colombia (en castelán). Bogotá, Colombia: Plaza & Janes Editores Colombia S.A. ISBN 978-958-14-1416-1. 
  • Ocampo López, Javier (2007). Grandes culturas indígenas de América - Great indigenous cultures of the Americas (en castelán). Bogotá, Colombia: Plaza & Janes Editores Colombia S.A. pp. 1–238. ISBN 978-958-14-0368-4.