Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter

Té

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Saltar ata a navegación Saltar á procura

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Te e Té (planta).
Un xogo de té.
Té verde chinés.

O té é unha infusión estimulante preparada coas follas e rebentos da planta do té, un arbusto da familia Theaceae (Camellia sinensis).[1] A popularidade desta bebida é soamente superada pola auga.[2] O seu sabor é fresco, lixeiramente amargo e adstrinxente; este gusto é agradábel para moita xente.[3] Arguméntase que o consumo de té (especialmente verde) é benéfico para a saúde por conter antioxidantes, flavanois, flavonoides, catequiinas e polifenois.[4][5] Debido aos seus catequinos, o té ten propiedades anti-inflamatorias e neuroprotectoras; pode axudar na regulación do apetito e pola súa afinidade cos receptores cannabinoides pode diminuír a dor e maila naúsea, servindo tamén como calmante.[6]

O consumo do té verde está asociado cunha diminución do risco de problemas de saúde entre os adultos maiores tales como: infartos, deterioración cognitiva e osteoporose.[7][8]

O té contén L-teanina substancia relacionada cun estado mental calmado en humanos. Un estado semellante ao que se atopa entre os practicantes de meditación.[9]

O termo "té herbal" refírese comunmente a infusións de froitas ou herbas que non inclúen a planta do té tales como o mate, a macela, a tila, o poexo entre outros.

A norma ISO 3103 é un estándar publicado pola ISO que presenta un método estandarizado para preparar o té. Esta norma foi producida no ano 1980 polo comité técnico ISO 34 (alimentos), subcomité 8 (té).

Etimoloxía[editar | editar a fonte]

O termo galego té (en portugués chá) procede do chinés, que ten varias pronuncias segundo o dialecto chinés usado. As dúas pronuncias exportadas foron "cha" e "te". Algunhas linguas tomaron a forma "te", como o español ou o inglés, e outras tomaron a forma "cha", como o portugués ou o xaponés.

Arbusto de té. O té bébese na China desde antes da dinastía Tang.

Propiedades nutricionais do té negro[editar | editar a fonte]

  • kJ = 4
  • Glícidos = 0,3 g
  • Azucres = 0 g
  • Graxas = 0 g
    • Graxas_omega3 = 3 mg
    • Graxas_omega6 = 1 mg
  • Proteínas = 0
  • Auga = 99,7 g
  • Cafeína = 20 mg
  • Magnesio_mg = 1
  • Manganeso_mg = 0.2
  • Fósforo_mg = 1
  • Potasio_mg = 21
  • Fonte_usda = 1

Tipos de tés[editar | editar a fonte]

Té con xeo.

A planta do té provén principalmente da China continental, India, Sri Lanka, Taiwán, Xapón, Nepal, Australia e Kenya. Os catro tipos principais de té distínguense segundo o seu procesamento. Camellia sinensis é un arbusto que presenta follas que, se non se secan tras a colleita, comezan a se oxidar. Para previr este proceso de oxidación, quéntanse as follas co obxectivo de tirar a súa humidade.

Clases principais de té:

  • Té branco: Follas novas (gromos novos do arbusto) que non se oxidaron; os gromos puideron protexerse do sol para evitar a formación de clorofila.
  • Té verde: Sen oxidación.
    • Té matcha: Té verde en po empregado na cerimonia do té xaponesa.
  • Té oolong: Presenta un grao de oxidación media.
  • Té negro: Oxidación substancial. Hai dous tipos de té negro, ambos con usos medicinais na China:
  • Pu-ehr (tamén chamado té vermello): Un tipo de té da provincia de Yunnan (China).
  • Chong cha (literalmente té verme): Na medicina tradicional chinesa úsase para tratar a influenza. Prepárase coas sementes en vez das follas.

Outros tipos de té:

  • Kukicha ou té de inverno: Follas vellas torradas no lume. É un alimento macrobiótico popular no Xapón.
  • Té amarelo: Té de alta calidade servido na corte imperial, ou ben un té especial procesado de maneira similar ao té verde mais cun tempo de secado máis lento.
  • Té de arroz: Té negro producido na provincia Arroz na costa oriental do mar Negro (en Turquía).

Produción[editar | editar a fonte]

O maior produtor mundial de Té é China cunha total aproximado de 1.640.000 millóns de toneladas sobre un total de 4.321.011, porén nos últimos anos a produción da India foi aumentando chegando a máis de 1.000.000 millóns no ano 2011.

Pos. País 2008 2009 2010 2011
1 Flag of the People's Republic of China.svg China 1.274.984 1.375.780 1.467.467 1.640.310
2 India India 987.000 972.700 991.180 1.063.500
3 Kenya Kenya 345.800 314.100 399.000 377.912
4 Flag of Sri Lanka.svg Sri Lanka 318.700 290.000 282.300 327.500
5 Flag of Turkey.svg Turquía 198.046 198.601 235.000 221.600
6 Flag of Vietnam.svg Vietnam 173.500 185.700 198.466 206.600
7 Flag of Iran.svg Irán 165.717 165.717 165.717 162.517
8 Flag of Indonesia.svg Indonesia 150.851 146.440 150.000 142.400
9 Flag of Argentina.svg Arxentina 80.142 71.715 88.574 96.572
10 Flag of Japan.svg Xapón 96.500 86.000 85.000 82.100
Total Planeta 4.211.397 4.242.280 4.518.060 4.321.011

Curiosidades[editar | editar a fonte]

Galería de imaxes[editar | editar a fonte]

  • Planta de procesado de Té en Taiwan.

  • Bolsas de Té.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ Laura C. Martin (15 de maio de 2007). Tea: The Drink that Changed the World. Tuttle Publishing. p. 8. Consultado o 31 de outubro de 2012. 
  2. ↑ Alan Macfarlane; Iris Macfarlane (2004). The Empire of Tea. The Overlook Press. p. 32. ISBN 1-58567-493-1. 
  3. ↑ Penelope Ody, (2000). Complete Guide to Medicinal Herbs. New York, NY: Dorling Kindersley Publishing. p. 48. ISBN 0-7894-6785-2. 
  4. ↑ "The Role of Tea in Human Health: An Update". Arquivado dende o orixinal o 15-01-2012. Consultado o 04-03-2012. 
  5. ↑ Shimizu M, Kubota M, Tanaka T, Moriwaki H (2012). "Nutraceutical approach for preventing obesity-related colorectal and liver carcinogenesis". International Journal of Molecular Sciences 13 (1): 579–95. PMC 3269707. PMID 22312273. doi:10.3390/ijms13010579. Consultado o 2012-03-12. 
  6. ↑ G. Korte, A. Dreiseitel, P.Schreier, A. Oemhme, S. Locher, S. Geiger, J. Heilmann, P.G. Sand pdf (2010). "Tea catechins’affinity for human cannabinoid receptors". Phytomedicine 17 (1): 19–22. doi:10.1016/j.phymed.2009.10.001. Consultado o 2018-10-09. 
  7. ↑ Tomata Y, Kakizaki M, Nakaya N; et al. (2012). "Green tea consumption and the risk of incident functional disability in elderly Japanese: the Ohsaki Cohort 2006 Study". The American Journal of Clinical Nutrition 95 (3): 732–9. PMC 3278248. PMID 22277550. doi:10.3945/ajcn.111.023200. Consultado o 2012-03-12. 
  8. ↑ "Large-Scale, Long-Term Studies Support Roles of Physical Activity and Diet in Dementia and Cognitive Decline". Alzheimer's Association. 2010. Arquivado dende o orixinal o 30-09-2010. Consultado o 24-09-2010. 
  9. ↑ "L-theanine, a natural constituent in tea, and its effect on mental state" (PDF). Consultado o 04-03-2012. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Té&oldid=5816910"