Lista de faraóns

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Lista de faraóns
A coroa exipcia combinou a Coroa Vermella do Baixo Exipto e a Coroa Branca dO Alto Exipto.
Típica representación dun faraón.
PaísExipto
FundadorNarmer (a.k.a. Menes)
Último gobernante
[2]
Fundaciónc. 3100 a.C.
Disolución
  • 343 a.C.
    (derradeiro faraón nativo)[1]
  • 30 a.C.
    (derradeiro faraón grego)
  • 314 d.C.
    (derradeiro emperador romano en ser chamado faraón)[2]

O título faraón úsase para os gobernantes do antigo Exipto que gobernaron despois da unificación do Alto e Baixo Exipto por Narmer durante o Período tinita, aproximadamente no 3100 a.C. Non obstante, o título específico "faraón" non foi usado para dirixirse aos reis de Exipto polos seus contemporáneos ata o dominio de Merneptah na XIX dinastía, c. 1200 a.C. Xunto ao título de faraón para gobernantes posteriores, houbo un antigo título real exipcio usado polos reis exipcios que permaneceu relativamente constante durante a historia do antigo Exipto, inicialmente o nome de Horus, o nome Abella e Xunco (a súa tradución fidedigna é O Señor das Dúas Terras xa que os xeróglifos fan referencia, a abella ao Alto Exipto mentres que o xunco o fai ao Baixo Exipto) e o nome Dúas damas (nbtj), co título adicional de Horus Dourado, nomen e prenomen engadíronse sucesivamente polas dinastías posteriores.

Exipto estivo continuamente gobernado, polo menos en parte, por faraóns nativos durante aproximadamente 2500 anos, ata que foi conquistado polo Reino de Kush a finais do século VIII a.C, cuxos gobernantes adoptaron para si mesmos a tradicional titulación faraónica. Despois da conquista kushita, Exipto experimentou outro período de dominio autóctono antes de ser conquistado polo Imperio Aqueménida, cuxos gobernantes tamén adoptaron o título de "faraón". O último faraón nativo de Exipto foi Nectanebo II, que era faraón antes de que os aqueménidos conquistasen por segunda vez Exipto.

O dominio aqueménido sobre Exipto chegou ao seu fin logo da conquista de Alexandre o Grande no 332 a.C., despois da cal foi gobernado polos faraóns helénicos da Dinastía ptolemaica. O seu dominio e a independencia de Exipto chegaron ao seu fin cando Exipto pasou a ser unha provincia da Roma antiga no 30 a.C. Augusto e posteriores emperadores romanos foron designados como faraóns de Exipto ata o reinado de Maximino Daia no 314 d.C.

As datas indicadas nesta lista de faraóns son aproximadas. Baséanse principalmente na cronoloxía do Antigo Exipto, principalmente baseadas no Exipto Dixital para as universidades,[3] base de datos desenvolvida polo Museo Petrie de Arqueoloxía Exipcia, pero pódense indicar por separado datas alternativas tomadas doutros expertos.

Listas de antigos reis exipcios[editar | editar a fonte]

As listas de faraóns modernas están baseadas en rexistros históricos, incluídas antigas listas de reis exipcios e historias posteriores, como a "Aegyptiaca" de Manetón, así como evidencias arqueolóxicas. Respecto a fontes antigas, exiptoólogos e historiadores reclaman precaución respecto da credibilidade, exactitude e exhaustividade destas fontes, moitas das cales fixéronse moito despois dos reinados que informan.[4] Un problema adicional é que as antigas listas de reis adoitan estar danadas, ou son inconsistentes entre elas e/ou selectivas.

Coñécense as seguintes listas de reis (xunto coa dinastía na que foron creados)):[5]

Período predinástico[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Exipto prehistórico.

Período lendario[editar | editar a fonte]

# Nome Inicio do goberno Fin do goberno Notas
1 Ptah Ptah standing.svg 5400 a. C. 5340 a. C. Deus creador e divindade patroa da cidade de Menfis.
2 Ra Re-Horakhty.svg 5340 a. C. 5280 a. C. Deus sol e creador do mundo.
3 Shu Shu.svg 5280 a. C. 5220 a. C. Deus do ar seco, do estado masculino, da calor, da luz e da perfección.
4 Geb Seb (in Illustrated List of the principal Egyptian Divinities) (1888) - TIMEA.jpg 5220 a. C. 5180 a. C. Deus da terra.
5 Osiris Standing Osiris edit1.svg 5180 a. C. 5120 a. C. Deus asociado á vida no alén, decidía se as persoas se reencarnarían ou perderían a vida no alén.
6 Horus Horus standing.svg 5120 a. C. 5060 a. C. Deus dos ceos.
7 Tot Thoth.svg 5060 a. C. 5000 a. C. Deus da sabedoría e da escrita.
8 Maat Maat.svg 5000 a. C. 4940 a. C. Deusa da xustiza e do equilibrio.


Baixo Exipto[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Baixo Exipto.

O Baixo Exipto estaba xeográficamente composto polo norte do río Nilo e polo delta do Nilo. A seguinte lista pode estar incompleta:

Nome Imaxe Comentarios Reinado
Hedju Hor
Hedju.png
Só se coñecen dúas xerras de arxila de Tura
Arredor do 3250 a.C.
Ni-Hor
Serekhs Ny Hor.jpg
Só se coñecen os barcos de barro e pedra atopados en tumbas próximas a Tarcán, Tura, Tarxano e Nagada
Arredor do 3250–3200 a.C.
Hsekiu / Seka
Palermo stone predynastic series.jpg
Só se coñece pola Pedra de Palermo[6]
Descoñécese
Khayu
Palermo stone predynastic series.jpg
Só se coñece pola Pedra de Palermo[7]
Descoñécese
Tiu / Teyew
Palermo stone predynastic series.jpg
Só se coñece pola Pedra de Palermo[8]
Descoñécese
Thesh / Tjesh
Palermo stone predynastic series.jpg
Só se coñece pola Pedra de Palermo[9]
Descoñécese
Neheb
Palermo stone predynastic series.jpg
Só se coñece pola Pedra de Palermo[10]
Descoñecese
Wazner
Palermo stone predynastic series.jpg
Só se coñece pola Pedra de Palermo[11]
Gobernou ao redor do 3180 a.C.
Horus Hat
Serekhs-Hat Hor.jpg
Arredor do 3180 a.C.
Mekh
Palermo stone predynastic series.jpg
Só se coñece pola Pedra de Palermo[12]
Descoñécese
(Destruído)
Palermo stone predynastic series.jpg
Só se coñece pola Pedra de Palermo[12]
Descoñécese
Falcón dobre
Serech Double-Falcon.png
Tamén debeu gobernar no alto Exipto
Naqada III
(Século XXXII a.C.)
Wasch
EB1911 Egypt - Early Art - King Narmer, Slate Palette.jpg
Só se coñece pola Paleta de Narmer[13] Arredor do 3150 a.C.
Naqada III

Alto Exipto[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Dinastía 0.

Aquí se reagrupan gobernantes predinásticos do Alto Exipto pertencentes ao período tardío Naqada III, ás veces descrito informalmente como Dinastía 0.

Nome Imaxe Comentarios Reinado
Gazelle
-
No 3250 a.C., o máis probable é que nunca existise.[14]
Naqada III
Cuncha
-
A existencia deste rei é moi dubidosa.[15]
Naqada III
Peixe[16]
-
Só se coñecen artefactos que deixaron a súa marca, arredor do 3250-3220 a.C. É moi probable que nunca existise.[17]
Naqada III
Elefante[18]
Pen-abu.png
Arredor do 3240–3220 a.C.
Naqada III
Animal[19]
-
O máis probable é que nunca existise.[20]
Naqada III
Stork[21][22]
-
O máis probable é que nunca existise.[23]
Naqada III
Canide[19]
-
O máis probable é que nunca existise.[24]
Naqada III
Touro
-
O máis probable é que nunca existise.[25]
Naqada III
Escorpión I
-
Primeiro gobernante do Alto Exipto, Arredor do 3250–3200 a.C.
Naqada III

Gobernantes predinásticos: Dinastía 0[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Período predinástico.

A seguinte lista de gobernantes predinásticos pode estar incompleta. Dado que estes reis preceden a Primeira Dinastía, agrupáronse como "Dinastía 0".

Nome Imaxe Comentarios Datas
Horus-Iry
Iry Hor name.jpg
A posición cronolóxica correcta non está clara.[26]
Arredor do 3170 a.C.
Crocodilo
Tarkhan crocodile.gif
Potencialmente leido Shendjw. se discute a súa identidade e existencia.[27]
Arredor do 3170 a.C.
Ka
Ka vessel.JPG
Quizais deba lerse como Sekhen en vez de Ka. A posición cronolóxica correcta non está clara.[28]
Arredor do 3170 a.C.
Escorpión II
Kingscorpion.jpg
Pódese ler como Serqet, posiblemente sexa a mesma persoa que Narmer.[29]
Arredor do 3170 a.C.

Período arcaico de Exipto[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Período arcaico de Exipto.

O Primeiro período dinástico de Exipto esténdese entre o 3150 e o 2686 a.C.

Primeira dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Primeira dinastía de Exipto.

A Primeira dinastía gobernou entre o 3150 e o 2890 a.C..

Nome Imaxe Comentarios Datas
Narmer
NarmerPalette-CloseUpOfNarmer-ROM.png
Crese que é a mesma persoa que Menes e que unificou o Alto e Baixo Exipto.
Arredor do 3150 a.C.
Hor-Aha
GlazedFiaenceVesselFragmentNameOfAha-BritishMuseum-August21-08.jpg
Fillo de Narmer. Nome grego: Athotís.
Arredor do 3125 a.C.
Djer
Djer stela retouched.jpg
Fillo de Hor-Aha
Nome grego: Uenéphes. O seu nome e título aparece na Pedra de Palermo. Despois creuse que a súa tumba era a lendaria tumba de Osiris.
54 anos[30]
Djet
Egypte louvre 290.jpg
Irmán de Djer
Nome grego: Usapháis.
10 anos[31]
Den
Den label.jpg
Fillo de Djen
Nome grego: Kénkenes (da dicción no Imperio Novo de Exipto do seu nome de nacemento: Qenqen[32]). O primeiro faraón representado coa dobre coroa de Exipto, o primeiro faraón cun nome completo niswt bity.
42 anos[31]
Anedjib
Anedjib Closeup.jpg
Neto de Djen e sobriño de Den
Nome grego: Miebidós. Coñecido polo seu ameazador nome nebti.[33]
10 anos
Semerkhet
PotterySherdWithNameOfSemerkhet-PetrieMuseum-August21-08.jpg
Fillo de Anedjib ou irmán del
Nome grego: Semempsés. Primeiro gobernante exipcio c0 nome completo Nebti. O seu reinado completo consérvase na pedra do Cairo.
8½ anos[31]
Qaa
CroppedStelaOfQaa.JPG
Fillo de Semerkhet
Nome grego: Bienéches. Reinado moi longo, a súa tumba é a última con tumbas subsidiarias.
34 anos
Sneferka
Sneferka.png
Fillo descoñecido de Qaa ou só unha persoa aleatoria?
Reinado moi curto, descoñécese a súa posición cronolóxica correcta.
Arredor do 2900 a.C.
Horus Paxaro
BirdFraegment.png
Irmán? Unha persoa descoñecida quizais ao azar?
Reinado moi curto, descoñécese a posición cronolóxica correcta.
Arredor do 2900 a.C.

Segunda dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Segunda dinastía de Exipto.

A Segunda dinastía gobernou desde o 2890 a.C. ata o 2686 a.C.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Hetepsekhemui[34]
Hotepsekhemwy.jpg
Manetón chámalle 'Boëthos' e afirma que baixo este gobernante un terremoto matou a moita xente.
15 anos
Nebré[35]
Nebra Hotepsekhemwy vase.png
Nome grego: Kaíechós (despois do nome do cartucho ramesside Kakaw). O primeiro gobernante que usa o símbolo solar no seu nome real, podería ser a mesma persoa que o faraón Weneg.
14 anos
Ninetjer[36]
Nynetjer 2.jpg
Nome grego: Binóthris. Puido dividir Exipto entre os seus sucesores, supostamente permitiu ás mulleres gobernar como faraóns.
43–45 anos
Weneg-Nebty[37]
Weneg.png
Nome grego: Ougotlas/Tlás. Podería ser un gobernante independente ou o mesmo que Peribsen, Sekhemib-Perenmaat ou Raneb.
Arredor do 2740 a.C.
Sened[38]
Abydos KL 02-05 n13.jpg
Nome grego: Sethenes. Posiblemente a mesma persoa que Peribsen. Non obstante, isto é moi discutido.[39]
47 anos (Supostamente)
Seth-Peribsen
Peribsen.jpg
Empregaba un animal de Seth por riba do seu serekh en lugar dun falcón Horus. Promoveu o culto ao sol en Exipto e reduciu os poderes dos funcionarios, nomarcas e palatinos. Algúns estudosos cren que gobernou un dividido Exipto.[40]
Descoñécese
Sejemib-Perenmaat
CalciteVesselFragmentNameOfSekhemibPerenmmat-BritishMuseum-August21-08 retouched.jpg
Podería ser a mesma persoa que Seth-Peribsen.[41]
Arredor do 2720 a.C.
Neferkara I
Abydos KL 03-05 n19.jpg
Nome grego: Néphercherés. Coñecido só das listas do Imperio Novo de Exipto, non acreditadas arqueoloxicamente.
25 anos(de acordo con Manetón)
Neferkasokar
Neferkasokar-inscription.png
Nome grego: Sesóchris. Coñecido só das listas de Ramesside, non acreditadas arqueoloxicamente. As lendas do Antigo Reino afirman que este gobernante salvou Exipto dunha seca de longa duración.[42]
8 anos
Hudjefa I
Hudjefasaqqara.png
Coñecido só das listas de ramesside, o seu "nome" é en realidade unha paráfrase que destaca que o nome orixinal do rei xa se perdeu en tempos de ramesside.
11 anos(de acordo coa Lista real de Turín)
Khasekhem(wy)[43][44]
Khasekhem oxford2.jpg
Nome grego: Chenerés. Despois de problemas, pode que reunificara Exipto, o seu nome serekh é único por presentar tanto a Horus como Set.
18 anos

Antigo Reino[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Imperio Antigo de Exipto.

O Antigo Reino de Exipto é o punto de Exipto que sucedeu ao Período arcaico de EXipto e precede ao problemático primeiro período intermedio. O reino gobernou entre o 2686 a.C. e o 2181 a.C.

Terceira dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Terceira dinastía de Exipto.

A Terceira dinastía gobernou entre o 2686 a.C. e o 2613 a.C.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Zoser[45][46]
Djoser.jpg
Nomes helenizados Sesorthos e Tosórthros. Encargou a primeira pirámide en Exipto, creada polo arquitecto e escribán principal Imhotep.
19 ou 28 anos, posiblemente arredor do 2650 a.C.[47]
Sekhemkhet[48]
Sekhemkhet.png
Nome grego: Tyréis (o nome do cartucho ramesside para Sekhemkhet é, Teti). Na necrópole da súa inacabada Pirámide de Sekhemkhet, atopáronse os restos dun neno de 2 anos.[49]
2649 - 2643 a.C.
Sanakht
ReliefFragmentOfPharaohSanakht-BritishMuseum-August21-08.jpg
Probablemente se identifique co nome de Nebka; Nomes helenizados Necherôchis e Necherôphes. Pode ter reinado seis anos se se identifica co penúltimo rei da Dinastía no canon de Turín.
Arredor do 2650 a.C.
Khaba
KhabaCloseUp.jpg
Posiblemente construíuse unha pirámide escalonada inacabada, podería ser idéntica á de Huni.
2643 - 2637 a.C.
Huni[50]
Huni-StatueHead BrooklynMuseum.png
Nome grego: Áches. Podería ser o mesmo que Qahedjet ou Khaba. Posiblemente construíse unha Pirámide estratificada e varias pirámides de culto por todo Exipto. A Huni foi atribuíuselle durante moito tempo a construción da pirámide de Meidum. Non obstante, isto é reprobado polos xeróglifos do Imperio Novo de Exipto que eloxian ao rei Snefru, e non a Huni.
2637 - 2613 a.C.

Cuarta dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Cuarta dinastía de Exipto.

A cuarta dinastía gobernou desde o 2613 a.C. ao 2498 a.C.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Snefru
Snofru Eg Mus Kairo 2002.png
Nome grego: Sóris. Reinou 48 anos, dándolle tempo suficiente para construír a pirámide Meidum, a pirámide curvada e a pirámide vermella. Algúns estudosos cren que foi enterrado na Pirámide Vermella. Durante moito tempo pensouse que a pirámide de Meidum non era a obra de Snefru, senón de Huni. Os antigos documentos exipcios describen a Snefru como un gobernante piadoso, xeneroso e incluso afable.[51]
2613 - 2589 a.C.
Queops
Khufu CEM.jpg
Nome grego: Cheops e Suphis. Construíu a Gran pirámide de Gizeh. Queops representouse como un tirano cruel por autores gregos antigos, con todo, fontes exipcias antigas o describen como un gobernante xeneroso e piadoso. É o principal protagonista do famoso papiro Westcar. Os primeiros papiros impresos orixináronse no reinado de Queops, o que puido facer crer aos autores gregos antigos que queops escribiu estes papiros nun intento de eloxiar aos deuses.
2589 - 2566 a.C.
Djedefre
Djedefre-head.jpg
Nome grego: Rátoises. Algúns estudosos cren que construíu a Gran Esfinxe de Gizeh como monumento para o seu falecido pai. Tamén construíu unha pirámide en Abu Rawash. Non obstante, esta pirámide xa non existe, crese que os romanos re-utilizaron os materiais dos que estaba feita.
2566 - 2558 a.C.
Quefrén
Khafre statue.jpg
Nome grego: Chéphren e Suphis II. A súa pirámide é a segunda máis grande de Gizeh. Algúns estudiosos prefíreno como o creador da Gran Esfinxe antes de Djedefra. Autores gregos antigos describen a Quefrén tan cruel como Queops.
2558 - 2532 a.C.
Baka/Bauefrê
Vue-grande-excavation.jpg
Nome grego: Bikheris. Podería ser o propietario da pirámide inacabada de Zawyet el'Aryan.
Arredor do 2570 a.C.
Micerinos
MenkauraAndQueen-CloseUpOfKingsFace MuseumOfFineArtsBoston.png
Nome grego: Menchéres. A súa pirámide é a terceira e máis pequena de Gizeh. Unha lenda afirma que a súa única filla morreu debido a unha enfermidade e Micerinos enterrouna nun cadaleito dourado en forma de vaca.
2532 - 2503 a.C.
Shepseskaf
Abydos KL 04-06 n25.jpg
Nome grego: Seberchéres. Propietario da Mastaba de el-Fara'un-Fara'un.
2503 - 2498 a.C.
Thamphthis
Segundo Manetón é o último rei da 4ª dinastía. Non está demostrado arqueoloxicamente e, polo tanto, posiblemente sexa ficticio.
Arredor do 2500 a.C.

Quinta dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: V dinastía exipcia.

A quinta dinastía gobernou do 2498 a.c. ao 2345 a.C.

Nome Imaxe Comentarioss Datas
Userkaf
Userkaf.jpg
Enterrado nunha pirámide en Saqqara. Construíu o primeiro templo solar en Abusir.
2498 - 2491 a.C.
Sahure
Egypt sahura and god.jpg
Trasladou a necrópole real a Abusir, onde construíu a súa pirámide.
2490 - 2477 a.C.
Neferirkare Kakai
Neferirkare Kakai 2.png
Fillo de Sahure, nado co nome de Ranefer
2477 - 2467 a.C.
Neferefre
Raneferef.jpg
Fillo de Neferirkare
2460 - 2458 a.C.
Shepseskare
Shepseskare Cylinder Seal.png
Reinou moi probablemente despois de Neferefre, só por uns meses, posiblemente fillo de Sahure.[52]
Uns poucos meses
Nyuserre Ini
Niuserre BrooklynMuseum.png
Irmán de Neferefre, construíu bastante na necrópole de Abusir.
2445 - 2422 a.C
Menkauhor Kaiu
Menkauhor CG 40.jpg
Último faraón en construír un templo solar
2422 - 2414 a.C.
Djedkare Isesi
DjedkareIsesi-GoldCylanderSeal MuseumOfFineArtsBoston.png
Efectuou reformas integrais da administración exipcia. Gozou do reinado máis longo da súa dinastía, probablemente con máis de 35 anos no trono.
2414 - 2375 a.C
Unas
Unas stelae.jpg
A Pirámide de Unas está decorada co caso máis temperá de Textos das Pirámides.
2375 - 2345 a.C.

Sexta dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: VI dinastía exipcia.

A sexta dinastía gobernou do 2345 a.c. ao 2181 a.C.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Teti
Teti-SistrumInscribedWithName MetropolitanMuseum.png
Segundo Manetón, foi asasinado.
2345–2333 a.C.
Userkare
Abydos KL 06-02 n35.jpg
Reinado de 1 a 5 anos, puido usurpar o trono a costa de Teti
2333–2332 a.C.
Meryre Pepi I
Kneeling statue of Pepy I.jpg
2332–2283 a.C.
Merenre Nemtyemsaf I
Hidden treasures 09.jpg
2283–2278 a.C.
Neferkare Pepi II
AnkhnesmeryreII-and-Son-PepiII-SideView BrooklynMuseum.png
Posiblemente o monarca co reinado máis lonxevo da historia humana con 94 anos no trono. Outros datos alternativos din que "só" reinou 64 anos.
2278–2184 a.C.
Neferka
Gobernou durante o reinado de Pepi II, posiblemente fose o seu fillo ou cogobernante.
2200–2199 a.C.
Merenre Nemtyemsaf II[53]
Abydos KL 06-06 n39.jpg
Faraón de curta vida, posiblemente un fillo envellecido de Pepi II.
1 ano e 1 mes c. 2184 a.C.
Neitiqerty Siptah
Abydos KL 07-01 n40.jpg
Idéntico a Netjerkare. Este rei masculino deu orixe á lendaria raíña Nitocris de [[Herodoto] e Manetón.[54] Ás veces clasificado como o primeiro rei das dinastías VII / VIII combinadas. Reinado corto: c. 2184–2181 a.C

Primeiro período intermedio[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Primeiro Período Intermedio.

O Primeiro Período Intermedio (2181–2060 a.C.) é un período de desorde e caos entre o final do Antigo Reino e a chegada do Reino Medio.

O Antigo Reino derrubouse rapidamente despois da morte de Pepi II Neferkare. Reinou durante máis de 64 anos e probablemente ata 94 anos, máis que calquera monarca da historia. Os últimos anos do seu reinado estiveron marcados pola ineficacia debido á súa avanzada idade. A unión dos dous reinos caeu e os líderes rexionais tiveron que facer fronte á fame resultante.

Os reis das VII e VIII dinastías, que representaron aos sucesores da VI dinastía, intentaron manter algún poder en Menfis, pero debían gran parte del a poderosos nomarcas. Logo de 20 a 45 anos, foron derrocados por unha nova liña de faraóns con sede en Heracleópolis Magna. Algún tempo despois destes eventos, unha liña rival con sede en Tebas se revolveu contra os seus señores do norte e o Alto Exipto. Ao redor do 2055 a.C., Mentuhotep II, o fillo e sucesor do faraón Intef III derrotou aos faraóns Herakleopolitanos e uniu as dúas Terras, iniciando así o Reino Medio.

Sétima e Oitava Dinastías (combinadas)[editar | editar a fonte]

A VII e VIII Dinastías gobernou aproximadamente entre 20 e 45 anos (posiblemente entre 2181 e 2160 a. C.). A compoñen numerosos reis efémeros que rexían de Menfis sobre un Exipto posiblemente dividido e, en todo caso, só posuían un poder limitado debido ao sistema efectivamente feudal ao que evolucionou a administración. A seguinte lista está baseada na Lista Real de Abidos que data do reinado de Seti I e tomada da 'Handbuch der ägyptischen Königsnamen' de Jürgen von Beckerath[55] así como da última reconstrución de Kim Ryholt do canon de Turín, outra lista de reis que data da Época de Ramesside.[56]

Nome Imaxe Comentarios Datas
Menkare
Abydos KL 07-02 n41.jpg
Probado por un fragmento de relevo da tumba da raíña Neit.[57][58][59]
Probablemente breve, arredor do 2181 a.C.
Neferkare II
Abydos KL 07-03 n42.jpg
Descoñécese
Neferkare (III) Neby
Abydos KL 07-04 n43.jpg
Testemuñado por inscricións na tumba da súa nai Ankhesenpepi, comezou a construción dunha pirámide en Saqqara.
Descoñecese
Djedkare Shemai
Abydos KL 07-05 n44.jpg
Descoñécese
Neferkare (IV) Khendu
Abydos KL 07-06 n45.jpg
Descoñécese
Merenhor
Abydos KL 07-07 n46.jpg
Descoñécese
Neferkamin
Abydos KL 07-08 n47.jpg
Descoñécese
Nikare
Abydos KL 07-09 n48.jpg
Posiblemente testemuñado por un selo cilíndrico.
Descoñécese
Neferkare (V) Tereru
Abydos KL 07-10 n49.jpg
Descoñécese
Neferkahor
Abydos KL 07-11 n50.jpg
Testemuñado por un selo cilíndrico.
Descoñécese
Neferkare (VI) Pepiseneb
Abydos KL 07-12 n51.jpg
Descoñécese ata o 2171 a.C.
Neferkamin Anu
Abydos KL 07-13 n52.jpg
Arredor do 2170 a.C.
Qakare Ibi
Abydos KL 07-14 n53.jpg
Construíu unha pirámide en Saqqara inscrito coa última instancia coñecida dos Textos das Pirámides
2169–2167 a.C.
Neferkaure
Abydos KL 07-15 n54.jpg
Testemuñado por de un a tres decretos do templo de Min en Coptos.
2167–2163 a.C.
Neferkauhor Khuwihapi
Abydos KL 07-16 n55.jpg
Attested by eight decrees from the temple of Min and an inscription in the tomb of Shemay.
2163–2161 a.C.
Neferirkare
Abydos KL 07-17 n56.jpg
Posiblemente se identifique con Horus Demedjibtawy, nese caso está testemuñado por un decreto do templo de Min.
2161–2160 a.C.

Novena dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: IX dinastía exipcia.

A Novena dinastía[60] gobernou dende o 2160 a.c. ata o 2130 a.C. A lista real de Turín ten 18 faraóns que reinaron nas novena e décima dinastías. Destes, faltan doce nomes e catro son parciais.[60]

Nome Imaxe Comentarioss Datas
Meryibre Khety I (Acthoes I)
Egypte louvre 246 panier.jpg
Manetón afirma que Achthoes fundou esta dinastía.
2160 a.C. - descoñécese
-
Descoñécese
Neferkare VII
Descoñécese
Nebkaure Khety II (Acthoes II)
Nebkaure Khety Petrie.png
Descoñécese
Senenh— ou Setut
Descoñécese
Descoñécese
Mery—
Descoñécese
Shed—
Descoñécese
H—
Descoñécese

Décima dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: X dinastía exipcia.

A X dinastía foi un grupo local que controlou o Baixo Exipto que gobernou entre o 2130 a.c. e o 2040 a.C.

Nome Imaxe Comentarioss Datas
Meryhathor
Graffito Meryhathor Djehutynakht Hatnub.jpg
2130 a.C. - descoñécese
Neferkare VIII
entre o 2130 e o 2040 a.C.
Wahkare Khety (Acthoes III)
Coffin Nefri Wahkare Lacau.jpg
Descoñécese
Merykare
Stele Anpuemhat Quibell.png
Descoñécese–2040 a.C.

Undécima dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XI dinastía exipcia.

A XI dinastía era un grupo local con raíces no Alto Exipto que gobernou entre o 2134 e o 1991 a.C. A XI dinastía tivo a súa orixe nunha dinastía de nomarcas tebanos que servían aos faraóns da VIII, IX e X dinastías.

Nome Imaxe Comentarioss Datas
Intef o vello Iry-pat
Prince Intef Petrie.png
Nómarca tebán ao servizo dun faraón sen nome, considerado máis tarde como a figura fundadora da XI Dinastía.
Descoñécese

Os sucesores de Intef o vello, comezando por Mentuhotep I, independizáronse dos seus señores do norte e finalmente conquistaron Exipto baixo o reinado de Mentuhotep II.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Mentuhotep I Tepy-a
Statue Mentuhotep-aa by Khruner.jpg
Nominalmente un nomarca de Tebas pero pode que gobernase de forma independente.
Descoñécese–2134 a.C.
Sehertawy Intef I
Intef I.jpg
Primeiro membro da dinastía en reclamar o nome de Horus.
2134–2117 a.C.
Wahankh Intef II
Funerary stele of Intef II.jpg
Conquistou Abidos e o seu nome.
2117–2069 a.C.
Nakhtnebtepnefer Intef III
Silsileh close up.jpg
Conquistou Asyut e posiblemente trasladouse ao norte ata o 17º nomo.[61]
2069–2060 BC

Reino medio[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Imperio Medio de Exipto.

O Reino Medio (2060–1802 a.C.) é o período que vai desde o final do Primeiro período intermedio ata o comezo do segundo período intermedio. Ademais da Duodécima Dinastía, algúns estudosos inclúen a Once, a décimo terceira e a décimo cuarta dinastías do Reino Medio. O Reino Medio destaca pola expansión do comercio fóra do reino que se produciu durante este tempo.

Undécima dinastía continuación[editar | editar a fonte]

A segunda parte da XI Dinastía considérase como parte do Reino Medio de Exipto.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Nebhepetre Mentuhotep II[62]
Mentuhotep Closeup.jpg
Conquistou todo Exipto c. 2015 a.C, comeza o Reino Medio, convértese no primeiro faraón do Reino Medio.
2060–2010 a.C.
Sankhkare Mentuhotep III[63]
Mentuhotep-OsirideStatue-CloseUp MuseumOfFineArtsBoston.png
Mandou a primeira expedición a Punt do Reino Medio.
2010–1998 a.C.
Nebtawyre Mentuhotep IV[64]
Relief Mentuhotep IV Lepsius.jpg
Escuro faraón ausente das listas reais posteriores, sepultura descoñecida. Pode que o derrocase o seu visir e sucesor Amenemhat I.
1997–1991 a.C.

Faraóns enigmáticos, só testemuñados na Baixa Nubia[editar | editar a fonte]

Nome Imaxe Comentarios Datas
Segerseni[65]
Inscription Segerseni Gauthier.png
Escuro faraón ausente das listas reais posteriores, sepultura descoñecida. Só testemuñado na Baixa Nubia, moi probablemente un usurpador ao final da XI Dinastía ou principios da XII Dinastía.
A principios do século XX a.C.
Qakare Ini[65]
Inscription Qakare Ini.png
Escuro faraón ausente das listas reais posteriores, sepultura descoñecida. Só testemuñado na Baixa Nubia, moi probablemente un usurpador ao final da XI Dinastía ou principios da XII Dinastía.
A principios do século XX a.C.
Iyibkhentre[65]
Inscription Iyibkhentre Gauthier 02.jpg
Escuro faraón ausente das listas reais posteriores, sepultura descoñecida. Só testemuñado na Baixa Nubia, moi probablemente un usurpador ao final da XI Dinastía ou principios da XII Dinastía.
A principios do século XX a.C.

Duodécima dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XII dinastía exipcia.

A XII dinastía gobernou desde o 1991 a.C ata o 1802 a.C.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Sehetepibre Amenemhat I[66][67]
Amenhet.jpg
Posiblemente derrocado por Mentuhotep IV. Asasinado polos seus propios gardas.
1991–1962 a.C.
Kheperkare Senusret I[68] (Sesostris I)
Ägyptisches Museum Leipzig 104.jpg
Construíu a capela branca de Senusret I
1971–1926 BC
Nubkaure Amenemhat II[69]
Louvre sphinx.jpg
Gobernou durante polo menos 35 anos.
1929–1895 a.C.
Khakheperre Senusret II[70] (Sesostris II)
Statue Senusret II Lille.jpg
1897–1878 a.C.
Khakaure Senusret III[71] (Sesostris III)
GD-EG-Louxor-116.JPG
O máis poderoso dos faraóns do Reino Medio.
1878–1860 a.C.
Nimaatre Amenemhat III[72]
Amenemhet III, basalto, seconda metà del XIX sec. ac. 02.JPG
1860–1815 a.C.
Maakherure Amenemhat IV[73]
AmmenemesIV(Front)-BritishMuseum-August19-08.jpg
Tivo unha co-rexencia que durou polo menos 1 ano segundo unha inscrición en Knossos.
1815–1807 a.C.
Sobekkare Sobekneferu[74]
Statue, E 27135 (0320O7 01).jpg
A primeira e rara muller gobernante.
1807–1802 a.C.

A posición dun posible gobernante adicional, Seankhibtawy Seankhibra, é incerta. Pode ser un rei efémero, ou unha variante do nome dun faraón da XII ou XIII dinastía.

Segundo período intermedio[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Segundo Período Intermedio.

O Segundo Período Intermedio (1802-1550 a.C.) é un período de desorde entre o final do Reino Medio e o comezo do Novo Reino . É o máis coñecido, a partir de cando os Hicsos, cuxo reinado formou parte da XV Dinastía, fixeron a súa aparición en Exipto.

A X dinastía foi moito máis débil que a XII Dinastía e non foi quen de soster as dúas terras de Exipto. Xa no inicio da dinastía, c. 1805 a.C. ou cara a metade dela no c. 1710 a.C., a familia gobernante provincial en Xois, situada nos pantanos do Delta do leste, separouse da autoridade central para formar a Cananea XIV dinastía.

Os Hicsos fixeron a súa primeira aparición durante o reinado de Sobekhotep IV, e ao redor de 1720 a.C. tomaron o control da cidade de Avaris (a moderna Tell El-Dab'a/Khata'na), conquistando o reino da XIV dinastía. Nalgún momento arredor do 1650 a.C. Hicsos, quizais dirixidso por Salitis o fundador da XV Dinastía, conquistaron Menfis, terminando así a XIII dinastía. O baleiro de poder no Alto Exipto resultante do colapso da XIII dinastía permitiu que a XVI dinastía declarase a súa independencia en Tebas, só para ser invadida polos faraóns Hicsos pouco despois.

Posteriormente, cando os Hicsos se retiraron do Alto Exipto, a casa gobernante exipcia nativa en Tebas erixíuse como a XVII dinastía. Esta dinastía co tempo levou aos Hicsos de volta a Asia baixo Seqenenre Tao, Kamose e finalmente Ahmose, primeiro faraón do Novo Reino.

Décimo terceira dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XIII dinastía exipcia.

A XIII dinastía (seguindo a Lista real de Turín) gobernou desde o 1802 a.C. ata arredor do 1649 a.C. e durou 153 ou 154 anos segundo Manetón. Esta táboa debería contrastarse cos reis coñecidos da XIII dinastía.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Sekhemre Khutawy Sobekhotep I
Sekhemrekhutawy Sobekhotep Amenemhat.jpg
Fundou a XIII dinastía. O seu reinado está ben demostrado. Coñecido como Sobekhotep I na hipótese dominante, coñecido como Sobekhotep II en estudos máis antigos.
1802–1800 a.C.[75]
Sonbef
AmenemhatSenebefCylinderPetrie.png
Quizais un irmán de Sekhemre Khutawy Sobekhotep e fillo de Amenemhat IV[75]
1800–1796 a.C.[75]
Nerikare
Stele of Nerikare.png
Testado nun disco do Nilo de Semna.[76]
1796 a.C.
Sekhemkare Amenemhat V
Amenemhat V.jpg
Gobernou de 3 a 4 anos[75]
1796–1793 a.C.[75]
Ameny Qemau
Plaque Qemaw by Khruner.jpg
Enterrado na súa pirámide no sur de Dashur
1795–1792 a.C.
Hotepibre Qemau Siharnedjheritef
Hetep-ib-Re-mace.png
Tamén chamado Sehotepibre
1792–1790 a.C.
Iufni
Testemuñado pola Lista real de Turín
Reinado moi curto, posiblemente c. 1790 - 1788 a.C.[75]
Seankhibre Amenemhet VI
Table CG23040 Kamal.jpg
Testemuñado pola Lista real de Turín.[77]
1788–1785 a.C.
Semenkare Nebnuni
Stele Nebnuni by Khruner.jpg
Testemuñado pola Lista real de Turín[78]
1785–1783 a.C.[75] or 1739 BC[79]
Sehetepibre Sewesekhtawy
Cylinder Sehetepibre by Khruner.jpg
Testemuñado pola Lista real de Turín[80]
1783–1781 a.C.[75]
Sewadjkare
Coñecido só da Lista real de Turín
1781 a.C.
Nedjemibre
Coñecido só da Lista real de Turín
7 meses, 1780 a.C.[75] ou 1736 a.C.[79]
Khaankhre Sobekhotep
Relief mural, LP 1676 (032007 40).jpg
Referido a Sobekhotep II na hipótese dominante, coñecido como Sobekhotep I en estudos máis antigos
Reinado c. 3 anos, 1780–1777 a.C.[75]
Renseneb
4 meses
1777 a.C.[75]
Awybre Hor I
Ka Statue of horawibra.jpg
Famoso pola súa tumba co seu tesouro case intacto e Estatua de Ka
Reinado 1 ano e 6 meses, 1777–1775 a.C.[75]
Sekhemrekhutawy Khabaw
Khabaw2.png
Posiblemente fillo de Hor Awibre
Reinado estimado de 3 anos, 1775–1772 a.C.[75]
Djedkheperew
OsirisBed.jpg
Posiblemente fillo de Hor Awibre e irmán de Khabaw, anteriormente identificado con Khendjer
Reinado estimado de 2 anos, 1772–1770 a.C.[75]
Sebkay
Kay Amenemhat.jpg
Posiblemente dous faraóns, Seb e o seu fillo Kay.[75]
Sedjefakare
Cylinder Sedjefakare Petrie.jpg
Un coñecido faraón testemuñado por numerosas estelas e outros documentos.
5 a 7 anos ou 3 anos, 1769–1766 BC[75]
Khutawyre Wegaf
Wegaf Rubensohn.png
Fundador da dinastía nos vellos estudos
Arredor do 1767 a.C.
Khendjer
Khendjer.jpg
Posiblemente o primeiro faraón semítico, construíu unha pirámide en Saqqara
Mínimo de 4 anos e 3 mesess c. 1765 a.C.
Imyremeshaw
Imyremeshaw.jpg
Testemuñado por dúas colosais estatuas
Reinou menos de 10 anos, a partir do 1759 a.C.[75] ou 1711 a.C.[81]
Sehetepkare Intef IV
Hotepkare cylinder Petrie.png
Menos de 10 anos
Seth Meribre
Stele JE 35256 Randall-MacIver.png
O reinado rematou no 1749 a.C.
Sekhemresewadjtawy Sobekhotep III
SobekhotepIII-DualRelief BrooklynMuseum.png
4 anos e 2 meses
1755–1751 a.C.
Khasekhemre Neferhotep I
Neferhotep I 2.jpg
11 anos
1751–1740 a.C.
Menwadjre Sihathor
Turiner2.png
Efémero correxente co seu hermano Neferhotep I, pode que non reinara de forma independente.
1739 a.C.[75]
Khaneferre Sobekhotep IV
Statue of Sobekhotep IV.jpg
10 ou 11 anos
1740–1730 a.C.
Merhotepre Sobekhotep V
Statue of Merhotepre Sobekhotep V.jpg
1730 a.C.
Khahotepre Sobekhotep VI
KneelingStatueOfSobekhotepV-AltesMuseum-Berlin.png
4 anos 8 meses e 29 días
Arredor do 1725 a.C.
Wahibre Ibiau
Scarab of King Ia-ib LACMA M.86.313.10 (2 of 2).jpg
10 anos e 8 meses
1725–1714 a.C. ou 1712–1701 a.C.[75]
Merneferre Ay I
Merneferre Ay.jpg
Reinado máis longo da dinastía
23 anos, 8 meses e 18 días, 1701–1677 a.C.[75] ou 1714–1691 a.C.
Merhotepre Ini
Merhotepre Ini.png
Posiblemente fillo do seu predecesor
2 anos 3 ou 4 meses e 9 días, 1677–1675 a.C.[75] ou 1691–1689 a.C.
Sankhenre Sewadjtu
Coñecido só da Lista real de Turín
3 anos e 2–4 meses, 1675–1672 a.C.[75]
Mersekhemre Ined
Neferhotep II 2.jpg
Pode ser a mesma persoa que Neferhotep II
3 anos, 1672–1669 a.C.[75]
Sewadjkare Hori
5 anos
5 anos
Merkawre Sobekhotep VII
Merkawre Sobekhotep.png
2 anos e 6 meses[75]
1664–1663 a.C.[75]
Sete faraóns
Nomes perdidos nunha lagoa do canon de Turín[75]
1663 a.C. –?[75]
Mer[...]re
Descoñécese
Merkheperre
Merkheperre Scarab.png
Algún momento entre 1663 a.C e 1649 a.C.[75]
Merkare
Coñecido só da Lista real de Turín
Nalgún momento entre o 1663 a.C. e o 1649 a.C.[75]
Nome perdido
Descoñécese
Sewadjare Mentuhotep V
Sewadjare Mentuhotep.png
Arredor do 1655 a.C.[75]
[...]mosre
Descoñécese
Ibi [...]maatre
Descoñécese
Hor[...] [...]webenre
Descoñécese
Se...kare
Descoñécese
Descoñécese
Seheqenre Sankhptahi
Sankhptahi.jpg
Pode ser fillo do seu predecesor
Entre o 1663 e o 1649 a.C.
...re
Descoñécese
Descoñécese
Se...enre
Descoñécese
Descoñécese–1649 a.C.[75]

A posición dos seguintes faraóns é incerta:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Dedumose I
Djedhotepre Dedumose stele.png
Posiblemente fose un rei da XVI dinastía
Arredor do 1654
Dedumose II
Djedneferre Dedumose.png
Posiblemente fose un faraón da XVI dinastía
Descoñécese
Sewahenre Senebmiu
Senebmiu.png
Finais da XIII dinastía.
Despois do 1660 a.C.[75]
Snaaib
Snaaib.jpg
Posiblemente un faraón da Dinastía de Abidos
Descoñécese
Mershepsesre Ini II
Reperti del Tempio di Iside di Benevento 25.jpg
Finais da XIII dinastía.
Descoñécese

Décimo cuarta dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XIV dinastía exipcia.

A XIV Dinastía era un grupo local do Delta do Leste, con sede en Avaris, [82] que gobernou desde o 1805 a.C. ou c. 1710 a.C. ata arredor do 1650 a.C. A dinastía comprendía moitos gobernantes con nomes semíticos occidentais e polo tanto crese que tiña orixe cananeo. Segundo Ryholt, non obstante, esta reconstrución da dinastía é moi debatida coa posición dos cinco faraóns que precederon a Nehesy grandemente discutida.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Yakbim Sekhaenre
Scarab Sekhaenre EA30511 Hall.jpg
Posición cronolóxica incerta, aquí dada segundo Ryholt[82]
1805–1780 a.C.
Ya'ammu Nubwoserre
Scarab Nubwoserre UC16597.jpg
Posición cronolóxica incerta, aquí dada segundo Ryholt[82]
1780–1770 a.C.
Qareh Khawoserre[82]
QarehScarabPetrie.png
Posición cronolóxica incerta, aquí dada segundo Ryholt[82]
1770–1760 a.C.
'Ammu Ahotepre[82]
AahotepreScarabPetrie.png
Posición cronolóxica incerta, aquí dada segundo Ryholt[82]
1760–1745 a.C.
Sheshi[83]
Canaanite - Scarab with Cartouche of King Sheshi - Walters 4217 - Bottom (2).jpg
Posición cronolóxica, duración do reinado e extensión do goberno incerta, aquí dada segundo Ryholt.[82] Alternativamente, podería ser un faraón precoz de Hicsos, un gobernante de Hicsos da segunda parte da XV Dinastía ou un vasalo dos Hicsos.
1745–1705 a.C.
Nehesy
Aasehra obelisk Petrie.png
Curto reinado, quizais fillo de Sheshi[82]
Arredor do 1705
Khakherewre
Descoñécese
Nebefawre
Arredor do 1704 a.C.
Sehebre
Posiblemente identificable con Wazad ou Sheneh[75]
Arredor do 1704 ao 1699 a.C.
Merdjefare
Stele Merdjefare by Khruner.png
Posiblemente identificable con Wazad ou Sheneh[75]
Arredor do 1699 a.C.
Sewadjkare III
Descoñécese
Nebdjefare
1694 a.C.
Webenre
Descoñécese
Descoñécese
Djefare?
Descoñécese
Webenre
Arredor do 1690 a.C.
Nebsenre[82]
Jar Nebsenre by Khruner.jpg
Testemuñado por un tarro que leva o seu prenomen
Polo menos 5 meses de reinado, nalgún momento entre 1690 a.C. e 1649 a.C.
Sekheperenre[82]
Scarab Sekheperenre by Khruner.jpg
Testemuñado por un único selo de escaravello
2 meses, nalgún momento entre o 1690 a.C. e o 1649 a.C.
Anati Djedkare[82]
Testemuñado pola Lista real de Turín
Descoñécese
Bebnum[82]
Só se coñece pola Lista real de Turín
Nalgún momento entre o 1690 a.C e o 1649 a.C.
'Apepi[82]
Posiblemente testemuñado como fillo dun faraón por 5 selos escaravellos
c. 1650 a.C.

A posición e identidade dos seguintes faraóns é incerta:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Nuya[75]
Scarab Nuya by Khruner.jpg
Testemuñado por un selo escaravello
Descoñécese
Wazad[75]
Wazad.png
Pode identificarse con Sehebre ou Merdjefare
Arredor do 1700 a.C. ?
Sheneh[75]
Sheneh.png
Pode identificarse con Sehebre ou Merdjefare
Descoñécese
Shenshek[75]
Scarab Shenshek by Khruner.png
Testemuñado por un selo escaravello
Descoñécese
Khamure[75]
Khamure.png
Descoñéces
Yakareb[75]
Yakareb scarab.png
Descoñécese
Yaqub-Har[83]
YaqubHar scarab Petrie 75.png
Pode pertencer á XIV dinastía, a XV dinastía ou ser vasalo dos Hicsos. Posiblemente o faraón mencionado no Xénese 41.
Séculos XVII a.C.–XVi a.C.

A Lista real de Turín fornece nomes adicionais, ningún deles comprobado máis alá da lista.

Décimo quinta dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XV dinastía exipcia.

A XV dinastía xurdiu de entre os Hicsos chegados do Crecente fértil para establecer un goberno de curta duración sobre gran parte da rexión do Nilo e gobernou a partir de 1674 a.C. ata 1535 a.C.

Nome Imaxe Comentarioss Datas
Semqen
SemqenScarabPetrie.png
Posición cronolóxica incerta.
1649 a.C. – descoñécese
'Aper-'Anat
Aperanati scarab Petrie.png
Posición cronolóxica incerta.
Descoñécese
Sakir-Har
Descoñécese
Khyan
Khyan.jpg
Cúspide do poder dos Hicsos, conquistou Tebas cara ao final do seu reinado
30–40 anos
Apepi
ScarabBearingNameOfApophis MuseumOfFineArtsBoston.png
40 anos ou máis
Khamudi
Cylinder Khondy Petrie.jpg
1555–1544 a.C.

Dinastía de Abidos[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Dinastía de Abidos.

O segundo período intermedio pode incluír unha dinastía independente reinante sobre Abidos a partir de c. 1650 a.C. ata o 1600 a.C.[84][85][86] Catro faraóns testemuñados poden atribuirse á dinastía de Abidos, móstranse aquí sen ter en conta a súa orde (descoñecida) cronolóxica:

Nome Imaxe Comentarioss Datas
Sekhemraneferkhau Wepwawetemsaf
Wepwawetemsaf.png
Pode pertencer a finais da XVI Dinastía[87]
Incerto
Sekhemrekhutawy Pantjeny
Stele Pantjeny Petrie.jpg
Pode pertencer a finais da XVI dinastía[87]
Incerto
Menkhaure Snaaib
Snaaib.jpg
Pode pertencer a finais da XIII Dinastía.[88][89][90]
Incerto
Woseribre Senebkay
Cartouche Senebkay by Khruner.jpg
Tumba descuberta en 2014. Quizais identificable con Woser [...] re do canon de Turín.
Arredor do 1650 a.C.

Décimo sexta dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XVI dinastía exipcia.

A XVI dinastía foi unha dinastía nativa de Tebas xurdida do colapso da XIII dinastía baseada en Memphis c. 1650 a.C. e finalmente conquistada pola XV dinastía de Hicsos c. 1580 a.C. A XVI dinastía só dominou sobre o Alto Exipto.

Nome Imaxe Comentarioss Datas
O nome do primeiro faraón perdeuse na lista real de Turín, e non se pode recuperar
Descoécese
Sekhemresementawy Djehuti
100px
3 anos
Sekhemreseusertawy Sobekhotep VIII
Stele Sekhemre Seusertawy by Khruner.png
16 anos
Sekhemresankhtawy Neferhotep III
Stele JE 59635 by Khruner.png
1 ano
Seankhenre Mentuhotepi
Sphinx Seankhenre by Khruner.jpg
Pode ser un rei da XVII Dinastía[89]
1 ano
Sewadjenre Nebiryraw I
Dagger Sewadjenre Petrie.png
26 anos
Neferkare(?) Nebiryraw II
Statuette Harpocrates Mariette.jpg
Arredor 1600 a.C.
Semenre
Axehead Semenenre by Khruner.jpg
Arredor do 1600 a.C.
Seuserenre Bebiankh
Dagger Bebiankh by Khruner.jpg
12 anos
Djedhotepre Dedumose I
Djedhotepre Dedumose stele.png
Pode ser un rei da XIII Dinastía[89]
Arredor do 1588-1582 a.C.
Djedneferre Dedumose II
Djedneferre Dedumose.png
Arredor do 1588-1582 a.C.
Djedankhre Montemsaf
DjedankhraScarabPetrie.png
Arredor do 1590 a.C.
Merankhre Mentuhotep VI
Mentuhotep VI.jpg
Reinado curto, arredor 1585 a.C.
Seneferibre Senusret IV
Senusret IV.png
Descoñécese
Sekhemre Shedwast
Pode ser o mesmo que Sekhemre Shedtawy Sobekemsaf II
Descoñécese

A XVI Dinastía tamén pode ter comprendido os reinados dos faraóns Sneferankhre Pepi III[91] e Nebmaatre. A súa posición cronolóxica é incerta.[88][89]

Décimo sétima dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XVII dinastía exipcia.

A XVII dinastía baseouse no Alto Exipto e gobernou entre 1650 e 1550 a.C.:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Sekhemrewahkhaw Rahotep
Rahotep stele BM Budge.png
Arredor do 1620 a.C.
Sekhemre Wadjkhaw Sobekemsaf I
RedGraniteStatueOfSobkemsafI(Detail)-BritishMuseum-August19-08.jpg
Polo menos 7 anos
Sekhemre Shedtawy Sobekemsaf II
Statuette Sobekemsaf Petrie b.png
A súa tumba foi roubada e queimada durante o reinado de Ramesses IX.
Descoñécese, arredor do 1573 a.C.
Sekhemre-Wepmaat Intef V
Sekhemre-Wepmaat Intef, Louvre.jpg
Posiblemente arredor do 1573-1571 a.C.
Nubkheperre Intef VI
WoodenCoffinOfIntef-BritishMuseum-August21-08.jpg
Reinou máis de 3 anos
Ao redor de 1571 ata mediados da década de 1560 a.C.
Sekhemre-Heruhirmaat Intef VII
Sekhemre-Heruhirmaat Intef, Louvre.jpg
Finais da década de 1560 a.C.
Senakhtenre Ahmose
Relief Senakhtenre by Khruner.jpg
Arredor do 1558 a.C.
Seqenenre Tao
Sequenre tao.JPG
Morreu na batalla contra os Hicsos.
1558–1554 a.C.
Wadjkheperre Kamose
Sarcophage-Kamose.jpg
1554–1549 a.C.

Os inicios da XVII Dinastía tamén puido incluír o reinado do faraón Nebmaatre, cuxa posición cronolóxica é incerta.[75]

Novo reino[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Imperio Novo de Exipto.

O Novo Reino (1550–1077 BC) é o período que abrangue a XVIII, a XIX e a XX dinastía exipcia, do século XVI a.C. ao XI a.C., entre o Segundo Período Intermedio e o Terceiro Período Intermedio.

A través do dominio militar no estranxeiro, o Novo Reino viu a maior extensión territorial de Exipto. Expandíase moi lonxe cara a Nubia no sur e ocupou amplos territorios no Próximo Oriente. Os exércitos exipcios loitaron cos exércitos hititas ploo control da actual Siria.

Tres dos faraóns máis coñecidos do Novo Reino son Akhenatón, tamén coñecido como Amenhotep IV, cuxo culto en exclusiva a Atón adoita interpretarse como a primeira forma de monoteísmo, Tutankhamon coñecido polo descubrimento da súa tumba case intacta, e Ramesses II que intentou recuperar os territorios das modernas Israel / Palestina, Líbano e Siria que foran conquistados pola XVIII Dinastía. A súa reconquista provocou a Batalla de Qadesh, onde liderou os exércitos exipcios contra o exército do rei hitita Muwatalli II.

Décimo oitava dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XVIII dinastía de Exipto.

A XVIII dinastía gobernou a partir do c. 1550 a 1292 a.C.:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Nebpehtire Ahmose I, Ahmosis I
AhmoseI-StatueHead MetropolitanMuseum.png
Irmán e sucesor de Kamose, conquistou o norte de Exipto aos Hicsos.
Arredor do 1550–1525 a.C.. O rango de datos do radiocarbono para o inicio do seu reinado é entre o 1570 e o 1544 a.C., o punto medio dos cales foi o 1557 a.C.[92]
Djeserkare Amenhotep I
58 I Amenhotep I.jpg
Fillo de Ahmose I.
1541–1520 a.C.
Aakheperkare Thutmose I
ColossalSandstoneHeadOfThutmoseI-BritishMuseum-August19-08.jpg
Pai descoñecido, aínda que posiblemente Amenhotep I. A súa nai é coñecida por Senseneb. Ampliou a extensión territorial de Exipto durante o seu reinado.
1520–1492 a.C.
Aakheperenre Thutmose II
Stone block with relief at Karnak Temple Thutmosis II.jpg
Fillo de Thutmose I. Nieto de Amenhotep I a través da súa nai, Mutnofret.
1492–1479 a.C.
Maatkare Hatshepsut
Hatshepsut.jpg
A segunda rexedora feminina de Exipto. Puido gobernar xunto co seu sobriño Thutmose III durante a parte inicial do seu reinado. Famosa pola súa expedición a Punt documentada no seu famoso Templo Mortuario en Deir el-Bahari. Construíu moitos templos e monumentos. Gobernou durante o auxe do poder de Exipto. Foi a filla de Thutmose I e a Gran Esposa do seu irmán Thutmose II.
1479–1458 a.C.
Menkheperre Thutmose III
TuthmosisIII-2.JPG
Fillo de Thutmose II. Puido gobernar xunto con Hatshepsut, a súa tía e madrastra durante a primeira parte do seu reinado. Famoso pola súa expansión territorial a Levante e Nubia. Baixo o seu reinado, o Imperio Exipcio Antigo estaba na súa maior extensión. Gobernado durante a auxe do poder de Exipto. Antes do fin do seu reinado, borrou o nome e imaxes de Hatshepsut de templos e monumentos.
1458–1425 a.C.
Aakheperrure Amenhotep II
Amenophis II-E 10896-IMG 0085-gradient.jpg
Fillo de Thutmose III. Gobernado durante o auxe do poder de Exipto.
1425–1400 a.C.
Menkheperure Thutmose IV
Thumtmoses IV-E 13889-Louvre Museum (7465530452).jpg
Famoso pola súa estela do soño. Fillo de Amenhotep II. Gobernou durante o auxe do poder de Exipto.
1400–1390 a.C.
Nebmaatre Amenhotep III O Rei Magnífico
Amenhotep iii british museum.jpg
Pai de Akhenatón e avó de Tutankhamon. Gobernou Exipto no apoxeo do seu poder. Construíu moitos templos e monumentos, incluído o seu enorme Templo Mortuario. Foi o fillo de Thutmose IV.
1390–1352 a.C.
Neferkheperure-waenre Amenhotep IV/Akhenatón
GD-EG-Caire-Musée061.JPG
Fundador do período Amarna no que cambiou a relixión do estado, desde a politeísta relixión do antigo Exipto ata o monoteísta atonismo, centrado en torno ao adoración do Atón, unha imaxe do disco solar. Trasladou a capital a Amarna. Foi o segundo fillo de Amenhotep III. Cambiou o nome de Amenhotep (Amón está satisfeito) por Akhenatón (Eficaz para Atón) para reflectir o seu cambio de relixión.
1352–1336 a.C.
Ankhkheperure Smenkhkare
Spaziergang im Garten Amarna Berlin.jpg
Gobernou conxuntamente con Akhenatón durante os últimos anos do seu reinado. Non se sabe se Smenkhare gobernou por dereito propio. A identidade e mesmo o xénero de Smenkhare é incerto. Algúns suxiren que puido ser o fillo de Akhenatón, posiblemente a mesma persoa que Tutankhamon. Outros especulan que Smenkhare puido ser Nefertiti ou Meritaten. Puido ser sucedido por un faraón feminino chamada Neferneferuaten.
1335–1334 a.C.
Ankhkheperure-mery-Neferkheperure/Neferneferuaten
UnfinishedStele-NefertitiPouringWineIntoAkhenatensCup.png
Un faraón feminino, posiblemente a mesma gobernante que Smenkhkare. A evidencia arqueolóxica refírese a unha muller que reinaba como faraón cara ao final do período Amarna. É probable que fose Nefertiti.
1334-1332 a.C.
Nebkheperure Tutankhaten/Tutankhamon
CairoEgMuseumTaaMaskMostlyPhotographed.jpg
Normalmente creíase que era o fillo de Akhenatón, moi probablemente restablecese a antiga relixión politeísta exipcia. O seu cambio de nome de Tutankhatón a Tutankhamon reflicte o cambio na relixión desde o monoteísta atonismo, ata a relixión clásica, da cal Amón é a deidade principal. Crese que chegou ao trono con oito ou nove anos e que morreu ao redor dos dezaoito ou dezanove anos, dándolle o alcume de "O rei neno". Tutankhamon foi un gobernante débil que sufría múltiples problemas de saúde. Con todo, fíxose famoso por ser enterrado nunha tumba decorativa destinada a outra persoa chamada KV62.
1332–1324 a.C.
Kheperkheperure Ay (II)
Opening of the Mouth - Tutankhamun and Aja-2.jpg
Foi gran visir de Tutankhamon e importante oficial durante os reinados de Akhenatón e Smenkhkare. Posiblemente o irmán de Tiye, a Gran Esposa de Amenhotep III, e tamén posiblemente pai de Nefertiti, Gran Esposa de Akhenatón. Crese que naceu na nobreza, pero non na realeza. Sucedeu a Tutankhamon debido a falta de herdeiro.
1324–1320 a.C.
Djeserkheperure-setpenre Horemheb
StatueOfHoremhebAndTheGodHorus-DetailOfHoremheb01 KunsthistorischesMuseum Nov13-10.jpg
Naceu plebeo. Foi xeneral durante o período Amarna. Borrou as imaxes dos faraóns de Amarna e destruíu e vandalizou edificios e monumentos asociados a eles. Sucedeu a Ay a pesar de que Nakhtmin era o herdeiro previsto.
1320–1292 a.C.

Décimo novena dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XIX dinastía exipcia.

a XIX dinastía gobernou desde o 1292 a.C. ao 1186 a.C. e inclúe a un dos grandes faraóns: Ramsés II o Grande.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Menpehtire Ramesses I[93]
StatueHeadOfParamessu-TitledFrontalView-RamessesI MuseumOfFineArtsBoston.png
De nacemento non real. Sucedeceu Horemheb pola súa falta de herdeiro.
1292–1290 a.C.
Menmaatre Seti I
SetiI-KneelingStatueOfferingToOsiris-CloseUp MetropolitanMuseum.png
Recuperou gran parte do territorio que se perdeu baixo o reinado de Akhenatón.
1290–1279 a.C.
Usermaatre-setpenre Ramesses II o Grande
RamsesIIEgypt.jpg
Continuou expandindo o territorio de Exipto ata chegar a un bloqueo co Imperio hitita na Batalla de Kadesh no 1275 a.C., despois da cal asinouse o famoso tratado de paz exipcio-hitita no 1258 a.C. Tivo un dos reinados exipcios máis lonxevos.
1279–1213 a.C.
Banenre Merenptah[94]
Merenptah Louxor-HeadAndShoulders-BackgroundKnockedOut.png
Décimo terceiro fillo de Ramesses II.
1213–1203 a.C.
Menmire-setpenre Amenmesse
Seti-II-StatueHead MetropolitanMuseum.png
Moi probablemente un usurpador ao trono. Posiblemente gobernou en oposición a Seti II. Fillo suxerido de Merneptah. Most likely an usurper to the throne. Possibly ruled in opposition to Seti II. Suggested son of Merneptah.
1203–1200 a.C.
Userkheperure Seti II[95]
Turin statue of Seti II.jpg
Fillo de Merneptah. Quizais tivese que superar a competencia con Amenmesse antes de que puidese consolidar a súa reclamación ao trono.
1203–1197 a.C.
Sekhaenre/Akhenre Merenptah Siptah[96]
Siptah.jpg
Posiblemente fillo de Seti II ou Amenmesse, ascendeu ao trono a idade moi nova.
1197–1191 a.C.
Satre-merenamun Tausret
Twosret.jpg
Probablemente a muller de Seti II. Tamén coñecida como Twosret ou Tawosret.
1191–1190 a.C.

Vixésima dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XX dinastía exipcia.

A XX dinastía gobernou do 1190 a.C. ao 1077 a.C.:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Userkhaure Setnakhte
Sethnakht closeup Lepsius.png
Non está relacionado con Seti II, Siptah ou Tausret. Puido usurpar o trono de Tausret. Non recoñeceu a Siptah ou a Tausret como gobernantes lexítimos. Posiblemente fose membro dunha liña menor da familia real Ramesside. Tamén coñécese como Setnakt.
1190–1186 a.C.
Usermaatre-meryamun Ramesses III
KhonsuTemple-Karnak-RamessesIII-2.jpg
Fillo de Setnakhte. Loitou cos pobos do mar no 1175 a.C.. Posiblemente asasinado (conspiración de Harem).
1186–1155 a.C.
Usermaatre/Heqamaatre-setpenamun Ramesses IV
M-Ramses IV.jpg
Fillo de Ramesses III. Durante o seu reinado, Exipto, como potencia, comezou a declinar.
1155–1149 a.C.
Usermaatre-sekheperenre Ramesses V
Ramses V mummy head.png
Fillo de Ramesses IV
1149–1145 a.C.
Nebmaatre-meryamun Ramesses VI
RamassesVIFragmentarySarcophagusHead-BritishMuseum-August19-08.jpg
Fillo de Ramesses III. Irmán de Ramesses IV. Tío de Ramesses V.
1145–1137 a.C.
Usermaatre-setpenre-meryamun Ramesses VII
Tomb KV1 Ramesses VII Lepsius.jpg
Fillo de Ramesses VI.
1137–1130 a.C.
Usermaatre-akhenamun Ramesses VIII
SFEC-MEDINETHABU-Sethiherkhepeshef II.jpg
Un escuro faraón, que reinou só ao redor dun ano. Identificable co príncipe Sethiherkhepeshef II. Fillo de Ramesses III. Irmán de Ramesses IV e Ramesses VI. Tío de Ramesses V e Ramesses VII. É o único faraón da XX dinastía cuxa tumba non se atopou.
1130–1129 a.C.
Neferkare-setpenre Ramesses IX
Ramesses9.jpg
Probablemente neto de Ramesses III a través de seu pai, Montuherkhopshef. Curmá de Ramesses V e Ramesses VII.
1129–1111 a.C.
Khepermaatre-setpenptah Ramesses X[97]
RamsesXCrop.jpg
Faraón mal documentado, o seu reinado durou entre 3 e 10 anos. As súas orixes son completamente incertas.
1111–1107 a.C.
Menmaatre-setpenptah Ramesses XI[98]
Temple Khonsu Ramesses XI Lepsius.jpg
Posiblemente fillo de Ramesses X. Durante a segunda metade do seu reinado, o gran sacerdote de Amón, Herihor gobernou sobre o sur desde Tebas, limitando o seu poder ao Baixo (norte) Exipto. Foi sucedido no norte por Smendes.
1107–1077 a.C.

Terceiro Período Intermedio[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Terceiro Período Intermedio.

O Terceiro Período Intermedio (1077–664 BC) marcou o final do Novo Reino despois do colapso do imperio exipcio. Gobernou un certo número de dinastías de orixe Libia, dando a este período o nome alternativo de período libio.

Vixésimo Primeira Dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XXI dinastía exipcia.

A XXI dinastía tiña a súa sede en Tanis e era un grupo relativamente débil. Teoricamente eran gobernantes de todo Exipto, pero na práctica a súa influencia limitábase ao Baixo Exipto. Gobernaron dende o 1069 a.C. ata o 943 a.C.

Nome Imaee Comentarioss Datas
Hedjkheperre-setpenre Nesbanebdjed I (Smendes I)[99]
Canopic Smendes Met.jpg
Casado con Tentamun, probable filla de Ramesses XI.
1077–1051 a.C.
Neferkare Heqawaset Amenemnisu
Bowcap Amenemnesut Psusennes by Khruner.jpg
Escuro reinado de catro anos.
1051–1047 a.C.
Aakheperre Pasebakhenniut I (Psusennes I)
Golden Mask of Psusennes I.jpg
Fillo de Pinedjem I, un Sumo sacerdote de Amón. Gobernou entre 40 e 51 anos. Famoso pola súa tumba intacta en Tanis. Coñecido como "O faraón de prata" debido ao magnífico cadaleito de prata no que foi enterrado. Un dos gobernantes máis poderosos da dinastía.
1047–1001 a.C.
Usermaatre Amenemope
fillo de Psusennes I.
1001–992 a.C.
Aakheperre Setepenre Osorkon (Osorkon the Elder)
Seal Aakheperre Osorkon Petrie.jpg
Fillo de Shoshenq A, Gran xefe dos Mashauash (Libia). Tamén coñecido como Osochor.
992–986 a.C.
Netjerikheperre-setpenamun Siamun-meryamun
Orixes descoñecidas. Construíu profusamente. Un dos gobernantes máis poderosos da dinastía.
986–967 a.C.
Titkheperure Pasebakhenniut II (Psusennes II)
Statue CG42192 legrain.jpg
Fillo de Pinedjem II, un Sumo sacerdote de Amón.
967–943 a.C.

Sumos sacerdotes de Amón en Tebas[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Sumo sacerdote de Amón.

Aínda que oficialmente non eran faraóns, os Sumos Sacerdotes de Amón en Tebas foron os gobernantes de facto do Alto Exipto durante a XXI dinsatía e XXII dinastía, escribindo os seus nomes en cartuchos e sendo enterrados nas tumbas reais.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Herihor
KingHerihorAdoreOsiris.jpg
Primeiro Sumo sacerdote de Amón en afirmar ser faraón. Gobernou no sur en Tebas, mentres que Ramesses XI gobernaba desde o norte en Pi-Ramesses. Algunhas fontes suxiren que puido ter reinado despois de Piankh.
1080–1074 a.C.
Piankh
Payankh stele Mariette.jpg
Algunhas fontes suxiren que pode ter reinado antes de Herihor.
1074–1070 a.C.
Pinedjem I
Statue Pinedjem CG42191 Legrain.png
Fillo de Piankh. Pai de Psusennes I.
1070–1032 a.C.
Masaharta
Mummy Masaherta Smith.JPG
Fillo de Pinedjem I.
1054–1045 a.C.
Djedkhonsuefankh
Fillo de Pinedjem I.
1046–1045 a.C.
Menkheperre
Molded Faience Amuletic Tube with Throne Name of the High Priest of Amen Menkheperre LACMA M.80.198.107.jpg
Fillo de Pinedjem I.
1045–992 a.C.
Nesbanebdjed II (Smendes II)
Nesbanebdjed II statuette Petrie.png
Fillo de Menkheperre.
992–990 a.C.
Pinedjem II
Pinudjem-II.jpg
Fillo de Menkheperre, pai de Psusennes II.
990–976 a.C.
Pasebakhaennuit III (Psusennes III)
Posiblemente a mesma persoa que Psusennes II. Tanto el como Pinedjem II considéranse normalmente como os últimos Sumos Sacerdotes de Amón en Tebas que se consideran a si mesmos como unha figura do faraón.
976–943 a.C.

Vixésima segunda dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XXII dinastía exipcia.

Os faraóns da XXII dinastía foron libios, gobernando entre o 943 a.C. e o 728 a. C.:

Nome Imaxe Comentarioss Datas
Hedjkheperre-setepenre Shoshenq I
Karnak Sheshonq I.jpg
Fillo de Nimlot A, un irmán de Osorkon o vello e un gran xefe dos Mashauash (Libia). Posiblemente o bíblico Shishaq.
943–922 a.C.
Sekhemkheperre Osorkon I
Statue of Pharaoh Osorkon I-AO 9502-IMG 7653-gradient.jpg
Fillo de Shoshenq I.
922–887 a.C.
Heqakheperre Shoshenq II
Sheshonq II mask2004.jpg
Faraón escuro, posiblemente un usurpador.
887–885 a.C.
Tutkheperre Shoshenq IIb
Faraón escuro, posiblemente un usurpador.
880s a.C.
Hedjkheperre Harsiese
Sarcophage Harsiesis.JPG
Un escuro rebelde en Tebas.
880–860 a.C.
Takelot I
Takelot I a.jpg
Fillo de Osorkon I.
885–872 a.C.
Usermaatre-setepenamun Osorkon II
Egypte louvre 066.jpg
fillo de Takelot I.
872–837 a.C.
Usermaatre-setepenre Shoshenq III
Shoshenq III.jpg
837–798 a.C.
Shoshenq IV
Stele Shoshenq V Y8 Spiegelberg.png
798–785 a.C.
Usermaatre-setepenre Pami
Stele of Year 2 of Pami, Louvre.jpg
785–778 a.C.
Aakheperre Shoshenq V
Apis stele, Shoshenq V, Louvre.jpg
778–740 a.C.
Usermaatre Osorkon IV
Louvre egide tete lionne.JPG
740–720 a.C.

Vixésima terceira dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XXIII dinastía exipcia.

A XXIII Dinastía foi un grupo local, novamente de orixe Libia, con sed en Herakleópolis e Tebas que gobernaron desde o 837 a.C ata o 735 a.C.:

Nome Imaxe Comentarioss Datas
Hedjkheperre-setpenre Takelot II
Karnak Ptah 08.jpg
Anteriormente pensábase que era un faraón da XXII dinastía, agora é coñecido por ser o fundador da XXIII dinastía.
837–813 a.C.
Usermaatre-setepenamun Pedubast
Torso of Pedubast I by Michael Martin.jpg
Un rebelde: apoderouse da Tebas de Takelot II..
826–801 a.C.
Usermaatre-setepenamun Iuput I
Co-rexente con Pedubast.
812–811 a.C.
Usermaatre Shoshenq VI
Sucesor de Pedubast.
801–795 a.C.
Usermaatre-setepenamun Osorkon III
Osorkon III.jpg
Fillo de Takelot II, recuperou Tebas e logo proclamouse faraón.
795–767 a.C.
Usermaatre-setpenamun Takelot III
Karnak Takelot III.jpg
Co-reinado co seu pai Osorkon III durante os primeiros cinco anos do seu reinado.
773–765 a.C.
Usermaatre-setpenamun Rudamun
Egypte louvre 054.jpg
Fillo máis novo de Osorkon III e irmán de Takelot III.
765–762 a.C.

Rudamun foi sucedido en Tebas por un gobernante local:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Menkheperre Ini
Louvre C100 stele Petrie.png
Reinou só en Tebas.
762–descoñécese a.C.

Vixésimo cuarta dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XXIV dinastía exipcia.

A XXIV dinastía foi unha dinastía rival de curta duración situada no delta occidental ( Sais, con só dous faraóns gobernando dende o 732 a.C. ata o 720 a C.).

Nome Imaxe Comentarios Datas
Shepsesre Tefnakhte
Tefnakht Athens stela (T. Efthimiadis) det.jpg
732–725 a.C.
Wahkare Bakenrenef (Bocchoris)
Apis Bakenranef 6 Mariette.jpg
725–720 a.C.

Vixésimo quinta dinastía (Período Nubio/Kushite)[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XXV dinastía exipcia.

Os nubios invadiron o Baixo Exipto e tomaron o trono de Exipto baixo o reinado de Piye aínda que xa controlaban Tebas e o Alto Exipto nos primeiros anos do reinado de Piye. A conquista de Piye do Baixo Exipto estableceu a XXV dinastía que gobernou ata o 656 a.C.

Nome Imaxge Comentarioss Datas
Usermaatre Piye
Stele Piye submission Mariette.jpg
Faraón de Nubia; conquistou Exipto no seu 20º ano, reinado completo de polo menos 24 anos, posiblemente máis de 30 anos
744–714 a.C., segundo Frédéric Payraudeau[100]
Djedkaure Shebitku
Stela Shebitqo Met.jpg
Creeuse que foi o sucesor de Shabaka ata os anos 2010.
714–705 a.C., segundo Frédéric Payraudeau[100]
Neferkare Shabaka
Stela Shabaqo Met.jpg
Believed to be Shebitku's predecessor until the 2010s
705–690 BC, according to Frédéric Payraudeau[100]
Khuinefertemre Taharqa
SphinxOfTaharqa.jpg
Norreu no 664 a.C.
690–664 a.C.
Bakare Tantamani
Nubian head.JPG
Perdeu o control do Alto Exipto no 656 a.C. cando Psamtik I estendeu a súa autoridade a Tebas nese ano.
664–653 a.C.

Finalmente regresaron a Nubia, onde estableceron un reino en Napata (656-590) e, máis tarde, a Meroë (590 a.C. - 500 d.C.).

Período final[editar | editar a fonte]

Artigo principal: A Baixa Época.

A Baixa Época transcorre entre o 664 a.C. e o 332 a.C., e inclúe períodos de dominio por exipcios nativos e persas.

Dinastía Vixésimo Sexta[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XXVI dinastía exipcia.

A XXVI dinastía gobernou entre o 664 a.C. e o 525 a.C.[101]

Nome Imaxe Comentarios Datas
Tefnakht II
MenibraScarabKS2670.png
O Stephinates de Manetón. Pode ser un descendente da XXIV dinastía. O pai de Necho I.
685–678 a.C.
Nekauba
O Nechepsos de Manetón. A súa existencia e cuestionada.
678–672 a.C.
Menkheperre Nekau I (Necho I)
Necho I Horus.png
Foi asasinado por unha forza invasora kushita no 664 a.C. baixo Tantamani. Pai de Psamtik I.
672–664 a.C.

O fillo e sucesor de Necho I, Psamtik I, conseguiu reunificar Exipto e é normalmente considerado como o fundador da Vixésimo Sexta Dinastía.

Nome Imaxe Comentarios Datas
Wahibre Psamtik I (Psammetichus I)
Psammetique Ier TPabasa.jpg
Reunifiou Exipto. Fillo de Necho I pai de Necho II.
664–610 a.C.
Wehemibre Necho II (Necho II)
100px
Moi probablemente é o faraón mencionado en varios libros da Biblia e a morte de Josías. Fillo de Psamtik I e pai de Psamtik II.
610–595 a.C.
Neferibre Psamtik II (Psammetichus II)
Sphinx Psammetique II 1104.jpg
Fillo de Necho II e pai de Apries.
595–589 a.C.
Haaibre Wahibre (Apries)
Apries.jpg
Fuxiu de Exipto despois de que Amasis II (que era un xeneral da época) declarouse faraón despois dunha guerra civil. Fillo de Psamtik II.
589–570 a.C.
Khnemibre Ahmose II (Amasis II)
Farao Amasis.JPG
Foi o último gran gobernante de Exipto antes da conquista persa. Segundo o historiador grego Herodoto, tiña orixe plebea. Pai de Psamtik III.
570–526 a.C.
Ankhkaenre Psamtik III (Psammetichus III)
Head of Osiris-E 10706 (Louvre Museum).jpg
Fillo de Amasis II. Gobernou durante uns seis meses antes de ser derrotado polos persas na Batalla de Pelusio e posteriormente executado por tentar sublevarse.
526–525 a.C.

Vixésimo Sétima Dinastía (Primeiro período persa)[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XXVII dinastía exipcia.

Exipto foi conquistado polo Imperio Persa no 525 a.C. e constituíu unha satrapía como parte deste imperio ata o 404 a.C. Os Xás aqueménidas foron recoñecidos como faraóns nesta época, formando a XXVII Dinastía:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Cambyses (Cambyses II)
Stela Cambyses Apis closeup.jpg
Derrotado por Psamtik III na Batalla de Pelusium no 525 a.C.
525–521 a.C.
Smerdis (Bardiya)
Fillo de Ciro o Grande.
522–521 a.C,
Petubastis III[102]
Ignota prov., pannello decorativo del re sehibra, xxiii dinastia, 823-716 ac..JPG
Un rebelde exipcio nativo no Delta do Nilo.
522/21–520 a.C.
Darío I o Grande
Flickr - isawnyu - Hibis, Temple Decorations (III).jpg
Ascendeu ao trono derrocando a Gaumata[103]
521–486 a.C.
Psammetichus IV[102]
Un probable líder rebelde exipcio nativo. Data exacta incerta.
Posiblemente no 480 a.C.
Xerxes I o Grande
Xerxes Image.png
Asasinado por Artabano de Persia.
486–465 a.C.
Artabano o hircaniano
465–464 a.C.
Artaxerxes I Man dura
Cartouche Artaxerxes I Lepsius.jpg
Morreu no 424 a.C.
464–424 a.C.
Xerxes II
Un demandate.
424–423 a.C.
Sogdianus
Un demandant.
424–423 a.C.
Darío II
Darius ii.png
Morreu no 404 a.C.
424–404 a.C.

Vixésimo Oitava Dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XXVIII dinastía exipcia.

A vixésimo oitava dinastía durou só 6 anos, desde o 404 a.c. ata o 398 a.C., cun só faraón:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Amyrtaeus
Amyrtaios aramaic papyrus Sachau.png
Descendente dos faraóns saítas da vixésimo sexta dinastía, liderou unha exitosa revolta contra os persas.
404–398 a.C.

Vixésimo novena dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XXIX dinastía exipcia.

A XXIX dinastía gobernou desde o 398 a.C. ao 380 a.C.:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Baenre Nefaarud I
Louvre 032007 15.jpg
Tamén coñecido como Neferitas. Derrotou a Amyrtaeus en batalla aberta e executouno.
399–393 a.C.
Khenemmaatre Hakor (Achoris)
Statue Achoris Petrie 01.jpg
Fillo de Nefaarud I.
Arredor do 392 a.C.–arredor do 391 a.C.
Psammuthes
Statue of 29th Dynasty King Psamuthis LACMA M.71.73.57.jpg
Posiblemente destronou a Hakor durante un ano.
Arredor do 391 a.C.
Hakor (restaurado)
Statue Achoris Petrie 01.jpg
Retomou o trono de Psammuthes.
Arredor do 390 a.C.– arredor do 379 a.C.
Nefaarud II
Foi deposto e probablemente asasinado por Nectanebo I despois de gobernar só 4 meses. Fillo de Hakor.
Arredor do 379 a.C.

Trixésima dinastía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XXX dinastía exipcia.

A XXX dinastía gobernou desde o ano 380 a.C. ata que Exipto volveu a estar baixo o dominio persa no 343 a.C.:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Kheperkare Nekhtnebef (Nectanebo I)
NectaneboI.jpg
Tamén coñecido como Nekhtnebef. Deposto e probablemente asasinado por Nefaarud II, comezando a última dinastía de exipcios nativos. Pai de Teos.
379–361 a.C.
Irimaatenre Djedher (Teos)
Fragment of a faience saucer inscribed with the name of King Teos (Djedhor). 30th Dynasty. From the Palace of Apries at Memphis, Egypt. The Petrie Museum of Egyptian Archaeology, London.jpg
Co-rexente co seu pai Nectanebo I desde o 365 a.C. Foi derrocado por Nectanebo II coa axuda de Agesilaus II de Esparta.
361–359 a.C.
Senedjemibre Nakhthorhebyt (Nectanebo II)
Head of Nectanebo II-MBA Lyon H1701-IMG 0204.jpg
Último gobernante nativo do antigo Exipto[104] recoñecido por Manetón.
359–342 a.C.

Trixésima primeira dinastía (Segundo período persa)[editar | editar a fonte]

Artigo principal: XXXI dinastía exipcia.

Exipto volveu a estar baixo o control dos persas aqueménidas. Despois da práctica de Manetón, os gobernantes persas do 343 a.C. ao 332 a.C. son designados ocasionalmente como a XXXI dinastía:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Artaxerxes III
Artaxerxes III Pharao.jpg
Exipto quedou baixo o dominio persa por segunda vez.
343-338 a.C.
Artaxerxes IV Arses
Artaxerxes IV Arses.jpg
Só reinou no Baixo Exipto.
338-336 a.C.
Khababash
Stela Nastasen Kambasuten Lepsius.jpg
O faraón rebelde que liderou unha invasión en Nubia.
338-335 a.C.
Darío III
Darius III of Persia.jpg
O Alto Exipto volveu ao control persa no 335 a.c. O Imperio Persa foi conquistado por Alexandre o grande no 332 a.C.
336-332 a.C.

Período helenístico[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Período helenístico.

Dinastía Arxéada[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Dinastía Arxéada.

Os gregos macedonios baixo Alexandre o grande marcaron o inicio do período helenístico coa conquista de Persia e Exipto. Os Arxéeadas gobernaron entre o 332 a.C. e o 309 a.C.:

Nome Imaxe Comentarios Datas
Setepenre-meryamun Alexander III (Alexandre o grande)
Alexander III of Macedon.jpg
Macedonia conquistou Persia e Exipto.
332-323 a.C.
Filipo III Arrhidaeus
Théodule Devéria (French) - (Close-up of a Sculpture (Profile of a Head), Karnak) - Google Art Project.jpg
Medio irmán de Alexandre o Grande, parvo.
323-317 a.C.
Haaibre Alexandre IV
Alexandros IV Aigos Budge.png
Fillo de Alexandre III o Grande e Roxana.
317-309 a.C.

Dinastía ptolemaica[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Período helenístico.

O segundo período helenístico, o tolemaico, gobernou Exipto desde o 305 a.C. ata que Exipto pasou a ser unha provincia de Roma antiga no 30 a.C (sempre que se sobrepoñen dúas datas, isto significa que houbo unha rexencia). O membro máis famoso desta dinastía foi Cleopatra VII, na época moderna coñecida simplemente como Cleopatra, que foi sucesivamente a consorte de Xulio César e, despois da morte de César, de Marco Antonio tendo fillos con ambos.

Cleopatra esforzouse por crear unha unión dinástica e política entre Exipto e Roma, pero o asasinato de César e a derrota de Marco Antonio frustrou os seus plans.[Cómpre referencia]

Caesarion (Ptolomeo XV Philopator Philometor César) foi o último rei da Dinastía tolemaica de Exipto, e reinou xunto coa súa nai Cleopatra VII de Exipto, desde o 2 de setembro do 47 a.C. Era o fillo maior de Cleopatra VII, e posiblemente o único fillo de Xulio César, de quen foi nomeado. Entre a suposta morte de Cleopatra, o 12 de agosto do 30 a.C., ata a súa suposta morte o 23 de agosto do 30 a.C., foi nominalmente o único faraón. É tradición que foi perseguido por orden de Octavio Augusto, que se convertería no emperador romano Augusto, pero non existe evidencia histórica.[Cómpre referencia]

Nome Imaxe Comentarioss Datas
Setepenre-meryamun Tolomeo I Sóter
Ptolemy I Soter Louvre Ma849.jpg
Abdicou no 285 a.C. morreu no 283 a.C.
305–285 a.C.
Berenice I
Berenice I.jpg
Esposa de Tolomeo I
Descoñécese–285 a.C.
Weserkare-meryamun Tolomeo II Filadelfo
Oktadrachmon Ptolemaios II Arsinoe II.jpg
Reinou durante 39 anos[105]
288–246 a.C.
Arsínoe I
Arsinoe II Dekadrachme.jpg
Esposa de Tolomeo II
284/281–arredor 274 a.C.
Arsínoe II
Oktadrachmon Ptolemaios II Arsinoe II.jpg
Esposa de Tolomeo II
277–270 a.C.
Tolomeo III Euergetes
Ptolemy III Euergetes.jpg
Reinou durante 24 anos[106]
246–222 a.C.
Berenice II
BerenikeIIOnACoinOfPtolemyIII.jpg
Esposa de Tolomeo III. Foi asasinada.
244/243–222 a.C.
Tolomeo IV Filopátor
Octadrachm Ptolemy IV BM CMBMC33.jpg
Morreu en circunstancias pouco claras, posiblemente por incendio no palacio ou asasinado.
222–204 a.C.
Arsinoe III
Oktadrachmon Berenike II.jpg
Esposa de Tolomeo IV. Foi asasinada.
220–204 a.C.
Hugronaphor
Faraón revolucionario no sur
205–199 a.C.
Ankhmakis
Faraón revolucionario no sur
199–185 a.C.
Tolomeo V Epifanio
Tetradrachm Ptolemy V.jpg
Alto Exipto na revolta 207-186 a.C.
204–180 a.C.
Cleopatra I Sira
Cleopatra I.jpg
Esposa de Tolomeo V, correxente con Tolomeo VI durante a súa minoría de idade.
193–176 a.C.
Tolomeo VI Filometor
Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg
Faleceu no ano 145 a.C.
180–164 a.C.
Cleopatra II
Cleopatra II.jpg
Esposa de Tolomeo VI
175–164 a.C.
Tolomeo VIII Euergetes II
Ptolemy VIII - silver didrachma - líc.jpg
Proclamado rei polos alexandrinos no 170 a.C, gobernou conxuntamente con Tolomeo VI Filometor e Cleopatra II desde o 169 ata o 164 a.C. Faleceu no 116 a.C.
171–163 a.C.
Tolomeo VI Filometor
Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg
Exipto baixo o control de Tolomeo VIII 164 a.C.-163 a.C., Tolomeo VI restaurado no 163 a.C.
163–145 a.C.
Cleopatra II
Cleopatra II.jpg
Casada con Tolomeo VIII, liderou a revolta contra el no 131 a.C. e converteuse na única gobernante de Exipto.
163–127 a.C.
Tolomeo VII Neos Filopátor
Coin of Ptolemy VII Neos Philopator.jpg
Proclamado co-gobernante polo seu pai, máis tarde gobernou baixo a rexencia da súa nai Cleopatra II
145–144 a.C.
Tolomeo VIII Euergetes II
Ptolemy VIII - silver didrachma - líc.jpg
Restaurado
145–131 a.C.
Cleopatra III
Cleopatra III.jpg
Segunda esposa de Tolomeo VIII. Foi asasinada polo seu propio fillo Tolomeo X.
142–131 a.C.
Tolomeo MeNfit
Proclamado rei por Cleopatra II, logo asasinado por Tolomeo VIII
131 A.C.
Harsiesi
Faraón revolucionario no sur
131–130 A.C.
Tolomeo VIII Euergetes II
Ptolemy VIII - silver didrachma - líc.jpg
Restaurado
127–116 a.C.
Cleopatra III
Cleopatra III.jpg
Restaurado con Tolomeo VIII, posterior co-rexencia con Tolomeo IX e X.
127–107 a.C.
Cleopatra II
Cleopatra II.jpg
Reconciliouse con Ptolomeo VIII, gobernou con Cleopatra III e con Tolomeo ata o 116 a.C...
124–116 a.C.
Tolomeo IX Soter II
Edfu29.JPG
Faleceu no 80 a.C.
116–110 a.C.
Cleopatra IV
Berenice und Selene.jpg
Casada brevemente con Tolomeo IX, pero foi expulsada por Cleopatra III. Máis tarde asasinada.
116–115 a.C.
Tolomeo X Alexander I
Ptolemy X Alexander I Louvre Ma970.jpg
Faleceu no 88 a.C.
110–109 a.C.
Berenice III
Berenice III.jpg
Obrigada a casarse con Tolomeo XI, asasinada polas súas ordes 19 días despois
81–80 a.C.
Tolomeo XI Alexander II
Fillo novo de Tolomeo X Alexandre, instalado por Sila, gobernou durante 80 días antes de ser linchado pola plebe por matar a Berenice III
80 a.C.
Tolomeo XII Neos Dionisos (Auletes)
Ptolemy XII Auletes Louvre Ma3449.jpg
Fillo de Tolomeo IX, faleceu no 51 a.C.
80–58 a.C.
Cleopatra V Trifena
Esposa de Tolomeo XII, madre de Berenice IV
79–68 a.C.
Cleopatra VI
Filla de Tolomeo XII
58–57 a.C.
Berenice IV
Filla de Tolomeo XII, obrigada a casar con Seleucus Kybiosaktes, pero esganouno. Gobernou conxuntamente con Cleopatra VI ata o 57 a.C.
58–55 a.C.
Tolomeo XII Neos Dionisos
Ptolemy XII Auletes Louvre Ma3449.jpg
Restaurado, reinou brevemente coa súa filla Cleopatra VII antes da súa morte
55–51 a.C.
Cleopatra VII
Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg
Gobernou xunto co seu pai Tolomeo XII, o seu irmán Tolomeo XIII, o seu irmán-marido Tolomeo XIV, e o seu fillo Tolemeo XV, no uso moderno, o uso de Cleopatra sen número ordinario refírese normalmente a Cleopatra VII. Suicidouse.
51–30 a.C.
Tolomeo XIII
Portrait of Ptolemy XIII Theos Philopator.jpg
Irmán de Cleopatra VII
51–47 a.C.
Arsinoe IV
Jacopo Tintoretto - The Liberation of Arsinoe - WGA22667.jpg
En oposición a Cleopatra VII
48–47 a.C.
Tolomeo XIV
Ptolemy XIV.jpg
Irmán menor de Cleopatra VII e Tolomeo XIII
47–44 a.C.
Tolomeo XV
Denderah3 Cleopatra Cesarion.jpg
Fillo pequeno de Cleopatra VII, tiña 3 anos cando se proclamou co-gobernante con Cleopatra. Último gobernante coñecido do antigo Exipto cando Roma tomou posesión.
44–30 a.C.

Roma[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Faraóns romanos.
Relevo exipcio que representa ao emperador romano Traxano (á dereita, reinou no 98–117 d.C.) en estilo faraónico completo.

Cleopatra VII tivo relacións co ditador romano Xulio César e co xeneral romano Marco Antonio, pero non foi ata despois do seu suicidio (despois de que Marco Antonio fose derrotado por Augusto, que máis tarde sería o emperador Augusto César, que Exipto se converteu nunha provincia da República romana no 30 a.C. Os posteriores emperadores romanos recibiron o título de faraón, aínda que exclusivamente en Exipto.

O último emperador romano en recibir o título de faraón foi Maximino Daia (reinado 311-313 d.C.).[2][107]

Notas[editar | editar a fonte]

Referencias
  1. 1,0 1,1 Clayton 1995, p. 217. "Although paying lip-service to the old ideas and religion, in varying degrees, pharaonic Egypt had in effect died with the last native pharaoh, Nectanebo II in 343 BC"
  2. 2,0 2,1 2,2 von Beckerath, Jürgen (1999). Handbuch der ägyptischen Königsnamen. Verlag Philipp von Zabern. pp. 266–267. ISBN 978-3422008328. 
  3. "Digital Egypt for Universities". www.ucl.ac.uk. Consultado o 2019-02-12. 
  4. Toby A. H. Wilkinson: Royal Annals Of Ancient Egypt. Routledge, London 2012, ISBN 1-136-60247-X, p. 50.
  5. Toby A. H. Wilkinson: Royal Annals Of Ancient Egypt. Routledge, London 2012, ISBN 1-136-60247-X, p. 61.
  6. Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, ISBN 3-491-96053-3, p. 259.
  7. Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, ISBN 3-491-96053-3, p. 139.
  8. Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, ISBN 3-491-96053-3, p. 199.
  9. Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, ISBN 3-491-96053-3, p. 138.
  10. Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, ISBN 3-491-96053-3, p. 181.
  11. Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, ISBN 3-491-96053-3, p. 311.
  12. 12,0 12,1 Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, ISBN 3-491-96053-3, p. 137.
  13. Felde, Rolf: Gottheiten, Pharaonen und Beamte im alten Ägypten, Norderstedt 2017, S. 125.
  14. Barry Kemp (a1), Andrew Boyce and James Harrell, The Colossi from the Early Shrine at Coptos in Egypt, in: Cambridge Archaeological Journal Volume 10, Issue 2 de abril de 2000, 233
  15. Barry Kemp (a1), Andrew Boyce and James Harrell, The Colossi from the Early Shrine at Coptos in Egypt, in: Cambridge Archaeological Journal Volume 10, Issue 2 de abril de 2000, 233
  16. zur Altägyptischen Kultur, Band 37
  17. Barry Kemp (a1), Andrew Boyce and James Harrell, The Colossi from the Early Shrine at Coptos in Egypt, in: Cambridge Archaeological Journal Volume 10, Issue 2 de abril de 2000, 233
  18. Ludwig David Morenz: Bild-Buchstaben und symbolische Zeichen. Die Herausbildung der Schrift der hohen Kultur Altägyptens (= Orbis Biblicus et Orientalis 205). Fribourg 2004, ISBN 3-7278-1486-1, p. 91.
  19. 19,0 19,1 Zur Aktualität von Jan Assmann: Einleitung in sein Werk
  20. Barry Kemp (a1), Andrew Boyce and James Harrell, The Colossi from the Early Shrine at Coptos in Egypt, in: Cambridge Archaeological Journal Volume 10, Issue 2 de abril de 2000, 233
  21. [1]
  22. [2]
  23. Barry Kemp (a1), Andrew Boyce and James Harrell, The Colossi from the Early Shrine at Coptos in Egypt, in: Cambridge Archaeological Journal Volume 10, Issue 2 de abril de 2000, 233
  24. Barry Kemp (a1), Andrew Boyce and James Harrell, The Colossi from the Early Shrine at Coptos in Egypt, in: Cambridge Archaeological Journal Volume 10, Issue 2 de abril de 2000, 233
  25. Barry Kemp (a1), Andrew Boyce and James Harrell, The Colossi from the Early Shrine at Coptos in Egypt, in: Cambridge Archaeological Journal Volume 10, Issue 2 de abril de 2000, 233
  26. P. Tallet, D. Laisnay: Iry-Hor et Narmer au Sud-Sinaï (Ouadi 'Ameyra), un complément à la chronologie des expéditios minière égyptiene. In: Bulletin de L'Institute Français D'Archéologie Orientale (BIFAO) 112. Ausgabe 2012, S. 381–395.
  27. Günter Dreyer: Horus Krokodil, ein Gegenkönig der Dynastie 0. In: Renee Friedman and Barbara Adams (Hrsg.): The Followers of Horus, Studies dedicated to Michael Allen Hoffman, 1949–1990 (= Egyptian Studies Association Publication, vol. 2). Oxbow Publications, Bloomington (IN) 1992, ISBN 0-946897-44-1, p. 259–263.
  28. Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen (= Münchner ägyptologische Studien, vol. 49. von Zabern, Mainz 1999, ISBN 3-8053-2591-6, p. 36–37.
  29. Toby Wilkinson: Early Dynastic Egypt: Strategy, Society and Security. Routeledge, Londres 1999, ISBN 0-415-18633-1, p. 38, 56 & 57.
  30. Wolfgang Helck: Untersuchungen zur Thinitenzeit (= Ägyptologische Abhandlungen (ÄA), Vol. 45). Harrassowitz, Wiesbaden 1987, ISBN 3-447-02677-4, p. 124.
  31. 31,0 31,1 31,2 Wolfgang Helck: Untersuchungen zur Thinitenzeit (Agyptologische Abhandlungen), ISBN 3-447-02677-4, O. Harrassowitz (1987), p. 124
  32. William Matthew Flinders Petrie: The Royal Tombs of the Earliest Dynasties. Cambridge University Press, New York 2013 (reprint of 1901), ISBN 1-108-06612-7, p. 49.
  33. Nicolas-Christophe Grimal: A History of Ancient Egypt. Blackwell, Oxford UK/ Cambridge USA 1992, ISBN 978-0-631-19396-8, p. 53.
  34. Wilkinson (1999) pp. 83–84
  35. Dietrich Wildung: Die Rolle ägyptischer Könige im Bewußtsein ihrer Nachwelt. Teil I. Posthume Quellen über die Könige der ersten vier Dynastien. In: Münchener Ägyptologische Studien, vol. 17. Deutscher Kunstverlag, Munich/Berlin 1969, p. 31–33.
  36. Wilkinson (1999) p. 79
  37. Wilkinson (1999) pp. 87–88
  38. Pascal Vernus, Jean Yoyotte, The Book of the Pharaohs, Cornell University Press 2003, p.27
  39. Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen. Deutscher Kunstverlag, München/Berlin 1984, ISBN 3-422-00832-2, page 171.
  40. Toby A.H. Wilkinson: Early Dynastic Egypt. Routledge, London/New York 2002, ISBN 1-134-66420-6, p. 75–76.
  41. Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen. 2. verbesserte und erweiterte Auflage. von Zabern, Mainz 1999, S. 44–45.
  42. Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, ISBN 3-491-96053-3, page 175.
  43. [3] King Khasekhem
  44. [4] King Khasekhemwy
  45. Wilkinson, Toby (1999). Early Dynastic Egypt. Routledge. pp. 83 & 95. ISBN 0-415-18633-1. 
  46. Wilkinson, Toby. Royal Annals of Ancient Egypt. pp. 79 & 258. 
  47. "Pharaohs - Timeline Index". www.timelineindex.com. Consultado o 2020-03-23. 
  48. Clayton (1994) p.32
  49. Lehner, Mark (1997). Geheimnis der Pyramiden (en alemán). Düsseldorf: Econ. pp. 94–96. ISBN 3-572-01039-X. 
  50. Clayton (1994) p.42
  51. Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, ISBN 3-491-96053-3, S. 278–279.
  52. Miroslav Verner (2000): Who was Shepseskara, and when did he reign?, in: Miroslav Bárta, Jaromír Krejčí (editors): Abusir and Saqqara in the Year 2000, Academy of Sciences of the Czech Republic, Oriental Institute, Prague, ISBN 80-85425-39-4, p. 581–602, available online Arquivado 01 de febreiro de 2011 en Wayback Machine..
  53. Dodson & Hilton (2004) p.73
  54. Ryholt & Bardrum (2000) pp.87–100.
  55. Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen, Münchner ägyptologische Studien, Heft 49, Mainz : P. von Zabern, 1999, ISBN 3-8053-2591-6, available online Arquivado 22 de decembro de 2015 en Wayback Machine.
  56. Kim Ryholt: "The Late Old Kingdom in the Turin King-list and the Identity of Nitocris", Zeitschrift für ägyptische, 127, 2000, p. 99
  57. Gustave Jéquier, Maṣlaḥat al-Āthār (1993): Les pyramides des reines Neit et Apouit (en francés), Cairo: Institut français d'archéologie orientale, OCLC 195690029, see plate 5.
  58. Percy Newberry (1943): Queen Nitocris of the Sixth Dynasty, in: The Journal of Egyptian Archeology, vol. 29, pp=51–54
  59. Gae Callender: Queen Neit-ikrety/Nitokris, in: Miroslav Barta, Filip Coppens, Jaromic Krecji (editors): Abusir and Saqqara in the year 2010/1, Prague: Czech Institute of Egyptology, Faculty of Arts, Charles University, 2011, ISBN 978-80-7308-384-7, see pp. 249–250
  60. 60,0 60,1 Turin Kinglist, Columns IV,18 to V,10, Ancient Egypt dot org. Accessed 10 February 2010.
  61. Margaret Bunson: Encyclopedia of Ancient Egypt, Infobase Publishing, 2009, ISBN 978-1-4381-0997-8, available online, see p. 181 Arquivado 08 de agosto de 2014 en Wayback Machine.
  62. Labib Habachi: King Nebhepetre Menthuhotep: his monuments, place in history, deification and unusual representations in form of gods, in: Annales du Service des Antiquités de l'Égypte 19 (1963), pp. 16–52
  63. Wolfram Grajetzki (2006) pp. 23–25
  64. Wolfram Grajetzki (2006) pp. 25–26
  65. 65,0 65,1 65,2 Wolfram Grajetzki (2006) pp. 27–28
  66. [5] Amenemhat I
  67. Wolfram Grajetzki (2006) pp. 28–35
  68. Murnane (1977) p.2
  69. Murnane (1977) p.7
  70. Murnane (1977) p.9
  71. Josef Wegner, The Nature and Chronology of the Senwosret III–Amenemhat III Regnal Succession: Some Considerations based on new evidence from the Mortuary Temple of Senwosret III at Abydos, JNES 55, Vol.4, (1996), pp.251
  72. Wolfram Grajetzki (2006) pp. 56–61
  73. "Amenemhat IV Maakherure (1807/06-1798/97 BC)". Digital Egypt for Universities. 
  74. Grajetzki (2006) pp. 61–63
  75. 75,00 75,01 75,02 75,03 75,04 75,05 75,06 75,07 75,08 75,09 75,10 75,11 75,12 75,13 75,14 75,15 75,16 75,17 75,18 75,19 75,20 75,21 75,22 75,23 75,24 75,25 75,26 75,27 75,28 75,29 75,30 75,31 75,32 75,33 75,34 75,35 75,36 75,37 75,38 75,39 75,40 K.S.B. Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c.1800–1550 BC, Carsten Niebuhr Institute Publications, vol. 20. Copenhagen: Museum Tusculanum Press, 1997
  76. "Nerikare". Wikipedia (en inglés). 2018-11-02. Consultado o 2019-10-06. 
  77. "Amenemhet VI". Wikipedia (en inglés). 2019-09-21. Consultado o 2019-10-06. 
  78. "Semenkare Nebnuni". Wikipedia (en inglés). 2019-08-14. Consultado o 2019-10-06. 
  79. 79,0 79,1 Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen, Albatros, Düsseldorf 2002, ISBN 3-491-96053-3
  80. "Sehetepibre". Wikipedia (en inglés). 2018-11-02. Consultado o 2019-10-06. 
  81. Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen, Albatros, 2002
  82. 82,00 82,01 82,02 82,03 82,04 82,05 82,06 82,07 82,08 82,09 82,10 82,11 82,12 82,13 K.S.B. Ryholt: The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c.1800–1550 BC, Carsten Niebuhr Institute Publications, vol. 20. Copenhagen: Museum Tusculanum Press, 1997
  83. 83,0 83,1 Kings of the 2nd Intermediate Period
  84. Detlef Franke: Zur Chronologie des Mittleren Reiches. Teil II: Die sogenannte Zweite Zwischenzeit Altägyptens, In Orientalia 57 (1988), p. 259
  85. Ryholt, K.S.B. (1997). The Political Situation in Egypt During the Second Intermediate Period, C. 1800–1550 B.C. Museum Tusculanum Press. p. 164. ISBN 978-87-7289-421-8. 
  86. "Giant Sarcophagus Leads Penn Museum Team in Egypt To the Tomb of a Previously Unknown Pharaoh". Penn Museum. xaneiro 2014. Consultado o 16 de xaneiro de 2014. 
  87. 87,0 87,1 Marcel Marée: A sculpture workshop at Abydos from the late Sixteenth or early Seventeenth Dynasty, in: Marcel Marée (editor): The Second Intermediate period (Thirteenth-Seventeenth Dynasties), Current Research, Future Prospects, Leuven, Paris, Walpole, MA. 2010 ISBN 978-90-429-2228-0. p. 247, 268
  88. 88,0 88,1 Jürgen von Beckerath: Untersuchungen zur politischen Geschichte der Zweiten Zwischenzeit in Ägypten, Glückstadt, 1964
  89. 89,0 89,1 89,2 89,3 Jürgen von Beckerath: Chronologie des pharaonischen Ägyptens, Münchner Ägyptologische Studien 46. Mainz am Rhein, 1997
  90. Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen, Münchner ägyptologische Studien 49, Mainz 1999.
  91. Wolfgang Helck, Eberhard Otto, Wolfhart Westendorf, Stele – Zypresse: Volume 6 of Lexikon der Ägyptologie, Otto Harrassowitz Verlag, 1986, Page 1383
  92. Christopher Bronk Ramsey et al., Radiocarbon-Based Chronology for Dynastic Egypt, Science 18 de xuño de 2010: Vol. 328. no. 5985, pp. 1554–1557.
  93. "Ramesses I Menpehtire". Digital Egypt. University College London. 2001. Consultado o 2007-09-29. 
  94. "King Merenptah". Digital Egypt. University College London. 2001. Consultado o 2007-09-29. 
  95. "Sety II". Digital Egypt. University College London. 2001. Consultado o 2007-10-27. 
  96. "Siptah Sekhaenre/Akhenre". Digital Egypt. University College London. 2001. Consultado o 2007-10-27. 
  97. Grimal (1992) p.291
  98. "Ramesses XI Menmaatre-setpenptah". Consultado o 2007-10-28. 
  99. Cerny p.645
  100. 100,0 100,1 100,2 F. Payraudeau, Retour sur la succession Shabaqo-Shabataqo, Nehet 1, 2014, p. 115-127
  101. "Late Period Kings". Consultado o 2007-10-27. 
  102. 102,0 102,1 Placed in this dynasty only for chronological reasons, as he was not related to the Achaemenids.
  103. "Darius the Great". Wikipedia (en inglés). 2019-09-25. Consultado o 2019-10-06. 
  104. "Nakhthorhebyt". Digital Egypt for Universities. Consultado o March 1, 2011. 
  105. "Ptolemy II Philadelphus". Wikipedia (en inglés). 2019-10-02. Consultado o 2019-10-06. 
  106. "Ptolemy III Euergetes". Wikipedia (en inglés). 2019-10-04. Consultado o 2019-10-06. 
  107. Vernus, Pascal; Yoyotte, Jean (2003). The Book of the Pharaohs (en inglés). Cornell University Press. pp. 238–256. ISBN 9780801440502. maximinus pharaoh. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outras lecturas[editar | editar a fonte]

  • J. H. Breasted, History of Egypt from the Earliest Time to the Persian Conquest, 1909
  • J. Cerny, 'Egypt from the Death of Ramesses III to the End of the Twenty-First Dynasty' in The Middle East and the Aegean Region c.1380–1000 BC, Cambridge University Press, ISBN 0-521-08691-4
  • Clayton, Peter A. (1995). Chronicle of the Pharaohs: The Reign-by-Reign Record of the Rulers and Dynasties of Ancient Egypt. The Chronicles Series (Reprinted ed.). London: Thames and Hudson. ISBN 978-0-500-05074-3. 
  • Dodson, Aidan and Hilton, Dyan. The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. 2004. ISBN 0-500-05128-3
  • Sir Alan Gardiner Egyptian Grammar: Being an Introduction to the Study of Hieroglyphs, Third Edition, Revised. London: Oxford University Press, 1964. Excursus A, pp. 71–76.
  • Nicolas Grimal, A History of Ancient Egypt, (Blackwell Books: 1992)
  • Murnane, William J. Ancient Egyptian Coregencies, Studies in Ancient Oriental Civilization. No. 40. The Oriental Institute of the University of Chicago, 1977
  • Michael Rice, Who's Who in Ancient Egypt, Routledge 1999
  • Ryholt, Kim & Steven Bardrum. 2000. "The Late Old Kingdom in the Turin King-list and the Identity of Nitocris." Zeitschrift für ägyptische Sprache und Altertumskunde 127
  • Shaw, Garry. The Pharaoh, Life at Court and on Campaign, Thames and Hudson, 2012.
  • Toby A. H. Wilkinson, Early Dynastic Egypt, Routledge 1999, ISBN 0-415-18633-1
  • Verner, Miroslav,The Pyramids – Their Archaeology and History, Atlantic Books, 2001, ISBN 1-84354-171-8
  • Egypt, History & Civilisation By Dr. R Ventura. Published by Osiris, PO Box 107 Cairo.

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]