Forte de San Damián

Castelo de San Damián
	Ben de Interese Cultural
Concello	Ribadeo
Provincia	Lugo
Comunidade; autónoma	Galicia
Estilo arquitectónico
Estilo orixinal	? (século XVIII)
Estilo actual	?
Estado actual	Restaurado como sala de exposicións
Véxase tamén
	Castelos de Galicia
	[ editar datos en Wikidata ]

Coordenadas: 43°32′41″N 7°2′15″O / 43.54472, -7.03750

O Castelo de San Damián, tamén coñecido como Forte de San Damián, é unha fortaleza situada en Ribadeo, a carón da ría de Ribadeo.

O Forte de San Damián, sobre a ria de Ribadeo. A foto está tomada dende a beira galega, enfocando a zona interna da ría. Na foto vese asemade a Ponte dos Santos e baixo ela, Castropol, na orela asturiana.

Historia[editar | editar a fonte]

O castelo vello foi construído a principios do século XVII (documentado en 1624) polo Marqués de Cerralbo, no terreo que ocupaba a chamada Torre Nova, edificio do século XVI.

Máis tarde, ante o temor dun ataque dos franceses, fóronlle retirados os canóns e o forte quedou abandonado, sendo reducido a ruínas no 1719 polos ingleses. Sobre os seus entullos levantouse a mediados do século XVIII (concretamente iniciáronse as construcións no ano 1744) un novo castelo deseñado polos enxeñeiros Vergel e Arrol. Dispuxeron para esta construción dos fondos proporcionados pola Real Facenda e tamén polas parroquias de Arante, Covelas, Vilaselán e Ove, así como dos cedidos polas vilas de Ribadeo e Mondoñedo, esta derradeira, capital da provincia correspondente por aqueles intres.

Nos anos 1778-1779 foi construído o edificio que presenta na actualidade, segundo documentación no Arquivo Xeral de Simancas (GM 3382 MPD 27,83 e MPD 27,85)

Para aquel momento, os canóns eran de gran calibre (algúns de bronce), e foron traídos de Sevilla. O seu coidado corría a cargo dos soldados e dos veciños, que tiñan que se turnaren para facer as gardas. No ano 1774 tivo outras reformas, que non serviron de moito xa que no 1809 os franceses voaron a polvoreira. Posteriormente foi entregado ó Concello, encargándose este da súa restauración.

Na actualidade no interior non se conserva máis que a citada edificación de planta rectangular cun pequeno saínte realizado no seu momento para dispoñer de cociña. Está realizada en cachotería rebocada cun gran patio amurallado, conformando todo o conxunto unha planta poligonal. O muro que rodea o recinto contén numerosas seteiras defensivas orixinais (que non os cuarteis, reconstruídos con posterioridade), baluarte, foso e contrafortes.

A súa función foi sempre a defensa da entrada da ría de Ribadeo ante posibles ataques polo mar.

Foi declarado baixo a protección da Declaración Xenérica do Decreto do 22 de abril de 1949, e a Lei 16/1985 sobre o Patrimonio Histórico Español,^[1] e máis recentemente foi declarado Ben de Interese Cultural.^{[Cómpre referencia]}

Hoxe é Sala Municipal de Exposicións. Constitúe o único exemplo de arquitectura militar en Ribadeo. Dispón dun moi bo miradoiro sobre a ría de Ribadeo; no seu contorno inmediato recuperouse o cargadoiro de mineral, integrado nun parque.