A lura xigante na cultura popular
A natureza esquiva e o aspecto temible da lura xigante convertérona durante moito tempo nun tema popular de lendas e contos. A súa popularidade icónica continúa hoxe con referencias e representacións en literatura, cine, televisión e videoxogos.
Moitas veces, a lura xigante aparece nun combate dramático e igualado cun cachalote. Esa poderosa imaxe xa non se considera precisa dada a evidencia que existe para unha relación de depredación sinxela, sendo a lura a presa, aínda que se viron cicatrices de ventosas na pel do cachalote.[1] Ás veces é presentado con características de monstro mariño.
Libros e banda deseñada[editar | editar a fonte]
(Alfabético por autor)
- No libro 27 (The Exposed) da serie de libros Animorphs de KA Applegate, Rachel e Tobias transforman os cachalotes para atopar unha lura xigante, e despois o resto do grupo transforma a lura para atopar o barco Pemalite.
- A novela Beast do autor de Jaws, Peter Benchley, presenta unha lura xigante que aterroriza as Bermudas. Tamén se fixo unha película para televisión titulada The Beast.[2] Porén, a descrición que fai Benchley da Besta (con dentes en forma de garras no centro das ventosas) describe con máis precisión a lura colosal.
- The lost Symbol de Dan Brown inclúe o corpo dunha lura xigante gardada na Smithsonian Institution. Nun momento dado, o vilán da novela afoga brutalmente a unha muller nos recipientes con solución alcohólica.
- Arthur C. Clarke usou lura xigante en moitas das súas obras. En The Deep Range, captúrase e exhibe unha lura de tamaño esaxerado. No conto "Big Game Hunt", utilízase un dispositivo capaz de controlar o comportamento dos invertebrados para tentar capturar e filmar unha lura xigante. En Childhood's End, un dos personaxes métese nunha nave espacial alieníxena agochándose no interior dunha maqueta dunha lura xigante que loita contra unha balea.
- Unha lura xigante é un actor clave na novela Esfera de Michael Crichton, así como na versión cinematográfica .
- James Bond loita contra unha lura xigante no libro de Ian Fleming, Dr. No. A escena está ausente da adaptación cinematográfica.
- Unha lura xigante menciónase no libro Andrew Lost in the Deep de JC Greenburg.
- HP Lovecraft usaba frecuentemente monstros con tentáculos parecidos a luras nos seus Mitos de Cthulhu.
- O exemplar de lura xigante que se atopa actualmente no Centro Darwin do Museo de Historia Natural de Londres ten un papel fundamental na trama da novela Kraken de 2010 do autor de fantasía China Miéville.
- O capítulo 59 ("Squid") do Moby-Dick de Herman Melville detalla o encontro do Pequod cunha lura xigante.
- A criatura utilizada por Ozymandias na serie de cómics de Alan Moore, Dave Gibbons e Jim Higgins Watchmen seméllase á lura xigante.
- SIGMA Force Book 4: The Judas Strain (2007) de James Rollins ofrece descricións detalladas dos avistamentos de escolas de ataques depredadores xigantes de luras Taningia danae nas augas da illa de Pusat e descricións gráficas de ataques colaborativos de luras de varios personaxes.
- Unha lura xigante tamén habita no lago de Hogwarts na serie de libros Harry Potter de JK Rowling. Parece ser bastante amigable cos estudantes, e ás veces mesmo actúa como socorrista cando nadan ou caen no lago.
- Unha lura xigante actúa como personaxe secundario na novela de Charles Sheffield The Web Between the Worlds.
- Moitos luras xigantes son mencionados en Tentacles, a secuela de Cryptid Hunters, de Roland Smith. O personaxe de E-Wolf é contratado para capturar unha lura xigante para o zoolóxico e acuario do Noroeste. Smith retrata os luras como cazadores de manda, cando na vida real son solitarios.
- En Lord of the Rings: A irmandade do anel de JRR Tolkien, a irmandade enfróntase ao Watcher in the Water, un monstro que axexa nas augas do Sirannon, debaixo dos muros occidentais de Moria. Aínda que a descrición de Tolkien é vaga, a criatura é frecuentemente representada como unha lura xigante ou un kraken cun número variable (moitas veces esaxerado) de tentáculos, e apareceu como tal na película de 2001.
- O río Moth, que atravesa a cidade ficticia de 'Ambergris' do autor Jeff VanderMeer, está habitado por luras xigantes. A cidade recibe o nome da ámbar gris, unha substancia secretada polos cachalotes.
- O submarino do capitán Nemo, o Nautilus, loita contra unha banda de sete luras xigantes na obra de Jules Verne Vinte mil leguas baixo o mar. Na adaptación cinematográfica de 1954, só había unha lura xigante, que era representado por un gran atrezzo e serviu como antagonista da película.
- En "The Sea Raiders" de HG Wells, un voraz grupo ou enxame de luras xigantes (da especie ficticia Haploteuthis ferox) matan a once persoas en barcos e atacan a un home na costa.
- O libro de John Wyndham The Kraken Wakes representa unha invasión de extraterrestres semellantes a luras. As representacións de alieníxenas como luras ou cefalópodos son múltiples na historia do audiovisual, desde Kodos nos Simpsons, os Ing en Metroid ou as formas de vida heptapódicas de The Arrival.[3]
Cine e televisión[editar | editar a fonte]
Película[editar | editar a fonte]
(cronolóxico)
- John Wayne e Ray Milland loitan contra unha lura xigante no clímax da película de 1943 de Cecil B. DeMille Reap the Wild Wind.
- A adaptación de Walt Disney de 20.000 leguas baixo o mar (película de 1954) presenta unha escena na que o Nautilus do capitán Nemo é atacado por unha lura xigante.
- Unha ameazante lura xigante aparece brevemente na película Voyage to the Bottom of the Sea (1961).
- Na película O gardián das palabras (1994), Adventure, que busca un libro para axudar a Richard a superar o seu medo ás alturas, escolle 20.000 leguas baixo dos mares e pasa a páxina cunha ilustración dunha lura xigante. Inmediatamente a auga brota do libro, e os tentáculos da lura xigante emerxen lentamente, mentres Richard e Adventure ascenden por unha escaleira para escapar.
- The Beast (1996), trata sobre unha lura xigante que aterroriza unha illa do noroeste do Pacífico, baseada na novela de Peter Benchley.
- Ao final do filme Rugrats Go Wild (2003), Nigel Thornberry e os Rugrats ven unha lura xigante viva.
- O título da película The Squid and the Whale (2005) fai referencia ao combate imaxinado popularmente entre o cachalote e a lura xigante, concretamente como se representa no diorama do Museo Americano de Historia Natural de Nova York, que o personaxe principal visita na última escena da película.
- Unha lura xigante azul e bioluminiscente aparece na película de animación de Disney/Pixar de 2016, Buscando a Dory como antagonista.
- A lura xigante Titan aparece na película kaiju de ciencia ficción de 2017, Kong, a illa Caveira, onde o monstro titular somete e come un brevemente. Recibiron o nome en clave "MireSquid"
Televisión[editar | editar a fonte]
(Alfabético por series, no seu título en versión orixinal)
- A lura convértese nun contendente no duodécimo episodio de Animal Face-Off (2004) contra o cachalote, no que perde.
- O episodio de Doctor Who "O poder de Kroll" (1978) presenta un monstro carnívoro que semella unha lura xigante que vive no fondo dun lago pantanoso e é adorado polos nativos a pesar de que ás veces os come.
- A lura xigante alias O monstro clon do doutor Voltrang fixo a súa aparición no Godzilla de Hanna-Barbera no Episodio 14: "Calico Clones". Cando a tripulación de Calico escapou de sinistros clons propios, o científico responsábel da creación dos clons, o doutor Voltrang, enviou o seu mortal Giant Squid para recuperalos. O Capitán Maior convocou a Godzilla, que atou os tentáculos da lura en nós.
- No episodio de Family Guy "Death Is a Bitch", unha lura xigante aparece como un hóspede ameazante e non convidado na casa de Griffin que escollen "simplemente ignorar e finxir que non existe".
- No episodio de Free Willy "Cephalopod", unha lura xigante chamada Goliath é alterada xeneticamente e enviada para atrapar e devorar a candorca Willy, o seu irmán pequeno adoptivo Einstein, o novo arroaz orfo e o seu amigo humano Jesse. Pero ao final, Willy derrota a Goliath e frustra o plan malvado de The Machine de novo.
- No episodio de Futurama "The Deep South" (2000), Fry e Umbriel animan unha pelexa entre un cachalote e unha lura xigante.
- Un episodio do programa de televisión Invader Zim que non se emitiu nos Estados Unidos, chamado "Zim Eats Waffles", mostra a Dib vendo a Zim loitando contra un "Giant Flesh-Eating Demon Squid" con incredulidade dos seus colegas.
- En Godzilla: The Series, os episodios New Family Part 1 e New Family Part 2 luras xigantes mutantes estaban causando problemas en Xamaica, polo que H.E.A.T. foi para comprobalo. Foron salvados por Godzilla (Junior) (que se daba por morto despois de ser atacado polos militares no último episodio) e descobren que o problema denunciado debe vir dun superpredador máis poderoso que resulta ser Crustaceous Rex.
- A lura xigante foi o número 3 no episodio máis extremo, "Partes do corpo", porque ten os ollos máis grandes de calquera animal vivo. Foi o número 5 noutro episodio, "Monster Myths", porque non é un monstro mariño e non pode afundir barcos.
- A serie documental The Future Is Wild representa certas especies de luras que evolucionan cara a formas terrestres e que respiran aire que culminan nuns 12 feet (3,7 m) alto, 8 toneladas "Megasquid" 200 millóns de anos no futuro. Outras especies de luras inclúen un océano 120 feet (37 m) "Rainbow Squid" longo capaz de camuflaxes ópticos moi sofisticados e alteracións de cor, e os pequenos "Squibbon" arbóreos, luras terrestres altamente áxiles que pasan a súa vida balanceándose entre as pólas dos grandes liques do futuro. Dáse a entender que o Squibbon algún día pode evolucionar cara á seguinte forma de vida sabia da Terra.
- No episodio 18 de Jonny Quest "Pirates From Below" The Giant Squid un visitante sorpresa deulle ao Dr. Quest a oportunidade de probar os brazos do sonda submarino.
- O programa británico Octonauts tamén conta con luras xigantes e luras colosais.
- Unha lura xigante aparece no episodio de A vida moderna de Rocko Fish-N-Chumps. A diferenza doutras representacións dunha lura xigante, a lura deste episodio é moi amigable e salvou a Rocko, Heffer e Filburt a cambio dun queixo.
- Unha lura xigante ataca o barco no que Alton Brown está a traballar no episodio de Good Eats, Squid Pro Quo 2.
- Unha reimaxinación da franquía de Jonny Quest nos anos 90 contou con un episodio completo dedicado á lura xigante, aínda que as luras do episodio eran tan grandes como edificios.
- No episodio de The Replacements "The Means Justify the Trend" (2006), pódese ver a unha lura xigante atacando un submarino.
- EnScooby-Doo! no episodio "The Midnight Zone", unha lura xigante aparece cando Mystery Incorporated investiga unha cidade submarina nun submarino.
- No programa de Cartoon Network The Secret Saturdays, un programa sobre unha familia de criptozoólogos, os pais (Solomon "Doc" e Drew Saturday) contan ao seu fillo, Zak Saturday brevemente nun episodio sobre como pasaron o seu último aniversario no estómago dunha lura xigante (Isto é imposible, xa que nin unha lura xigante nin sequera unha lura colosal poden tragar un todo humano).
- Na serie de debuxos animados dos anos 70 Super Friends, Superman e Aquaman rescataron un cruceiro dunha lura xigante, que fora ampliada polo científico Dr Pisces. A tinta da lura xigante tivo o efecto de agrandar ao instante calquera criatura mariña que entrase en contacto con ela.
- Unha lura xigante e unha lura colosal apareceron en Wild Kratts.
Música[editar | editar a fonte]
(Alfabético por artista)
Artistas[editar | editar a fonte]
- A banda de post-metal Giant Squid toma o seu nome do animal.
- A banda de deathcore "Here Comes the Kraken " refírese a unha lura xigante.
- O grupo indie Modest Mouse vendeu camisetas de xira no ano 2001 nas que aparecen uns luras xigantes loitando contra un cachalote.[4]
- A banda de Wizard Rock "The Giant Squidstravaganza" toma o seu nome do animal, e da súa aparición na serie de Harry Potter, e canta cancións exclusivamente desde o punto de vista desa lura xigante específica, expresando moitas veces o seu amor polas torradas.
Álbums[editar | editar a fonte]
- Unha lura xigante loitando contra un cachalote no espazo aparece na portada do álbum Apollo 18 (1992) de They Might Be Giants.
Cancións[editar | editar a fonte]
- A banda escocesa de metal pirata Alestorm ten unha canción no seu álbum Back Through Time (2011) chamada "Death Throes of the Terrorsquid", sobre unha banda de piratas que loitan contra unha lura xigante. A canción é en realidade unha especie de continuación dunha canción anterior chamada "Leviathan" do seu álbum Black Sails at Midnight (2008).
- O artista "Allergic to Shellfishness" escribiu e gravou a canción "The Great Vampire Squid"
- O cantautor australiano Baterz escribiu e gravou unha balada humorística titulada "Giants squids" na que especulaba con que os animais "pasano moito mellor que nós".
- O EP do cantante e compositor de folk rock Jonathan Coulton, Where Tradition Meets Tomorrow inclúe unha canción, "I Crush Everything", sobre unha lura xigante arrepentida.
- A banda de metal "Engorged" ten unha canción titulada "Architeuthis" do álbum Where Monsters Dwell.
- Squid en xeral - e Giant Squid en particular - son mencionados en varias cancións escritas por Robyn Hitchcock, en particular a canción de Soft Boys Underwater Moonlight.
- Unha canción do grupo de heavy metal Tourniquet titulada "Architeuthis" trata dos misterios da lura xigante.
- "Mary The One-Eyed Prostitute Who Fought The Colossal Squid And Saved Us From Certain Death On The High Seas, God Rest Her One-Eyed Soul" é unha canción do álbum debut de The Dreadnoughts Legends Never Die.
Videoxogos[editar | editar a fonte]
(Alfabético por título de xogo ou franquía)
- En Abzû aparecen luras xigantes no capítulo 4 do xogo.
- En Assassin's Creed II e Assassin's Creed IV: Black Flag, os encontros cunha lura xigante aparecen como un Easter egg nos dous xogos. En Assassin's Creed II, Ezio pode atoparse cunha lura xigante na Tumba do Asasino situada baixo a Santa Maria Delle Visitazione. En Assassin's Creed IV: Black Flag, o pirata Edward Kenway pode ver unha batalla entre un cachalote branco e unha lura xigante mentres mergulla no naufraxio de Antocha dende a fiestra dun barco esnaquizado.
- En BioShock, ao entrar na cidade ficticia Rapture a bordo dun ascensor submarino, pódese ver unha lura xigante; máis tarde no xogo pódese ver unha lura xigante nunha vitrina.
- En Command & Conquer: Red Alert 2, as luras xigantes controladas pola mente son unha das unidades navais máis poderosas do arsenal soviético.
- En Dragon Quest VIII: Journey of the Cursed King, un dos xefes é unha lura xigante chamada Khalamari que usa dous dos seus tentáculos para actuar como monicreques de man. Atacou varios barcos pero cando é derrotado, Khalamari revela que é amigo pero Dhoulmagus lavadou o cerebro. Despois de ser curado, Khalamari dáche un brazalete de ouro.
- En Endless Ocean para Wii, pódese atopar un lura xigante no Abismo, xunto cun cachalote. Sendo un xogo non violento, a lura xigante non che fará dano e o cachalote non atacará a lura xigante. Na súa secuela Endless Ocean 2: Adventures of the Deep, con todo, a lura xigante é demasiado perigosa para continuar a busca e a única forma de proceder é atraer a un cachalote para loitar contra el mentres atopas o mini-sub.
- No xogo "Jaws Unleashed", o tiburón atopa unha lura colosal nun nivel chamado "o profundo". As luras xigantes xuvenís pódense atopar no modo de itinerancia libre. A lura no nivel "The Deep" é moi esaxerada, se JAWS é de 11 metros no xogo, a lura xigante é polo menos de 18 metros.
- En Kirby's Epic Yarn, o xefe Capamari é o que primeiro parece ser un lura xigante que leva un gorro de punto, pero despois resulta ser un polbo.
- Unha lura xigante é o xefe dun nivel para Super Adventure Island II. Para derrotalo, debes atacar o seu tentáculo mentres o corpo está fóra da auga e logo atacalo. Derrotalo dáche a Pedra da Lúa.
- Na franquía de Mario, grandes monstros parecidos a luras chamados "Bloopers" son inimigos comúns, e nuns poucos xogos os Bloopers xigantes serven de xefes.
- En Super Mario RPG, o primeiro xefe do barco afundido é unha lura xigante que se chama Rei Calamari. O rexistro da antiga tripulación revelou que a lura atacou o barco e que o atrapaba na sala do tesouro mentres o barco se afundía. É capaz de falar e cando se le a mente, o rei Calamari afirma que o barco é seu. Ten 800 puntos de vida e os seus tentáculos esquerdos teñen 200 puntos de vida mentres que os tentáculos da dereita teñen 260.
- No xogo de Dreamcast Skies of Arcadia, o personaxe principal loita (nunha batalla naval) contra unha lura xigante chamada Obispo.
- En Sly 3: Honor Among Thieves, Sly e a banda tentan someter á lendaria lura xigante coñecida como "Crusher" para derrotar ao principal antagonista de Blood Bath Bay, o capitán Lefwee. Despois dunha ardua batalla entre Crusher e a tripulación de Sly a bordo dun barco pirata propio, son capaces de someter á criatura xigante e posuír a súa mente coa axuda de The Guru para usala nas súas operacións.
- No xogo Soulcalibur III, o personaxe Nightmare gaña unha lura "xigante" como arma de broma.
- Os protagonistas do xogo Splatoon son similares a luras xigantes humanizadas.
- En Stranded Deep, o xefe máis poderoso do xogo, Lusca The Great é unha lura xigante.
- En Super Metroid, o personaxe xefe Phantoon aseméllase a unha lura xigante, así como á criatura lura-Ozymandias da serie de cómic Watchmen.
- En Void Bastards, as "luras lixo" (junk squids) son unha especie de luras xigantes omnívoras capaces de sobrevivir no baleiro duro e o suficientemente grandes como para devorar ata naves espaciais considerables.
- En World of Warcraft, o xefe final do calabozo do Trono das Mareas é un lura xigante chamado Ozumat. O seu modelo utilizouse desde Mists of Pandaria como un inimigo de misións e pódese ver un moribundo na Illa do Trono.
- No xogo de loita X-Men: Children of the Atom, unha lura xigante é visible ao fondo no escenario de Omega Red.
Estatuas e esculturas[editar | editar a fonte]
- The House on the Rock en Spring Green, Wisconsin ten unha enorme escultura dunha lura xigante e un cachalote loitando.
- Unha estatua xigante de trece metros construíuse na cidade pesqueira xaponesa de Noto, Ichikawa en 2021. O propósito da estatua era atraer turistas á cidade, aínda que foi moi criticada por estar financiada con cartos de axuda aos afectados pola pandemia de coronavirus.[5][6]
- O Monumento a Jules Verne, situado no porto de Vigo, representa ao escritor sentado sobre os tentáculos dunha lura xigante.[7] Outras presenzas da lura xigante en Galiza son unha escultura de fibra de vidro a tamaño real nunha exposición temporal do Xacobeo no Museo da Cidade da Cultura do Gaiás, e exemplares expostos no Museo de Historia Natural da USC e na UVigo.[8]
- Numerosos museos de Historia Natural en todo o mundo teñen estatuas, maquetas e dioramas de luras xigantes, coma o de Seatle. O de París ten un exemplar chamado Wheke plastinizado.[9][10] Te Wheke-a-Muturangi é un monstro mariño similar a unha lura xigante ou polbo xigante na mitoloxía maorí.
Miscelánea[editar | editar a fonte]
- O conxunto de Lego "Aquabase Invasion" está centrado nunha lura xigante.
- En 2013, un equipo xaponés dirixido por Tsunemi Kubodera foi quen de filmar para Discovery Channel unha lura xigante por primeira vez no seu hábitat. O programa Efervesciencia da CRTVG fixo un programa especial sobre ese fito.[11] Dous anos despois unha lura xigante viva foi fotografada en Estaca de Bares.[12]
- A Universidade de Vigo participou en 2020 na secuenciación do xenoma da lura xigante.[13]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Evans, Karen; Morrice, Margaret; Hindell, Mark; Thiele, Deborah (2002-07). "THREE MASS STRANDINGS OF SPERM WHALES (PHYSETER MACROCEPHALUS) IN SOUTHERN AUSTRALIAN WATERS". Marine Mammal Science (en inglés) 18 (3): 622–643. ISSN 0824-0469. doi:10.1111/j.1748-7692.2002.tb01063.x.
- ↑ "The Beast". imdb.com (en inglés). Consultado o 26 de agosto de 2023.
- ↑ "Here are Three Cool Ideas about the Aliens from 'Arrival'". Bad Philosopher (en inglés). 2016-11-15. Consultado o 2023-08-26.
- ↑ "Project 06". lefthandgraphics.net.
- ↑ "A polêmica estátua gigante de lula construída com dinheiro do fundo de combate à covid-19 no Japão". BBC News Brasil (en portugués). Consultado o 2023-08-26.
- ↑ McCurry, Justin (2021-05-05). "Japanese town spends Covid-19 funds on huge squid statue". The Guardian (en inglés). ISSN 0261-3077. Consultado o 2023-08-26.
- ↑ "Monumento a Jules Verne". Turismo de Vigo. 2012-10-29. Consultado o 2023-08-26.
- ↑ Redacción (2015-02-09). "Xigantes das profundidades na lingua de Verne". GCiencia. Consultado o 2023-08-26.
- ↑ Gauthier, Jean-Richard (2011-09-29). "La Grande Galerie de l’Évolution". Le Journal de Québec. Consultado o 2023-08-26.
- ↑ "'Wheke', el calamar gigante 'plastificado'". www.elmundo.es. Consultado o 2023-08-26.
- ↑ "Efer 233 (19-1-13): O retorno da lura xigante ← Efervesciencia". Arquivado dende o orixinal o 26 de agosto de 2023. Consultado o 2023-08-26.
- ↑ "Imaxes únicas no mundo dunha lura xigante viva atopada en Estaca de Bares". Galicia Confidencial. Consultado o 2023-08-26.
- ↑ E.P (2020-01-17). "A Universidade de Vigo, única institución de España que participou na secuenciación do xenoma da lura xigante". Xornal de Vigo. Consultado o 2023-08-26.