Andrés Balsa
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 11 de marzo de 1883 Mugardos, España |
| Morte | decembro de 1973 (90 anos) Madrid, España |
| Actividade | |
| Ocupación | boxeador, adestrador de fútbol |
| Deporte | boxeo fútbol |
| Familia | |
| Irmáns | Fernando Balsa Antón |
Andrés Balsa Antón, nado en Mugardos o 11 de marzo de 1883 e finado en Madrid en decembro de 1973,[1] foi un boxeador, loitador profesional e adestrador de fútbol galego.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Como loitador
[editar | editar a fonte]Andrés Balsa enrolouse na mariña mercante,[2] e cando menos desde 1909,[3] participou en competicións de loita e xa na altura de 1915 a prensa española faise eco das súas vitorias nos Estados Unidos e Cuba. Cos seus dous metros de altura e cen quilos de peso competiu dende os Estados Unidos ao Perú, Cuba ou a Arxentina cunha gran porcentaxe de vitorias e amasando unha cantidade de diñeiro. Debido a súa fama, participou no filme italiano Quo Vadis? (E. Guazzoni, 1912),[2] aínda que non está claro o papel que interpretou (algunhas fontes afirman que foi coa personaxe de Ursus,[4][5] aínda que noutras afírmase que quen a desempeñou foi o romano Bruto Castellani). Logo de loitar en cidades como Río de Xaneiro, Madrid ou Liverpool, ao remate da primeira guerra mundial regresou a Galiza, chegando ao porto de Vigo o 1º de xullo de 1920 a bordo do vapor Desna, recibido en loor de multitudes.
Confiado nas súas capacidades decidiu dar o salto ao competitivo mundo do boxeo.[2] A partir dos 40 anos comezou o baixón físico de Balsa, e unha serie de contundentes derrotas ante púxiles de non moi alta categoría levárono a retirarse da competición profesional.
Como adestrador de fútbol
[editar | editar a fonte]No ano 1926 incorporouse ao cadro técnico do Celta de Vigo en calidade de preparador físico e adestrador, en substitución de Francis Cuggy.
Esa tempada o Celta rematou o campionato como subcampión de Galicia por detrás do Deportivo da Coruña dos xogadores que desertaran do Celta no proceso de fusión entre o Real Club Fortuna de Vigo e o Vigo Sporting, como Otero, Isidro ou Chiarroni. En consecuencia disputou a liga do torneo de subcampións de España, cuxa fase de grupos foi un paseo para o Celta, que gañou tódolos partidos, con 34 goles a favor e 8 en contra. En oitavos de final caeu nun terceiro partido de desempate ante o Arenas de Getxo.
Terminada a tempada produciuse unha renovación da xunta directiva do Celta, que decidiu non renovar ao adestrador Balsa e fichar ao escocés Mr. Cowan. Ese mesmo ano incorporouse como masaxista ao Deportivo da Coruña, aproveitando a súa experiencia na alta competición nunha época na que se coidaba moi pouco a condición física no fútbol.[2]
Foi o adestrador do Deportivo no debut na Segunda División 1928–29, na que o equipo coruñés logrou o 8.º posto (6 vitorias, 4 empates e 8 derrotas), salvando o descenso por 3 puntos. Na seguinte campaña foi substituído polo coruñés Paco González Galán.
Ao cabo dun tempo Balsa incorporouse como adestrador e preparador físico á disciplina do CD Castellón, onde militou as tempadas 1931–32 e 1932–33.[2] O equipo acadou o último posto nesta segunda tempada e o descenso do club levantino, o cal supuxo o abandono de Balsa do club.
A súa grande oportunidade como adestrador chegou na tempada 1935-36, cando o contratou o Valencia CF como masaxista.[2] Tras a destitución de Fiverb, Balsa foi nomenado adestrador.[2] Os resultados foron moi discretos. Porén co inicio da Guerra Civil Balsa mantívose leal á II República, formando parte do novo Valencia dos traballadores, trala incautación do equipo por parte dos empregados e futbolistas.
En 1950 o Valencia CF disputou un amigábel co Burjassot CF a benefecio do seu antigo adestrador.[6] A finais dos anos cincuenta emigrou ao Brasil coa súa muller, reclamados polo seu fillo Andrés, dono de varios negocios. A finais dos anos sesenta morreu o seu fillo e a familia quedou na ruína. O Valencia CF xiroulle diñeiro para regresar a España e ofreceulle asentarse en Valencia coa súa muller.[7]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Mediterráneo, 26-12-1973, p. 10.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 March, José Ricardo (2016). "O Bulldog Galego". 25 historias del Valencia CF que quizá no conozcas. [Valencia]: Drassana. p. 43-46. ISBN 978-84-944731-5-9. OCLC 1061833089.
- ↑ Laredo Weekly Times, 4 de xullo de 1909 /
- ↑ Fair, John D.; Chapman, David L. (2020-11-16). Muscles in the Movies: Perfecting the Art of Illusion (en inglés). University of Missouri Press. ISBN 978-0-8262-7450-2.
- ↑ "Un Campeón de boxeo yanki que es gallego". La Voz. 3-7-1920. Consultado o 3-4-2021.
- ↑ Hoja Oficial del Lunes, 3-4-1950, p. 3.
- ↑ La Voz de Galicia, 28-9-1969, p. 9.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- La perra vida de Andrés BalsaArquivado 21 de xaneiro de 2019 en Wayback Machine.
- Acotaciones de un ferrolés
