Panamá

Panamá

República de Panamá (es)
Bandeira Brasón
Himno	Himno Istmeño (pt)
Lema	«Pro Mundi Beneficio» «Er Lles y Byd»
Localización
8°37′00″N 80°22′00″O
Capital	Cidade de Panamá
Contén a división administrativa	Comarca Emberá-Wounaan Comarca Guna Yala Herrera (pt) Kuna de Wargandí (en) Los Santos (pt) Madugandí (en) Ngöbe-Buglé (pt) Provincia de Bocas del Toro Provincia de Chiriquí Provincia de Coclé Provincia de Colón Provincia de Darién Provincia de Panamá Provincia de Panamá Oeste Provincia de Veraguas
Poboación
Poboación	4.098.587 (2017) (55,25 hab./km²)
Lingua oficial	lingua castelá
Xeografía
Parte de	América Latina América Central Ístmica (pt) lista negra dos paraísos fiscais da Unión Europea Hispanoamérica América Central lista negra dos paraísos fiscais da Unión Europea (–2018)
Superficie	74.177,3 km²
Auga	2,9 %
Punto máis alto	Volcán Barú (3.475 m)
Punto máis baixo	Mar Caribe (0 m)
Comparte fronteira con	Costa Rica Colombia Estados Unidos de América
Datos históricos
Precedido por	Nación Misquita
Creación	1903:  Independence recognized by country from which it separated (en) (Vicerreinado de Nova Granada)
Evento clave 10 de novembro de 1821 Independência do Panamá da Espanha (pt) 3 de novembro de 1903 independencia de Panamá
Organización política
Forma de goberno	república
• Presidente	José Raúl Mulino (pt) (2024–)
• Presidente	Mireya Moscoso (1999–2004) Martín Torrijos (2004–2009) Ricardo Martinelli (pt) (2009–2014) Juan Carlos Varela (2014–2019) Laurentino Cortizo (2019–2024) José Raúl Mulino (pt) (2024–)
Órgano lexislativo	Assembleia Nacional do Panamá (pt) , (Escano: 71)
Membro de	Banco Centroamericano de Integración Económica Grupo para as observacións da Terra Organismo Internacional Rexional de Sanidade Agropecuaria Organización Mundial da Saúde Organismo para a Proscrición das Armas Nucleares na América Latina e o Caribe União Postal Universal (pt) (1904–) Unión Internacional de Telecomunicacións (1914–) ONU (1945–) Banco Internacional para Reconstrução e Desenvolvimento (pt) (1946–) Organización dos Estados Americanos (1948–) UNESCO (1950–) Corporação Financeira Internacional (pt) (1956–) Interpol (1958–) Associação Internacional de Desenvolvimento (pt) (1961–) Organización Meteorolóxica Mundial (1967–) Organização Mundial das Alfândegas (pt) (1996–) Centro Internacional para a Arbitragem de Disputas sobre Investimentos (pt) (1996–) Agência Multilateral de Garantia de Investimentos (pt) (1997–) Organización Mundial do Comercio (1997–) Organização para a Proibição de Armas Químicas (pt) (1998–)
PIB nominal	67.406.738.052 $ (2021)
Moeda	Balboa
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC−05:00 America/Panama (en)
Dominio de primeiro nivel	.pa
Prefixo telefónico	+507
Teléfono de emerxencia	911, 103 e 104 (pt)
Código de país	PA
Outro
Irmandado con	Incheon Aisai
Páxina web	visitpanama.com…

A República de Panamá é un país de América Central, localizado entre Costa Rica e Colombia, o mar Caribe e o océano Pacífico. A súa principal fonte de ingresos é o portádego da canle de Panamá dende 1999, en que deixou de ser estadounidense e pasou a ser propiedade do Goberno de Panamá a través da empresa pública Autoridade da Canle de Panamá (ACP).

A capital do país é Cidade de Panamá, oficialmente Panamá.

Xeografía

A República do Panamá está situada no istmo que une a América Central con América do Sur. O país, dividido polo Canal do Panamá, está percorrido no centro por cadeas montañosas a maneira dun elevado espiñazo, mentres desde estas ás costas se desenvolven alturas de transición até as chairas costeiras, que son percorridas por ríos de curto percorrido.

No oeste do país érguese a serra de Talamanca, que se prolonga desde a veciña Costa Rica. Nela se levantan as maiores altitudes do país, que superan os 3.000 m, como o Cerro Echande (3.168 m), o volcán Chiriquí ou Barú (3.475 m) ou o Cerro Fábrega (3.335 m). Estas cimas son continuadas pola serra de Tabasará, con cimas de menor altura (Cerro Chorcha, 2.238 m; Cerro Chicú, 1.764 m). No lado sur-oriental do istmo as alturas son tamén menores (serra de San Blas, serra do Sapo, serranía do Darién).

Panamá conta con varias illas, das que cómpre citar na costa caribeña o arquipélado de Bocas del Toro pecha a lagoa litoral de Chiriquí. No océano Pacífico sitúanse as illas Secas, a illa de Coiba, a de Jicarón e a de Cebaco a oeste; no leste, dentro do golfo de Panamá, as illas das Perlas e a illa de San Miguel.

Os ríos son curtos debido á relativa escasa distancia entre os cordais montañosos e o mar. Entre os cursos fluviais que desaugan no mar Caribe, salientan o Sixaola, o Chagres e o Toabré. Na vertente do océano Pacífico cabe citar o Chiriquí, o Santa María e, xa no Darién, o Tuira (cun importante afluente, o Chucunaque) e río Sambu. Hai tamén algúns lagos, como os que serviron para facilitar a construción da grande canle transoceánica; fóra deles o Alajuela e oBayano son os maiores.

Xeografía política

Mapa de Panamá con indicación das nove provincias e máis das tres comarcas indíxenas

Panamá está dividido en nove provincias e tres zonas indíxenas con status de provincias denominadas, comarcas indíxenas (correntemente ditas soamente comarcas). Os indios son 10% da poboación, outros 10% son pardos (indios e africanos). 17% está composta de negros e mulatos (africanos e europeos), 3% en afro-antilhanos. 5% son chineses. 42% son mestizos normais (indios e europeos). E resto son descendentes puros de europeos sen mestura.

Hai ademais dúas comarcas no interior de provinias e quee son consideradas equivalentes a un correxemento.

As provincias (entre parénteses as capitais respectivas) son:

1. Bocas del Toro (Bocas del Toro).
2. Chiriquí (David).
3. Coclé (Penonomé).
4. Colón (Colón).
5. Darién (La Palma).
6. Herrera (Chitré).
7. Los Santos (Las Tablas).
8. Panamá (Panamá).
9. Veraguas (Santiago de Veraguas).

As tres comarcas indíxenas son:

1. Emberá (Unión Choco).
2. Kuna Yala (El Porvenir).
3. Ngöbe-Buglé (Chichica).

As dúas comarcas subprovinciais son:

1. Kuna de Madugandí (Akua Yala).
2. Kuna de Wargandí (Nurra).

Economía

Artigo principal: Economía de Panamá.