Penonomé
| Penonomé | |
|---|---|
 | |
| Igrexa de Penomé. | |
| Localización | |
| País |  Panamá |
| Provincia | Coclé |
| Distrito | Penonomé |
| Xeografía | |
| Altitude | 70 msnm |
| Superficie | 53 km² |
| Demografía | |
| Poboación | 21.748 hab. (2016) |
| Xentilicio | Penonomeño/a |
Penonomé é a capital da provincia panameña de Coclé, ao oeste da provincia de Panamá Oeste, no centro xeográfico do país. Fundada en 1581 polos españois, para aglutinar a poboación aborixe dos predios de Natá e Antón. Inicialmente era un punto de paso no camiño de Natá de los Caballeros a Portobelo, no camiño histórico de Las Cruces.
Toponimia[editar | editar a fonte]
Todas as lendas sobre o nome de Penonomé viran ao redor dun cacique indíxena chamado Nomé. Hai tres versións: a primeira é a "pena de Nomé" ao morrer a princesa que amaba. A segunda di que un conquistador chamado Badajoz perseguiu a Nomé, e torturouno para sacarlle o segredo de onde tiña agochadas as súas riquezas, até matalo, e o seu sepulcro tiña unha lápida coa inscrición: "Aquí penou Nomé". E a terceira versión conta que o nome enteiro do cacique era "Be Nu Nomé".[1]
Historia[editar | editar a fonte]
Foi fundada o 30 de abril de 1581 polo oidor da Real Audiencia de Panamá Diego López de Villanueva y Zapata, segundo o informe do oidor, a primeira misa foi celebrada o 12 de xuño de 1581. [1][2] A cidade funcionou como parada principal desde tempo coloniais para os comerciantes no camiño histórico das Cruces.
A finais en 1671, despois do saqueo de Henry Morgan da Cidade de Panamá (que nese entón era o actual Panamá Vello) Penonomé foi temporalmente a capital da provincia de Panamá, mentres se construía a nova capital (a actual Zona Vella). O auxe de Penonomé coincidiu co ocaso de Natá de los Caballeros ata que en 1886 adquiriu o rol de capital da provincia de Coclé.
En 1687, o pirata francés Exquemelin relatou na súa obra "Historie des aventures", que en Penonomé atopábanse os pobos, cidades, ríos e montañas máis importantes do istmo de Panamá. Cara ao 1735, Penonomé converteuse nun punto para o intercambio de comercio internacional cara a Lima, Perú; enviando produtos locais como hamacas, redes, bateas, sogas, vasoiras de palma, entre outros.
Os seus primeiros barrios foron Calle Chiquita, El Bajito e San Antonio. Penonomé ten un plan urbano español estándar coñecido como "traza" onde a igrexa, oficinas gobernamentais e estación de policía están situados ao redor dun parque rectangular. Desde o parque central rectangular parten rúas paralelas que se dividen en bloques.
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ 1,0 1,1 "Capital de la provincia de Coclé, Penonomé celebra sus 430 años de fundación". La Prensa. 30 de abril de 2011. Arquivado dende o orixinal o 29 de novembro de 2014. Consultado o 20 de novembro de 2014.
- ↑ Castillero, Ernesto J. (Xuño de 1960). "Revista Lotería" (PDF) (55): 45–50. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 12 de marzo de 2022. Consultado o 14 de outubro de 2021.
|capítulo=ignorado (Axuda)
