Ril

1000 12/16
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Ril
Riles humanos vistos desde atrás coa espiña eliminada
Riles de cordeiro
Latín ren
Gray's pág.1215
Arteria Arteria renal
Vea Vea renal
Nervio(s) Plexo renal
MeSH Kidney
Dorlands/Elsevier Kidney

Os riles son dous órganos con forma de feixón que filtran o sangue do aparato circulatorio e permiten a excreción a través da urina de diversos residuos metabólicos do organismo por medio dun sistema complexo que inclúe mecanismos de filtración, absorción e excreción.

Localización e características[editar | editar a fonte]

No ser humano cada un ten, aproximadamente, o tamaño do seu puño pechado. Están localizados no retroperitoneo, xusto debaixo das costelas, á altura das primeiras vértebras lumbares.

Cada día os riles procesan uns 200 litros de sangue para producir, aproximadamente, 2 litros de urina, unha solución líquida composta de auga e diversas substancias en cantidade variábel que se eliminan do organismo, procedentes do metabolismo corporal. A urina baixa continuamente á vexiga urinaria a través duns condutos chamados uréteres. A vexiga almacena a urina ata o intre de ouriñar.

Funcións do ril[editar | editar a fonte]

Os residuos eliminados na urina proceden da actividade metabólica de todo o organismo. Se os riles non eliminaran estes residuos, acumularíanse no sangue e serían nocivos para o organismo. Ademais de eliminar os produtos de rexeitamento, as células renais producen substancias que controlan diversas funcións no organismo. Os riles producen renina, que regula a tensión arterial mediante o sistema renina-anxiotensina-aldosterona; producen eritropoetina que regula a síntese de glóbulos vermellos e actúa na formación da vitamina D, esencial para a síntese de tecido óseo.

Filtrado[editar | editar a fonte]

Na nefrona (lado esquerdo da gráfica), pequenos vasos sanguíneos entrelázanse con tubos colectores de urina. Cada ril contén arredor de 1 millón de nefronas.
Riles de año

A filtración ocorre en pequenas unidades colocadas dentro dos riles chamadas nefronas. Cada ril ten arredor dun millón de nefronas. Na nefrona, un glomérulo -que é un pequeno vaso sanguíneo ou capilar- entrelázase cun pequeno tubo colector de urina chamado túbulo. Prodúcese un complicado intercambio de substancias químicas a medida que os rexeitos e a auga saen do sangue e entran no sistema urinario.

Ao principio, os túbulos reciben unha mestura de refugallos e substancias químicas que o corpo aínda pode usar. Os riles recuperan algunha das substancias químicas, tales como o sodio, o fósforo e o potasio, e envíannas de regreso ao sangue, que as devolve ao corpo. Dese xeito, os riles regulan a concentración desas substancias no corpo. Fai falla un equilibrio correcto para manter a vida, mais as concentracións excesivas poden ser prexudiciais.

Ademais de retirar os refugallos, os riles liberan tres hormonas importantes:

  1. eritropoetina, que estimula a produción de glóbulos vermellos pola medula ósea.
  2. renina, que regula a presión arterial.
  3. a forma activa da vitamina D, que axuda a manter o calcio para os ósos e para o equilibrio químico normal no corpo.

Doenzas que afectan os riles[editar | editar a fonte]

Os desperdicios filtrados do sangue pasan á vexiga.
Os desperdicios filtrados do sangue pasan á vexiga.

Case todas as doenzas dos riles atacan as nefronas e fanlles perder a súa capacidade de filtración. A lesión ás nefronas pode ocorrer axiña, a miúdo como resultado de lesión ou intoxicación, mais case todas as doenzas dos riles destrúen as nefronas lenta e silenciosamente. Talvez pasen moitos anos ou aínda decenios antes de que se manifeste o dano.

As dúas causas de doenza dos riles máis comúns son a diabetes e a tensión arterial alta (hipertensión).

Lista de doenzas[editar | editar a fonte]

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]