Saltar ao contido

Referendo de independencia

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
O referendo de independencia de Timor Leste en 1999.
Referendo de independencia do Sudán do Sur en 2011.

Un referendo de independencia é un tipo de referendo no cal os residentes dun territorio deciden se o territorio debería converterse nun estado soberano independente. Un referendo de independencia cuxo resultado é maioritario á independencia non sempre implica a independencia en última instancia.

Procedemento

[editar | editar a fonte]

Un referendo de independencia tipicamente xorde após o éxito político dos nacionalistas nun territorio. A celebración do referendo pode ser impulsada por partidos ou políticos con ideoloxías separatistas, ou pola presión de organizacións nacionalistas.

Referendos de independencia

[editar | editar a fonte]
Estado proposto Ano Antigo estado Maioría pola independencia Independencia Recoñecemento do resultado Notas
 Chile 1817 Imperio Español Si Si Non Independencia declarada unilateralmente.
 Liberia 1846 American Colonization Society Si Si Si
Maryland 1853 Maryland State Colonization Society Si Si Si
 Noruega 1905 Suecia-Noruega Si Si Si
Islandia 1918  Dinamarca Si Si Si
Australia Occidental 1933  Australia Si Non Non
 Camboxa 1945 Francia Si Si Si
República Popular de Mongolia 1945 República da China Si Si Si Inicialmente recoñecido pola República da China, mais o recoñecemento foi abolido en 1953; recoñecido pola República Popular da China.
 Illas Feroe 1946  Dinamarca Si Non Non Declaración de independencia anulada por Dinamarca.
Terra Nova 1948  Reino Unido Non Non Si Integrado co Canadá.
India Nagaland 1951  India Si Non Non Non recoñecido polo goberno da India.[1]
Sarre 1955 Cuarta República Francesa Non Non Si Integrado coa Alemaña Occidental.
Camerún 1958 Non Non Si Referendo sobre unha nova Constitución francesa. Un non nesta votación conduciría á independencia.
 República Centroafricana 1958 Non Non Si
 Chad 1958 Non Non Si
Comores 1958 Non Non Si
 República do Congo 1958 Non Non Si
 Dahomey 1958 Non Non Si
Djibuti 1958 Non Non Si
Polinesia Francesa 1958 Non Non Si
Gabón 1958 Non Non Si
 Guinea 1958 Si Si Si
 Costa do Marfil 1958 Non Non Si
 Madagascar 1958 Non Non Si
Malí 1958 Non Non Si
Mauritania 1958 Non Non Si
Nova Caledonia 1958 Non Non Si
 Níxer 1958 Non Non Si
Saint-Pierre-et-Miquelon 1958 Non Non Si
Senegal 1958 Non Non Si
Alto Volta 1958 Non Non Si
 Samoa 1961  Nova Zelandia Si Si Si
 Alxeria 1962  Francia Si Si Si
Estado de Malta 1964  Reino Unido Si Si Si
 Rodesia 1964 Si De facto Non Independencia declarada unilateralmente.
Djibuti 1967  Francia Non Non Si
 Porto Rico 1967  Estados Unidos Non Non Si
Papúa Occidental 1969  Indonesia Non Non Si
Illas Marianas do Norte 1969  Estados Unidos Non Non Si
 Bahrain 1970  Reino Unido Si Si Si
 Niue 1974  Nova Zelandia Maioría para a condición de asociado Status como estado asociado alcanzado Si Converteuse nun estado asociado de Nova Zelandia.
Comores 1974  Francia Si Si Si Mayotte permaneceu con Francia.
Territorio en Fideicomiso das Illas do Pacífico 1975  Reino Unido Non Non Si
 Guam 1976 Non Non Si
 Aruba 1977  Países Baixos Si Non Si Os plans de independencia caeron en 1994.
 Djibuti 1977  Francia Si Si Si
 Nevis 1977 Saint Kitts-Nevis-Anguila Si Non Non Referendo non oficial para independizarse de Saint Kitts-Nevis-Anguila e acadar o estado colonia da Coroa dentro do Imperio Británico. Non recoñecido polo goberno central.
 Quebec 1980  Canadá Non Non Si
Ciskei 1980  Suráfrica Si De facto Parcial Recoñecido por Suráfrica mais non pola comunidade internacional.
 Guam 1982  Estados Unidos Non Non Si
 Estados Federados de Micronesia 1983 Si Si Si Converteuse nun estado asociado dos Estados Unidos.
 Illas Marshall 1983 Non Non Si
 Palau 1983 Non Non Si Converteuse nun estado asociado dos Estados Unidos.
1984 Non Non Si
Illas Cocos 1984  Australia Non Non Si
Illas Malvinas 1986  Reino Unido Non Non Si
Nova Caledonia 1987  Francia Non Non Si
Eslovenia 1990  Iugoslavia Si Si Si Independencia declarada unilateralmente.
 Armenia 1991  Unión Soviética Si Si Si
 Acerbaixán 1991 Si Si Si
 Croacia 1991  Iugoslavia Si Si Si Independencia declarada unilateralmente.
 Estonia 1991  Unión Soviética Si Si Si
 Xeorxia 1991 Si Si Si
Kosovo 1991  Iugoslavia Si Non Non Só recoñecido por Albania.
 Letonia 1991  Unión Soviética Si Si Si
 Lituania 1991 Si Si Si
 Macedonia 1991  Iugoslavia Si Si Si
 Nagorno-Karabakh 1991  Unión Soviética Si De facto Non Independencia declarada unilateralmente.
 Ucraína 1991 Si Si Si
 Transnistria 1991 Si De facto Non Independencia declarada unilateralmente.
República Gagauza 1991 Si De facto[2] Non Independencia declarada unilateralmente. Reintegrado en Moldavia en 1994.
Turkmenistán 1991 Si Si Si
 Uzbekistán 1991 Si Si Si
República de Bosnia e Hercegovina 1992  Iugoslavia Si Si Si Independencia declarada unilateralmente.
República Socialista de Montenegro 1992 Non Non Si Montenegro separouse de Serbia e Montenegro en 2006.
 Osetia do Sur 1992  Xeorxia Si De facto Non Independencia declarada unilateralmente.
Tatarstán 1992  Rusia Si Si Non Reintegrado en Rusia en 1994.
 Eritrea 1993  Etiopía Si Si Si
 Illas Virxes Estadounidenses 1993  Estados Unidos Non Non Si
 Porto Rico 1993 Non Non Si
 Curaçao 1993  Países Baixos Non Non Si
 Bonaire 1994 Non Non Si
 Sint Maarten 1994 Non Non Si
 Saba 1994 Non Non Si
San Eustaquio 1994 Non Non Si
 Bermudas 1995  Reino Unido Non Non Si
 Quebec 1995  Canadá Non Non Si
Seborga 1995[3]  Italia Si Non Non Considerado como unha micronación.
Anjouan 1997  Comores Si De facto Non Reintegrado nas Comores en 2001.
 Nevis 1998  Saint Kitts e Nevis Si Non Si Precisábase unha maioría de 2/3 para a independencia.
 Porto Rico 1998  Estados Unidos Non Non Si
 Timor Leste 1999  Indonesia Si Si Si
 Sint Maarten 2000  Países Baixos Non Non Si
 Somalilandia 2001  Somalia Si De facto Non
 Bonaire 2004  Países Baixos Non Non Si
 Saba 2004 Non Non Si
 Kurdistán 2005  Iraq Si Non Non
 Curaçao 2005  Países Baixos Non Non Si
San Eustaquio 2005 Non Non Si
 Montenegro 2006  Serbia e Montenegro Si Si Si
 Osetia do Sur 2006  Xeorxia Si De facto Non
 Transnistria 2006  Moldavia Si De facto Non
Tokelau 2006  Nova Zelandia Maioría para o estado asociado
mais non se alcanzou o quórum
Status como asociado non alcanzado Si O referendo foi sobre se Tokelau debería converterse nun estado asociado de Nova Zelandia. Precisábase unha maioría de 2/3.
2007 Maioría para o estado asociado
mais non se alcanzou o quórum
Status como asociado non alcanzado Si
Tamil Eelam 2009-2010  Sri Lanka Si Non Non Referendo non oficial. Non recoñecido polo goberno de Sri Lanka.
 Sudán do Sur 2011  Sudán Si[4] Si Si
 Porto Rico 2012  Estados Unidos Non Non Si
Donetsk 2014  Ucraína Si[5] De facto[6] Non Independencia declarada unilateralmente.
Luhansk 2014 Si[5] De facto[6] Non Independencia declarada unilateralmente.
Véneto 2014  Italia Si Non Non Referendo non oficial. Non recoñecido polo goberno de Italia.
 Escocia 2014  Reino Unido Non Non Si
 Cataluña 2014  España Si Non Non
San Eustaquio 2014  Países Baixos Non Non Si
Sur do Brasil 2016  Brasil Si Non Non Referendo non oficial. Non recoñecido polo goberno do Brasil.
 Porto Rico 2017  Estados Unidos Non Non Si
 Kurdistán 2017  Iraq Si Non[7] Non O referendo tamén tivo lugar nos territorios disputados do norte de Iraq.
 Cataluña 2017  España Si Non[8] Non Independencia declarada uniteralmente. Declaración anulada polo goberno de España.[9]
Sur do Brasil 2017  Brasil Si Non Non Referendo non oficial. Non recoñecido polo goberno do Brasil.
 Nova Caledonia 2018  Francia Non Non Si
 Bougainville 2019  Papúa Nova Guinea Si Suxeito a negociación[10] Si Voto non vinculante.[11] A decisión da independencia correspóndelle ao parlamento de Papúa Nova Guinea.[12]
 Nova Caledonia 2020  Francia Non Non[13] Si
2021 Non Non Si Boicoteado polos partidos independentistas.[14]
  1. Walling, A. Wati; Agrawal, Ankush; Phom, B. Henshet (1 de xaneiro de 2018). Democracy In Nagaland: Tribes, Traditions, and Tensions. (en inglés). Highlander Press. ISBN 9780692070314. 
  2. Marcin Kosienkowski (2017) The Gagauz Republic: An Autonomism-Driven De Facto State The Soviet and Post-Soviet Review, volume 44, no. 3, pp292–313
  3. Roth, Christopher F. (marzo de 2015). Let's Split! A Complete Guide to Separatist Movements and Aspirant Nations, from Abkhazia to Zanzibar (PDF). Litwin Books, LLC. p. 90. In 1995, Giorgio held a referendum, with Seborgans opting for independence 304-4. 
  4. South Sudan backs independence – results
  5. 5,0 5,1 "In eastern Ukraine, polls close amid allegations of double-voting - CNN.com". CNN. 11 de maio de 2014. Consultado o 30 de setembro de 2014. 
  6. 6,0 6,1 "Russia Praises Ukraine's Autonomy Law for Rebel Areas". WSJ. 17 de setembro de 2014. Consultado o 30 de setembro de 2014. 
  7. "Iraqi Kurds offer to 'freeze' independence referendum result". BBC. 25 de outubro de 2017. Consultado o 27 de outubro de 2017. 
  8. Catalonia independence: Spain takes charge of Catalan government BBC News, 28 de outubro de 2017
  9. Suspendida la declaración de independencia de Cataluña (en castelán)
  10. Lyons, Kate (2019-12-10). "Bougainville referendum: region votes overwhelmingly for independence from Papua New Guinea". The Guardian. Consultado o 2019-12-11. 
  11. "Bougainville referendum not binding - PM". Radio New Zealand (en inglés). 2019-03-11. Consultado o 2019-03-18. 
  12. Mckenna, Kylie; Ariku, Emelda (19 de novembro de 2021). "Bougainville independence: recalling promises of international help". The Interpreter. Consultado o 3 de decembro de 2021. 
  13. Sartre, Julien; Doherty, Ben (4 de outubro de 2020). "New Caledonia rejects independence from France for second time". The Guardian (en inglés). ISSN 0261-3077. Consultado o 4 de outubro de 2020. 
  14. "New Caledonia pro-independence parties reject referendum result". Al Jazeera. 13 de decembro de 2021. Consultado o 14 de decembro de 2021. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]