Triiodotironina

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Triiodotironina
Identificadores
Número CAS 6893-02-3
ChemSpider 5707
UNII 06LU7C9H1V
DrugBank DB00279
ChEBI CHEBI:18258
ChEMBL CHEMBL1544
Imaxes 3D Jmol Image 1
Propiedades
Fórmula molecular C15H12I3NO4
Masa molecular 650,9776 g mol−1
Perigosidade
NFPA 704
1
1
0

Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa.

A triiodotironina ou T3 [1] é unha hormona tiroide. Afecta a case todos os procesos fisiolóxicos do corpo, como o crecemento, desenvolvemento embrionario, metabolismo, temperatura corporal, e ritmo cardíaco.[2]

A produción de T3 e a súa prohormona tiroxina (T4) é activada pola hormona estimulante da tiroide (TSH), a cal se libera na hipófise ou pituitaria. Esta vía está regulada por medio dun proceso de retroalimentación: as concentracións elevadas de T3, e T4 no plasma sanguíneo inhiben a produción de TSH na hipófise; e cando as concentracións destas hormonas decrecen, a hipófise aumenta a produción de TSH, e deste modo establécese un control por retroalimentación negativa que regula a cantidade de hormonas tiroides no plasma sanguíneo.

Os efectos da T3 sobre os tecidos diana son unhas catro veces máis potentes cós da T4.[3] De todas as hormonas tiroides producidas na glándula tiroide só un 20% é T3, e o 80% é T4. Arredor do 85% da T3 que circula polo sangue fórmase despois na tiroide a partir da T4, eliminando o átomo de iodo do carbono 5 do anel externo da T4. De todos modos, a concentración de T3 no plasma sanguíneo humano é só de arredor 1/40 da que presenta a T4. Isto débese á curta vida media biolóxica da T3, que é só de 2,5 días.[4] Isto é pouco comparado coa vida media da T4, que é duns 6,5 días.

Produción de T3[editar | editar a fonte]

Síntese de hormonas tiroides, coa triiodotironina na parte inferior dereita da imaxe.[5]

A T3 prodúcese a partir da T4. A T4 é desiodinada por dous encimas desiodinases producindo a triiodotironina; estes encimas son:
1. Tipo I presente no fígado e do que depende o 80% das desiodinacións da T4
2. Tipo II presente na hipófise ou pituitaria.

A glándula tiroide está composta por numerosos folículos pechados formados por células foliculares epiteliais cuboides dispostas en círculo, que deixan unha cavidade central chea dun coloide. Este coloide central está formado principalmente pola proteína tiroglobulina, á que se unen as hormonas tiroides. A T4 sintetízase nas células foliculares da tiroide da seguinte maneira:
1. O transportador de simporte Na+/I- leva dous ións sodio xunto cun ión ioduro a través da membrana basal das células foliculares e pásaos ao seu citoplasma. Trátase dun transporte activo secundario que utiliza o gradiente de concentración favorable de Na+ para mover o I- en contra do seu gradiente de concentración.
2. O I- pasa a través da membrana apical e chega ao interior do coloide do folículo; deste modo na tiroide hai unha concentración de ioduro moito maior ca a do sangue.
3. O encima tiroperoxidase oxida dous I- para formar I2. O ioduro non é reactivo e só se require o iodo, máis reactivo, para o seguinte paso da síntese.
4. A tiroperoxidase une o iodo aos residuos de tirosina que contén a tiroglobulina do coloide. A tiroglobulina foi sintetizada no retículo endoplasmático das células foliculares e secretada no coloide.
5. A hormona estimulante da tiroide (TSH) liberada pola hipófise únese ao seu receptor de TSH da membrana basolateral das células tiroides (un receptor acoplado á proteína Gs) e estimula a endocitose do coloide.
6. As vesículas de endocitose fusiónanse cos lisosomas das células foliculares. Os encimas lisosómicos separan a T4 da proteína tiroglobulina iodada.
7. Estas vesículas son despois exocitadas, liberando as hormonas tiroides.

Na luz folicular é onde se une o iodo á tiroglobulina nos residuos do aminoácido tirosina (que non hai que confundir coa hormona tiroxina). esta reacción require peróxido de hidróxeno. O iodo únese ao carbono 3 ou ao carbono 5 dos residuos de tirosina da tiroglobulina nun proceso denominado organificación do iodo. A iodinación de tirosinas específicas orixina monoiodotirosina (MIT) e diiodotirosina (DIT). Unha molécula de MIT e outra de DIT son unidas encimaticamente pola peroxidase do tiroide para formar T3.

Síntese.

Modo de acción[editar | editar a fonte]

A lipofilia da T3 (e T4) fai que para que se transporten polo sangue ata os tecidos deban facelo unidas a unhas proteínas transportadoras fixadoras das hormonas tiroides (TBG), que son as globulinas fixadoras da tiroxina, prealbuminas fixadoras de tiroxina e albuminas, que a transportan polo sangue. Unha vez que chegan aos tecidos as hormonas T3 (e a T4) como son moi lipófilas poden pasar a través da bicapa lipídica da membrana das células diana. A T3 (e a T4) únense a receptores do núcleo celular, chamados receptores tiroides. Os receptores tiroides únense a elementos de resposta nos promotores dos xenes, facendo que se activen ou inhiban a transcrición dos xenes. A sensibilidade do tecido á T3 está modulada polos receptores tiroides.

Transporte da triiodotironina[editar | editar a fonte]

Sistema das hormonas tiroides T3 e T4.[6]

A T3 e T4 son transportados polo sangue unidas a proteínas. Isto incrementa a súa vida media e diminúe a taxa á que son captadas polos tecidos periféricos. Hai tres proteínas principais ás que se unen estas dúas hormonas. A globulina fixadora de tiroxina (TBG) é unha glicoproteína que ten unha maior afinidade pola T4 ca pola T3. A transtiretina é tamén unha glicoproteína, pero cunha maior afinidade pola T3 ca pola T4. Por último, ambas as hormonas poden unirse con baixa afinidade á albumina sérica, pero, debido á grande dispoñibilidade de albumina que hai, este transporte ten unha gran capacidade.

Efectos da T3[editar | editar a fonte]

A T3 incrementa a taxa de metabolismo basal e, deste modo, aumenta o consumo polo corpo de osíxeno e enerxía. A taxa de metabolismo basal é o requirimento calórico mínimo que se necesita para manter o funcionamento do corpo nun individuo en repouso. A T3 actúa sobre a maioría dos tecidos do corpo, con poucas excepcións como o bazo e os testículos. Aumenta a actividade da ATPase de Na+/K+ (bomba de Na/K) e, en xeral, incrementa a reciclaxe de diferentes macromoléculas endóxenas ao incrementar a súa síntese e degradación.

Proteínas[editar | editar a fonte]

A T3 estimula a produción de ARN polimerase I e II e, por tanto, incrementa o grao de síntese proteica. Tamén incrementa o grao de degradación das proteínas, e, en exceso, o grao de degradación proteica excede o grao de síntese. Nesas situacións o corpo ten un balance negativo.

Glicosa[editar | editar a fonte]

A T3 potencia os efectos dos receptores β-adrenérxicos no metabolismo da glicosa. Por tanto, incrementa o grao de degradación do glicóxeno e a síntese de glicosa por gliconeoxénese.

Lípidos[editar | editar a fonte]

A T3 estimula a degradación do colesterol e incrementa o número de receptores de LDL (a LDL é unha lipoproteína), o que acrecenta o grao de lipólise.

Corazón[editar | editar a fonte]

A T3 incrementa o ritmo cardíaco e a súa forza de contracción, polo que aumenta o gasto cardíaco, ao incrementar os niveis de receptores β-adrenérxicos no miocardio.[7] Isto ten como resultado o aumento da presión arterial sistólica e a diminución da presión diastólica.

Desenvolvemento[editar | editar a fonte]

A T3 ten grandes efectos sobre o desenvolvemento do embrión e dos nenos pequenos. Afecta aos pulmóns e inflúe no crecemento postnatal do sistema nervioso central. Estimula a produción de mielina, a produción de neurotransmisores, e o crecemento dos axóns. É tamén importante para o crecemento dos ósos.

Neurotransmisores[editar | editar a fonte]

A T3 pode facer aumentar a serotonina no cerebro, en particular no córtex cerebral, e diminúe a produción de receptores 5HT-2, o cal se desprende de estudos feitos nas ratas.[8]

Medición[editar | editar a fonte]

A triiodotironina pode medirse como triiodotironina libre, que é un indicador da actividade da triiodotironina no corpo. Pode tamén medirse como triiodotironina total, que tamén inclúe a triiodotironina que está unida á globulina fixadora de tiroxina.[9]

Utilización da T3 no tratamento de trastornos depresivos[editar | editar a fonte]

A adición de triiodotironina a tratamentos como os SSRIs (inhibidores da recaptación da serotonina) é unha das estratexias máis amplamente estudadas para o tratamento da depresión persistente (que non se soluciona co tratamento cos antidepresivos habituais);[10] porén, o éxito depende da dose de T3 [10]. Tamén se probou con éxito no tratamento de trastornos bipolares resistentes a outras medicacións [11].

Utilización como suplemento para a perda de graxa[editar | editar a fonte]

A 3,5-diiodo-L-tironina e a 3,3'-diiodo-L-tironina utilízanse como ingredientes en certos suplementos para a perda de graxa que se venden sen receita, pensados para o culturismo. Varios estudos demostraron que estes compostos incrementan a metabolización dos ácidos graxos e a queima de graxas do tecido adiposo nas ratas.[12][13]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ChemSpider Triiodothyronine
  2. http://www.vivo.colostate.edu/hbooks/pathphys/endocrine/thyroid/physio.html
  3. http://www.endocrineweb.com/thyfunction.html
  4. "Drug Information: Uses, Side Effects, Drug Interactions and Warnings" RxList
  5. Walter F., PhD. Boron (2003). Elsevier/Saunders, ed. Medical Physiology: A Cellular And Molecular Approaoch. p. 1300. ISBN 1-4160-2328-3. 
  6. References used in image are found in image article in Commons:Commons:File:Thyroid_system.png#References.
  7. "Thyroid physiology and tests of function". 
  8. Martin P, Brochet D, Soubrie P, Simon P (1985). "Triiodothyronine-induced reversal of learned helplessness in rats". Biol. Psychiatry 20 (9): 1023–5. PMID 2992618. doi:10.1016/0006-3223(85)90202-1. 
  9. Military Obstetrics & Gynecology > Thyroid Function Tests In turn citing: Operational Medicine 2001, Health Care in Military Settings, NAVMED P-5139, May 1, 2001, Bureau of Medicine and Surgery, Department of the Navy, 2300 E Street NW, Washington, D.C., 20372-5300
  10. 10,0 10,1 Kelly TF, Lieberman DZ (2009). "Long term augmentation with T3 in refractory major depression.". J Affect Disord. 115 (1-2): 230–3. PMID 19108898. 
  11. Kelly TF, Lieberman DZ (2009). "The use of triiodothyronine as an augmentation agent in treatment-resistant bipolar II and bipolar disorder NOS.". J Affect Disord. 116 (3): 222–6. PMID 19215985. 
  12. A Lombardi, et al, "Effect of 3,5-di-iodo-L-thyronine on the mitochondrial energy-transduction apparatus", Biochem J. 1998 February 15; 330(Pt 1): 521–526.
  13. http://www.fasebj.org/content/19/11/1552.full.pdf

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]