Gastrina

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Efectos da gastrina sobre a produción de ácido gástrico. O esquema non mostra os efectos estimulatorios da gastrina sobre as células ECL.

A gastrina é unha hormona peptídica humana que estimula a secreción de ácido clorhídrico (HCl) no estómago por parte das células parietais da parede estomacal e favorece a motilidade gástrica. Libérase polas células G no antro do estómago, duodeno, e páncreas. Únese aos receptores de colecistoquinina B das células similares ás enterocromafíns (células ECL), estimulando a produción de histaminas, e induce a inserción de bombas ATPase K+/H+ na membrana apical das células parietais (o cal, á súa vez, incrementa a liberación de H+). A liberación desta hormona é estimulada pola presenza de péptidos na luz do estómago.

Historia[editar | editar a fonte]

A súa existencia foi suxerida por primeira vez en 1905 polo fisiólogo británico John Sydney Edkins,[1][2] e as gastrinas foron illadas en 1964 por Roderic Alfred Gregory e H. J. Tracy na Universidade de Liverpool.[3] En 1964 determinouse a estrutura da gastrina.[4]

Fisioloxía[editar | editar a fonte]

Xenética[editar | editar a fonte]

O xene GAS codificador da gastrina está situado no brazo longo do cromosoma 17 (17q21).[5]

Síntese[editar | editar a fonte]

A gastrina é unha hormona peptídica linear producida polas células G do duodeno e no antro pilórico do estómago, que a segregan ao sangue. A gastrina pode atoparse fundamentalmente en tres formas nas que as cifras se refiren ao número de aminoácidos, que son:

Tamén existe unha gastrina sintetizada artificialmente, chamada pentagastrina, cunha secuencia de aminoácidos idéntica á secuencia dos 5 últimos aminoácidos do extremo C-terminal da gastrina.

Liberación[editar | editar a fonte]

A gastrina libérase en resposta a certos estímulos. Estes poden ser:

A liberación de gastrina é inhibida por:[6][7]

Funcións[editar | editar a fonte]

A presenza de gastrina estimula as células parietais ou oxínticas do estómago a segregar ácido clorhídrico (o ácido gástrico). Isto fano tanto de forma directa, actuando sobre as células parietais, coma indirecta, uníndose aos receptores de colecistoquinina B das células ECL do estómago, as cales responden liberando histamina, e esta, á súa vez, actúa de modo parácrino sobre as células parietais estimulándoas a segregar ións H+. Este é o estímulo principal para que as células parietais segreguen ácido.

Ademais das funcións xa mencionadas, a gastrina ten outras funcións adicionais, como:

Factores que inflúen na secreción[editar | editar a fonte]

Na luz gástrica:

  • Factores estimulatorios: dietas ricas en proteínas e aminoácidos (carnes), hipercalcemia. (por exemplo, durante a fase gástrica)
  • Factores inhibitorios: acidez (pH por debaixo de 3), por un mecanismo de retroalimentación negativa exercido por medio da liberación de somatostatina polas células δ do estómago, o cal inhibe a liberación de gastrina e histamina.

Parácrinos:

  • Factor estimulatorio: bombesina.
  • Factor inhibitorio: somatostatina, que actúa sobre os receptores de somatostatina 2 das células G de modo parácrino, é dicir, por difusión local nos espazos intercelulares, pero tamén sistemicamente a través da súa liberación na circulación sanguínea da mucosa local; inhibe a secreción ácida ao actuar sobre as células parietais.

Nerviosos:

Circulación:

Enfermidades[editar | editar a fonte]

Na síndrome de Zollinger-Ellison, a gastrina prodúcese en exceso, a miúdo debido a un gastrinoma (tumor produtor de gastrina, xeralmente benigno) localizado no duodeno ou no páncreas. Para investigar a hipergastrinemia (altos niveis de gastrina no sangue), faise a a "proba da pentagastrina".

Na gastrite autoinmune, o sistema inmunitario ataca as células parietais ou oxínticas, orixinando hipoclorhidria (baixa acidez estomacal). Isto dá lugar a que no corpo se produza un elevado nivel de gastrina nun intento de compensar o incremento de pH (basicidade) do estómago. Finalmente, pérdense todas as células parietais e establécese unha aclorhidria, que leva á perda da retroalimentación negativa na secreción de gastrina. A concentración de gastrina plasmática é elevada en practicamente todas as persoas que padecen mucolipidose de tipo IV (con niveis de 1507 pg/mL; nun rango de 400-4100 pg/mL, cando o normal é 0-200 pg/mL), que é un efecto secundario da aclorhidria constitutiva. A detección deste síntoma facilita a diagnose de pacientes con este trastorno neuroxenético.[11]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Edkins JS (13 March 1906). "The chemical mechanism of gastric secretion". J. Physiol. (Lond.) 34 (1–2): 133–44. PMC 1465807. PMID 16992839. 
  2. Modlin IM, Kidd M, Marks IN, Tang LH (1997). "The pivotal role of John S. Edkins in the discovery of gastrin". World J Surg 21 (2): 226–34. PMID 8995084. doi:10.1007/s002689900221. 
  3. Gregory, R. A.; Tracy, H. J. (1964). "The constitution and properties of two gastrins extracted from hog antral mucosa: Part I the isolation of two gastrins from hog antral mucosa". Gut 5 (2): 103. DOI: 10.1136/gut.5.2.103 [1].
  4. Gregory, H.; Hardy, P. M.; Jones, D. S.; Kenner, G. W.; Sheppard, R. C. (1964). "The antral Hormone Gastrin: Structure of Gastrin". Nature 204 (4962): 931. DOI: 10.1038/204931a0 [2].
  5. Lund T, Geurts van Kessel AH, Haun S, Dixon JE (1986). "The genes for human gastrin and cholecystokinin are located on different chromosomes". Hum. Genet. 73 (1): 77–80. PMID 3011648. doi:10.1007/BF00292669. 
  6. Holst, J; Orskov C, Seier-Poulsen S. (1992). "Somatostatin is an essential paracrine link in acid inhibition of gastrin secretion". Digestion 51 (2): 95–102. PMID 1354190. 
  7. Leonard, Johnson (1983). "Effects of Somatostatin and Acid on Inhibition of Gastrin Release in Newborn Rats". Endocrinology 114 (3): 743–746. PMID 6141932. doi:10.1210/endo-114-3-743. Arquivado dende o orixinal o 05 de setembro de 2008. Consultado o 17 de xaneiro de 2012. 
  8. Vadokas B, Lüdtke FE, Lepsien G, Golenhofen K, Mandrek K (1997). "Effects of gastrin-releasing peptide (GRP) on the mechanical activity of the human ileocaecal region in vitro". Neurogastroenterol Motil. 9 (4): 265–270. PMID 9430795. doi:10.1046/j.1365-2982.1997.d01-59.x. 
  9. Valenzuela JE, Walsh JH, Isenberg JI (1976). "Effect of gastrin on pancreatic enzyme secretion and gallbladder emptying in man". Gastroenterology 71 (3): 409–411. PMID 950091. 
  10. Castell DO (1978). "Gastrin and lower esophageal sphincter tone". Arch. Intern. Med. 138 (2): 196. PMID 626547. doi:10.1001/archinte.138.2.196. 
  11. Schiffmann R, Dwyer NK, Lubensky IA, Tsokos M, Sutliff VE, Latimer JS, Frei KP, Brady RO, Barton NW, Blanchette-Mackie EJ, Goldin E (1998). "Constitutive achlorhydria in mucolipidosis type IV". Proc Natl Acad Sci U S A. 95 (3): 1207–12. PMC 18720. PMID 9448310. doi:10.1073/pnas.95.3.1207. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]